|
2000
|
|
|
Barka erredundantzia. Horrek ez
|
du
esan nahi zoriontsu izan naizenik. Baina, bai:
|
|
2001
|
|
|
Beno, behin oihala eskuratutakoan, aukeratu atseginen duzun estiloa: estilo gazteak ez
|
du
esan nahi, beti, punta puntako itxurari Â, bakarrik, erreparatu behar diozunik.
|
|
|
Hitz bi, azkenik, Larramendi eta besteen arteko harremanez. Maisua, aho batez aitortuko zuketen guztiok, andoaindarra zen, baina maisutza ezagun honek ez
|
du
esan nahi ikasle umil, eta batez ere beti isil, zirenik besteak.
|
|
|
Horrek ez
|
du
esan nahi, hedabide argitaldari batzuek dioten bezala, haien egitekoa iritzi soziala zertan den isla  tzera mugatu behar denik. Hedabideek gizartearen arau eta balioak islatzen dituzte, baina ideologia nagusiaren araberako arau eta balioak, gizarte hegemonia 3 egituratzen dutenenak hain zuzen ere; eta, gainera, zehazten laguntzen duten aldi berean islatzen dituzte.
|
|
|
erabat menderatzen du alde batek iritzi publikoa eta isiltasuna nagusitu da bestean (bere ahotsari uko egin ez dion gutxiengo batengan izan ezik, baina gutxiengo hori isolatuta dago gizartean). Gehiengoaren iritzi giroaren gaineko pertzepzioak ez
|
du
esan nahi iritzi hori denik benetan gehiengoarena. Izan ere," gehiengo isilaren" aurrean egon gintezke:
|
|
2002
|
|
|
Bitarte horretan, oso pertsona gutxik entzun dit, familiatik kanpo, hilketarena, eta ez dut ahaleginik egin hildakoaren nondik norakoak ezagutzeko. Baina horrek ez
|
du
esan nahi ahaztu egin ditudanik hilketa eta hildakoa. Ahazteko ahaleginak, bai, egin ditut, baina alferrik.
|
|
|
Finean, honek guztiak ez
|
du
esan nahi generoen arteko mugak lausotzen ari direla baizik, eta hori da gure garaiko literaturaren ezaugarri nagusietako bat, nagusia ez bada  (literatura guztiaz ari naiz, noski, ez bakarrik Euskal Herrikoaz); halako zer edo zer iradoki nahi izan dut poesiari buruzko atalean. Ikuspuntu horretatik, generoen arteko muga horiek, tradizioz (eta eskaintzen diguten erosotasunagatik) erabiltzen jarraitzen ditugunak, geroz eta zentzu gutxiago dute.
|
|
|
Honek guztiak ez
|
du
esan nahi, jakina, 80ko urteetan nobela onik edo esanguratsurik argitaratu ez zenik. Hor daude, esaterako, Anjel Lertxundiren Hamaseigarrenean, aidanez (1983), Joan Mari Irigoienen Poliedroaren hostoak (1982), edo Pako Aristiren Kcappo (1985), baina badirudi ipuinak izandako garrantzia fundazionala izan zela.
|
|
|
Honek ez
|
du
esan nahi nobela eta ipuina parekagarriak direnik: arau ezberdinak dituzten generoak dira.
|
|
|
Euskarazkoak urrats garrantzitsuak eman ditu bide horretan gutxienez 60ko urteetatik hona, eta 90ekoa ez da, nik uste, salbuespena alde horretatik. Horrek ez
|
du
esan nahi, Pello Lizarralderen hasierako salaketara itzuliz," txapela kendu gabe" aritzen den idazlerik ez dagoenik; baina, bestalde, jadanik ez dugu zertan, nik zer dakit, Kresala bezalako obra bat gomendatu behar hondartzarako irakurketa gisa (Euskal  Filologiako ikasgairen bat suspenditu ez duenari behin  tzat): badago non zer aukeratu.
|
|
2003
|
|
|
6 Horrek ez
|
du
esan nahi Konstituzioaren aldeko euskarazko bertsorik izan ez zenik; ikus adibidez Altzibar, 1986: 38; berak dakartza garaiko Bizkaiko bertso eta gabon kanta guztiak. Antonio Zavalak bildu ditu, bestalde (1989, 1991, 1992) Frantziako Iraultzatik Lehenengo Karlistada bitartean kaleratutako bertso ugari.
|
|
|
" El notable ascendente moral y cultural del clero vasco sobre su pueblo no tiene parangón en otras regiones de la España de la época y esto solo ya justifica y respalda la controvertida denominación de Iglesia vasca" (1981: 125). Horrek ez
|
du
esan nahi eliz erakundeak inongo batasun administratiborik zuenik Euskal Herrian. Gipuzkoa, Bizkaia eta Araba biltzen zituen Gasteizko elizbarrutia 1862an sortu zen arte, Euskal Herria lau elizbarrutitan banaturik zegoen (probintzia frantses euskaldunak alde batera utzita).
|
|
2006
|
|
|
Baina egia esan behar badut, ezer gutxi dut gogoan Angelo erresistentziakoa zela jakiteak eragin zidanaz. Buruan izango nuen Umbertok kontatu zizkidan zurrumurruen durundia, kontu segurua da, baina horrek ez
|
du
esan nahi zeharo jabetzen nintzenik Angeloren egoeraz eta pasatzen ariko zenaz. Artean ere, tortura eta halako hitzek nobeletan eta pelikuletan zuten egitatea niretzat, ez bizitzan.
