|
2000
|
|
|
Epaileak, unean uneko banantzea agin dezake, ezkontideen artean bakea berregiteko esperantza bada. Gonbitea eta deia egiten
|
du
hark, epaia emateko betebeharra ez dueino.
|
|
|
Kode Zibilaren idatzaldiak antzeman du herriak agintaritzarik gorenean jarri duen heroiaren gogoa. Horren asmoa edonon da eragingarri, eta herriaren alde egingo
|
du
hark ere beti lan eta trabailu, gure zoriontasunerako zerbait egiteko dueino.
|
|
|
Hortaz, Kode Zibilaren idatzaldiak antzeman du herriak agintaritzarik gorenean jarri duen heroiaren gogoa. Horren asmoa edonon da eragingarri, eta herriaren alde egingo
|
du
hark ere beti lan eta trabailu, gure zoriontasunerako zerbait egiteko dueino.
|
|
|
Filosofoak, zientzialariak legez, errealitateari buruz mintzatu nahi izatean oinarritzen zuten Zirkulukideek filosofiari halako hertsitasuna eskatzea. Einsteinek esan legez, Hume eta Machen printzipioak nahitaezkoak izan baziren fisikan, hau da, filosofiak fisikaren gain eragina izan bazuen, eta honek egiaztagarritasun printzipioa onartzen badu, orduan, filosofiak zergatik ez
|
du
hura onartu behar, errealitateari buruz mintzatzen omen bada. Zergatik izan behar du filosofoak apriorizko ezagutzaren abantaila?
|
|
|
Beharbada Ayer oraindik baikorregia da: egun, toki askotan, filosofia tradizionala loraldi betean dago; eta, tamalez, inork ez
|
du
hura kritikatzen espektakulu metafisiko hutsala izateagatik, beren kontsumitzaileen ‘inspirazio nahasitik’ babesean mantentzeagatik, ezta are biziotsuagoak diren beste proposamen antirrazionalen lepokoa edukitzeagatik ere. Baina honek ez du ezeztatzen Vienako Zirkuluaren ikusmolde filosofikoa.
|
|
|
Vienarren helburu orokor honen aurkezpen enfatikoa beren Manifestu ospetsuan aurki daiteke: " Munduaren ikusmolde zientifikoak bizitzan laguntzen du eta bizitzak onartzen
|
du
hura".
|
|
|
Egiaz, azken hau ez da gutxi gorabehera kasualitatez gertatuko, baizik eta jendeari erakutsia izango zaio. Agian inork ez
|
du
hura ukitzeko baimenik, baina agian guztiek ukitu behar dute. Pentsatu Schubert hil ondoren anaiak haren partiturak zati txikitan puskatu zituela eta konpas gutxiz betetako zati hauek dizipulu maitatuenei eman zizkiela.
|
|
2003
|
|
|
Gizakiok bere baitan ikusita, berehala ohartzen gara Jainkoak moldatu duela, espirituaren eta materiaren arteko trukaketa ezkutuaz, arima gorputzarekin bat eginik; taxu horretan, gorputz espiritudun eta gorpuzki eta zentzumen egitura jainkotiar hori egin
|
du
hark gizartearen barruko bi erabilera berezkoentzat lanabesa izan dadin.
|
|
|
doktrinamenduaren biktima izan da. Aplika daitekeen teknika bat ikasi
|
du
hura zergatik aplika daitekeen galdetu gabe (batik bat, mekanika kuantikoan). Ondorioz, zientzialari aplikatua esaten dena izatera heldu da, nik zientzialari hutsa deituko niokeen aurrez aurrekoa.
