|
2001
|
|
|
Elikagai ekologikoen gaineko informazio txarrena jaso uste dutenak izaki, eurora aldatzeak kezka handia sortu
|
du
emakume hauengan baina prezioak asko garestituko ez direla espero dute.
|
|
|
Proposamen bat egin da, eta bertan Estatuak ordainduko ditu bere kargura seme alabak, adineko senideak, gaixoak edo ezinduak dituzten etxekoandreen Gizarte Segurantzako kotizazioa. Azterlan horrek gogorarazten
|
du
emakume horiek inbertsio publikoarekin ordaindu litzatekeen gastu bat aurrezten ari direla, eta horregatik uste du bidezkoa izango litzatekeela Gizarte Segurantzari kotizazioa ordaintzea, eta erretiro adinari eskubide propioko pentsioa ematea, pentsioan konfiantza izan beharrean.
|
|
|
Azterketatik ateratako datuek erakusten dutenez, adinean aurrera egin ahala, biztanleak gehiago kezkatzen dira osasunaz, eta Euskal Herriko eta Madrilgo herritarrak dira gehien kezkatzen direnak; galiziarrek, berriz, ez diote ia garrantzirik ematen. Halaber, txostenak adierazten
|
du
emakumeak gizonak baino hobeto elikatzen direla, eta etxekoandreak direla dieta osasuntsuagoa dutenak eta osasunaz arduratzen direnak. Mercé Vidal Omega 3 Institutuko bozeramaileak azterketa aurkeztu zuenean adierazi zuen Espainiako biztanleek gantz saturatu gehiegi kontsumitzen dutela, eta horiek, neurri handi batean, kaltegarriak izan daitezkeela.
|
|
2002
|
|
|
Zirujau estetikoek uste dute beren lanbideko intrusismoa hain handia izan dela, osasun publikoko arazo bihurtu dela, eta halaxe erakusten du paziente horren heriotzak, obesitatearen aurkako tratamendua egiten baitute, Ramón Vilak dioenez. Vila Kirurgia Estetikoko Espainiako Elkarteko presidenteak (AECE) uste
|
du
emakume horren heriotza “zoritxarra” dela, eta, “bere gorputza hobetu besterik nahi ez zuen pertsona bat” izate hutsagatik “haserretu” ez ezik, espezialista horien irudia “hondatu” egiten dela. Hori dela eta, osasun administrazioari eskatu zion konponbiderik eman ez zezan.
|
|
|
HDL kolesterola pixka bat handitzea (ona). Estrogenoen tasak igoera txiki bat izan
|
du
emakume menopausikoan. Odolaren antikoagulazio ahalmena.
|
|
|
Hala ere, nahiz eta tratamendu hori dagoeneko erabiltzen den, kostua oso handia da, batez ere kontuan hartuta GIBak kutsatutako pertsona askok, hala nola heroinazaleek edo prostitutek, ez dutela baliabide ekonomikorik. Espainian, GIBak ia hiru aldiz eragin
|
du
emakumeen artean Europan baino. Izan ere, birusak zaurgarritasun handiagoa du, eta, horren ondorioz, emakumeek gizonek baino aukera gehiago dituzte infekzioa harrapatzeko.
|
|
|
Tesi horri Encuentros Fundazioaren “Informe España 2002, una interpretación de la realidad social” txostenaren egileak gehitu zaizkio, estatistiken arabera. “Hezkuntza da jarrerak gehien aldatzen dituen aldagaia, eta zeregin garrantzitsuagoa
|
du
emakumearen eginkizuna eraldatzeko, bai arlo publikoan, bai pribatuan”, azpimarratu dute. Espainian, unibertsitate ikasketak dituzten emakumeen arteko tratu txarrak(% 8,9) nabarmen txikiagoak dira gainerako taldeetan baino.
|
|
|
Titi murrizketa Senoak berresteko edo ontziratzeko silikonazko protesiak jartzeak arrakasta izan du urte osoan, edozein garaitan ere, baina emakume askok itxura liraina erakutsi nahi dute bainujantzia edo elastiko doitua zorroratzean, eta orain bisturira jotzen dute. Bestalde, Pedro Orenesek gogorarazi
|
du
emakume askok ebakuntza kirurgikoa egin nahi izaten dutela bularren tamaina txikitzeko eta, hartara, haien konplexuari konponbidea emateko. Kirurgia estetikoko zentroez gain, gehiegizko koipea kentzeko sukarra ere mesedegarria zaie farmazia bulegoei, parafarmaziako establezimenduei eta edertasun eta estetika produktuei.
|
|
|
Batzuetan bederatzi hilabete baino gehiago izaten dituzte. Katalunian itxaron behar
|
du
emakume batek bere ginekologoaren arreta jasotzeko. Batez beste, 100 egun inguruko itxaronaldia du, eta Aragoi da pazienteei gutxien itxaroten dien autonomia erkidegoa, 29 egun batez beste.
|
|
|
Txostenak azpimarratzen du, halaber, adineko pertsonek arrazoi hori dutela zoritxarreko arrazoi nagusitzat, batez ere, seme alabak etxetik ateratzeagatik eta, bere garaian, bikotearen galeragatik gertatzen denean. Ildo horretan, dokumentu horrek adierazten
|
du
emakumeek errazago izaten dutela beren lagunak aurkitzen, lehen zituzten lekuan, eta lehengo harreman klase berari eusten jarraitu. Gizonek, ordea, erretiroarekin topalekua galtzen dute eta lagunekin loturaren edukia, ia beti lanaren eremuan oinarrituta.
|
|
|
Gainera, gauean aspirina hartu zuten emakumeek, batez beste, plazeboa edo aspirina hartu zuten emakumeek baino 250 g gehiago pisatu zuten haurrak izan zituzten”. Medikuak behin eta berriz esan
|
du
emakumeek ez dutela aspirinarik hartu behar haurdun daudenean, ez badira medikuaren zaintzapean. Azterlanean erabilitako dosi txikiek arriskurik ez dutela dirudien arren, mina arintzeko erabiltzen diren dosi handiek erditzean hemorragiak izateko arriskua dakarte.
|
|
2003
|
|
|
Zaplanak esan
|
du
emakume ezinduaren integrazioan lagunduko dutela.