|
|
|
Bostekoa eman nion Anghiosi, baina nire adostasuna adierazteko, eta ez agur esateko. Tupusteko erreakzio bat izan zen nirea, batere hausnarketarik gabea, baina horrek ez
|
du
esan nahi ez nekiela zer egiten ari nintzen: Anghiosi emandako baietzarekin, Hitlerren biktima soil izatetik Hitlerren arerio izatera pasatu nintzen.
|
|
2007
|
|
|
Demokratikoa izateak, baina, ez
|
du
esan nahi nahitaez komenigarria denik. Autodeterminazioa aukera bat da, ez eginbehar bat.
|
|
2008
|
|
|
Eta subjektua, orain lehen bezala, gizona da, gizartea aurrera eramateko izendaturikoa. Ongi ulertu, horrek ez
|
du
esan nahi emakumeen eskubideen kontra nagoenik; esan nahi dudana zera da: gizarteak aurreratzeko, aurrera bide horren protagonista aukeratu behar duela, eta berdin zait nor den, baina, historiari begira, markatu gabekoa izan luke, eta hori gizona da, eta ez emakumea, gizona da eta ez homosexuala, gizona da eta ez atzerritarra, gizona da eta ez umea, gizona da eta ez zaharra.
|
|
|
Horixe da nazionalisten koartada... historiak protagonistarik ez duenez, gu ere protagonista izanen gara. Berriz diot, horrek ez
|
du
esan nahi jende horren eskubideen kontra nagoela, baina beti ere herritar gisa, eta inoiz ez rol markatu gisa.
|
|
|
Berriro ere barkatu didazue zehaztasun askorik ez ematea. Oraingoan ondo asko gogoratzen dut gertatutakoa, ez da memoria txarra isiltzera behartzen nauena baizik eta diskrezioa, izan ere, gertaera hark ez zuen eragin zuzenik izan guregan, gertuko pertsona batengan baizik, eta ni zuen aurrean" biluzteko" prest egoteak ez
|
du
esan nahi ingurukoen sekretu zein istorioak kontatu behar ditudanik. Esan dezagun, beraz, gertaera txar batek gaiztotu zuela familiak Kolonbiari buruz zuen iritzia eta horrek aukera bertan behera uztera eraman gintuen.
|
|
|
Era berean, adopzioaren aldeko panfleto bat nahi duena ere oker dabil. Ezin ukatuko dut Enara Fuhan guregana iritsi (ala gu Enara Fuhanengana iritsi ginela esan ote genuke?) baino askoz ere lehenagotik naizela adopzioaren aldeko militante, baina horrek ez
|
du
esan nahi etengabe nazioarteko adopzioaren apologia egin behar dudanik. Ez dago Enararekin paseoan ateratzea bezalakorik jende askok begi onez ikusten gaituela ohartzeko.
|
|
|
Horrelako bidaietan eskupekoaren kultura oso zabalduta dago eta tarifak, nolabait esatearren, araututa daude. Araututa egoteak ez
|
du
esan nahi denak aldarte berberarekin ematen direnik, eta batzuk gustura ematen diren bezala, beste batzuk ez dira hain gustura ematen. Gure kasuan, gu oso pozik geunden bai Oliviak eta Xaxak bai Jacky Chang ek egindako lanarekin, hain pozik non tarifek araututakoa baino gehixeago eman baikenien.
|
|
2009
|
|
|
–Ananda; nik ez nuke zu besterik. Besteekin atsegin portatzeak ez
|
du
esan nahi erakartzen nautenik.
|
|
|
A ikastereduaren ezintasunak, beraz, gainditu egin behar dira gerorako utzi gabe, baina horrek ez
|
du
esan nahi, harik eta beste sistemarik onartzen ez den bitartean, ikasteredua bera, eraberrituta jakina, ezeztatu egin behar denik; ez ezeztatzeak ere, ordea, ez du esan nahi bultzatu egin behar denik, edo bere muga eta ezintasunak gurasoei ezkutatu egin behar zaizkienik. Gurasoen aukeretariko bat denez, babestu egin behar da, eta hezkuntza sistemako bideragarritasun parametroen barruan bermatu.
|
|
|
A ikastereduaren ezintasunak, beraz, gainditu egin behar dira gerorako utzi gabe, baina horrek ez du esan nahi, harik eta beste sistemarik onartzen ez den bitartean, ikasteredua bera, eraberrituta jakina, ezeztatu egin behar denik; ez ezeztatzeak ere, ordea, ez
|
du
esan nahi bultzatu egin behar denik, edo bere muga eta ezintasunak gurasoei ezkutatu egin behar zaizkienik. Gurasoen aukeretariko bat denez, babestu egin behar da, eta hezkuntza sistemako bideragarritasun parametroen barruan bermatu.
