|
2009
|
|
|
Baina pabiloiak, fabrikak eta abar ere paisaiaren zati dira. Izan ere, paisaia gizakiok hautematen ditugun lurralde zati guztiak dira, eta gizakiaren jarduera orok eragiten
|
du
haien itxuran. Adibidez, basora joan eta enbor lodia eta goranzko adar ugari dituen pago bat ikusiz gero, ez pentsa itxura hori kasualitatez duenik.
|
|
|
Maite zereal barratxo bati bilgarria kentzen ari zaio; Aitorrek gogoz egin dio hozka sagar bati; Jonek, bitartean, kafea hartu du, hutsa eta azukrerik gabe; Edurnek ez du ezer jan, eta ez du ezer jango, nahiago du zigarro bat erre. Zergatik aukeratu
|
du
haietako bakoitzak aukeratu duena. Zer faktorek eragiten dute pertsona bakoitzean janari bat edo beste bat aukeratzeko garaian?
|
|
2010
|
|
|
Zuzenean edo zeharka ikertuta ere, plazebo efektuaren hainbat ezaugarri ezagunak dira dagoeneko. Esate baterako, pazienteek botikekin, tratamenduekin, edo tratamendua ematen dien pertsonarekin aurrez izan duten esperientziak eragin handia
|
du
haien erantzunean. Izan ere, aurreko esperientzietan eta ematen dieten informazioan oinarrituta, eragina halakoa izango dela sinesten dute pazienteek.
|
|
2011
|
|
|
Antigorputz horiek, ordea, arazoak sortzen dituzte, batzuetan gorputzak arroztzat hartzen baititu. Orduan, erantzun immunea sortzen
|
du
haien aurka, eta, horren ondorioz, eraginkorrak izateari uzten diote. Horrez gain, arazoa ekonomikoa ere badela dio Tejedorrek, antigorputz horiek oso sendagai garestiak baitira, ekoizteko konplexuak direlako eta araudi zorrotzak gainditu behar dituztelako.
|
|
|
Egia da sukaldaritza kimikoak pare bat gauza dituela. Alde batetik, ematen
|
du
haiek zerbait berria aurkitu dutela, baina metodo horietako asko jada industrian egiten ari ziren: liofilizazioa, gasen erabilera eta abar.
|
|
|
Nahiz eta itsasoan bizi diren, ez dira arrainak; ugaztunak dira. Eta horrek esan nahi
|
du
haien jaiotze tasak oso baxuak direla. Espeziearen arabera ezberdina da tasa hori, baina, adibidez, hamar urtean behin izaten dute kume bat.
|
|
2012
|
|
|
Elhuyarko I+G Taldean duela hamarkada batetik lantzen ditugun teknologia horiek, zeinei buruz sarritan hitz egin dizuegun atal honetan (corpusak, itzulpen automatikoa, bilatzaile hobeak egiteko teknologiak, galderak erantzuteko sistemak, elkarrizketa agenteak...), tradizionalki toki gutxi izan dute webaren eta bilatzaileen inguruko kongresuetan. Halako gaiak hizkuntzaren inguruko kongresuetan lantzen ziren edo hizkuntza teknologien ingurukoetan, baina orain artean webaren eta bilatzaileen munduak ez
|
du
haien beharrik ikusi. Oso azaletik tratatu izan dute hizkuntza:
|
|
2014
|
|
|
Hori dela eta, jatorrizko medikamentuen kopia berdintsuak baina ez guztiz berdinak direnez, generikoen araudia ez da zientifikoki egokia bioantzekoentzat. Molekularen bariazio txikiek edo fabrikazio prozesuko aldaketa txikiek eragina izan dezakete emaitzan eta azken produktuan, eta, beraz, araudi espezifikoa behar
|
du
haien fabrikazioak.
|
|
|
Hain zuzen, testa egitera doazenei, odol tanta batzuk hartzen zaizkie hatz batetik, analisia egiteko. Emaitza jakiteko, 15 minutu itxaron behar dira, eta, denbora tarte horretan, farmazialariak elkarrizketa bat izaten
|
du
haiekin, kezkak argitu eta aholkua emateko asmoz. Horretarako, aurretik, farmazialariek formazio praktikoa zein teorikoa jasotzen dute.
|
|
|
neuroinformatika azpiproiektua, hain zuzen ere. Horrela esplikatu
|
du
haiek beharreko lana: " Gure egitekoa da tresna matematiko estatistiko konputazionalak garatzea, biologoek ematen dizkiguten datuak eredu matematiko bihurtzeko".
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, ez ziren Europatik atera. Horrek adierazten
|
du
haien populazioa egonkorragoa zela nolabait, ez zen hazten etengabe gure espezieak egiten duen moduan. Agian oreka hobea zuten beren ingurunearekin, edo oreka soziala ere, eta, adibidez, jaiotzak kontrolatzen zituzten...
|
|
2020
|
|
|
Laburbilduz, COVID bezalako birus zoonotikoen agerraldia eta transmisioa ugaritu egin da azken hamarkadetan. Ezjakintasuna medio, animalia basatiak eta, bereziki, saguzarrak jo ditugu errudun nagusitzat, eta horrek indartu egin
|
du
haiekiko izua gizartean. Emendio hori, ordea, giza jarduerek eragindako ingurune aldaketekin erlazionatu dago, besteak beste, produkzio primario intentsibotarako basoei eremuak kentzearekin, urbanizazioarekin eta ehizarekin.
|