|
2015
|
|
|
Xenpelar Dokumentazio Zentroan ez dauden bertso bildumak dituzten erakunde eta elkarteei elkarlanerako tresna bezala eskaini nahi zaie Bertsolaritzaren Datu Basea. Dagoeneko garatutako programa eta bertan bildutako datuei (biografiak, saioak, doinuak, eta abar) etekina atera eta ahalegin txikiagoarekin edozein lekutan eta edozein motatako bertsoak (bat batekoak edo idatziak, bertso-paper edo eskuizkribuak, audio formatutik edo idatzitik jasotakoak, …) bildu eta modu bateratuan aurkitzeko aukera emango
|
du
Bertsolaritzaren Datu Baseak. Horrez gain, beste euskal generoek bere dokumentazio egitasmoa landu eta gauzatu nahi izanez gero, lagungarri izan daitezkeen elkarlanetarako zabalik gaude”.
|
|
2017
|
|
|
Zarautzen kale ezaguna izan da, eta oraindik hala da. Alde bat baino gehiagotatik izan
|
du
bertsolaritzarekin zerikusia. Bertan zeukan barberia Patxi Larrañaga Patxi Barberok.
|
|
|
Zer
|
du
bertsolaritzak poloniar bat hainbeste harrapatzeko?
|
|
|
Bertsotan ere oso sueltoa zen eta naturaltasun handienarekin sartzen zen Elizarekin, edo botatzen zituen berdekeriak edo gordinkeriak. Garai hartako agintaritzak bertsolaritza gaizki ikusten zuen eta horrek asko frenatu
|
du
bertsolaritzaren freskotasuna. Eta nola garai hartako bertso eskolak tabernak ziren, taberna giroko umorea lantzen zen asko.
|
|
2018
|
|
|
Gaur egun bertsoak entzuten dituenak badaki zer sormen mailara irits daitekeen bertsolaria goia jotzen duenean. Bertsolariek kantuan sortzen duten bat bateko lilura horrek pizten
|
du
bertsolaritzaren metxa. Baina beste diziplina artistiko batzuek ere badauzkate sortzaile bikainak eta, hala ere, ez daukate halako oihartzunik.
|
|
|
Agente bihurtzen da eta bere egoera eraldatzeko gai da. Horrek guztiak errazten
|
du
bertsolaritzaren gizarte mugimenduaz hitz egitea, eta horrela azal dezakegu nork jarri zuen martxan bertsolaritzaren proiektu soziokulturala eta nork eraman zuen bertsolaritza berriro osasuntsu sentitzera.
|
|
|
Baina ez da entretenimendu hutsalaren plazer hori, oro har. Publikoak maite
|
du
bertsolaritza kultura garaikidearen esperientziarekin lotzen duen izaera. Baina bertsolaritzaren esperientziak badu bestelakotik ere, uztartu egiten baititu erakargarritasunaren eta etikaren diskurtsoa.
|
|
|
Gaur egun nabarmena da antzeko zerbaiten hasiera izan daitekeela. Emakume bertsolariek eta publikoaren gehiengoa osatzen duten emakumeek zer leku izango duten bertsolaritzan, horrek nabarmen baldintzatuko
|
du
bertsolaritzaren etorkizuna.
|
|
|
Astinaldi bat izan zen ikastaroa bera, baina atzetik zetorren astinaldi zabalago baten isla besterik ez zen izan. Horrek guztiak leku bat behar
|
du
bertsolaritzan, ez egoteko soilik, eroso egoteko baizik. Hori lortzen ez badugu, bertsolaritzak, bere burua eraldatzeko aukera galtzeaz gain, zaleria handia galduko du, belaunaldi berri bat ere bai beharbada, eta orain hain osasuntsu ikusten dugun mugimendua ahul, gotortuta eta atzean geratuko litzateke.
|
|
|
Azterketak berak aipatzen
|
du
bertsolaritzaren sozializazio guneak asko direla. Bertso eskolak dira nagusi, baina plaza bera ere sozializazio gune bat da, Bertsozale Elkarteko dinamika bera ere bai… Gune asko sortu ditugu bertsolaritzara sarbidea izateko, eta helduaroan ere asko dira zaletzen direnak, bai.
|
|
|
Bertsolari kopurua hirukoiztu egin da azken hogeita bost urtean. Horrek zertan aldatu
|
du
bertsolaritza?
|
|
|
Mundu honetarako sarbidea asko erraztu da, eta hazkundea, beharbada, hortik etorri da. Eta horri esker, bertsolaritzarentzat arrotzak ziren guneetako ikuspegiak txertatu dira plazan, eta ikuspegi horiek txertatu izanak oraindik gehiago errazten
|
du
bertsolaritzarako sarbidea. Uste dut bi fenomenoek elikatzen dutela elkar.