|
|
|
Gaur egun, inork ez du eztabaidatzen sexu berdintasunaren teoria, baina ez du aurrera egiten eguneroko jardunean. “Haiek geldituz gero, etxe osoa, herrialde osoa, gelditu egingo litzateke”, laburbiltzen
|
du
Emakumearen Institutuak, eta gogoratzen dute zazpi milioi emakumek lanaldi osoa doan egiten jarraitzen dutela etxean. Horietatik erdiek 65 urte bete dituzte, “baina haientzat ez dago erretiro pentsiorik”.
|
|
|
Alde horretatik, emakumea lanean hasteak seme alabengan izan ditzakeen ondorioak ponentzietako bat izanen dira, Rafael Garoz psikoterapeuta familiarraren kargura. Izan ere, emakumea lan munduan sartzeak, zalantzarik gabe, aldatu egin
|
du
emakumeak seme alaben hezkuntzari aurre egiteko modua, askotan laguntzarik gabe, etxe barruko erantzukizun banaketa ez delako egiten. Justeren aburuz, “aldaketa etxean hasten da, eta ez pentsamolde aldaketa bakarrik, jarrera aldaketa ere bai”.
|
|
|
Uste
|
du
emakumeak objektu sumiso gisa aurkezten dituenean gaitzesten dituela
|
|
|
Lan horrek agerian uzten
|
du
emakumeak tabakoarekiko zaurgarriagoak direla, beren gain hartzen duten kopurua edozein dela ere.
|
|
2004
|
|
|
Egoera hori ezagututa, BMJ azterlanaren egileek proposatu dute osagarri horiek indibidualizatzea haurdunaldiaren eraginpean dauden azpi populazioetan. Hala ere, azpimarratu
|
du
emakumeak behar bezala hezi behar direla neurri horren inporytantziaren eta egokitasunaren gainean, hodi neurala osorik garatzen baita sortu eta lehen hilabetean, eta, beraz, lehen etapa horretatik aurrera osagarriak egiten hasteak ez du ia babes eraginik. Hoditik Hodi neuralaren akats deritzenak haurdunaldiaren lehen etapan konfigurazio fisikoa aldatzearen ondorioz sortzen dira, eta zenbait maila gerta daitezke:
|
|
|
Eguzkitan egoteak areagotu egiten
|
du
emakume menopausikoen azalaren lehortasuna, batez ere eguzki babesgarririk erabiltzen ez badute.
|
|
2005
|
|
|
Horrek esan nahi
|
du
emakumea ugaltzeko gai ez dela izango aurrerantzean baina inondik ere ez sexu jarduera amaitu zaionik, ez desira aldetik, ezta gozatzeko gaitasun aldetik ere.
|
|
|
Baina indize hori nabarmen jaisten da ibilgailuak 5 urte baino gehiago dituenean. Bestalde, azterlanak ondorioztatzen
|
du
emakumeak gizonak baino seguruagoak direla bolantean, 8 urtean heltzen baitira heldutasunera, eta gizonei, berriz, bi urte gehiago kostatzen zaie. 35 urtetik aurrera gidatzen da bi sexuen artean.
|
|
|
Horrek guztiak uste baino desberdintasun genetiko handiagoak iradokitzen ditu, bai emakumeen eta gizonen artean, bai emakumeen artean. Estatu Batuetako zientzialarien lanak baieztatzen
|
du
emakumeen genoma gutxienez hiru alderdi nagusitan bereizten dela maskulinotik. Lehenengoa Y kromosoma bera da, gizonezkoena soilik, eta emakumeetan ez dauden gene “apartak” ematen dizkie gizonei.
|
|
|
ikerketa amerikarrean ehun urteko muga gainditu zuten gaixoen %15 bakarrik izan zen gizonezkoa. Hori dela eta, Perls ek aukera ematen
|
du
emakumearen estrogenoek (antioxidatzaileak direlako ezagunak) babes funtzioa izan dezaten. Bestalde, ikertzaileak, emakumearen organismoak, hilekoak direla eta, «burdina gutxiago eta erradikal aske gutxiago ditu» gehitu du.
|
|
2006
|
|
|
emakumeen erakundeak berak dira errebindikazioaren, lanaren eta beren eskubideak lortzeko gai direnak. ' Emakumeak ahalduntzeak' esan nahi
|
du
emakumeek eskubideen murrizketa horiei aurre egiteko dituzten gaitasunak erraztea. Kontua ez da laguntza izatea, laguntza horrekin batera emakumeen erakundeek beren eskubideei buruz egiten duten gogoeta ez bada.
|
|
|
“Tabakoak murriztu egiten du umetokiko harmena” izeneko azterlanak dioenez, “emakume ez erretzaileen ernaltze klinikoaren tasa %55era hurbiltzen da, eta erretzaileena ez da %35 baino handiagoa”, adierazi du Reis Soaresek, lanaren egileak. Gainera, azterlanak ohartarazten
|
du
emakume erretzaileek haurdunaldi anizkoitzeko tasa handia dutela; izan ere, emakume erretzaileen %60k haurdunaldi bat lortu du, eta ez erretzaileen %31k. Soaresek nabarmendu du “bitxia” dela orain arte ez aztertzea tabakoak enbrioi ezarpenaren prozesuari eragiten dion umetokiko ekintza baten bidez, “kontuan hartuz tabakoak ugaltze funtzio batzuetan eta are haurdunaldiaren eboluzioan dituen ondorio negatiboei buruz aldez aurretik dakigun guztia”.
|
|
|
Eta Lege Integralak “emakumeak eskatzen duenetik” doako justiziarako sarbidea ezartzen duen arren, Madril, Gasteiz eta Andaluzia bezalako abokatu elkargoetan ez dago biktimei laguntzeko zerbitzurik polizia etxean; beraz, emakumeek ez dute abokatu laguntzarik salaketa jartzean. Azkenik, azterlanak adierazten
|
du
emakumeen aurkako indarkeriazko epaitegiak abian jarri eta hilabete gutxira lan gainkarga dela oztopo nagusietako bat, eta horrekin batera, organo judizial espezializatuetako langileen prestakuntza eskasa.
|
|
|
Mundu osoko berrogei osasun zentrotan, besteak beste, Nafarroako Klinika Unibertsitarioan, egiten den programa baten parte da azterlan bat, eta ondorioztatu
|
du
emakume erretzaileek biriketako minbizia garatzeko dituzten gizonen ia bi aukera dituztela. Osasun zentro horrek, proiektuan parte hartzen duen espainiar bakarrak, jakinarazi zuen azterketa hori biriketako minbizia goiz detektatzeko I ELCAP programaren zati bat dela.
