|
2001
|
|
|
Baina ez da zalantzarik zinemak eratu duela zati handi batean abangoardiaren hizkera, eta horixe izan dela Atxagarengan indarra izan duen moldea. Mende hasieraren ondoren ikusmenak, gero eta indar handiagoa hartu
|
du
gure bizitzan, telebistaren bidez, eta horregatik, literaturaren eta zinemaren arteko loturaz jarduteak interesa du, neurri handi batean, gure literatura ez ezik, gure begirada ere eratu duelako zinemak.
|
|
|
Herrialde horietako literaturaz agertzen du, lehenik, lilura: Pessoa, Kavafis, Elitis, Dylan Thomas, Holan eta beste zenbaitzuen testuen oihartzun liluragarria ekarriko
|
du
gure belarrietara idazleak.
|
|
2002
|
|
|
Aris. Horrela iduri
|
du
gure elheen ondorio edo oputzak.
|
|
|
Beste asmo bat izan
|
du
gure goiko galde orrek. Oraintsuago sortu duten asmakaria aipatu nai izan dugu:
|
|
2003
|
|
|
Oraingo elaberrian, Txomin protagonistak duen adiskide euskaldun bat, Etxeberria doktorea, medikua da eta berak lan egiten duen klinikako kirofanora gonbidatuko
|
du
gure protagonista, egin behar duen ebakuntza bat bera aurrean dela ikustera. Ebakuntza horren zertzelada eta inguru minguruak zehatz kontatuko dizkigu idazle jakingurakoak.
|
|
|
Ingelesarekin handik luze barik hasi zelako susmoa dugu. Hizkuntza ikasketen gai honek berebiziko garrantzia izango
|
du
gure biografiatuaren bizitzan, zeren gure idazleak, nahiz zientzia eta matematiketan eduki unibertsitate formazioa, hizkuntza irakaskuntza izango du bere bizitzako lanbide nagusia, ingelesarena zehazki, baina euskararen irakaste metodologia lantzen ere asko lagunduko diona. Izan ere, ikusiko dugunez, hizkuntzen irakaskuntza izango du iker eremu kutunenetariko bat.
|
|
|
" Ez beldurrik izan. Behinola latin zaharra bezala biziko da gure hizkuntza; herriak agian erderaz egingo
|
du
gure herrietan, bainan Eleiza hor ari izango da, lehen latinez egin zuen antzera: " Aitaren eta Semearen..."
|
|
|
Etorkizunaren euskerak ibarretan bear du; zertarako dugu erromantizismu loarazlerik, geroa mamitzen ari geran zoko auetan? Garo usaiak ezer gutxi bizituko
|
du
gure izkuntza.
|
|
2004
|
|
|
Baina nork agintzen
|
du
gure etxean, ba?
|
|
2005
|
|
|
" Urte batzuren ondoren, zenbait sari eta lehiaketaren ondoren, oraingo gazte mobidarekin hasi, ipuingintzari dagokion makina erdietsi
|
du
gure artean. Alde batetik erakunde eta argitaletxeen bultzadaz ekonomikoagoa omen da, euskara ikasteko eta euskara bera altxatzeko egokiagoa omen da, eta bestetik nazioarte mailan ipuinak
|
|
|
Pastorala mailean berean, frailek dituzte bide berriak urratzen. Aspaldi
|
du
gure artzainek uda mendian pasatzen dutela. Apez guziek deitoratzen zuten haien elizan ez ikustea.
|
|
2007
|
|
|
Piskat pensatzen288 jartzen bagera gure orduko aztarnak, lau kobre ere balio ez
|
du
guk egin genduan289 lanak.
|
|
2008
|
|
|
Hedabideak albo batera utzita, %50ek uste
|
du
gurea bezalako sistema txikietan ahoz ahoko iritzi eta gomendioek promozioak baino eragin handiagoa izan ohi dutela:
|
|
|
Batek aipatu
|
du
gurean literaturaren erabilera instrumentala egiten dugula, literatura hizkuntza ikasi edo lantzeko erabiltzen baitugu maiz. Alde horretatik, agian nahasgarria da" errentagarritasun kulturalaren" kontzeptua, eta akaso errentagarritasun literarioaz mintzatu behar ginateke.
|
|
2009
|
|
|
Bai, erraldek ganaduntzako, erraldek bos (t) killo eta arrok amabi killo, arrok txarrintzeko ta. Oin bere arrotan itxen
|
du
guk. Amabi arro dekos, dana arrotan, killotan iños beres."
|
|
|
Fraka baltzetan hari zuriek esaerak, pobrezia handia esan gura
|
du
gure lekukoen esanetan.
|
|
|
Etxeak giza espaziorik garrantzitsuena osatzen
|
du
gure paisaian. Baina kultur ekintza legez, herriaren unibertso mentalean ere sartzen da.
|
|
|
Edade kategorietan oinarritutako hierarkizazioak indarra galdu
|
du
gure gizartean. Horixe adierazten du zuka zabaldu eta beste formek indarra galdu izanak.
|
|
|
Janzkera herri baten kultura eta nortasunaren ezaugarri nagusietakoa da. Horrek sortzen
|
du
gure kanpoko itxura eta ezagutzen ez gaituztenak irudi hori hartuko dute lehenengo. Janzkera herrien bereizgarri suertatu da historian zehar.