|
|
|
Bertsolaritzaren gizarte mugimenduan framingean (markoen eta ikuspegien eraikuntzan) egin den lanak sekulako garrantzia izan duela diozue. Gaur egun framing sendoa al
|
du
bertsolaritzak?
|
|
|
Iraultzaren zati bat emana dago: generoa sartu da, generoak eraberritu du edukia, eta eraberritu
|
du
bertsolaritza osoa. Izan ere, bertsolaritza soziozentrismora eraman dutenak esango nuke emakumeak izan direla.
|
|
|
Egin duzun azken galdera bera nahiko galdera sorgina da, Izar. Benetan, zenbateraino nahi
|
du
bertsolaritzaren ekosistemak jende gehiagorengana iritsi. Gai ote da saturatu gabe, kosta ahala kosta, orain baino gehiago hedatzeko?
|
|
|
Herri euskaldunetatik datorren zalea izaten da honakoa, normalean. Herri giroan bizi izan
|
du
bertsolaritza, umoretik eta elkar zirikatzetik. Euskara trinko dagoen inguruetatik, bertsoak tradizio sakona duen guneetatik edan du gehien.
|
|
2019
|
|
|
Ibilbide luzea dugu atzean, eta luzeagoa aurretik. Ekosistema osoa etengabe iraultzen jarraitu
|
du
bertsolaritzaren mugimenduak. Transmisioan oinarrituta eta hausnarketa jarraian.
|
|
|
Han, bertsolaritza ia galduta egon ondoren, euskaltzale eta bertsozale talde batek berpizten asmatu du, etengabeko lan eta ekinari esker. Erdal giroa nagusi den hirigune batean, Uribe Kostan alegia, sekulako indarra hartu
|
du
bertsolaritzak. ALBE, Algortako Bertso Eskola, Bizkaian kiderik gehien biltzen duena izango da, bai ikasturtean zehar bertsotan trebatzen, bai txapelketetan parte hartzen.
|
|
|
Bat datoz Xabier Amuriza eta Eñaut Agirre, bertsolaritzak lengoaia propioa duela esaterakoan. Ahozko hizkerara gerturatzen den arren, berezko kodea
|
du
bertsolaritzak, ahozko jardun artistikoa den heinean. Alegia, “ez dutela hitz egiten bertsotan kalean hitz egiten duten moduan”.
|
|
2020
|
|
|
Azaltzen duzun bilakaeran nabarmena da bertsolaritza etengabe aldatzen aritu dela, garaian garaiko testuinguruan ahalik eta modu eraginkorrenean funtzionatu ahal izateko. Historiari erreparatuta, tradizioa bezain berezkoa al
|
du
bertsolaritzak aldaketa?
|
|
|
“Etorkizunerako potentzial handia
|
du
bertsolaritzaren hedabideratzeak”
|
|
2021
|
|
|
Bertsolaritzari dagokionean, gu hasi ginenean baino askoz hobea da egoera. Hezkuntza arautuan ume pilo batek jasotzen
|
du
bertsolaritza. Ikatz kalean edonor etortzen zaizu parrandan puntu bat botatzera.
|
|
|
Saltsa hartan barruraino sartuta zebilen Xabier Amurizak, artean Gizaburuagako apaiza zela (horrela sinatzen du), Jon Lopategiri Anaitasuna aldizkarirako 1967an egindako elkarrizketak ezin hobeto islatzen
|
du
bertsolaritza sozial horren izpiritua. Eta, esan bezala, badu bestelako garrantzirik ere, bertsolari batek beste bertsolari bati eginiko lehen elkarrizketa baita, bertsolariak eremu mediatikoan inolako bitartekotzarik gabe, berezko ahotsez, aritzeko garatuko duten gaitasunaren erakusle.
|
|
2022
|
|
|
Filosofia ikasteko orduan, izugarri laguntzen
|
du
bertsolaritzak. Beste ariketa batzuek ere noski, hala nola irakurtzeak, egunerokoa idazteak, instrumenturen bat jotzeak.
|
|
2023
|
|
|
Labordek bifurcation esthétique kontzeptua erabilitzen
|
du
bertsolaritza genero literario eta ikuskizun moderno gisa hautemateko egin zen prozesu hori izendatzeko (1998: 614).
|
|
|
Erlijioaren maila
|
du
bertsolaritzak euskaldun ez gutirendako. Eskandalagarria da bertsolaritza ez zaigula sobera gustatzen ozenki erratea?
|