|
|
|
Bere sasoian hizkuntza ereduei buruz hartutako erabakia aldatzeko urratsak egiten ari diren honetan, munduan nagusitu den eleaniztasun printzipioak oso kontuan, garrantzi handikoa da gogora ekartzea, gure ustez, hezkuntzaren eremuan aldaketak gutxika gutxika egin behar direla, egin nahi dena orokortu aurretik aldez aurretik probatuz eta balioetsiz, bitartekoak esleitu ahala jeneralizatuz, hezkuntza erkidegoaren eta gizartearen borondateak arian arian bilduz eta kohesioa landuz. Honek ez
|
du
esan nahi bere sasoian diseinatutako hizkuntza ereduak bere horretan utzi behar direnik, baizik eta komeni dela eraldaketa oro aurreko bideari segituz egitea. Krakatakoa gerta liteke bestela, eta kaltea ahulenari ekarriko dio, berreskura ezinezkoa beharbada.
|
|
|
Izan ere, kasu honetan oinarrizkoa dena zera da: kontsumitzaileak kontsumo harremanetan euskara edo gaztelania erabiltzeko duen eskubidea, baina kontsumitzaileak eskubide hori izateak ez
|
du
esan nahi establezimendua behartuta dagoenik kontsumitzaileak aukeraturiko hizkuntza erabiltzera. Establezimenduak bermatu behar du kontsumitzailea, edozein delarik honek aukeraturiko hizkuntza ofiziala?
|
|
|
Horrek ez
|
du
esan nahi, ez luke behintzat hala behar, A ereduan matrikulatu den %4ren eskubideak babestu behar ez direnik, ezta gutxiagorik ere. Dagozkien eskubideak errespetatu egin behar dira, trabarik gabe, gainerako ikasleei errespetatu behar zaizkien bezala, eta, jakina, gainerako ikasleei aitortu gabeko eskubide berririk asmatu gabe.
|
|
|
Eskubidea bai, ezin uka hori, ez da zalantzarik. Baina eskubide izateak ez
|
du
esan nahi euskaraz bizi ahal izateko nahitaezkoa denik guk halako seiehun hiztun dituzten hizkuntzetako hedabide kopuruetara gerturatzea. Eskubideak defendatu egin behar dira, batez ere ukatzen dituztenen aurrean; baina garenaren neurriaz ahaztuta, eskubide dugun guztia osorik eta erabat egingarri delakoan" dena ala ezer ez" leloa hartuko bagenu iparrorratz, oso bide laburra geratuko litzaioke euskarari.
|
|
|
Hizkuntzen funtzio mugaketaren eta hizkuntzen estatus berdintasunaren ildotik, bada beste kontu bat gogoetara ekarri nahi duguna. Hizkuntzen oreka eta berdintasun sozialak ez
|
du
esan nahi guztia bi hizkuntzetan egin behar denik edo guztia bi hizkuntzetan bermatu behar denik, nahitaez. Estatus berdintasuna da uko egin behar ez zaion helburua, baina gaztelaniaz dagoen guztia euskaraz eduki nahi izatea, ez da eraginkorra; edo auzi honi beste muturretik begiratzen diotenen artean zenbaitek aldarrikatu ohi duenez, hainbat gauza, beren interesekoak ere izan litezkeenak?
|
|
|
Honek ez
|
du
esan nahi egindakoa oker egin denik, eta egindako bideari etorkizunean ateak itxi behar zaizkionik, ezta hurrik eman ere. Euskararen ezagutza hazteko, euskara arrotzak zitzaizkion hainbat esparrutan ere erabilia izateko, sutondoko hizkuntza erabilera jasoetara egokitu eta jartzeko... nekez egin zitekeen egin dena baino gehiago horren denbora laburrean, eta nekez egin zitekeen beste modu batean eta izan dituen kosturik gabe.
|
|
|
Horrela, bada, Eskola ahalguztiduna ez dela esateak, politika ere ahalguztiduna ez den bezala? horixe besterik ez
|
du
esan nahi: ez dela ahalguztiduna.
|
|
|
Ezin bukatu, ordea, honakoa esan gabe: deskribaturiko bilakaera positiboa izateak eta ilunen gainetik argiak nabarmen nagusitu izanak ez
|
du
esan nahi euskararen etorkizuna behin betiko bideratuta dagoenik; ez du esan nahi, ezta ere, euskararen bizi indarra puntakoa denik. Ezta hurrik eman ere.
|
|
|
Ezin bukatu, ordea, honakoa esan gabe: deskribaturiko bilakaera positiboa izateak eta ilunen gainetik argiak nabarmen nagusitu izanak ez du esan nahi euskararen etorkizuna behin betiko bideratuta dagoenik; ez
|
du
esan nahi, ezta ere, euskararen bizi indarra puntakoa denik. Ezta hurrik eman ere.
|
|
|
Horrek ez
|
du
esan nahi, ordea, goxo goxo hartu eta zelofanetan gorde eta atxiki litezkeen objektuak direnik hizkuntzak, ezta hurrik eman ere. Hizkuntzen ezaugarrietariko bat, hain zuzen ere, horixe baita:
|
|
|
Beraz, kontuan harturik elebakartasuna eskubide bat ez baizik eta eskubideez eta askatasunaz baliatzeko muga bat dela, berdintasuna eta askatasuna goiburu dituen hizkuntza politika zilegi eta eraginkor batek hiru eratako neurriak behinik behin hartu behar ditu. Alde batetik, herritarrak sentsibilizatu elebitasunaren alde (elebakar direnei errespetu osoa zor zaie, erabatekoa; hortaz, saihestu egin behar dira elebakartasunaren aurkako jarrera erasokorrak, elebakarren artean" errudun" bila ibili gabe," gaizkile" bila jardutetik ezin baita kontu honetan ezer onik espero; baina horrek ez
|
du
esan nahi elebakartasuna goraipatu eta aldarrikatu behar denik, ez eta elebakartasunaren eta elebitasunaren aurrean neutralak izan behar dugunik, alderantziz baizik: inorentzako ezer onik ez dakarren eta kohesio soziala narriatu egiten duen elebakartasuna ahalik eta azkarren gainditzearen aldeko sentsibilizazioa egin behar da etengabe).