|
|
2011
|
|
|
ELS finkatu zenetik (Olaziregi: 2001), literatur itzulpenak gero eta garrantzi nabarmenagoa erdietsi
|
du
gure sisteman. Halaxe azpimarratu dute, ezbairik gabe, gurean bideratu diren doktorego tesi apurrek.
|
|
|
Onek Gorriñotarrak ixen die bastante... inbestigasiñon sartzen jakin dabena ixen san Amado Gorriño, por cierto gixon nasionaliste gogorra! Arek esate" ban Busturi seguru seguru seguru, bost uri esaten
|
du
guk. Nik etzien, esteitx oiñ errentan emonta dekot eta estaitx ostu iñ espaste, baia kuadru bet euki dot eskus iñekue, bost elixagas, Busturi.
|
|
|
Ardiskunie, ardidxen tokidxe, ardiskunie. Baserridxen be, baserrien atzien euki"
|
du
guk ardi kortie, olan lusera, aparte, etzeri inketa baia atzien. Da gero aren atzien, ardiskunie arriskue.
|
|
|
Da abadiek eruten ixe" bien palmerie, atxiñe, orrek paluek, olako bat. Da guk eruten ixen du ereiñotza, gure aitxek itxen ixe" ban ereiñotza bakotxa, politxo imin dde, alako kurtze bat sartu ereiñotzari da eruten ixen
|
du
guk beti. Da gero nire nebiek, alako pillo bat, amabi edo eruten ixe" basan, baia elegante imin dde, seiñek elegantiauek eruten ixe" bisen gero orrek ereiñotzak, imintxeko orrek paluek soluen, artue dauen lekuen, da indidxabie dauen lekuen, da patatie dauen lekuen, da aretan sartzeko".
|
|
2013
|
|
|
Jakina da gerraren inguruko kronika, azalpen, justifikazio edo deskripzioek leku zabala izan dutela nobela, entsegu, poesia edo bat bateko bertsoetan. Izan ere, euskal literaturaren orrialdeetan ez da falta gerrak sortutako erreakziorik, eta urte haietako ankerkeriak itzal luzea utzi
|
du
gure memoria literarioan (Lertxundi 1997: 6) 1 Egitate historiko horien inguruko literatur produkzioa oso aberatsa izan da, milaka idazki, liburu eta ikerketa lan idatzi eta argitaratu dira.
|
|
2015
|
|
|
Sail honek interes berezia
|
du
guretzat Oh! Euzkadin mota horretako elkarrizketak agertuko direlako eta, honakoak, bada, haien aurrekaritzat jo daitezkeelako.
|
|
2017
|
|
|
Nazioa Jean François Lyotardek osoko kontakizun deituriko errealitate irudikapen horietakoa da, taldeen zein norbanakoen existentzia goitik behera azaldu, antolatu eta balioesteko indarra duen kontzeptua baita. Horrela funtzionatu izan
|
du
gurean ere. Nazioa etxerako bidaia luze luze baten helmuga modura irudika daiteke, Itaka modura, alegia (ikus Lagun izoztua, 54 or.). Etxe sendo, gotor, suntsiezinaren antzera, irudikapen horretan telos a edo helmugako nazioa babes eta ziurtasun betierekoen iturria litzateke.
|
|
2018
|
|
|
Andreak axaxatuz, txakur txikiak gainkatu egin
|
du
gure Patroi handia, era batera garbi bizituta hauspoketan jarriz, berak ere gainka niri eginez; eta orduan entzun dira ortzia apurtzeko bezainbesteko itzelezko orroeak eta irrintzak oihartzunez.
|
|
2019
|
|
|
Euskal historiografiak dokumentatu
|
du
gure literaturan nobela poliziakoa eta genero beltza XX. mendeko bigarren erdira arte ez direla heltzen, zehazki Jose Antonio Loidiren Hamabost egun Urgainen (1955) izan zela irakurleentzat erakargarri suertatuko zen idazkera ulerterraz eta egitura narratibo arinaren bidez garaturiko lehen eleberri poliziakoa. Mugan gertaturiko heriotza baten arrazoiak argitzen dituen lehen euskal ikertzailea sortu zuen Loidik; baina, kritikoen iritziz, ez du egileak gertaera lazgarririk txertatzen ekintzan, eta kontalari orojakilearen iruzkinek kontrolatzen dute interpretazioa une oro, ohiturazko narratibaren ildoari jarraiki.
|
|
2021
|
|
|
Literatur sistemaren baitan, bestalde, irakurlearen izaera eta motibazioa ere arretagune garrantzitsua da, dela merkatuan eragiten duelako, dela herri gisa ditugun kultur ohituretan nahiz transmisio moduetan eragiten duelako. Ildo horretatik, eta irakurlearen soslaiari dagokionez, IEE1ek aipatzen
|
du
gurea ez dela herri kultu bat literaturari dagokionez, eta oro har" eskasa" dela bertako sistemaren irakurle profila. Halaber, inguruko sistema literarioetan Espainiarra aipatzen du gehiago irakurtzen dela baieztatzen du.
|