|
2000
|
|
|
amodiozko gai bat jorratzetik genero beltza jorratzera igaro baita. Eleberri honetako pertsonaiak bat batean hilketa bat ikertu beharrean ikusiko
|
du
bere burua. Xabierrek aspaldian ikusten ez zuen anaiaren heriotzaren berri izan zuen.
|
|
|
Mikel, Zuria Beltz taldeko baxujolea da eta musikaz gain, parrandan besterik ez dabil. Gau horietariko batean ETArekin zerikusia duen gazte bat ezagutuko du, eta era inkonsziente batez, itzulbiderik ez duen egoera batean sartuta ikusiko
|
du
bere burua.
|
|
|
Hori dela-eta, eta Bilbora trenez igortzen zituen pakete batzuengatik Julen atxilotu egingo dute. Ondorioz, ziegan hartuko
|
du
bere buruaz beste egiteko erabakia.
|
|
|
Honela, neskaren lagun baten etxera joan beharrean egongo dira, eta bertan jantzi baten lapurretaren berri izango dute. Beraz, neska hura ezagutzearekin batera, lapurreta bitxi batean korapilaturik aurkituko
|
du
bere burua. Giro honi eusteko, bestalde, Jimenezek hasieratik pertsonaia kartzelaratua dagoela ezagutaraziz sortaraziko du.
|
|
|
Gobernu indartsuenek eta Kazakhstango gobernuak gertaturikoa ezkutuan mantendu nahi dute, arazorik ez sortzearren. Isidorok korapilo honen erdian nahasturik aurkituko
|
du
bere burua, bera izango delarik hau askatzeko ahalmena izango duen bakarra: honela, gizartearen beste ikuspegi bat bereganatuko du.
|
|
2001
|
|
|
50eko hamarkadan bizitzaren zentzugabekeria bizi duen biztanle hiritarrak ingurune latzean kokatuta ikusten
|
du
bere burua. Behiala aurrerapenei esker menderagarria zeritzon mundua, bat batean ulergaitza bihurtu zaio.
|
|
|
Desiratutako objektuak ihes egiten diola pentsatzeak beragan sortzen duen urrikaltasun eta ziurtasunik ezaren adierazle ditugu, bere buruaz dituen irudi penagarriak. Protagonistak kiratsa besterik ez dio somatzen bere buruari (linimento eta sardinusainaren nahasketatik eratorria) eta zakur deslai baten modura abandonatzen
|
du
bere burua (121). Senar honen zeloek, A. RobbeGrillet en La Jalousie (1957) nobelako protagonistaren kasuan bezala, emaztearen eta amoranteen obserbazioa eragingo dute eta ezaugarri optikoz soilik transkribatzen diren eszenen errepikapena bultzatuko (Robbe Grillet en nobelan ehunzangoaren zapalketaren eszena zen etengabe errepikatzen zena).
|
|
|
Arrazoi politikoek eta estetikoek bultzatzen dute XIX. mendearen bukaeran itsas nabigazioaz sortzen den ardura. Kolonialismoaren garaia da, Europak, industralizazioaren bidez, irten beharrean ikusten
|
du
bere burua. Industriak tentsioak sortzen ditu, lehengaien beharra dute fabrikek, merkatu berriak bilatu behar dituzte, eta inbertsiorako lurralde berrien lana eskatzen du.
|
|
2002
|
|
|
Gorki eta Ladis aita semeak poetak dira, baina oso elkarren oso desberdinak: semeak mistikotzat hartzen
|
du
bere burua; Gorki, berriz, anarkista iraultzailea da. Ladis Enriketarekin dago ezkonduta, eta bi alaba ditu:
|
|
2003
|
|
|
Idazle honen elaberririk, eta obrarik, esanguratsuena izango den horretan bere umetako Gernika islatzen du. Izan ere, bere bizitzako urterik gehienak, lehenengo Madrilen eta gero Iruñean emango baditu ere, Oskillasok gernikartzat edukiko
|
du
bere burua. Eta gernikartasun hori, geroago ikusiko dugunez, sarriro eta harrotasunez erakutsiko du han hor hemen, era duen guztian.