|
|
2004
|
|
|
" Nik pentsatzen dut" delako ebidentzia onartuta, pentsatze hori zer den zehaztu du, eta emango duen erantzunak balio du ez Descartesentzat bakarrik, baizik eta baita eginbehar horretan diharduen edozein gizon emakumeren jarduna definitzeko ere. Zeinahi dela gizabanako batek bere existentziaz duen esperientzia —espazioaz duen bizipena, bere sentimenak, oroimena... —, Descartesek defendituko
|
du
haren pentsamenduaren egitura eta Descartesek bere buruan aurki dezakeena berdinak izango direla, forma logiko orokor bera dutela nahiz eta eduki partikularra ezberdina izan. Forma logiko unibertsal honi esker pentsatzeko gaitasuna izango dugu; eta pentsatzeko, gainera, inolako aginteren aurrean makurtu gabe eta modu burujabe eta ez mekaniko batean.
|
|
|
Wittgensteinen solipsismoak garrantzi erabakigarria
|
du
haren etika ulertzeko. Gure filosofoak bere Egunkaria n izkiriatu zuenak dioguna argitzen du:
|
|
2005
|
|
|
Idaztankera, edozein modutan ere, pedagogikoa nahi
|
du
hark eta, ahal delarik, irakurlearentzako erakargarria:
|
|
|
Bigarrena, ostera, eskubidearen kontzeptutik dator, 8 eskubide subjektiboaren definiziotik, hain justu. Ezin argiago ematen
|
du
hark eskubidea bitara osatzen dela, berezko ahalmena eta gaitasuna artean direla:
|
|
|
batetik, giza-fenomenoa hizkuntzaren ikuspuntutik aztertzea eta, bestetik, hizkuntz fenomenoa gizakiaren ikuspuntutik ikertzea. Hizkuntza, beti ere, ez da bere dimentsio gramatikal, formal eta estrukturalean bakarrik kontsideratu behar, baizik eta baita bere dimentsio pragmatiko, funtzional eta komunikatiboan ere, eta hemen egiten
|
du
hark espresuki topo gizakiarekin. Proiektu pedagogiko orok, beraz, bere hizkuntz premisei buruzko galdera sakonei egin behar die aurre, ze, esandakoari jarraituz, hezkuntza bera ere ezin daiteke gizakiaren linguistizitatetik at edota pertsonen lengoaia konkretuetatik kanpo planteatu.
|
|
|
Azkenik" hizkuntzaren izaera formatiboari" buruzko zenbait ohar eskaini ditugu ideia garrantzitsu bat azpimarratu nahian, alegia, hizkuntzak gizakiaren formazioaren ezinbesteko elementua osatzen duela, hark honi etengabe esperientzia berriak eskaintzen baitizkio. Honek guztiak, beraz, nahiko garbi erakusten
|
du
haren hizkuntzaren teoriak, funtsean, oinarrian duen gizakiaren teoria zehaztu eta mamitu nahi duela eta, azken batean, hura honen jarraipen edo luzapena baino ez dela.
|
|
|
Egia da hizkuntzaren garrantzia askok aitortu izan dutela eta askotan izan dela ere hizpide; baina, gehienetan, garrantzi hori bere bitartekaritza lanetik bakarrik izan da ulertua, alegia, hura literatura eta kultura sortzeko edota pertsonen arteko komunikazioa ahalbidetzeko tresna den aldetik. Zeregin hau onartu beharrekoa bada ere, artekari rol honetatik harago joan nahi
|
du
hark eta, espresuki, berezko garrantzi antropologikoa atxikitzen dio hizkuntzari ze, azken finean, honi esker bakarrik da posible gizakiaz hitz egitea. Hizkuntza ezin daiteke gizakien aurretiko edota hauekiko independentea den zerbait bezala ulertu eta, modu berdinean, gizakia ere ezin daiteke bere linguistizitatearen aurretik edo aparte osatuta dagoen norbait bezala kontsideratu.
|
|
2006
|
|
|
Kapritxosoak eta bekaiztiak, gizaki ahula gizakiarekin haserretzen denean bezala, jainko eta andereen sumindurak helburu pertsonala izaten du askotan: Poseidonek Odiseo gaizkintzen
|
du
haren seme Polifemo gailendu duelako; Artemisak Eneo, sakrifizio bat eskaintzea ahaztu zaiolako; Artemisak eta Apolok Nioberen semeak hiltzen dituzte, izan duen emankortasunaz harrotu delako; eta abar51.
