|
2007
|
|
|
Zuhaitzek, oro har, uda bukaeran eta udazkenean indarra galtzen dute; hortaz, onddoak zuhaitza bereganatzeko aprobetxatzen du. Hala, udazkenean bertan emango
|
du
bere fruitua.
|
|
|
Ahuntz horrek giza odolean dagoen proteina antikoagulatzaile bat sortzen
|
du
bere esnean. GTC Biotherapeutics
|
|
|
Ikertzaile nafarrak uhin milimetrikoen tartean aparteko transmisioa duten metal xafla zulatuen metaketa periodikoan oinarritutako egitura proposatzen
|
du
bere tesian. Izan ere, metaketa horrek metamaterialen antzeko propietateak dituela egiaztatu du.
|
|
|
Milaka bakterio espezie dituzte larruazalean, ahoan eta hesteetan banatuta, eta populazioak bilioitik gorakoak dira. Norbanako bakoitzaren mikrobiota nahiko egonkorra izan ohi da, banako bakoitzak gutxi gorabehera konstante mantentzen
|
du
bere mikrobio konposizioa.
|
|
|
zentraletara ura eramaten duten ubideetan itota hiltzen diren animaliak. Euskal Herrian horrelako ubideen ehunka kilometro ditugula gogorarazten
|
du
bere lanean, eta ubide horietako hilkortasuna aztertzen du. Horretaz gain, arazoa konpontzeko irtenbideak ere proposatzen ditu.
|
|
|
Izan ere, depresiorako joera duenak pentsamendu okerrak izan ohi ditu: errudun sentitzen da, ez
|
du
bere burua maite, kezkatuta dago ingurukoei min egiten diela uste duelako, ez du hobetzeko itxaropenik... Pentsamolde hori ez da batere osasuntsua, eta gaixoak zuzendu egin behar du, sendatu nahi badu.
|
|
2008
|
|
|
Tarn-eko harana (Frantzia) zeharkatzen du zubi erraldoi eta lirain horrek, A75 autobideari bide emanez. Millau herria
|
du
bere oinetan, eta horri zor dio izena. Hiru urte behar izan ziren hormigoiz eta altzairuz egindako zubia eraikitzeko, teknika aurreratuenak erabilita GPSa, laserra, materialentzako geruza bereziak, bere kabuz gora egiten duen enkofratua....
|
|
|
Karen guztiak ez dira berdinak, ordea. Espezie bakoitzak neurrira garatu
|
du
bere karena. Stanford Unibertsitateko biologo batzuek espezializazio hori nola gertatu den aztertzeko ikerketa bat egin zuten.
|
|
|
Ugaztun hori lurpean bizi da, galeriatan eta talde handietan. Horrek oso ingurune berezia eratzen
|
du
bere inguruan. Adibidez, karbono dioxidoaren kontzentrazioa oso handia da sator arratoi horien kolonietan, eta, horren eraginez, atmosfera oso azidoa da.
|
|
|
Nanoteknologia erabiliz egindako ehunka produktu daude merkatuan, nahiz eta ez dagoen produktu komertzialen ekoizpenerako nanoteknologia erabiltzeari buruzko lege eta araudi garbirik. PEN nazioarteko erakundeak (The Project on Emerging Nanotechnologies) produktu horien inbentario gaurkotua eskaintzen
|
du
bere web gunean. Guztira 606 ageri dira inbentarioan, eta bakoitzaren izena, ekoizlea nor den, jatorria eta kategoria zehazten dute.
|
|
|
Birusaren iturburu kodea kutsatu nahi diren fitxategietan txertatzeko erarik sinpleena da, eta harrapatzeko errazena. Birusak helburu fitxategiaren hasieraren edukiaren gainean kopiatzen
|
du
bere iturburu kodea. Kutsatutako fitxategia erabili ezin dela gelditzen da; beraz, oso erraz suma daiteke birusa hor dagoela.
|
|
|
Hori alde batera utzita, proportzioan, transgenikoen ekoizpenean gehien hazi den herrialdea India da, hirugarren urtez jarraian. 2006tik 2007ra% 67 handitu
|
du
bere ekoizpena, eta, batez ere, kotoia egin dute. Txinan ere asko hazi da kotoi transgenikoa; hala, iaz, landatu zuten kotoi guztiaren bi heren baino gehiago transgenikoa zen.
|
|
|
Ane, une batez bere telesaila ikusteari utzi, eta egongelatik etorri zaio telefonoa jotzen ari dela esanez. Mikelek telefonoa hartu du, baina, afaria prestatzen ari zenez, korrika eta presaka hitz egin
|
du
bere gurasoekin. Amak emandako betebeharra idaztea ahaztu zaio, eta, okerrago dena oraindik, sutan zeukan patata tortilla erre egin zaio.
|
|
|
Eragozpen eta arazo horiek guztiak medio, OLPC proiektuak egin nahi ez zituen hainbat gauza egitera behartuta ikusi
|
du
bere burua. Esaterako, OLPCk kritikak jaso zituen AEBn bertan ere badituztelako IKTak eta hezkuntza arloan beharrak dituzten zonaldeak, eta, azkenean XO batzuk bertako eskola batzuetan saldu behar izan dituzte.