|
|
2004
|
|
|
Testuak berak zehazten duenez, 1968ko Gabon Zahar eguneko gabeko hamabietan hasi eta ondorengo 24 orduetan burutzen den kontakizuna. " Nobela bat hogeita lau orduan baietz idatzi" dio iratxoak, eta ikastolarik ez duten iratxorik gehienen antzera,"... ni autodidakta bat naiz" esango
|
du
bere buruaz. Ekarri ahaleko material oso desberdinen irazte eta metatze sakabanatua eratzea du zeregintzat denbora ordenatzeko modu honek.
|
|
|
" Ba, hemen nebilek nobela edo ipui luze hau idazten"(...)" Baina, egia esan, mozorrodun nobela bat duk hau, logikagabetasunaren logikaz sortua eta idatzia"(...)" Mozorroak, irudiak, sinboloak irakurtzen dakienarentzat, mozorroen barruan nor edo zer dagoen ikusten ahalegintzen denarentzat, ulerterreza izango dela uste diat". Osagai tartekatu eta justifikazio handi gabeko hauengatik, nobelaren azken kapituluan, ijitoen pasartean sarturiko hausnarketa baten ostean, honela zuritzen
|
du
bere burua: " Barka iezadazu, baina asaskaldi on baten premina haundian egon naiz".
|
|
2005
|
|
|
Jondoni Paulori jarraikiz, hogei mendez hala egin delarik. " Buruhas otoitz egiten duen emazteak(...) desohoratzen
|
du
bere buru den gizona. (...) Emazteari ilelabur edo ilemotz egotea ahalgegarri bazaio, estal dezala bere burua." (Ko 11, 5)
|
|
|
Orain ere gehiagokorik laket ez zaizkigun zerga biltzaileen etxean jaten du, jendea mar mar mar ari dela. Zakeo zerga biltzailearen etxera gonbitatzen
|
du
bere burua (Lk 19,1). Beste zerga biltzaile bat, Matiu, hartzen du apostolutzat (Mt 9,9).
|
|
2015
|
|
|
Koldo, besteak beste, oso arrazionala eta argia da. Eta entregatu egiten
|
du
bere burua. Poeten era sentimentalean.
|
|
2017
|
|
|
Gortarik, azkenean, prozesu paranoikoa biziko du. Inguruko errealitatea ukatu ahala istorio horretako fantasian barneratuko
|
du
bere burua, gero eta sakonago, harik eta fantasia hori errealitate bakar bihurtuko zaion arte.
|
|
|
Horrelaxe ulertu genuke, hain segur, Wildek aipaturiko aniztasun, halabehareta ustekabe zentzu postmodernista, alegia, errealitatearen irekiera mugagabe hori hautemateko orduan postmodernismoak agertzen duen ahalmen berezi bezala. Bestetik, esentziak bazter utzita, postmodernismoak askatu egiten
|
du
bere burua errealitatean eredu idealak aurkitzeko betebehar modernistatik. Eredu idealei muzin eginda, postmodernismoa librea da errealitateari bere horretan berriro heltzeko, modernismoak harturiko ezerezeranzko bidean atzera egiteko gauza bihurtuz.
|
|
|
Istorio guztiok eskema semantiko berbera erakusten dute: subjektu arrazionalak ezin
|
du
bere burua sineskeriatik guztiz babestu.129 Hortaz," basoko" ipuinek agertu mitoaren eta arrazoiaren arteko nahasketaz egin dugun irakurketa berberera jo dezakegu orain ere. Mundua interpretatu baino ezin dezakegula egin baiezta tzen duen postulatu postmodernista zaigu horretarako giltzarria, zeinak errealitatea bere horretan atzemateko ezintasuna egiaztatzen baitu, ezagutza absolutuaren ezina, alegia, halako gisaz, non gure ezagutza ustez arrazionalak irrazionaltasuna ere ezinbestez barne hartuko baitu, guk ere, oharkabean, geure mito eta sineskeriei eutsiko diegularik beste mota batekoak, noski," arrazionalagoak" nahi baldin bada, edo ohikoagoak, onartuagoak, besterik gabe.