|
|
|
Agiri edo diskurtso jakin batzuk oinarrizkoak izango dira, herrialde baten nortasunaren pertzepzioarekin lotuta daudelako; beste batzuk, hizkuntza guztietan adierazi beharreko lege edukiak dituztelako; beste zenbait, berriz, estatu batzuentzat soilik izango dira erabilgarri (itsasertzaren defentsari buruzko dokumentu batek ez du segur aski jakin min handirik sortuko itsasorik ez duten estatuetan). Axiomatikoa da herrialde bakoitzeko hizkuntzaren estatusa errespetatzea, baina horrek ez
|
du
esan nahi guztia itzuli behar denik.
|
|
|
Ezegoki eraginkortasunaren ikuspegitik, eta ezegoki praktikan ameskeria baino ez delako. Honek ez
|
du
esan nahi, ordea, ofizialtasunaren aitormena inolako ikuspegitatik zalantzatan jartzen dugunik, ez eraginkortasunaren ikuspuntutik, ezta beste inondik ere. Euskara, galegoa eta katalana, esate baterako, hizkuntza ofizialak izan behar dute Europar Batasuneko erakundeetan.
|
|
|
Ondo begiratzen hasita, teknika menderatze hutsa ezer gutxi da esatekorik edo kontatzekorik gabe, esateko edo kontatzeko gutxirekin. Teknikak ezin
|
du
esan nahi denaren, edo esaten ez denaren, tokia bete; ezin du, ezta ere, kontatzen dena azpian hartu.
|
|
|
Balearretan, joan den mendean, nagusitasun politikoa ere Espainiako alderdi politikoen esanetara egon da. Baina Herrialde Valentziarretan ez bezala, nagusitasun kulturala bertatik kudeatu da, eta horren ondorioz ez da Katalunian instituzionalizatua zen kulturaren aurkako jarrerarik bultzatu, horrek ez
|
du
esan nahi, ordea, elkarlana edo diskriminazio positiboa bultzatu denik.
|
|
|
Nazioari mintzoaren ahalmena lotzen zaio; Estatuari, berriz, idazkerarena. Horrek ez
|
du
esan nahi nazioek, gaurkoek batez ere, agrafoak direnik baizik eta ahalmen iturria mintzoan dagoela. Gauza bera, baina alderantziz, Estatuaz esan behar da.
|
|
2010
|
|
|
–Bai, laguna dut, baina horrek ez
|
du
esan nahi konfiantzak mugarik ez duenik.
|
|
|
Gaur egun, 2009 urte hasieran, 18.516 gara munduan. Horrek ez
|
du
esan nahi, berez, beherakada hori jesuiten erruz gertatu denik. Gizartea bera asko aldatu da, geure herrian bertan begien bistan ikusten dugun bezala, jaiotzak erabat murriztu dira eta hortik datoz beherakada horren arrazoirik handienak.
|
|
|
Eta hauxe gehitzen zuen: " ni bihotza duen ekonomiaren aldekoa naiz, baina horrek ez
|
du
esan nahi bururik gabeko ekonomia denik". Ni ere iritzi berekoa naiz, ezin dut ulertu bihotzik ez duen ekonomiarik.
|
|
|
Nolanahi ere, horrek ez
|
du
esan nahi merkatuari begiratzeari utzi behar diogunik; merkatuari begietara begiratu behar zaio, belaunek dardara egin gabe. Baina uste dut merkatuari begira dakiokeela pertsonei, zurekin bizi diren gizon eta emakumeei, begiratzeari utzi gabe.
|
|
|
Nik ezin dut ulertu! Europar Batasuna esparru ezin hobea da EBko herrialde eta nazio guztiek elkarrekin lan egin dezaten, xede eta helburu berak izanik; eta horrek ez
|
du
esan nahi kulturak, hizkuntzak, protagonismo politikoa, burujabetza, nazioen nortasun juridiko politikoa (Estatu izan edo ez izan) ukatu behar direnik. Guztia errespeta daiteke Europar Batasuna den helburu kolektibo horren barruan; azken batean, Europar Batasuna ez baita munduaren globalizazioari erregio mailan emandako erantzuna baino.
|
|
|
Estatutu honetan finkatu den erregimen autonomikoaren onarpenak ez
|
du
esan nahi, Euskal Herriari herri gisa historian barrena dagozkiokeen eskubideei uko egiten zaienik, ordenamendu juridikoak erabakitzen duenaren arabera gaurkotu daitezkeelarik.
|
|
|
Gernikako Estatutuaren xedapen gehigarria: " Estatutu honetan finkatu den erregimenen onarpenak ez
|
du
esan nahi, Euskal Herriari herri gisa historian barrena dagozkiokeen eskubideei uko egiten zaienik, ordenamendu juridikoan erabakitzen denaren arabera gaurkotu daitezkeelarik".
