|
2009
|
|
|
Gero eta indar handiagoz erakartzen ditu horrek bazterretan egon daitezkeen jario guztiak. Egonkor den sistema batek ez
|
du
bere burua aldatzeko inongo beharrik, ez barne beharrik behinik behin. Ohitura bat, edozein dela ere, hizkuntza ohitura barne, harreman eremu bateko egituratzat har genezake zalantzarik gabe.
|
|
|
Egonkor den sistema batek ez
|
du
bere burua aldatzeko inongo beharrik.
|
|
|
IMHk enpresatzat
|
du
bere burua, mozkinik banatuko ez duena, baina zerbitzua egokitu eta hobetzeko irabaziak lortu nahi dituena. Hainbat kalitate ziurtagiri eskuratu ditu1 eta prozesutan antolatua du jarduera, hemen jarraian prozesu nagusiak eta 2009ko uztaileko datuetara ekarrita:
|
|
2011
|
|
|
indartu egin liteke, mantendu, ahuldu edo desagertu. Baina, bizirik dirauen artean, bizioinarria ematen dio horretaz baliatzen den hiztun elkarteari. ez da egia, diglosiak aldatzeko joera duenik, per se162 horrek ere, gizaki gehienok bezala, ez
|
du
bere buruaz beste egiteko berezko joerarik. hori bezain egia da, ordea, aldatu egiten dela diglosia, hainbatetan. Mende askoren buruan gertatzen da aldaketa hori edo, egungo egunean sarriago, belaunaldi gutxiren buruan. gizarte giroa aldatzeaz bat, segun giro aldaketa horren eragile demografiko, politiko operatibo, soziokultural eta ekonoteknikoek zer joera markatzen duten, diglosiak bere horretan (edo zenbait aldaketaz:
|
|
2012
|
|
|
Baina kontuz: ezin dugu euskaldunongan logika horrek duen eragina gutxietsi, eta handinahikeria bezain kaltegarria gertatu dakiguke bazter zalekeria; gainera, artistak ere jarri behar
|
du
bere burua zenbakien ispiluan.
|
|
2013
|
|
|
Haiek ere bi ikerlerroen helburuak argitu izan dituzte. Labovek linguistikaren alorrean kokatzen
|
du
bere burua; are gehiago, bere ustez linguistikaren iker eremuaren helburua hizkuntzaren erabilerak izan lirateke eta ez hizkuntza baten maila hipotetiko bat besterik gabe, izan ere hizkuntzaren oinarri nagusia eta ezinbestean kontuan hartu behar dena gizartea baita. Berak dioenez," I have resisted the term sociolinguistics for many years, since it implies that there can be a successful linguistic theory or practice which is not social" (Labov 1972:
|
|
|
Ikerketan parte hartu duten pertsonetatik inork ez
|
du
bere burua euskaldun zahartzat hartzen. Eta hori esateko hamaika arrazoi ematen dituzte.
|
|
|
Elkarrizketa honetan parte hartzen dutenak ZU C 25 urteko emakumea, ZU A 43 urteko gizona eta ZU B Estatu Espainiarreko beste lurralde batetik etorri eta euskara 20 urte zituela ikasi duen 51 urteko gizona dira. ZUC k dio bera ez dela euskaldun zaharra, baina ez
|
du
bere burura euskaldun berritzat hartzen; bera euskalduna da, euskal hiztuna bere soiltasunean. Ostera, denek onartzen dute ZU A eta ZU B direla helduaroan ikasi dutelako euskaraz hitz egiten.
|
|
|
Gaitasunari buruz jaso ditugun emaitzen arabera, ikerketa honetako parte hartzaileen arteko ia %90a erosoen sentitzen den hizkuntza euskara da, eta euskara erabiltzen
|
du
bere buru barneko pentsamenduetan (%87, hurrenez hurren). Eta jarduera zehatzei buruz galdetu diegunean ere emaitza bertsuak jaso ditugu:
|
|
|
Gaitasunari buruz jaso ditugun emaitzen arabera, ikerketa honetako partehartzaileen arteko ia %90a erosoen sentitzen den hizkuntza euskara da, eta euskara erabiltzen
|
du
bere buru barneko pentsamenduetan (%87, hurrenez hurren). tzunetan ikusi ahal izan dugunez, teknologiaren bitartez burututako jardueretan ikasleen ia hiru laurdenak beti euskara erabiltzen du SMS mezuak idazteko eta sare sozialetan lagunekin komunikatzeko. Aldiz, ikasleen erdia inguruk euskara gutxitan erabiltzen dute interneten bilaketak egiteko, gustuko web orriak ikusteko, interneteko jokoetan aritzeko, telebista ikusteko eta filmak ikusteko.
|
|
2014
|
|
|
Nerabeek gazte bezala ikusten dute beraien burua (ez haur, ez heldu) eta beren sentipen, bizipen zein esperientzien araberako arreta eskatzen dute. Nerabe bakoitzak beste nerabe taldeekin elkarrekintzan definitzen
|
du
bere burua, beren jokaerak imitatuz edo hauen kontrakotasunean baieztatuz. Nerabeek beraz, beren izaera bilatzen, garatzen edo eraikitzen jarduten dute.
|
|
|
Nerabeek gazte bezala ikusten dute beraien burua (ez haur, ez heldu) eta beren sentipen, bizipen zein esperientzien araberako arreta eskatzen dute. Nerabe bakoitzak beste nerabe taldeekin elkarrekintzan definitzen
|
du
bere burua, beren jokaerak imitatuz edo hauen kontrakotasunean baieztatuz.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen kasuan, Ortega eta besteren (2013) ikerketan, ikertutako hiztun batek berak ere ez
|
du
bere burua euskaldun zahartzat jo, honetarako arrazoitzat ama hizkuntza izanik, beste era batera esanda, ez dutelako euskara etxetik ikasi. Beraz, euskararen kasuan behintzat, hiztunek euren burua hiztun zahartzat ez jotzeko lehen eragilearen aurrean egongo ginateke.
|
|
2018
|
|
|
9 Hizkuntza nahikoa menperatzen duela sentitzen ez duen hiztunak nekez izango
|
du
bere burua hiztun legitimotzat. Eta era berean, parekoak ez badio irizten hizkuntza behar bezain ongi erabiltzen duela, ez du hiztuna legitimotzat izango.
|
|
|
Barrura begira bertso munduak ere badu bere burua euskaldun zaharren mundutzat, eta hizkuntzaren gune sinbolikoaren muin muinean kokatzen
|
du
bere burua. Bertsolari gisa legitimitatea nahi duenari, beraz, euskaldun zahar passinga eskatzen dio kanonak.
|
|
2023
|
|
|
Hirugarrenik, hizkuntza klasetik kanpo eta on the land (naturan) irakasteko/ ikasteko estrategia berriak garatzea eta aplikatzea beharrezkoa da. Tŝilhqot’in herriak lotura estua du lurrarekin eta horren zaintzailetzat
|
du
bere burua. Beraz, hizkuntza programak ikaskuntza praktikoan eta aktiboan eta jarduera kulturaletan oinarritu behar dira, lurrarekiko harremana sendotzeko eta ezagutza tradizionalaren transmisioa errazteko.
|