|
2009
|
|
|
Hain zuzen, Zoaz infernura, laztanari gehien eskertu diodana zera izan da, hain egoera gogorra itzulingururik gabe eta, batez ere, melodraman erori gabe aurkeztu izana. Zeren Rosa tratu txarren biktima izango da, baina horrek ez
|
du
esan nahi pertsona bezala kontraesanik ez duenik. Lertxundik oso ondo jakin du Rosaren psikologia konplexua islatzen, bere biktima izate hori baino haruntzago joanez.
|
|
|
Desberdinak euren artean, noski, bildumaren aniztasunaren erakusle, baina ezaugarri komunak dituztenak: esandakoak baino garrantzi handiagoa
|
du
esan gabeak, iradokitzaileak dira oso, argumentuaren aldean giroak, sentsazioek, emozioek dute pisua?
|
|
|
Horregatik, poesiak zehatza eta doia izan behar du. Intentsitateak kontzentrazioa esan nahi du [orduan eta kontzentrazio handiagoa, are eraginkorragoa disolbatzean, erantsiko luke disoluzioaren apologistak], baina honek ez
|
du
esan nahi, ezta gutxiagorik ere, poema ulertu egin behar denik. Kontua da zeri esaten ote diogun guk, ulertzea?.
|
|
2010
|
|
|
«Txapelketak gauza on asko ematen dizkigu, baina beste gauza asko galarazten dizkigu. Nik bertsotan izan ditudan bezala, idazle gisa sei txapelketa izan banitu azken hiru urteotan, idazle gazteen lau txapelketa, Gipuzkoako bat eta Euskal Herri mailako beste bat, seguru asko ariketa jakin batzuetan orain baino hobea izango nintzatekeen, baina horrek ez
|
du
esan nahi idazle hobea izango nintzenik».
|
|
|
Literaturaren ikuspegitik begiratuta, nire bizi guztian egin ditudan bertso guztiek baino gehiago balio dute hemengo dozena bat orrialdek. Horrek ez
|
du
esan nahi bertsoak balio ez duenik. Bertsoetan tentsioa egon daiteke, teknika bat ere bai, eduki oinarrizkoak eta norbere ikuspegi bat ere suma daitezke, baina oso mugatua da ikuspegi pertsonalaren kontu hori.
|
|
|
Honakoa galdetu genuke, konparaziora: nork erabakitzen
|
du
dioten bezalaxe gertatzen ari dela gertatzen ari dena. Eta ohiko cui prodest az ere galdetu genuke, hau da:
|
|
2011
|
|
|
Hori bai, idazleak tentsio horiek aintzat hartu eta buelta eman diezaieke tentsio horiek beraiek salatuz eta historia alternatibo bat proposatuz. Historia alternatiboa proposatzeak ez
|
du
esan nahi benetakoa ez denik edo izan ez daitekeenik; aitzitik, egilea pentsamendu hegemonikotik urrundu, eta historia beste ikuspuntu batetik (orain arte errepresentatua izan ez den ikuspuntua) azaltzen du. Aurreiritziez eta arrazakeriaz ari garelarik, iruditzen zait ezinbestekoa dela jarrera hori, baina, jakina, horrek ahalegin dekonstruktibo handia eskatzen du egilearen beraren aldetik, bere aurreiritziak mahai gainean jarri behar baititu lehenik.
|
|
|
Aitzitik, Mendebaldeak «bestea»ri buruz esandakoaren logika berean inskribatzen da.3 Mariak lanaren kasuan, Urretabizkaiak historia alternatiboa eskaintzen digu, eta alternatiboa dela diot adineko emakume jakin batzuen ikuspuntutik eraikia delako. Horrek ez
|
du
esan nahi adineko emakume guztiek nobelako protagonisten antza dutenik, baina badira haien moduko emakume asko gure literaturan tokirik izan ez dutenak. Horregatik da Urretabizkaiaren nobela ausarta, zahartzaroari buruzko topiko eta estereotipoen kontra doalako.
|
|
2013
|
|
|
Nolanahi ere, gauza asko kontatzeko daude oraindik. Zergatik inork ez
|
du
esan 1936ko abenduan La Perla Hotelean omenaldia egin ziotela nazien armadari. Zergatik inork ez du esan nazien svastika Iruñeko Udaletxean jarri zutela 1936ko bukaeran?
|
|
|
Zergatik inork ez du esan 1936ko abenduan La Perla Hotelean omenaldia egin ziotela nazien armadari? Zergatik inork ez
|
du
esan nazien svastika Iruñeko Udaletxean jarri zutela 1936ko bukaeran. Hemen istorio batzuk bakarrik kontatzen dira, nahikoa da!
|
|
2015
|
|
|
Azken batean dena da fikzio, baina fikzio izanagatik ez
|
du
esan nahi ondorio materialik ez duenik. Aitzitik, fikzioek (sakratu bihurtzen diren horiek batik bat) heriotzara eraman gaitzakete.
|
|
|
Horrek ez
|
du
esan nahi sinestunok Jainkoarenak izan daitezkeen distirak edo susmaezinak ditugunik: «Poeta batek, dio René Char poeta surrealistak?
|
|
|
Horrek esan nahi du, jendeak «blé» modalitateko pilota non jokatua izan zezan, Herria arduratzen zela plazako frontis aproposak zaintzeaz. Gaurko esku pilota baizik ez
|
du
esan nahi «blé» horrek, baina inork ez dit argitu nondik datorren, gure pilotako adituen artean. Nire ikerketa digitalen arabera, badirudi ingeleseko play hitzetik sortua dela.
|
|
|
Horregatik pilotak Kotxoko leihoetatik sartzearena. Bai, inork ez
|
du
esan, baina nik esanen dut hau ere: plazaren erdigunea altatu, itxi eta berritu zenetik iparraldera gelditu zaion pasillo horixe zen Goizuetan, gutxi goiti beheiti, garai bateko pilota plaza, laxoan aritzeko, atze aurreak alde batera Kotxo eta Bikaine zituela, eta bestera Azoka eta Eliza.
|
|
2016
|
|
|
Ezin izan genuen erruduntasuna frogatu. Baina horrek ez
|
du
esan nahi errugabeak zaretenik.
|
|
2018
|
|
|
Lacomberi diotsonez, Pierre Broussainek katixima euskaraz irakasten dio alabari egunero. Horrek ez
|
du
esan nahi Parisen hoztu zitzaion federa berriro sutsu bihurtu denik. Ez.
|
|
|
Liburua libre dago ideologietatik. Gorriei «gure kontrarioak» esaten dienean ere, ez
|
du
esaten ideologia politikotik, baizik eta gerraren dinamikatik. Horrek sinesgarritasun handia ematen dio bere lanari, eta mezua erraz iristen da irakurlearen bihotzera; badira emozioz ilea tente ipintzen dizuten pasarteak.
|