|
|
|
Gu izan gara Estatutuari balioa eman diogunak; abertzaletasun demokratikoa eta herri honetako gobernuak izan gara Estatutua balioetsi dugunak. Baina horrek ez
|
du
esan nahi, jakina, autogobernua areagotzeko eskubiderik ez dugunik, autogobernua areagotzea nahi ez dugunik.
|
|
|
Horrek guztiak, jakina, ez
|
du
esan nahi ETAren erantzukizuna txikiagoa denik. ETA da su etena hautsi izanaren erantzule bakarra; bera, eta bera bakarrik.
|
|
|
Euskal Herriko gizon eta emakumeek etorkizuna haiena dela uste dute. Bistan denez, horrek ez
|
du
esan nahi guztiek independentziaren aldeko botoa emango luketela, edo Espainiarekin bat egitearen aldeko botoa, horrela uste dutenak ere badaudelako?. Euskal gizartearen zati handi batek erabakitzeko eskubidearekin lotzen du bere etorkizuna; eta pentsamentu horretan bat egiten dute nahiz EAJ PNVri, EAri, Batasunari, Aralarri edo Ezker Batuari; baina baita PSOEri eta are PPri ere boto eman.
|
|
|
[29] Euskadiko Autonomia Estatutuaren Xedapen Gehigarria: " Estatutu honetan finkatu den erregimen autonomikoaren onarpenak ez
|
du
esan nahi Euskal Herriari, herri gisa historian barrena dagozkiokeen eskubideei uko egiten zaienik, ordenamendu juridikoak erabakitzen duenaren arabera gaurkotu daitezkeelarik".
|
|
|
Pobretzat onartuak izateak, ez
|
du
esan nahi, ordea, legez segituan kartzelatik atera zutenik. Hona, berrizkoan ere, auzi honen gainean Juan José Martinena jaunak berak emandako argitasunak:
|
|
|
Eztabaida horiek arrazionalak izan diren neurrian, argudio eta kontra argudio horiek ebaluatzeko aukera daukagu. Horrek, noski, ez
|
du
esan nahi auzia erabakita dagoenik, baina auzia bederen arrazionalki eztabaidagarria da. Guk lan honetan ez dugu eztabaida horiek aztertzeko asmorik.
|
|
|
Guri kontzeptu apal bezain garrantzitsu hori interesatzen zaigu, lehen eta orain hor dagoena. Labur esanda, ez zaigu interesatzen haize erroten aurkako borroka postmodernoa (honek ez
|
du
esan nahi postmodernoak ez duela ekarpen interesgarririk egin).
|
|
|
Hortaz, zentzu komunak badu zeresana balioen eremuan. Horrek ez
|
du
esan nahi zentzu komunaren eredua nahikoa denik eremu horretan dena argi eta garbi geratzeko; inola ere ez! Mundua nolakoa den galderatik munduak nolakoa behar duen galderarako jauzia eman ahal izateko, zentzu komunaren eredua, beharrezkoa bada ere, ez da nahikoa.
|
|
|
Zalantzarik gabe, zentzumenek eta oroimenak izugarrizko garrantzia dute usteak gureganatzeko, eta uste horiek berak justifikatzeko. Horrek ez
|
du
esan nahi zentzumenen eta oroimenaren bitartez eskuratzen ditudan usteak ziurrak edo ezinbestean egiazkoak direnik. Ez, inola ere ez.
|
|
|
Beraz, zientzian behaketa tresna ikaragarri sofistikatuak erabiltzen badira ere, horrek ez
|
du
esan nahi zientziaren eredua, usteak finkatzeari dagokionez, berezia denik. Behaketa tresna horiek, azken buruan, gure zentzumenen luzapen edo espezializazio gisa uler ditzakegu.
|
|
|
Kasu horretan, mundua nolakoa den (tomatea nolakoa den) adierazten ari gara, eta askatasuna murrizten da zalantzarik gabe. Horrek ez
|
du
esan nahi munduari buruzko uste horiek ziurrak edo zalantzarik gabekoak direnik; ez, inola ere ez. Dena den, eta hori nahikoa da oraingoz, denok onartuko genuke eztabaidagarriagoak direla gorago aipatutako usteak arestian aipatutako horiek baino.
|
|
2011
|
|
|
–Bortxaketarik gertatu ez izanak ez
|
du
esan nahi hiltzaileak nolabaiteko sexu atsegina izan ez duenik; are gehiago: ziur asko orgasmoa izan du nahiz eta emakumeak ukitu ez.
|
|
|
Zerbait esan nahiko du horrek ere. Emakume bati gutun bat idazteak ez
|
du
esan nahi emakume hori maite duzunik, kontu jakina da, baina eragin ditzake.
|
|
|
Horrek ez
|
du
esan nahi irrespontsabilitatetik Jainko poetiko edo metaforiko soil bat aldarrikatzen ari naizenik. Yahvek Sinai mendian hamar agindu eman zituen, egia, baina agindu horien kunplimenduei zegozkien kasuistikak ez zituen zehaztu.