|
|
2007
|
|
|
• Anaximandrori buruz, ukatzen
|
du
haren interesgune nagusia kosmogonia izan zenik; aitzitik, zientzia zehatzenekin, alegia, astronomia, biologia eta geografiarekin lotzen du haren ikerketa14.
|
|
|
• Anaximandrori buruz, ukatzen du haren interesgune nagusia kosmogonia izan zenik; aitzitik, zientzia zehatzenekin, alegia, astronomia, biologia eta geografiarekin lotzen
|
du
haren ikerketa14.
|
|
|
" Hizkuntzaren eta nazioaren formazioaren arteko loturaren fundamentazioa", honela Humboldt," berez da garrantzi handieneko zerbait eta, egiaz, hizkuntz estudioaren azken emaitza bezala izan daiteke ikusia" 214 Horrela, bada, eta bukatzeko, zera esango dugu: " euskal hizkuntz komunitatea" berezko errealitate historiko sozial bat da, eta, horrenbestez," euskal hezkuntzak" modu berezian arduratu
|
du
haren lokarri den euskal hizkuntzaz.
|
|
|
lehenik esan, Herbart eta Lowisch gogora ekarriz, etikari esker bakarrik dela posible" hezkuntzaren helburua zehaztea" eta" ekintza hezitzailea suspertzea", jarduera horretan" erantzukizuna" egiaz" etika pedagogikoaren kategoria nagusian bihurtzen delarik" 251 Hizkuntz kontuetara etorrita, eta Bollnowen eskutik, esatekoa da ere hezkuntzaren zeregin garrantzitsuenetako bat dela" gizakia hitz egitera eramatea" edo" elkarrizketara gidatzea", hain zuzen, horretarako" jarrera eta gaitasuna" bultzatuz252 Azken batean" erantzukizunerako etika pedagogikoak" eta" elkarrizketarako hezkuntzak" bat egin behar dute, horrela bakarrik izango baita posible —euskal kasuan ere— guztion" askatasuna" areagotzea eta egitasmo komunak" negoziatzea" 253 Errepaso moduko honekin bukatzeko, labur ere, aniztasun sozio-kulturalak eta linguistikoak etika pedagogikoari suposatzen diona gogoraraziko dugu: hezkuntzaren erantzukizuna, jakina, etikoa da" bizitza sozialean parte hartzeko gaitasuna" indartu nahi duen unetik, baina zeregin hori gauzatzerakoan ezinbestean egokitu behar
|
du
hark bai" une bakoitzeko zirkunstantzietara" bai" kultura baten jabe den gizatalde" bakoitzera254 Hizkuntza da, alabaina, gizatalde horietako bakoitza gehien ezaugarritzen duen zirkunstantzia, eta, horrexegatik, hezkuntzak ezinbestean sustatu behar du" hizkuntz komunitatearen auto adierazpen linguistiko eta kulturalaren gaitasuna" 255 Aipatutako aniztasunak, finean, ... Esan dezagun, bukatzeko, honakoa:
|
|
2008
|
|
|
kontzeptuari, denborari eta substantziari dagokienez. Aipaturiko atalean horrela azaltzen
|
du
hura filosofoak:
|
|
2010
|
|
|
Horren ondorioz, zientzia egiazkoa izateko, filosofiari lotu edo haren mendekoa izan behar da. Hala ere, legeen ikuspegi hori ez doa ordena naturaletik harago; are gehiago, ez
|
du
hura osotasunean hartzen, ezpada gizarte eremuan herriaren justizia eta bakea erdiesteko ezinbesteko baliabide moduan.