|
|
|
Alde horretatik, txostenak adierazten du immigrazioak Espainiako biztanleria gaztetu egin duela, nahiz eta ekonomia eta ingurumen kostuak ere badituen. Genero berdintasunari dagokionez, azterlanak adierazten
|
du
emakumeak egunean lau orduz lan egiten duela etxean (4,24 ordu), gizonak baino (1,20), eta soldata gutxiago kobratzen duela eta denbora libre gutxiago duela. Baina iraunkortasunari gehien eragiten diona lurraldearen “erabilera txarra” eta “erronka” da, hau da, “kapital natural baliotsu” horren kudeaketa ona.
|
|
|
Halaxe salatu zuen Roberto Elosúa ikertzaileak, Bartzelonako Ikerketa Medikoko Udal Institutukoak, Kardiologiako Mundu Biltzarrean, Kataluniako hiriburuan. 30 minutu geroago Ospitalera joateko atzerapena faktore “esanguratsua” da, eta horrek azaltzen
|
du
emakumeen artean bihotzekoak eragindako heriotza tasa handiagoa, baina ez bakarra, argitu zuen Elosuak. “Badaude beste azalpen batzuk, batzuk organikoak, hala nola infartuak emakumeengan zabalagoak izatea, nahiz eta ez dakigun zergatik den horrela”, adierazi zuen.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik, menopausiaren ostean, emakumearen organismoan estrogenoak urritzean errazago gerta daitezkeen hezur hausteak eta osteoporosia nozitzeko arriskua txikiagoa
|
du
emakumeak.
|
|
|
Guztiek emakume exekutiboentzako erreserbatutako solairuak edo gelak dituzte, eta, garbitzeko produktu femeninoen aukera zabalaz gain, abiadura handiko wifi konexioa dute, eta eraikinaren azken solairuetan egoten dira. Sol Meliá kateak ez
|
du
emakumeentzako gela esklusiborik, nahiz eta emakumezkoentzako gela horiek erreserbatzen dituztenean, komunari produktu femeninoen sorta zabala ematen zaion. Prezioari dagokionez, logela bakoitzak 500 euro balio dezake gauez (hiriaren, asteko egunaren eta sartzen diren zerbitzuen arabera), nahiz eta hotel batzuek ostatu paketeak eta edertasun tratamenduak eskaintzen dituzten, %25erainoko deskontuarekin.
|
|
|
Adituek diotenez, infusioan baratxuri kantitate jakin bat egunero kontsumitzeak gutxitu egiten
|
du
emakumeen biloa
|
|
|
Indian, adibidez, emakume langileen proportzioa Estatu Batuetan dagoenaren antzeko mailara igoz gero, gutxienez 19.000 milioi dolar handituko litzateke herrialdearen Barne Produktu Gordina (BPG). CESAPek adierazi
|
du
emakumeak pairatzen duen diskriminazio horren zati handi bat politikagintzan ordezkaritza urria duelako gertatzen dela. Alde horretatik, esan du eskualdeko zortzi parlamentuk bakarrik dutela emakume aldundien %20 baino gehiago.
|
|
|
Banda zabalera horri esker, Sigbrittek bereizmen handiko DVD baten edukiak deskarga ditzake bi segundotan, eta, aldi berean, bereizmen handiko 1.500 telebista kanal (HDTV) ikusi. Bere semeak, Peter Löthbergek,
|
du
emakume horrek abiadura bizian nabigatzeko aukera izatearen errua. Cisco Systems konpainian lan egiten duen guru informatikoa da Löthberg.
|
|
|
Beste oztopo bat da emakume gehienek familiako erantzukizunak beren gain hartzen dituztela. “Seme bat izateak etengabe murrizten
|
du
emakumeen enplegua, baina ez gizonena. Ondorioz, emakumeek karrera desordenatuagoak dituzte, laburragoak dira eta, ondorioz, gutxiago kobratzen dute”, dio dokumentuak.
|
|
|
Esku hartze horrek %60 murrizten
|
du
emakumeen gaixotasuna gizonei transmititzeko arriskua.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gaur adierazi duenez, gizonezkoen zirkunzisioak urtero GIBaren birusaren milioika infekzio berri prebeni ditzake. Hala, irtenbide horrek% 60 murrizten
|
du
emakumeen eritasuna gizonei transmititzeko arriskua. Hala ere, munduko gizonen %30 baino ez daude erdainduta.
|
|
|
Imagen: WHO «Zirkunzisioak %60 murrizten
|
du
emakumeen hiesaren birusaren transmisioa gizonei, eta 10 urtean 2 milioi infekzio berri eta 300.000 heriotza ekidin ditzake Saharaz hegoaldeko Afrikan», esan zuen Robert Bailey adituak International AIDS Societyk antolatutako GIBaren Prebentzioari, Tratamenduari eta Patogenesiari buruzko IV. Konferentzian. Baileyk, 1995 urteaz geroztik gizonezkoen erdainkuntza prebentzio estrategia gisa ikertzen duenak, adierazi zuen esku hartze horren pean ez dauden gizonek birusa harrapatzeko bi aldiz eta erdi aukera gehiago dituztela.
|
|
|
Onartzen du, hala ere, adinen arabera hautemandako jarduera desberdintasunak ere esplikatzen direla, adinekoek denbora libre gehiago dutelako, eta horrek «beti errazten du motibazioa, eta beren osasunerako onurak azpimarratzeko aukera», dio adituak. Romaguerak onartzen
|
du
emakumeen sedentarismoa, gehienetan, gizonek baino denbora libre gutxiago izaten dutelako gertatzen dela. «Etxeko lanak hartzen dituzte beren gain, familia zaintzea, eta, oro har, jarduera fisikoa garrantzi gutxiagokotzat hartzeko joera dute», azaldu du.
|
|
|
Espainiako Kontsumitzaileen Batasunak (UCE) egin zuen txostena, eta atzo aurkeztu zen Albaceten, “Etxeko Arriskuen Prebentziorako Lehen Biltzar Nazionalaren” barruan. Lan horrek adierazten
|
du
emakumeak direla oraindik ere etxeko istripuak izateko joera handiena dutenak, horiek arduratzen baitira gehienbat etxeko lanez. Adin tarterik sentikorrena 25 eta 44 urte bitartekoa da, ezbehar guztien %38, 6rekin.
