|
2002
|
|
|
Elxeko unibertsitate batek ikerketa aitzindari bat egin
|
du
gaixotasun horri aurre egiteko estrategiei buruz
|
|
2003
|
|
|
Askok zalantzak dituzte hain erradikalak diren zainketen albo ondorioez. Munduko populazioaren %2k neurri handiagoan edo txikiagoan izaten
|
du
gaixotasun hori, eta batez ere arraza zuriko pertsonei eragiten die. Munduko 80 milioi herritarren larruazala oheratu egiten da, eta tumore txikiak ditu, papula izenekoak.
|
|
|
Ebazpen horren bidez, Asiako pneumonia deritzonaren eraginpean dauden hirugarren herrialdeetako merkantzien inportazioari buruzko osasun babeserako neurri bereziak hartu ziren. Ebazpenak erakusten
|
du
gaixotasun horren bilakaera eta “transmisio mekanismoei buruzko ziurgabetasun zientifikoak” direla neurri berezi horiek hartzeko arrazoia. Hala, bada, eta beste puntu batzuen artean, ezartzen da eragile ekonomikoek desinfekzio ziurtagiri ofizial bat aurkeztu dutela, estatu espainiarrean inportatzeko hirugarren herrialdeetatik datozen gai nahasien (trapuak, kordelak, arropa…) partidak aurkezten direnean.
|
|
|
Antraxa edo karbunkoa eragiten duen bakterioaren genoma osoa sekuentziatzea lortu du Ikerketa Genomikoaren Institutuko (TASTRO) zientzialari estatubatuar talde batek. Gaur “Nature” aldizkarian argitaratzen den aurkikuntzak aukera ematen
|
du
gaixotasun horren aurkako txertoak eta sendagaiak garatzeko, batez ere aziendari eragiten diona, baina urtean batez beste 40 pertsona hiltzen dituena Estatu Batuetan. Claire M. Fraser, T, ko lehendakaria, eta haren kolaboratzaileek 1981ean hildako behi teilatudun baten ehunetatik isolatutako “Bacillus anthracis” barietate birulentearen sekuentzia egin dute.
|
|
2005
|
|
|
Tabakismoa da iktuserako alda daitekeen arrisku faktore nagusietako bat. Izan ere, neurologoen arabera, erretzaile batek erretzaile ez den pertsona batek baino ia bi aldiz probabilitate handiagoa
|
du
gaixotasun hori izateko. Iktusa, kasuen %18tan zuzenean tabakoari egozten ahal zaiona, ezgaitasun eta heriotza arrazoi ohikoenetako bat da biztanlerian.
|
|
2006
|
|
|
Emakumeen kasuan, artrosi nagusia belauneko eta eskuko artikulazioei dagokiena da, Menopausia Aztertzeko Espainiako Elkarteak (AEEM) Madrilen aurkeztutako datuen arabera. Elkartearen lehendakariak, Santiago Palacios doktoreak, adierazi
|
du
gaixotasun horren arrazoi ohikoenen artean takoidun zapatak erabiltzea nabarmentzen dela, oinaren mekanikak behar bezala ez funtzionatzea eragiten baitute, oinaz gain orkatila, belauna eta baita aldaka ere mindu egiten baitira. Artrosia giltzaduren zahartzearekin lotuta dago, hau da, adinarekin.
|
|
|
Fabryren gaixotasuna ondoretasunezko nahasmendua da, eta gehiago eragiten die gizonei emakumeei baino. Kalkuluen arabera, 40.000 gizonetik batek
|
du
gaixotasun hori; populazio orokorrean, berriz, kasu bakarra dago 117.000 pertsonako. Klinikoki, lehen sintoma mina izaten da, krisi akutuak eta sabeleko min lausoa eragiten duten zauritzaileak, tratamendua errefraktatzen dutenak, bizpahiru aste edo gehiago iraun dezaketenak, eta bat batean desagertzen direnak.
