|
2005
|
|
|
Ezohikoa den gauza bat gertatu da bertsolaritzan azken hogei urteotan. Bere kultur esparrua autoeratzeko intuizioa mamitu
|
du
bertso munduak. Tresna bat sortu zuen, eragile guztien bilgune:
|
|
2019
|
|
|
" Bertsokide feministekin dudan harremana konplizitatezkoa eta laguntasunezkoa da eta gainditu egiten
|
du
bertso mundua; nire egunerokoaren parte dira. Haiekin egotea gozamena da niretzat, eta haiekin kantatzea festa bat".
|
|
2021
|
|
|
50). Eta fokuratze horrek ere indartu
|
du
bertso munduaren gizarte mugimendu izaera.
|
|
|
Estimatua
|
du
bertso munduak Hitza Jolasen Sukiak egiten duen ekarpena. Finean, artxiboarena bezainbesteko altxorra da langintza honi oriotarrak jartzen dion pasioa.
|
|
|
– Esan bezala, azken hamarkadetako bilakaerak produkzio masiboa ekarri
|
du
bertso mundura, eta hedabide klasikoek, prentsak, irratiak eta telebistak ezin diete erreparatu bertsolari guztiei, bertso saio denei eta hibridazio askotarikoei. Internetek, bere edukiera mugagabearekin, ez du horrelako arazorik.
|
|
|
1997tik aurrera zerbitzu publiko bat eskaintzen zuenez, hala zegokion laguntza publikoa ere hasi zen jasotzen, baina martxan jartzea eta lehen urteetako finantzaketa osoa Elkarteak hartu behar izan zituen bere gain. Ekonomikoki larri ibiltzea tokatu zitzaion, eta hainbat fronte irekita zituen erakundeak gisako proiektu batean hainbeste indar eta baliabide xahutzeak erakusten
|
du
bertso munduak bilketan ardaztutako lan ildoari ematen dion garrantzia. Arantxa Mariskal izan zen irrika horri forma eman eta hitzak jarri zizkiona:
|
|
|
Ez dira, ordea, adituen iritziak faltako: " Gutierrezek ere jende kultua erabiltzen
|
du
bertso mundurako sarrera egiteko; oraingoan, Juan Mari Lekuona izanen da (apaiza, nola ez), sakristiatik aitzin-solas antzeko bat eginen duena, hitz batzuk esan eta bertso bat kantatuz. Gero, Aranalde eta Emile Larreren interbentzio txiki batzuk[...]" (Id.:
|
|
|
Harreman horietan medioen beharrak ez ezik mugimenduaren hedapen estrategiarenak ere aintzat hartu behar direla ulertu
|
du
bertso munduak:
|
|
|
Bilakaera horren atzean mugimenduarentzat hedabideratze estrategian funtsezkoak diren alor batzuen kontrola egikaritu nahia legoke, batetik, eta, bestetik, Sektorearen egoerak berak ere behartu du Elkartea igorle funtzio hori indartzera. Bigarren faktore hori ere, behartua izanagatik, aukera moduan ikusi izan
|
du
bertso munduak nahikoa aspalditik:
|
|
|
Kasu honetan biak suertatzen dira, ordea. Belaunaldi berri batek hartzen
|
du
bertso munduaren lidergoa testuinguru aldaketa garrantzitsuak gertatzen diren aldi berean.
|
|
|
Beranduko Modernitateak bertsolaritzari, kultura popular orori bezala, ezarri dion erronka nagusietako bat birsustraitze horrekin asmatu beharra litzateke, masa kulturaren eremuan lehiakor izatea. Azken zikloan ahalegin handia egin
|
du
bertso munduak bide horretan, bereziki telebistaren bidez eta ekintza ikusarazle nagusi gisa Txapelketa Nagusia erabiliz.
|
|
|
Bertsolaritzaren hedabideratzearen eta, horrenbestez, honen irudikapenen inguruko dezenteko kontrol maila lortu
|
du
bertso munduak, eta dezente sosegatu dira 1990eko hamarraldiko kezkak eta eztabaidak. Arriskuei neurria hartzen erakutsi die esperientziak, eta telebistaren eragina ere ez da garai batekoa, ikusleak Internetekin partekatu behar baititu.
|
|
|
Masa kultura arerio baino testuingurua dela kontuan harturik, mehatxu gisa ez ezik, aukera gisa ere ikusi behar izan
|
du
bertso munduak, bere helburua erdiesteko:
|
|
|
Baliteke. Gipuzkoa erdialdeko euskara uniforme eta leunak dominatzen
|
du
bertso mundua, eta publikoa ere hau entzutera ohitu den heinean, zaila egiten zaigu euskalki berezi bat dugunoi gure etxeko euskararen eta ulergarria izateko beharrezkoa dugunaren arteko muga eta oreka aurkitzea”.
|
|
2022
|
|
|
Oholtzatik kanpo gizonezko bertsolarien ahotan hitanoa erruz entzutea bezain ohikoa izan da oholtzan hitanoa hutsaren hurren erabiltzea. Oholtzatik kanpo, Maialen Lujanbiok esan izan
|
du
bertso munduan" hi" en arteko" zu" a sentitu izan dela; oholtzan, berriz, baliabide beharrean oztopotzat hartu izan da. Baina bertso mundua asko ari da garatzen eta aldatzen, neurri handi batean emakumezkoen presentzia nabarmenagoa egiten ari den heinean.
|
|
2023
|
|
|
Nik uste dut aldi berean sektoreka ulertu behar dela. Ematen
|
du
bertso mundua dela espazio guztiz seguru, ezkertiar eta feminista, baina bertso munduan ere badaude diskurtso matxistak, homofoboak eta sektore egonkortuago batzuk, eta beste batzuk kanporago daudenak. Plaza publikoan zenbateraino esaten diren gauza batzuk?
|