|
|
2008
|
|
|
Arriskuak ugariak eta era askotakoak direnez, hobe
|
du
emakume bakoitzak, bere lanpostuaren ezaugarrien arabera, informazioa eskatzea.
|
|
|
Bere egoera laboralak bere osasuna edo fetuarena kalte diezaiokeela susma dezakeen emakume haurdun orok bere ohiko sendagileari kontsultatu lioke: horrek erabakiko
|
du
emakumeari aldi baterako baja laborala eman behar zaion edo, bestela, haurdunaldiak irauten duen bitartean edo lanerako ezintasun iragankorra aitortu behar zaion.
|
|
|
Iraupen laburreko subsidio horiek haurra jaio arte irauten dute; orduan amatasunagatiko baja (egun, 16 astebete) hartuko
|
du
emakumeak.
|
|
|
Eta gaixoa, gainera, erretzailea bada… Indibiduo diabetikoek ez dute diabetikoek baino gehiago eta gutxiago erretzen. Tabakismoak asko handitzen
|
du
emakume diabetikoen arriskua, ez hainbeste gizonen kasuan (oraindik argitu gabeko arrazoiengatik). Badakigu ohitura tazituki uzteak arriskua gutxitzen duela, baina ohartarazi beharra dago azken zigarroa itzali eta 10 urte igaro direla.
|
|
|
Osasun hezkuntzako proiektu batek berresten
|
du
emakumeak osasun agente eraginkorrak direla
|
|
|
“Ángeles de la salud” gaixotasun kronikoak prebenitzeko proiektu baten izena da, eta agerian utzi
|
du
emakumeak osasun agente eraginkorrak direla. Novartisek 2007an hasi zuen ekimen hori, Asociación de Mujeres Turcas (AMT) elkartearekin lankidetzan, eta agerian utzi du emakumeen osasun prestakuntza egokia dela gizarte osasuntsua lortzeko bermerik onena.
|
|
|
“Ángeles de la salud” gaixotasun kronikoak prebenitzeko proiektu baten izena da, eta agerian utzi du emakumeak osasun agente eraginkorrak direla. Novartisek 2007an hasi zuen ekimen hori, Asociación de Mujeres Turcas (AMT) elkartearekin lankidetzan, eta agerian utzi
|
du
emakumeen osasun prestakuntza egokia dela gizarte osasuntsua lortzeko bermerik onena. Proiektua Turkiako 26 hiritako 4.000 ama eta emazte izatera iritsi zen lehen urtean.
|
|
2009
|
|
|
“70eko hamarkadan, osasun komunitateak erabaki zuen obulutegietako minbiziari aurrea hartzeko estrategia organo hori ezabatzea zela”, azaldu zuen Parkerrek. “Azterlan horrek erakusten
|
du
emakume batek hiltzeko aukera handiagoa duela obarioak kentzen badizkiote, salbu eta familia historiak bularreko minbiziak edo obulutegiak izateko arrisku handia duten emakume taldeak”, gehitu zuen. Obulutegietako minbizia detektatzen zaila den bitartean eta sarritan hilgarria den bitartean, ez da ohikoenetako bat, ikertzaileak adierazi zuen obulutegiak mantendu zituzten partaideetatik 34 bakarrik hil zirela gaixotasun horretatik jarraipen aldian.
|
|
|
Lagin horiek Majadahondako (Madril) Epidemiologia Zentro Nazionalera bidali ziren, eta hark berretsi egin du kasua. Sailak behin eta berriz esan
|
du
emakumea ez dela inoiz ingresatu behar izan, eta inguruko pertsonei egindako probek emaitza negatiboa izan dutela. Orain arte, Espainian erregistratutako gaixotasunaren kasu guztiak —500 inguru— sendatu egin dira eta bilakaera ona izan dute.
|
|
|
Kataluniako Onkologia Institutuko (ICO) zientzialariak buru dituen ikerketa baten arabera, zakileko minbizien erdiak giza papilomaren birusarekin lotuta daude. Journal of Clinical Pathology aldizkarian argitaratu dute ikerketa, eta, halaber, azaldu
|
du
emakumeen umetokiko minbizia prebenitzeko txertoak erabilgarriak izan daitezkeela gizonen kasuan. Zakileko minbizia ez da oso ohikoa.
|
|
|
Asha Kiran Fundazioak, Indian egoera ahulean dauden haurrentzako etxeak sortzeaz arduratzen denak, hainbat opari eta egutegi solidarioa erostea proposatzen du, “Asha Kiranen proiektuetan parte hartzen duten haurrek bizi duten itxaropena, poza eta ilusioa islatzen dituena”. Ayuda en Acción elkarteak Gabonetan animatzen
|
du
emakumeentzako foulard bat edo haurrentzako jostailu kaxa bat bezalako opariak erostera. Foulard a Kolonbiako Timbio Cauca eskualdeko emakume nekazariek osatzen duten zeta ehuleen elkarteak egiten du.
|
|
2010
|
|
|
autonomoak eta enpresaburu txikiak, langabezian dauden pertsonak, gaitasun ekonomikorik ez duten gazteak, etorkinak eta lan merkatuan sartzeko arazoak dituzten eta negozio txiki bat jarri nahi duten adineko pertsonak. Espainiako Aurrezki Kutxen Konfederazioak (CECA) adierazi
|
du
emakumeak eta etorkinak direla kreditu mota hori gehien erabiltzen dutenak. Baina bankuetan, azkenaldian, profil berri bat hautematen hasi dira eskaeretan.
|
|
|
Ehuneko hori %60ra murrizten da hurrengo lau eta hamar urteen artean, eta %40ra arte, lehen hamarkada gainditzean; Espainiako emakumea, 49 urterekin hasi zena, 60tik gorakoa da. “Datu horrek erakusten
|
du
emakumeek ez dutela behar adina informaziorik menopausiari buruz eta sofokoek bezalako sintomei buruz”, adierazi zuen Cornellana doktoreak. Ehuneko horiek handiagoak dira biztanleria orokorrean, espainiarren %40 inguru ez baita joaten ginekologoarenera sintoma horiengatik.