|
|
2007
|
|
|
Hiesaren birusaren aurkako artsenal terapeutikoa hazten den bakoitzean, prebentzio kanpainen eraginkortasuna jaitsi egiten da. Gizarteak, automatikoki, onartzen
|
du
gaixotasun hori dela-eta ez dela hainbeste kezkatu behar. Egia da GIBaren aurkako botikak gero eta eraginkorragoak direla.
|
|
2008
|
|
|
(iii) Australian haurren>
|
du
gaixotasun hori.
|
|
|
Osteoporosia da Europako emakumeek duten arrisku soziosanitario handiena. Kalkuluen arabera, %68k izango
|
du
gaixotasun hori, eta milioi eta erdi bat haustura eragiten ditu urtero, eta azken 27 urteetan bikoiztu egin da kaltea. Osteoporosia eta haren ondorioak zenbaterainokoak diren jakiteko, Erresuma Batuko azken datuen berri emango dizut.
|
|
|
Sebastian Schaeffer Datorren ostegunean, hilak 9, Depresioaren Europako Eguna izango da, “Depresioak ez du mugarik ezagutzen” lemapean. Adituek diotenez, Espainian prebalentzia handia duen gaixotasuna da, ezgaitasun handia eragiten
|
du
gaixotasun hori duten pertsonengan, eta eragin handia du haien familietan eta, oro har, gizartean. Mundu osoan, 154 milioi pertsonak depresioa dute, Osasunaren Mundu Erakundearen (OME) kalkuluen arabera.
|
|
|
Terapia konbinatu horrek, gainera, gutxitu egiten
|
du
gaixotasun hori berriro agertzea urteen buruan.
|
|
2010
|
|
|
2 motako diabetesa duten gaixoetan odoleko glukosa kontrolatzeak %50 murrizten
|
du
gaixotasun horrek begietan eragindako afektazioren bat izateko arriskua, Madrilgo Karlos iii.a Ospitalean egindako ikerketa baten arabera. Lanak bi urte iraun du, eta 3.422 gaixoren lagina izan du.
|
|
2011
|
|
|
Cinvestav ek adierazi zuenez, egun edo aste batzuetan “Trichinella spiralis” espezieko 40 parasito inguru infektatu dituen pertsona batek 8.000 eta 10.000 larba artean har ditzake, “giza gorputzaren barruan zizare horiek oso azkar ugaltzen baitira”. Kalkuluen arabera, Mexikon biztanleen %2 inguruk
|
du
gaixotasun hori. Ikertzaileek adierazi zuten Caveolina proteina funtsezkoa dela larbaren obogenesian eta enbriogenesian, eta, beraz, “inhibitzean, parasitoaren ugalketa eten egiten da, eta, beraz, zabaldu egiten da”, adierazi zuen Romel Hernándezek, proiektuaren titularra den zientzialariak.
|
|
|
Espainiak garuneko 3.000 tumore berri erregistratzen ditu urtero, Espainiako Neurologia Elkartearen (SEN) arabera. Garuneko Tumoreen Nazioarteko Astea urriaren 30etik azaroaren 5era izango da, eta, aste horretan, erakunde horrek gogorarazi
|
du
gaixotasun hori helduen artean detektatutako minbizien %2 dela, eta haurretan diagnostikatutako tumoreen %15 edo %20 Azken horietan, eragin handiena 5 urtetik 14 urtera bitartean izaten da, eta helduetan, 45 urtetik aurrera. Garuneko tumorea 120 modutan agertzen da, meduloblastomak haurren adinean eta gliomak helduaroan tumore ohikoenen artean, eta horiek tratamenduaren erronka handiagoa dira.
|
|
|
Hori lortzeko, tumoreen ugaltze mekanismoei buruzko azterketek “botika eraginkorragoak identifikatzen lagunduko dute”, azaldu dute. “Garuneko tumoreak beste minbizi mota batzuk baino gutxiagokoak izateak eragiten
|
du
gaixotasun horren berri ez izatea”, dio Francesc Graus Ribas SENeko Neuroonkologiako Ikerketa Taldeko koordinatzaileak. Hori dela eta, SENen helburu nagusia da “herritarrak, oro har, eta komunitate zientifikoa eta asistentziala garuneko tumoreei buruz sentsibilizatzea, pazienteek zenbait zerbitzu izan behar baitituzte tratamendu integratua eta diziplina anitzekoa eskaintzeko”, adierazi du doktoreak.