|
|
|
Hizkuntza komunitate bat zer den galdera baztertu nahian edo, berori" hizkuntza berbera hitz egiten duten gizakien batura" dela esan dezakegu. Ageriko erantzun horrek, baina, berehala erakusten du bere eskasia, ze ez
|
du
haren kohesioa —ez edukian ez moduan— zuzen ezagutzen: hizketaren agerpen formek ezin dute kohesio linguistikoa guztiz azaldu, hain zuzen, indarraren baturaren ideiak ere oinarrian dagoen banaketa ulertarazi ezin duen bezalaxe.
|
|
2011
|
|
|
Hurrengo egunetan ere ikusiko du neska hura Jose Luisek parkean; eta parkean ez ezik Cabanasko hondartzan ere bai. Oso gustuko duen arren, ordea, ez
|
du
harenganako pausorik emango. Andregaia du Donostian, eta hurrengo urtean ezkontzekotan dira.
|
|
|
Neska gaztea ikusi du aurrean duen urmaelera hurreratzen, atzetik zakur handi bat dakarrela. Gogoetaren bideak geldiarazi dizkio neskaren edertasunak, liluratu egin
|
du
haren begirada ametsetan bezala galduak. Neska badoa, zakurra lagun, Jose Luis berriro bakarrik utzita.
|
|
|
Begitartea iragana aldera itzulia du. Guretzat gertakarien kate bat ageri den tokian, katastrofe bakar bat hautematen
|
du
hark, hondakinaren gainean hondakina pilatzen aspergabe eta berari oinen aurrera jaurtitzen. Berak pausatu, hilak piztu eta puskatua berrosatu egin gura luke.
|
|
2013
|
|
|
Horregatik, arima atomo sorta bat da Epikuroren sisteman; izan ere, aipatu pentsalaria atomista da. Egia da arimaren osaera atomikoa berezi samarra dela (izenik gabeko elementuren bat sartzen
|
du
haren osaeran), baina, kontuak kontu, materiazko da.
|
|
2016
|
|
|
Hain ere bategina, ezen ez baitago morala izaterik immorala izan gabe.93 Arrotzarekin, zer esanik ez arerioarekin, ez sinpatiarik, errukirik, ez egia esan beharrik edo gaixoa artatu beharrik dago: moralak ez
|
du
hura barnebiltzen. Aitzitik, tribuaren aurrean, haren hilketa, lapurreta, etab., egintza guztiz ohoragarriak dira.94
|
|
2021
|
|
|
Aldi berean hotza eta beroa izateko eskatzen dion bezala, berari osoki emana bizi dadila eskatzen dio emakumeari, baina zama izan gabe bizi ere; eskatzen dio lurrari lotzeko bidea eman diezaiola baina libre utz dezala, egunean errepikapen monotonoa segurta dezala baina ez dezala aspertu, beti hor egon dadila baina ez dadila sekula gogaikarria izan; emakumea bere egin nahi du oso osoki, baina ez
|
du
harena izan nahi; bikotean bizi bai, baina bakarrik egonik. (II:
|
|
|
Besteri emana aritzen baizik ez diote irakatsi, eta orain inork ez
|
du
haren beharrik. Ezgai, justifikaziorik gabe, begira dago promesik gabeko zenbat urte luze dauzkan zain, marmarka:
|
|
2022
|
|
|
Baina, gainera, muga funtzioa du. Estandarra den heinean, zenbakarria, ikusgarria, baloragarria eta ebaluagarria denaren eremutik at uzten
|
du
haren protokoloei eta helburuei lotzen ez zaien idazketa oro. Adituen komunitatearentzako komunikazioaren eta gizarteko gainerakoentzako dibulgazioaren arteko bereizketarekin bat eginez, mundu akademikoko idazketa oro bereizketa horrek zaurituta geratu da.
|
|
|
Informazioa eta estimuluak gainezka izateak arreta eta haren ondorioak galarazten ditu. Gutako askok egunero bizi dugunez, gure arreta gaitasuna azpiratzen duen informazioaren bonbardaketak indargabetu egiten
|
du
hura eta arreta eskatzen dion horrekin erlazionatzeko gauza ez dela uzten, literalki. Baina bada gehiago ere:
|