|
|
|
Menopausiari lotutako arazo larriena hipertentsioa da, emakume horien %22k sufritzen baitu eta kasuen %92an tratatzen baita. MUMENESP ikerketak adierazten
|
du
emakume espainiarra menopausian sartzen dela 49 urterekin, nordikoa eta estatubatuarra baino bi urte lehenago. Cornellana doktorearen arabera, benetako kausak ezagutzen ez diren arren, egoera horretan “faktore genetikoek zeresan handia dute”.
|
|
|
Eiakulazio goiztiarrak asebete eza gehiago sortzen
|
du
emakumearengan gizonengan baino, eiakulazio goiztiarrari buruzko Espainiako lehen azterketa demografikoaren bigarren fasean bildutako datuek berresten dutenez. Azken urteotan, espainiarrek gero eta lotsa gutxiago dute kontsultan, eta ohikoagoak dira sexualitateari buruzko galderak, baina oraindik aurrera egin behar da.
|
|
|
Orduz geroztik, “metodorik seguru eta fidagarrienetako bat izateaz gain, gehien aztertu eta esperimentatutakoen artean dago”, adierazi zuten kongresuaren antolatzaileek jakinarazpen batean. Denbora horretan, eboluzionatu egin
|
du
emakumearen beharretara eta eskakizunetara egokitzeko, eta, beraz, “jada ez da antisorgailu hutsa”, hilekoaren zikloa erregulatzen laguntzen du, iraupena eta kopurua murrizten ditu, mina arintzen du eta emakumearen ongizate fisiko eta emozionalari eusten dio, dio Esther de la Viuda doktoreak. Erresuma Batuan ia 40 urtean 46.000 emakumeri buruz egindako azterketa baten arabera, emakume horiek hartzeak haien bizitza luzatzen du eta minbizi arriskua murrizten du.
|
|
|
“Emakumeen autonomia lortzea eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna sustatzea hegoaldeko eta iparraldeko herrialdeen lana da”, adierazi du. NBEk onartzen
|
du
emakumeek lan mota ahulenak betetzen dituztela, prestaziorik eta lan segurtasunik gabe. 4 helburua.
|
|
|
Txokolate beltza neurriz kontsumitzeak% 32 murrizten
|
du
emakumeengan bihotzeko arriskua
|
|
|
Gogoan izan emakumeak gehiengoa direla, beren bizi itxaropena gizonena baino handiagoa dela, eta beren osasuna bermatzen bada, beren familia eta komunitateentzako baliabide estatusari eutsiko diotela. Milurtekoko Garapen Helburuei buruzko Goi bilera New Yorken egin dela eta, Ban Ki moon NBEko idazkari nagusiak iragarri
|
du
emakumeen eta haurren osasunaren aldeko mundu estrategia jarriko duela martxan. Horretarako, gobernuburuak, fundazioak, gizarte zibila eta sektore pribatua izango ditu.
|
|
|
Espainian, nekazaritzako ustiategien titulartasun partekatuari buruzko Errege Dekretuak hein batean aldatu du egoera hori, helburua emakumeen independentzia ekonomikoa bultzatzea baita. Europako Batasuneko Nekazaritza Ministroen Kontseiluak ere lehen aldiz aztertu
|
du
emakumeak landa ingurunean duen eginkizuna, eta arlo horretan neurriak hartzearen aldeko apustua egin du. Bestalde, New Yorkeko Milurtekoko Garapen Helburuei buruzko Goi Bileran, konpromiso bat hartu zen, landa eremuko emakumeek baliabide produktiboak, lurra, finantziazioa, teknologiak, trebakuntza eta merkatuak berdintasunez eskuratzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Bruselak ohartarazi
|
du
emakumeen langabezia gero eta handiagoa dela eta gazteen langabezia tasa handia dela
|
|
2011
|
|
|
Horrek adierazten
|
du
emakume batek zergatik maite duen edo zergatik maitemintzen den barre eginarazten dion gizon batekin.
|
|
|
65 urte bete ondoren, emakumeak arrisku faktore guztiak zaindu eta bizi ohitura osasungarriak hartu behar ditu. Obesitatea, arrisku faktore ezaguna, garrantzi berezia hartzen
|
du
emakumearen kasuan. Gizon baten pisu bera izanik, emakume batek arrisku handiagoa du gaixotasun kardiobaskularra izateko, are gehiago gantza enborrean eta sabelean metatzen bada (“obesitate zentrala” deitzen zaio).
|
|
|
Mundu osoan, Migrazioetarako Nazioarteko Erakundeak arreta handiagoa jarri nahi die https://www.consumer.es/web/ es/ solidaridad/ proyectos_ y_ campanas/ 2010/07/13/ 194315.php”–ekonomiako eragina nabaria izango litzateke krisi garaian. Alboanek gogorarazi
|
du
emakumeak ahalduntzea dela nazioarteko komunitatearen ahaleginen ezaugarri nagusia, baina gogorarazi du, hala ere, “aurrerapena motela dela, eta emakumeek giza garapenaren indizearen azken lekuan jarraitzen dutela”.
|
|
|
Kadmioa eta beruna Kadmioari dagokionez, Carlos iii.a Osasun Institutuko zientzialariak adierazi du tabakoaren kea dela iturri nagusia, eta zerealek edo arrozak xurgatutako dietan sartzen dela. Gainera, nabarmendu
|
du
emakumeek gizonek baino maila altuagoak dituztela, eta ikerketak erakutsi du tabakoa sartzen denean “alde handia” dagoela organismoan kadmio mailan. Kasu honetan, kontzentrazioak Kanadako eta Alemaniako populazioen antzekoak dira.
|
|
|
Egoera horrek emakumeen langabezia bultzatzen du, eta hori gertatzeko aukera handiagoa da eskualde guztietan, salbu eta Erdialdeko eta Ekialdeko Europan eta Estatu Independenteen Erkidegoan eta Ekialdeko Asian, Lanaren Nazioarteko Erakundearen (LANE) 2009ko datuen arabera. Gainera, erakunde horrek adierazten
|
du
emakumeek gizonen soldataren %70 eta %90 artean irabazten dutela, eta haurdunaldiarekin eta amatasunarekin lotutako diskriminazioa “arazo komuna da oraindik”, nahiz eta genero berdintasunaren sustapenean aurrerapauso handiak eman, ordutegietan malguagoak diren lan modalitateekin. Munduko Bankuaren 2008ko Enpresen Inkestaren arabera, bederatzi gizoneko emakume bakarra dago gerentzia postu altuagoetan.