|
|
|
Oroitze ekintza modura dago taxututa, hain zuzen ere, bilduma horren baitako Rossetti-ren obsesioa nobela laburra.143 Juan Martin protagonistak, idazle euskaldun arrakastarik gabeak, azken aldian izan dituen bi maitasun esperientziak birpasatzeari ekin dio, bizipen horiek ulertu eta bere buruarekiko kontuak garbitu asmoz. Izan ere, harreman horietan erakutsi duen jokaera patetiko bezain miserablea dela medio, Juan Martinek ezin
|
du
bere buruarekin etsi, ezin du bere burua onetsi, galdu egin du, alegia, nork bere burua onartzeko behar izan ohi den gutxieneko koherentzia. Nortasun zentzuzko eta onargarri baten beharrak akuilatuta, Juan Martin bere jokaeraren azalpen arrazoizko eta koherentea osatzeko ahaleginari lotu zaio.
|
|
|
Oroitze ekintza modura dago taxututa, hain zuzen ere, bilduma horren baitako Rossetti-ren obsesioa nobela laburra.143 Juan Martin protagonistak, idazle euskaldun arrakastarik gabeak, azken aldian izan dituen bi maitasun esperientziak birpasatzeari ekin dio, bizipen horiek ulertu eta bere buruarekiko kontuak garbitu asmoz. Izan ere, harreman horietan erakutsi duen jokaera patetiko bezain miserablea dela medio, Juan Martinek ezin du bere buruarekin etsi, ezin
|
du
bere burua onetsi, galdu egin du, alegia, nork bere burua onartzeko behar izan ohi den gutxieneko koherentzia. Nortasun zentzuzko eta onargarri baten beharrak akuilatuta, Juan Martin bere jokaeraren azalpen arrazoizko eta koherentea osatzeko ahaleginari lotu zaio.
|
|
|
Obsesioa harira ekarrita, istorioaren ardatz semantiko nagusia seinalatu dugu. Izan ere, kontakizunaren hasieran bertan, Juan Martinek neurotiko obsesibotzat aurkeztu
|
du
bere burua, Sedano lagun psikoanalistak egin ohi dion ohartarazpena onartuz. Izenburuak aditzera eman bezala, nobela hau obsesio bikoitz baten istorioa da, Juan Martinena batetik, eta beronen jokaeraren eredu modura aurkezten zaigun Dante Gabriel Rossetti XIX. mendeko margolari ingelesarena bestetik.
|
|
|
Baina mugarik ere badago, zorrozki marratu70 Mari Jose Olaziregik egoki azpimarratzen du Atxagak sorturiko efektuak irakurleongan duen indarra: " Irakurleak, nahi gabe ere, duda mudatan ikusiko
|
du
bere burua: bere logikak zailtasunez onartzen badu ere mutiko bat basurde bihurtzea, erretore jaunaren ezinegona kutsatu egingo zaio ipuinaren amaieran." Ikus Bernardo Atxagaren irakurlea, gorago aipatua, 94 or. ta, gainera:
|
|
|
Orain arteko ekarpen kritiko ugarik egoki nabarmendu bezala, bi mundu horien arteko aurkakotasuna Obabakoak eko" basoko" ipuinen egitura semantikoaren ardatz nagusia da.63 Arestian eskaini Camilo Lizardiren laburpenean azpimarratu nahi izan den bezala, ipuinak islaturiko munduan dauden barnemugak zorrotz zedarritzeari lotzen zaio kontakizuna hasieran: ...i modura aurkezten zaigu, bertan atzemandako pentsaera, jokaera eta ohiturak direla medio sineskeriak, liburu gabezia edota bestialismoa, esaterako, bere eliztarrengandik kulturalki erabat bananduta sentitzen delarik; narratzaile ikertzaileak, bestetik, gutunaren aurkezpen objektibo zientifikoari zorrotz eutsiz, obabatarren" basoko" mundutik ez ezik, Camilo Lizardirengandik ere urruntzen
|
du
bere burua, ondoko gertakarien aurrean erabateko distantzia markatuz. Izan ere, Javier desagertu eta basurdea agertzearekin batera istorioa korapilatzen behin hasita, kontakizunak erretorearen zein irakurleon ikuspegi" kulturala" gero eta kinka larriagoan jartzen du, Matiasen fantasia Javier basurde bihurturik itzuli dela basotik, alegia gero eta sinesgarriago egiten duten datuak ugarituz.