|
|
|
Ni, beraz, pixka bat hor bizi naiz, egoera horretan bizi naiz, bai. Horrek ez
|
du
esan nahi nire egunerokotasuna dena melankoliaz betea denik, eta ilun eta errautsez jantzita nabilenik. Ez, jendeak asko maite nau, ingurune oso politak baditut, familian, lagunartean, eta bueno, nik ere lagunak maite ditut, familia ere maite dut, eta bueno, hor babesa izan dut eta bakarrik ez naiz sentitzen, baina, pixka bat itzalen artean eta joandakoen itzalen artean, bai.
|
|
|
Eta nik behin esaten nion berari, eta zergatik Mea culparik ez? Mea culparik ez
|
du
esan nahi publikoki atera behar dugunik errautsez bilduta eta bularra kolpatuz, barkamena eskatuz munduari eta jendeari, baina mea culpa erreflexio prozesu bat da edo kontzientzia prozesu bat. Egin dugun dena ondo al dago?
|
|
|
Ondo da, arnasa gehiagotan hartzeak ez
|
du
esan nahi sakonago hartzen denik, kopurua ez da nahitaez nolakotasunaren lagun. Baina bakoitzari berea, aitor diezaiogun hori (euskal) modernitate industrialari.
|
|
|
Horrek ez
|
du
esan nahi aurreko eredu globala nahitaez goitik behera eroriko denik, ezpada indartu egingo dela eskala lokal erregionala, pixkanaka. Paradigma aldaketak esan nahi du berriro pentsatu dela zer ekoitziko den hobeto eskala lokalean, erregionalean, nazionalean edo nazioartekoan; birpentsatu da alor batzuetan den autosufizientzia lokal handiagoa nola konbinatu eskala erregionala, nazionala edota nazioartekoa behar duten arloekin.
|
|
|
Dena ondo, paradigma batek besteari utziko dio tokia, gero eta toki zabalagoa. Horrek ez
|
du
esan nahi globaltasunaren paradigma desagertuko denik: bestelakoak izango dira globalaren eta tokikoaren arteko orekak, urruti samar azken urteotako joeretatik.
|
|
|
Gero eta gehiago dakigu ingurumenari eragindako kalteaz eta horren ondorioez, gero eta gehiago dira eragile pribatu eta publikoek abian jarritako politikak ingurumena zaintzearen alde, gero eta handiagoa da herritarron kontzientzia. Gero eta datu gehiago metatzeak ez
|
du
esan nahi jakituria gehiago dugunik, ordea. XXI. mendea zibilizazio industrial globalizatuaren bidetik hasi duten hanka bikoek jarraitzen dute xahutzen planetaren kapital naturala, betikotzen matrize energetiko fosilistan, handitzen aldaketa klimatikoa eragiten duten isurketak.
|
|
|
Gehiegitxotan, zer bistan hura gabezi. Gizakion hezte prozesuekin gertatzen den legez, jasangarritasunaz horrenbeste hitz egiteak ez
|
du
esan nahi kontzeptu horren funtsa ezagutzen denik. Hanka bikook, animalien elite kognitiboa garenok, demostratzen ari gara posible dela datuak erruz metatzea norabide batean eta pauso errealak oso bestelakoan bideratzea.
|
|
2012
|
|
|
nire ama ordezkatu zuen. Baina horrek ez
|
du
esan nahi neure amak bertan behera utzi ez ninduenik. Bakarrik geratu nintzenean, ez zen agertu ere egin.
|
|
2019
|
|
|
–Zure uniformea gustatzeak ez
|
du
esan nahi zu gustukoa zaituenik, bota dio Lalek.
|
|
|
obra hasi orduko mutis egitea da haren papera". Baina itzultzaileak mutis egiteak ez
|
du
esan nahi itzulpenaren kalitatea mutu geratzen denik.
|
|
|
Arrotz egiten zaio hain urrutikoa sentitzen duen toskanoa; burura borborka etorritakoa bridatu behar du, egokitu, aldatu, bereak ez diren hitzekin esan, bat batekotasuna sakrifikatu. Eta operazio horren guztiaren ondoren, idatzi duenak ez
|
du
esan nahi zuena adierazten. Tesela honen hasieran Magrisek dio antiliteraturtasuna egozten zaiela Triesteko idazle ezagunenei.
|
|
2020
|
|
|
Agondu eta Connell eserita jartzen da Marianne hobeto ikusteko. Badakit liskarrak izaten dituzula haiekin, esaten dio, baina horrek ez
|
du
esan nahi gorroto zaituztenik.
|
|
|
Jendeari ez esateak ez
|
du
esan nahi gogoak ematen dizuna esan dezakezunik.
|
|
|
Horrek ez
|
du
esan nahi beste ondasunik desjabetu ez zenik. Otxandion ere egiatarrek, adibidez, galera handiak izan zituzten.
|
|
2021
|
|
|
Gure jokalaria onik atera bada aurreko pantailetatik, baliteke atsedenaldi bat merezia izatea. Merezia izateak, ordea, ez
|
du
esan nahi atseden hartuko duenik.
|
|
|
liluraz eta hunkiturik gaude oraindik geure bizitzan agertu zaizkigulako. ...n, sentipena baitugu haien erruz dela kasik, haien konpainian galdu baitugu adia samurtasun bakan eta lazgarri horretatik; orain ez dugu bokaziorik; bokazio bat izan genuen, maite genuen lanbide bat, eta, orain, kasu ematen diogunean errudun sentitzen gara berehala, eta samurtasun bakan eta lazgarri horretara itzultzen gara arrapaladan; egun eguzkitsu batek edo paisaia berde batek zera besterik ez
|
du
esan nahi guretzat: gure haurrak modua izango duela eguzkitan belzteko edo belarrean jolasteko; guk, bestalde, galdua dugu gozatzeko edo begiesteko ahalmen oro.