|
|
|
Beste ingurumen faktore eta faktore aldagarri batzuek ere, hala nola tabakoak, alkoholak, estresak, gizentasunak edo gehiegizko argaltasunak, murriztu egin ditzakete emakumeen ugalkortasun aukerak. Nafarroako Unibertsitatea Klinikak epidemiologiari buruz egindako azterketa bibliografiko baten arabera, egunero kontsumitzen den edozein tabako dosik ugalkortasuna murrizten
|
du
emakume gizen eta gehiegizko pisua dutenen artean; pisu normala lortzen dutenen artean, berriz, haurdunaldi aukerak murriztu egiten dira eguneko 16 zigarretatik aurrera. Berrikuspenaren arabera, haurdunaldia lortzeko batez besteko denbora 7 hilabete ingurukoa da, baina emakume gizenetan 11 hilabetekoa izan daiteke.
|
|
|
Estatu Batuak, Espainia, Irlanda, Italia edo Suedia ere behar baino irakasle gutxiago dituzten 112 herrialdeen artean daude. ...tu Arabiarrak daude (243.000 maisu falta dira), Hegoaldeko eta Mendebaldeko Asia(), Ipar Amerika eta Mendebaldeko Europa(); Erdialdeko eta Ekialdeko Europak, Erdialdeko Asiak, Ekialdeko Asiak eta Latinoamerikak eta Karibek, berriz, lehen mailako irakaskuntza eskari orokorraren %11 baino gutxiago dute Irakasleen Nazioarteko Eguna ospatzeko aukeratu den leloaren arrazoiari dagokionez, UNESCOk azaldu
|
du
emakumeak irakaskuntza lanbidean gehiengoa duten arren —munduko batez bestekoa %62 da, eta herrialde batzuetan %99ra iristen da—, haien zerbitzu, soldata eta estatus baldintzak okerrera doazela. “Gure seme alabentzat aukera berdintasuna izatea nahi badugu, erabat gauzatu eta beren eskubideak baliarazi ahal izateko, Irina Bokova UNESCOko zuzendari nagusiak eta Nazio Batuen Funtsak (Nazio Batuen Erakundeak) elkarrekin sinatutako mezu bat jasotzen du, Nazio Batuen Erakundeak (Nazio Batuen Erakundeak) eta Nazio Batuen Funtsaren zuzendariek elkarrekin sinatutakoa.
|
|
|
2008an aurkeztu genuen. Pisu txikia edo gehiegizko pisua Gorputzaren pisuak eragina
|
du
emakumeek haurdun geratzeko duten gaitasunean. Infogen elkarte zibil mexikarraren txosten baten arabera, ugalkortasun arazoek pisu falta edo gehiegizko pisua eragiten dute.
|
|
2012
|
|
|
Zenbat denborako atsedena hartu behar
|
du
emakumeak amniozentesia egin ondoren?
|
|
|
Bikoteaz gain, inguruko beste agente batzuek emakumeari presioa egiten diote ama izateko.’ Silvia Caporale k, Alacanteko Unibertsitateko Emakumeari buruzko Ikasketa Zentroko 2002 urtetik 2006 urtera bitarteko zuzendariak eta ‘Amatasunari buruzko diskurtso teorikoak’ lanaren egileak dioenez, “gizarteak oraindik ere emakume guztiei eragiten dien presioa izugarria da amatasunari dagokionez”. Caporale k dioenez, amatasunak diskurtso publiko baten xede bihurtzen
|
du
emakumea, “auzotarrek, senideek, ezagunek edo arrotzek bere intimitatea bortxatzearen biktima”. Seme bat izateko erabakia Gizartearen presioa haurtzarotik hasten da kasu askotan, elementu askok, jostailuek edo jokoek esaterako, neskak bonbardatzen dituztenean ama izateko ideiarekin.
|
|
|
Janet Balaskas ‘Yoga, haurdunaldia eta jaiotza’ eskuliburuaren egileak dioenez, diziplina horrek “etapa honetako barne eta kanpo aldaketetara malgutasun handiz egokitzeko gaitasuna ematen dio emakume haurdunari”. Yogak dituen onura psikiko nagusien artean, Balaskasek nabarmendu
|
du
emakumeari “haurdunaldian sakonago kontzentratzen” laguntzen diola. Espezialistak dio, halaber, “gorputz orekari laguntzen diola, eta prestakuntza bikaina ematen duela erditze unerako, haurdunaldi osoan pixkanaka erlaxatzeko modu eraginkor bat lantzen baita”.
|
|
|
Intermón Oxfamen proposamen berriari Tierra Madre deitzen zaio, emakumeek landutako kafea. “Bermatzen
|
du
emakumeak ez direla diskriminatzen ez produkzioan, ez merkaturatzean”, dio Intermón Oxfamek. Arabiar usaina du nagusi kafe honek, eta beren lurraren jabe diren eta produkzioagatik bidezko prezioa jasotzen duten emakumeek landatzen dute.
|
|
|
Niels Timmer Pilula antikontzeptiboak ez du haurdunaldia zailtzen utzi ondoren Zailagoa da haurdun gelditzea emakume batek pilula antikontzeptibo Medidas de seguridad. Pilulak sortzen dituen zalantzen artean, garrantzitsuenetariko batek zerikusia
|
du
emakumearen emankortasuna. Gutxitu. Erantzuna sinplea da, adituek diotenez:
|
|
|
Aitari arreta ematen zaionean, haurra amaren bularrera hurbildu du, amak ametsen artean bularra eman diezaion, ia esnatu gabe. Horrek asko laguntzen
|
du
emakumearen atsedenean. Horrela, amets gutxiko gau bat konpentsatu egingo da hurrengoan, non posible izango baita jarraian lo egitea.
|
|
2013
|
|
|
Erabakia ezin zaio arinki hartu: haur batek erabat aldatzen
|
du
emakume baten eta bere bikotekidearen bizitza. Artikulu honek hamar galdera eskaintzen ditu, test moduan, eta zintzotasunez erantzutea komeni da, urratsa ematen ausartu aurretik.