|
|
2012
|
|
|
Espainiako Diabetearen Elkarteko lehendakariak azaldu duenez, gaixotasun horren garrantzia ez da soilik kaltetutako pertsona kopuruan, baizik eta eragiten dituen konplikazioetan, osasun gastuan eta gastu sozialean ere. Gaztambidek gogorarazi
|
du
gaixotasun horrek “ez duela minik ematen, batzuetan ez duela sintomarik ematen eta hodiak lesiona ditzakeela”, eta, horri dagokionez, “egoera askoz goiztiarragoetan aurre egiteko” eta “bizimodua aldatzeko” eskatu du, elikadura osasungarria eta jarduera fisikoa erabilita. Ildo horretatik, ohartarazi du gero eta gazteagoak diren bi motako diabeteak ikusten direla, normalean adineko pertsonekin lotzen zirenak.
|
|
|
Kalkuluen arabera, Espainiako 80 haurretik batek
|
du
gaixotasun hori.
|
|
|
Europar Batasuneko haur eta nerabeen %1 inguru zeliakoa da. Espainian, berriz, 80 txikitatik batek
|
du
gaixotasun hori. Eta, gainera, maizago eragiten dio emakume generoari:
|
|
|
Kordobako Unibertsitatea (UCO) eta Cornell (New York, AEB) lankidetza zientifikoko hitzarmen bat sinatu dute, eta, horren bidez, ceiA3 Nazioarteko Bikaintasuneko Campuseko (Agro Alimentation Andaluzia) ikertzaileek Almeria, Cádiz, Huelva, Jaén eta Kordobako unibertsitateek Estatu Batuetako erakundeak duen plataforma genomikoa erabili ahal izango dute Verticilieum deiolahae estir eko onddoaren munduko onddo bilduma baten azterketa gen Proiektuaren helburua bertizilosiari irtenbideak ematea da, gaixotasun horrek aspalditik mehatxatzen baitu Andaluziako, Espainiako eta Mediterraneoko beste herrialde batzuetako olibadiaren eta kotoiaren ekoizpena. Verticilium dahliae onddoak eragiten
|
du
gaixotasun hori, eta hainbat herrialdetako ikerlari asko ari dira arazoari behin betiko konponbidea bilatzen. Espainiako ikerketa Kordobako Unibertsitateko Agronomia Departamentuko Landare Patologiako katedradunak eta CEIko eta Rafael M CSICeko ikertzaileak koordinatzen dute.
|
|
2014
|
|
|
Eta espero den etorkizuna ez da hobea: espezialistek iragartzen dute 2035ean zifra 592 milioi eurora iritsiko dela, eta, gauza bera esanda, mundu osoko hamar pertsonatik batek pairatuko
|
du
gaixotasun hori. Arriskutsuena da pairatzen duten pertsonen erdiak ez daudela diagnostikatu gabe.
|
|
2016
|
|
|
La Cuadri del Hospi delakoak leuzemia linfoblastiko akutuaren gainean BioCrucesek egiten dabilen ikerketarako erabiliko ditu 7.500 euroak. Minbizia duten umeen herenak pairatzen
|
du
gaixotasun hori. La Cuadri del Hospi iaz sortu zuten Gurutzetako ospitaleko Onkologia Unitatean artatutako hainbat neska mutilen gurasoek.
|
|
2017
|
|
|
Aldiz unibersitari bat hemendik beste herrialde batetara doalarik deitoratzen dute la fuite des cerveaux, jakitatearen ihesa, ezin onartua! Hegoaldea ere hunkitzen
|
du
gaixotasun horrek. Aitortuko dizuet ez dutala bi joankin mota horien artean diferentzia tutik ikusten.