|
|
|
Hortik atera kontuak, ilobatxo, hemen paperera  tzen ari naizenen ondoan zenbat gertaera gordeko ote nituen orri azpian, zuri adierazi gabe, batzuk nahita, beste batzuk itzurita. Gordin adierazteak ez
|
du
esan nahi guzti guztia adieraztea. Gordina ere egosi egiten da, berez.
|
|
|
–Inorekin ez egoteak ez
|
du
esan nahi susmagarria denik, tematu nintzen.
|
|
|
Alpinismoa, izenak berak adierazten duen bezala, Alpeetan sortu zen xix. mendean, eta handik munduko beste lurraldeetara zabaldu zen ondoren. Halere, horrek ez
|
du
esan nahi alpinismoa agertu baino lehen mendizaletasunik ez zegoenik, maiz kontrakoa esaten bada ere; alegia, antzina jendea ez zela goi mendietara igotzen, ez behintzat zaletasunagatik soilik. Horren harira, askotan esaten da gure arbasoek" mendia erabili" besterik ez zutela egiten, bizimodua ateratzeko betiere.
|
|
2022
|
|
|
Eta biok bakarrik pozik zeudela elkarri xuxurlatzeak ez
|
du
esan nahi egiaz maite zutela elkar, pentsatzen jarriz gero, uste dut inoiz ez ziotela elkarri ezer xuxurlatu, ez zioten elkarri ezer murmurikatu beren logela ondoko bainugelan, axuleiu arrosazko gela hura berariaz egin zuten berentzat, hara sartzea galarazia nuen nik, gau batean beren ohean izarapean negarrez aditu nituen, eta pentsatzen jarriz gero amak xaboia emateko eskatuko zion aitari eta ai...
|
|
|
...ko bizia baino makurragorik, mundu zikin honetako eguneroko bizia baino, halaxe esaten du, eta begiratuan zikin hitzari sexu esanahia ematen dion zerbait ageri du aitak, zikin, inori zakila gogortzea bezain, zikin, barrua hustu nahi duten hesteen hondakina bezain, zikin, belaunikatu eta biziak eskatzen duenari aurre egitea bezain, eta aitak bere metalezko eta suzko infernu horretaz hitz egiteak ez
|
du
esan nahi bizi hau estimatzen duela, ez, gorroto du hamar aginduetatik urrunago eskaintzeko duenagatik eta profeziarik ez iragartzeagatik, gorroto du baita mastekatzeko ekintzan eta ur hotzaren azpian titiburuak gogortzen direnean ere, baita bideoz grabatutako erditze miragarri txiki horietan eta piramideetara barrentzen den jendea desbideratzeko egindako eraikuntza horietan ere, baita bukleak er...
|
|
|
Hala behar du. Horrek ez
|
du
esan nahi egiteko gai izango naizenik). Hirugarrenik (eta hona hemen kontu zailena, xinpleena dirudien arren), giza historia bat egin behar da, and then...
|
|
|
Herri gutxituak, egia da, ez dugu irtenbide politikorik. Baina horrek ez
|
du
esan nahi ez dugula inongo irtenbiderik. Izan ere, guk egin behar dugun bidea eremu politikotik kanpo dago.
|
|
|
Hor ez neukan erantzunik, baina ez
|
du
esan nahi ez dagoenik.
|
|
|
Eraldaketen gaineko ezintasunak edo kontrol ezak sentiarazi dezake. Kontzeptuak ez
|
du
esan nahi naturarekiko harremana bera txarra denik. Naturaren galerak emozio negatiboak piztu ditzake, ordea:
|
|
2023
|
|
|
Beharra izatekotan, guk egiten dugun barne lanketa hori beraientzako oso oso onuragarria izango da. Horrek ez
|
du
esan nahi gazteak ez duenik bere prozesu pertsonala egin, noski baietz, baina gatazka eta gaitz emozional eta mental asko saihestuko genituzke guk, helduok, zein gure txikiek lanketa hori egingo bagenu eta gure motxilak haiei pasa beharrean hustuko bagenitu. Eta datuek esaten dutenaren arabera, oso guraso gutxik egiten du terapia, nahiz eta beharra sentitu; geure burua guraso hezitzaile gisa zalantzan jartzea ez da erosoa, inondik ere, baina deserosotasunak eramaten gaitu garapenera.
|
|
|
Lana erdigunean jarri beharrean, gure gazteak eskatzen ari dira, garrasika eskatu ere, osasun integrala, osasun mental emozional fisiko eta soziala erdigunean jartzea, bizitza erdigunera ekartzea. Eta, ez, horrek ez
|
du
esan nahi ez dutenik lan egin nahi, nahiz eta denetarik egongo den. Ez dute lan egiteko bizi nahi, orain dela gutxi arte egon den dinamikarekin amaitu nahi dute.