|
|
2019
|
|
|
Itxurazko onberatasuna eta itxurazko goxotasunaren erabilera doilorrak ez dira falta, noski; izan ere, bere inteligentziak emaztearenaren gainetik jartzen duela frogatu nahi baitu: itxurati eta atsegin ibiliko zaio emazteari, txeratsu hartzen
|
du
bere burua lakioan sar dezan, menpera dadin, eta alde egiteko asmoan amore eman dezan. Hitz batean, ez du emaztearekiko onberatasun jarrerarik, manipulatzeko ez bada.
|
|
|
Protagonistak modu intuitiboan aitaren bertsioari sinestezinezko alderdiak topatzen zizkionez, neurri batean, arindua hartzen du, izan ere ez
|
du
bere burua heroien artekotzat. Aita ere ez zela heroia jakinik, heredaturiko koldarkeriaren" gozoan" murgiltzen da, ez du gehiago ohorezkoen artean itxurati ibili beharrik, gizaki guztien funtsezko miseriak berea zuritzen duelakoan.
|
|
|
Ziur asko egun haietan euliak bezala hiltzen zirelako lanetik bakantzetara eta bueltan, ze ez dut uste arrazista naizenik" (138). Bere burua justifikatu nahi du, asmatutako gezurra kontatzen dio irakurleari, baina ez
|
du
bere burua gaizki utzi nahi eta orduan, azalpena ematen du. Hala ere," euliak bezala hiltzen zirela" esaten duenean, ez du inolako sentsibilitaterik adierazten eta ondorioz, berriro ere gaizki geratzen da.
|
|
|
Gainerakoan, Senarraren balioak eta ezagutza guztiz konbentzionalak dira, entziklopedia batean jasota egon daitezkeen esperientziaren mugetatik eta topiko arruntetatik harat ez daki ezer, eta bere iritzi moralek ez dute berekoikeria oinarrizkoenaren maila gainditzen. Halere, iritzi ona
|
du
bere buruaz, baina bere liberalismoaren mugak ezagutuko ditu emazteak beste batekin dabilela eta utzi egingo duela aitortzean. Horren aurrean, gizonen klubak, Hanbreko tertuliakideak igortzen dion mezu patriarkalari atxikitzen zaio, hots, gizontasuna eta ohorea kontserbatu nahi baditu, mendekua hartu behar duela.
|
|
|
Hala ere, psikopata, makiaveliko eta nartzisistak autoestimu altuko pertsonak izan ohi dira gehienetan, Bihotz bi. Gerrako kronikakeko protagonistak ere bere jardunean badu horretatik zerbait, bereziki andrearekiko, hura baino bizkorragotzat
|
du
bere burua, arrazionalista zorrotza dela esanez harrotzen da, baina ezaugarri anbibalenteak ere baditu. Batetik, autoestimu txikia erakusten du bere senean mintzatzen ari zaigula dirudienean, galtzaile nabarmenaren irudia emanez.
|
|
2021
|
|
|
Hots, irakaskuntza hobea egiteko grina duen profesionala lortzean, eta bera horretan saiatzen dela dio, batzuetan, asmatuz, eta besteetan, ez horrenbeste, baina beti" ikasteko gogoz". LIR2 k ere ildo berean ikusten
|
du
bere burua: " Proiektu berrietan hasteko, esperimentatzeko, ekimenak abian jartzeko gogotsu nago.
|