|
|
|
Pisu normalaren irudi desitxuratua ez da bakarrik Metropolitan Life Inssurance Company ren akats horren erantzule. Moda ereduen egungo ereduak muturreko argaltasunaren ideal okerra transmititzen
|
du
emakumeen kasuan, edo atletikoa, gizonen kasuan. Komunikabideek erakusten diguten gorputzak metamorfosi sakona jasan du:
|
|
|
Kakao sailetan lan egiten duten emakume askok lankideena baino soldata txikiagoa jasotzen dute, «bat jasotzen badute», eta oso gutxitan izaten dute lurraren jabe, askok jasaten dute laneko jazarpena eta diskriminazioa, eta horrek zailtasunak izaten ditu nekazaritzan eta finantzetan sartzeko, eta ia ez dute lortzen kreditua edo maileguak lortzea. Misiones Salesianasek nabarmendu
|
du
emakumeek «lan orduen bi heren ematen dituztela eta produkzio baliabideen% 1 baino ez dutela». Ezinbestekoa da zirkulu hau haustea, laguntzak eta ikusgarritasuna izan dezaten aukerak, ahotsa eta presentzia ematea.
|
|
|
Bigarren heriotza arrazoia minbizia da (%28, 2), eta hirugarrena, arnas gaixotasunak (%10, 9). Sexuaren arabera, heriotza tasa kardiobaskularrak eragin handiagoa
|
du
emakumeengan gizonezkoetan baino. Heriotzak 275,1 izan ziren 2011n 100.000 emakumeko eta 237,3 100.000 gizoneko urte horretan bertan.
|
|
|
Emakumeak depresioa eta antsietatea izateko arrisku bikoitza
|
du
emakumeak
|
|
|
3 Haurdunaldian estresa saihestea Estres egoerek nekea eta nekea areagotzen dute haurdunaldian, ez bakarrik fisikoki, baita mentalki ere. Horregatik, justu kontrakoa egin behar
|
du
emakumeak: erlaxatuta egotea.
|
|
|
Azken urteotan, korrikalarien tasa handitu egin da, denbora asko entrenatzen baitute maila tekniko egokirik gabe Lan honen emaitzek 400 txirrindulari amateur baino gehiago erakusten dituzte, eta gizonek 35 urtetik gorako gizonak direla erakutsi dute, lasterketa osoan gehien lesionatzen dutenak. Bestalde, azterketak erakutsi
|
du
emakumeek lesionatzeko arrisku erdia dutela, gizonek baino. Lesionatuen artean, entrenatu nahi dutenen portzentajea(% 27,1) edo lehiatzeko(% 17,7) kontrol taldekoek baino handiagoa da(% 15,2 eta% 5,7, hurrenez hurren), eta emakumeen generoan joera hori mantendu egiten da.
|
|
|
Arazoa 25 urtetik beherako emakumeen %2, 6k bakarrik du, eta 40 urtetik gorakoen %27k baino gehiagok. Faktore horrek, adituek diotenez, are gehiago eragiten
|
du
emakumea askoz gazteagoa bazen lehen semea izan zuenean. Ez dut bigarren haurdunaldirik lortzen:
|
|
|
Genero ikuspegitik Euskal Autonomia Erkidegoan goi mailako kirolarien egoerari buruz Eusko Jaurlaritzak berriki egindako azterlan batek dioenez, kirolarien% 57k uste du ez dela gauza bera goi mailako kirolari eta gizona izatea: uste
|
du
emakume izateak zailtasun handiagoa dakarrela arlo horretan. «Nik ez dut inoiz unea ikusi…», «Nola geldituko naiz urtebetez?
|
|
|
2 Amaren aurreko arropa aurreztu: soinekoak eta kamisetak Haurdunaldian bularraren eta triparen bolumena igotzeak azaltzen
|
du
emakumea ongi eserita dagoela blusak, jantziak eta ohi baino elastiko lasaiagoak erabiliz. Lehen hilabeteetan baliteke bere jantziak erabiltzea, pixkanaka, baina arropa horiek deserosoak izan daitezke.
|
|
|
Ahultasun hori areagotu egiten da etsai den espazio batean, aurreiritzi gehiagori aurre egiten baitie. Okerrago ikusten
|
du
emakumea izatea eta kalean bizitzea, etxerik gabeko gizona izatea baino. Etxerik gabeko pertsonen 2012ko inkesta, Inek (Estatistikako Institutu Nazionalak) egina, 20.000 biztanle baino gehiagoko udalerrietan ostatu eta/ edo jatetxeetako asistentzia zentroak erabili dituzten 18 urte edo gehiagoko pertsonen artean. iaz 22.938 pertsona zeuden etxerik gabe Espainian:
|
|
2014
|
|
|
Ultrasoinu bidezko teknika berri batek miomak ezaba ditzake, eta, ondorioz, zenbait mailatako mina eragiten
|
du
emakumeengan
|
|
|
Indian, adibidez, antzerkiak aukera ematen
|
du
emakumeei beren eskubideak defendatzearen garrantzia transmititzeko eta haiek lortzeko sentsibilizatzen dituzten obrak irudikatzeko.
|
|
|
Sudanen, Amnistia Internationalek (AI) borrokara kondenatutako emakume baten askatasunaren aldeko borroka egin zuen, erlijio hautua egiteagatik eta adulterio bidezko 100 zartada jasotzeagatik. 20 hilabeteko semearekin espetxean jarraitzen
|
du
emakumeak arrazoi horiengatik. Hori dela eta, aske uzteko ekimena jarri du abian Aik.
|
|
|
Miriam Pastor Enpresa proiektu bat hasi nahi duten emakumeek bide hori erabil dezakete gizarte kreditu txikien bidez, eta horiek likidezia ematen diete beren ekimena aurrera eramateko. Emakumeek gizarte kreditu txikiak erabil ditzakete, likidezia ematen dietenak beren ekimena aurrera eramateko Ikuspegi horretatik, Microbankek kreditu lerro bat jarri
|
du
emakume ekintzaileen esku bere ideia eta proiektuetarako. Mailegu horiekin proiektuaren kostu osoaren% 95 finantzatu ahal izango da, gehienez ere 25.000 euro.