|
|
|
Hitz gutxitan, gure beharrizan psikoemozionalak asebeteta izateari edo ez izateari dagokionez, garrantzi handia du guk geuk ditugun harremanen kalitateak zein bizi garen arkitektura sozialaren nortasunaren arabera eraikitako harremanak. Baina, kontuz, horrek ez
|
du
esan nahi, hori guztia primeran egonda ere, adikziotik salbu gaudenik; drogen erabilerak beti jarriko gaitu arriskuan (osasunean...), eta heroinaren urte lazgarriak horren adibide garbiak dira, mota guztietako milaka eta milaka pertsonen bizitzarekin amaitu zuen-eta. Baina, bai, subjektuak guk uste baino lotura handiagoa du harremanekin zein inguruaren beraren nortasunarekin, eta, beraz, adikzioak, askotan, kausa baino ondorio izaera du.
|
|
|
Ados, norbanakoa da azken erantzulea, baina maila aski zabalean eta sistemikoan gertatzen denean gaitza, ez al da sistema bera izango, bizi garen testuingurua bera, gizartea bera, sendatu beharrekoa? Horrekin ez dugu esan nahi biktimatzat ikusi behar dugunik geure burua, lagungarriagoa litzateke geure erabakien produktu edo emaitzetatik abiatuta jardutea; horrek ez
|
du
esan nahi, ordea, ikuspegi holistikoa baztertu behar denik. Bada, agian, orain horren kontziente izanik, hurrengo kasuetan agian bestelako ikuspegi zabalago bat izan dezakegu:
|
|
|
Baina, kontuz. Kausak aurkitzeko faktore ugaritan bilatu beharrak ez
|
du
esan nahi garrantzia kendu behar zaionik faktore horietako bakoitzaren erantzukizunari. Beste esparru batzuetan egiten dugun modu berean jardun behar dugu honetan ere, esaterako trafiko istripuen edo biriketako minbiziaren kasuan bezala.
|
|
|
5 Ikastetxeak telefono mugikorrik gabeko gune bihurtzea, eta debekatzea horiekin sartzea, non eta ez duen irakasle batek horretarako eskaera egiten, balio erantsia emateko ikaskuntza prozesuari une jakin batean eta modu bidezkoan, edo bestelako kausa justifikatu bat ez dagoen tarteko (osasuna...). Horrek ez
|
du
esan nahi eskoletan, gure txikiengan eragin handien duten teknologietan (sare sozialak...) hezitu behar ez ditugunik. Gure laguntza behar dute, batez ere, iritzi kritikoa sustatzeko honen guztiaren inguruan.
|
|
|
Interesgarria da arauak ez ezartzea apetaren arabera; epe luzerako emaitzak lortu nahi baditugu, saiatu behar dugu haurrek prozesuan parte hartzea, eta, ez badute ere zertan dena ulertu, ahal den neurrian horien zergatia eta onurak ahal beste ulertzea. Horrek ez
|
du
esan nahi arauak eta neurriak eta ondorio idatziak modu zorrotzean bete behar ez direnik. Hobe da gutxi eta sendoak, ugariak eta hauskorrak baino.
|
|
|
Zer da bidelagun izatea? Bidelagun izateak ez
|
du
esan nahi, ni, hezitzaile naizen aldetik, nire txikiaren partez egin behar ditudanik gauzak, edo babestu behar dudanik; aitzitik, bidelagun izatea eredu izatea da, ezagutza, tresnak eta limiteak ematea gure txikiari. Ez geratu natibo digital kontzeptuarekin, agian umezurtz digitala baita egungo egoerara egokituago dagoen kontzeptua.232 Euskarri sendoa eta oinarria izan behar dugu eta, konfiantza zein ongizatea erdigunean delarik, gure txikiari harreman osasuntsu bat eraikitzen utzi bere alderdi kognitibo eta emozionalarekin zein munduarekin; eta horren parte da teknologia.
|
|
|
Bizitza serioa pisutsuagoa da, ez hartu hain serio gauzak, sinplifikatu, askatu. Heldutasun emozionalak ez du zerikusirik seriotasunarekin; emozionalki helduak izateak ez
|
du
esan nahi serioak izan behar dugunik, seriotasun ezkorrak bizitasuna kentzen digu. Bizitasuna ilusioa da, freskotasuna, pasioa, eta, adinarekin, heldutasunarekin, hori galdu behar dugula dirudi, zeharka edo zuzenean, eta nerabezaroa jada serioago izateko etapa bat dela.
|
|
|
Kausak anitzak diren bezalaxe, depresio baten sintomak ere halakoxeak dira. Horrek ez
|
du
esan nahi, ordea, honako hauek edukitzeak nahitaez depresioa dakarrenik; bai, ordea, horiek 14 egunez baino gehiagoz eta egunean zehar gertatzen badira. Horretarako eman nahi dizugu zerrenda hau, puntu hauei guztiei duten garrantzia emateko:
|
|
|
Parez pare jartze horrek (horrek bakarrik behintzat) ez
|
du
esan nahi egin dena oker egin denik; ez nago inori belarritik tiraka hasteko, neugandik hasi nuke eta; baina parez pare jartzeak gauzei tamaina hartzen laguntzen duelakoan nago. Jarri parez pare goseak, istripuek, tabakoak, gerrak, kutsadurak, minbiziak, estresak eta gorrotoak (genero gorrotoa barne) eragiten dituzten heriotzen kopuruak.
|