|
|
2018
|
|
|
Eta ez da exagagarria: Diabetesaren Fundazioak erabiltzen dituen zifren arabera, 18 urtetik gorako Espainiako populazioaren ia %14k
|
du
gaixotasun hori, eta lotura estua du dietarekin eta bizimoduarekin. “Edari energetikoek mendekotasuna sortzen dute” Edari energetikoak hartzen dituzten pertsonen artean, %15 inguruk “kontsumo kroniko altua” (4 aldiz astean, edo gehiago) eta “kontsumo altua” (litro bat baino gehiago aldi bakoitzean) dituzte.
|
|
2020
|
|
|
Hori saihesteko, eskuak urarekin eta xaboiarekin ondo garbitzea komeni da, batez ere komunera joan edo pixoihala aldatu ondoren, eta kutsatuta egon daitezkeen elikagaiak eta ura saihestea. Listeriosia Listeria monocytogenes bakterioak eragiten
|
du
gaixotasun hori, eta saihestu egin daiteke pasteurizatu gabeko esnearekin egindako esnekiak hartzea (adibidez, esne gordinarekin egindako gazta bigunak), jateko prest dauden fianbreak eta haragi produktuak (saltxitxak, urdaiazpikoak eta pateak) eta arrain ketuak (izokina, esaterako).
|
|
2021
|
|
|
datuak eta ondorioak El min kronikoa gaitz hori, ustez, garatu egin daiteke. bizitza osoan diabetesa duten sei pertsonatik bat. Hala ere, ikuspen eskasak estigma soziala sortu
|
du
gaixotasun horren inguruan, eta horrek, arazo fisikoez gain, emozionalak ere ekar ditzake. Min hori ere norbera landu, gozatu eta zaintzeko gaitasuna mugatzea. Min kronikoa duten pertsona asko ezinduta geratzen dira beren lanpostua betetzeko, eta arazoari maila ekonomikoaren galera gehitzen diote.
|
|
|
Baina, batzuetan, helduaroan sortu edo iraun dezakete, lehen aldiz helduetan agertu eta haurdunaldian debutatu arte. Zerk eragiten
|
du
gaixotasun hori. PFAPA sindromea ez da gaixotasun infekziosoa, ez birusek ez bakterioek eragindakoa; beraz, antibiotikoak erabiltzeak ez du balio.
|
|
2022
|
|
|
Espainian, BGBK duten 3 milioi gaixo daude. 40 urtetik gorako biztanleen %11, 8k
|
du
gaixotasun hori. BGBK duten 40 urtetik gorako emakumeen% 88,2k ez daki BGBK duela Gizonezkoen kopurua, berriz,% 76 da.
|
|
|
Gainera, biribilki laranja bat ere izango dute. Oro har, gehiegizko ureztatzeak eragiten
|
du
gaixotasun hori. Oidioa Zure landarea oidioak erasotzen badu, hauts itxurako eta zurixka bat agertuko da.
|
|
|
zuntz ehun batek hezur ehun normala ordezkatzen du, eta oso hauskor bihurtzen du hezurra. Gutxi gorabehera 15.000 edo 30.000 lagunetik batek
|
du
gaixotasun hori. Min kronikoa, ibiltzeko zailtasunak, itsutasuna edota gorreria eragin ditzake, beste hainbaten artean.
|
|
2023
|
|
|
Arrisku faktoreak ezagutzea bezain garrantzitsua da biztanleria orokorrak minbizi horren detekzio goiztiarraren onurak ikastea, gorozkietan ezkutatutako odolaren (TSOH) testaren bidez. Izan ere, 10 pertsonatik 9 koloneko minbizitik bizirik aterako lirateke garaiz detektatuz gero. ‘Koloneko minbizia bahetzeko programaren aurrean 50 eta 69 urte bitarteko pertsonek dituzten jarrerei, ezagutzari eta portaerari buruzko azterlanaren’ arabera (Minbiziaren aurkako Elkarteko Minbiziaren Behatokiak egin du), biztanleen %69, 5ek uste
|
du
gaixotasun hori diagnostikatzeko arriskua txikia edo oso txikia dela bizitza osoan. Zergatik?
|