|
|
|
femeninoan hemisferio garunetako eta maskulinoko hemisferioen arteko lotura gehiago daude. Horrek esan nahi
|
du
emakumeek adimenaren eta intuizioaren adimena hobeto erlazionatzen dutela. Emakumeen intuizioa eta jaio aurreko testosterona Testosteronaren jaio aurreko esposizioak eragina du garuneko antolaketan, eta horrek pertsonen portaera jarraibideak ezartzen ditu Granadako Unibertsitateko ikertzaileek, Bartzelonako Pompeu Fabra Unibertsitateko eta Londresko Middlesex University unibertsitateko ikertzaileek, sakonago sakondu nahi izan dute arlo horretan.
|
|
|
Gorde txilibitua Ezkontzeko betebeharra duten neskatoek milioi asko dituzte mundu osoan. UNICEF haurren arteko ezkontza «askoz arruntagoa dela uste
|
du
emakumeen mutilazio genitala eta bizitza osorako desabantailen eta gabezien arrazoia«. Hala ohartarazi zuen uztailaren amaieran Neskatoaren Lehen Goi bileran, non Nazio Batuen Haurrentzako Funtsak eta Erresuma Batuko Gobernuak bi praktikak ezabatzeko laguntzak bilatu baitzituzten.
|
|
|
Datu horren aurrean, «Badago irteera» plataformak hezkuntza eta sentsibilizazio neurriak indartzeko apustua egin du, berdintasun eta errespetu mezuak transmititzeko funtsezko bide gisa. Biztanleen %92k genero indarkeria erabat arbuiatzen duten arren, inkestatutakoen %30ek baino gehiagok «oraindik ere nolabaiteko tolerantzia erakusten
|
du
emakumeari tratu txarren modu desberdinengatik, bikotekidea kontrolatzeko jarduerak baitira». Hori dela eta, sentsibilizazio eta pedagogia neurri «handiagoak» lortu nahi dira, adin txikieneko herritarrengana iristea eta kasu horiek errepikatzea saihesteko.
|
|
2015
|
|
|
Mendebaldeko Afrikan bakarrik, 15 eta 45 urte bitarteko emakumeen% 85ek pairatu dute giza eskubideen urraketa hau, «emakumeen bizitzaren aurka atentatu eta konplikazio fisikoak eragiteaz gain heriotza eragin dezakete», ohartarazi du Nazioarteko Planak. Guztira, OMEk kalkulatu
|
du
emakumeen mutilazio genitala (MGF) Afrikako, Asiako eta Ekialde Ertaineko 28 herrialdetan egiten dela (Amnistia Internazionala 29 herrialdetara igotzen da, eta Latinoamerikako eskualde batzuk barne hartzen ditu). Malí da errotuago dagoen eskualdeetako bat, zehazki, Nazioarteko Plana:
|
|
|
Hona hemen batzuk. 1 Haurdunentzako misiolaria Misiolari gisa ezagutzen den jarrera klasikoa, emakumea ahoz gora etzanda eta gizona bere gainean ahoz behera etzanda, aldaera txiki bat behar
|
du
emakumea haurdun dagoenean: gizona belaunen gainean bermatuta eta, horrela, lau hanken gainean.
|
|
|
Batzuk ama lotsatientzako abantailatzat hartzen dituzte, eta, haiei esker, ez dira hain inhibituak sentitzen jendaurrean bularra emateko; beste batzuk, berriz, haurtxoari eragiten dizkion kalteak eta haurtxoa nahitaez erabili nahi izatea. Testu honek enpleguaren aldeko eta aurkako argudioak eta konpontzen
|
du
emakumearen gorputzaren inguruan dagoen moral bikoitza, bularra ematen aditua den emakume baten eta ama blogarien ikuspegitik.
|
|
2016
|
|
|
Garun hodietako istripua izateko arriskua, berriz, berdintsua
|
du
emakume eta gizonengan.
|
|
|
Irudia: American Commission of Women elkartea Bidegabeko eta justifikaziorik gabeko soldata aldea Espainian, soldata aldea Europako batez bestekoa baino hiru puntu handiagoa da, eta% 19,3koa da Aukera berdinekin jaiotzen bagara ere, eta gainera emakumeek gizonezkoen kualifikazio berdinak edo hobeak badituzte ere, emaitza %16, 3ko soldata tartea da Europar Batasunean, eta horrek esan nahi
|
du
emakumeek doan lan egiten dutela urtean 58 egunetan, Europako Batzordearen (EE) datuen arabera. Espainiaren kasuan, distantzia hori are handiagoa da, batez besteko hori hiru puntutan gainditzen baitu, eta% 19,3an kokatzen da.
|
|
|
Ebren arabera, gizonezkoen alde %39ko batez besteko aldea dago. Horrek esan nahi
|
du
emakume gehiago daudela adin aurreratuetan pobrezian erortzen direnak baino. Diana Plaza elkarteko Diana Plazak dioenez, «emakumeok maila txikiagoko lanpostuak betetzen ditugu, eta ez dugu zuzendaritza postuetara iristen; hala, bada, Diana Plazak sektore profesionaletan kokatzen gara, eta sektore profesionaletan kokatzen gara; esaterako, zerbitzu sozio-sanitarioetan edo lan prekarietaterik handiena duten irakaskuntzan, eta aldi berean, enpresen barruan antzinatasun eta egonkortasun gutxiago pilatzen dugu».
|
|
|
9 Cloek ama izan nahi du Intseminazio artifizialagatik jaio eta aitarik gabe hazten diren haurrei jatorria azaltzeko modu gisa aurkezten da ipuin hau. Baina, jakina, ‘Cloe ama izan nahi du’ ez dago beraiei bakarrik zuzenduta, baizik eta edozein txikik goza dezake, eta, bere laguntzarekin, hobeto ulertuko
|
du
emakume batek bikotekide izan gabe ama izateko erabakia hartzea. Liburuaren egilea Rosa Maestro madrildarra da, Masola.org (Madres Ezkongabe por Selección) filmaren sortzailea eta ‘Nora y Zoe, bi amatxo haur batentzako’ narrazioaren sortzailea.
|
|
|
Badakigu botere ekonomikorik ez duten emakumeak ahulenak direla indarkeria jasateko, eta, beraz, independentziarantz joatea berdintasunaren arrazoia da. Azaroaren 25eko data ospatzen jarraitzeak esan nahi
|
du
emakumeak jasaten duen diskriminazioa agerian uztea, bai legeetan, bai praktikan, eta giza eskubideak nola urratzen diren ikustea. Emakumearen aurkako indarkeriak pandemia globala izaten jarraitzen du.
|