|
|
|
Fontinalis antipyretica espeziea bezala, Sphagnum magellanicum espeziea ere erreka ertzetan hazten da. Han, lehorte garaiei aurre egiteko ura pilatzen
|
du
bere zuntzetan. Zehazki, urez betetzean, lehor dagoenean duen pisua halako 23 pisatzera irits daiteke.
|
|
|
Ikerketa baten arabera, ibai, erreka edota ubideetako tutuerietan bizi den bakterio batek naturan dagoen itsasgarririk indartsuenetarikoa ekoiztu eta erabiltzen
|
du
bere lekuan egon ahal izateko.
|
|
2009
|
|
|
Eta baita kuku jaioberrien portaera lehenengoz behatu ere. Kukuak beste espezieko txorien habiatan jartzen
|
du
bere arrautza. Ostalariaren berezko arrautzak desagertu egiten dira, eta kuku ama jotzen zen horren errudun.
|
|
|
Reticulitermes speratus termita espeziean, termita erreginak ugalketa asexualera jotzen
|
du
bere erregealdia betikotzeko. Ondorio horretara iritsi da Japoniako Okayama Unibertsitateko
|
|
|
Reticulitermes speratus termita espeziean, termita erreginak ugalketa asexualera jotzen
|
du
bere erregealdia betikotzeko. Ondorio horretara iritsi da Japoniako Okayama Unibertsitateko entomologo talde bat, espezie horretako hainbat termita kolonia aztertuta.
|
|
|
Kimika organikoa erakargarria da, batik bat, konposatu horiek naturan nola sortzen diren azaltzen duelako. Gainera, naturak aukera ematen
|
du
bere baliabideekin sortu ezin dituen eta ezaugarri aproposagoak dituzten molekulak eraikitzeko tresnak garatzeko. Kimika organikoak, naturan gertatzen diren prozesuak behatu ez ezik, eraldatu egin ditzake, eta prozesu eta produktu berriak sor ditzake.
|
|
|
Gödelek bi teorema formulatu zituen sistema baten osotasun ezari buruz. Teorema horien arabera, sistema batek ezin
|
du
bere burua osorik barne hartu. Adierazpen konplexu hori azaltzeko, idazleak pixkanaka aztertzen ditu sistema formalak eta haien ezaugarriak, sistema hitzaren esanahia matematikako kontzeptua izan, marrazkia izan ala musika konposizioa izan.
|
|
|
Ana Belén Rodríguez Martínez biologoak gaitzaren fundatzaile efektua aztertu
|
du
bere tesian. E. Etxebeste
|
|
|
Bueno, hutsune handiena genetikan du. Berak aldakortasuna behar
|
du
bere teoria azaltzeko, ikusten du aldakortasuna badagoela, baina ez zituenez geneak eta ezagutzen, ezin zuen azalpen zuzena eman. Orduan, puntu batzuetan lamarckista da...
|
|
2010
|
|
|
Gerta daiteke x eta y aukerak edo alternatibak berdinak izatea, baina, arazo hori P irreflexiboa izanda gaindituko dugu (x alternatiba bat bada, ezinezkoa da x P x). Bestalde, I erlazioak erreflexiboa izan behar du, hau da, x I x; x aukera bat bada, ezin
|
du
bere burua desberdindu. Gainera, I erlazioa P erlazioa dugunean definituko dugu, ez alderantziz.
|
|
|
Beta talasemiak jotako 18 urteko gazte batek hiru urte daramatza odol transfusioen beharrik gabe. Paris Descartes Unibertsitatea buru izan duen ikerketa batean parte hartu du gazteak, eta egin dioten gene terapiari esker lortu
|
du
bere osasun egoerak onera egitea. Gizakietan arrakasta izan duten gene terapia bakarretako bat izan da.
|
|
|
Ada E. Yonath i iaz eman zioten Kimikako Nobela, erribosomen egitura eta funtzioa ikertzeko egindako lanengatik. Yonath ek ere medikuntzara bideratu
|
du
bere ikerketa, baina ez du zerikusirik aurten Fisiologiako edo Medikuntzako Nobel saria jasoko duen arloarekin. Hain zuzen ere, Robert G. Edwards-i emango diote sari hori, in vitro ernalketa teknika asmatzeagatik.
|
|
|
Baina iPhone a oso ongi saldu zen 2007an atera zenetik, smartphone pertsonalen artean ia monopolioa izateraino (RIMek ere merkatu zabala
|
du
bere Blackberry arekin, baina batez ere enpresa erabileretarako). Eta beste lehiakideek oso zail zuten aurre egitea, batez ere euren sistema eragileetarako aplikazio eskasiagatik.
|
|
|
Batez ere arrainak, ugaztun txikiak eta hegaztiak jaten ditu. Anfibio, narrasti eta intsektuekin osatzen
|
du
bere dieta.
|
|
|
Zer ezagutzen dugu kobazuloetatik?, galdetzen du Aranburuk. Beste inoren erantzunaren zain geratu gabe erantzuten
|
du
berak: aztarnategiak, arkeologikoak zein paleontologikoak; zulo sakon eta ibilbide luzeak, espeleologoen eskutik; eta espeleotema ederrak (estalaktitak, estalagmitak...), hala nola Pozalaguakoak.
|
|
|
Han dirudunek ez diete diru guztia seme alabei uzten. Bill Gates da adibidea; fundazio bat sortu
|
du
bere fortunaren ehuneko handi batekin. Gordon Moore, Intel en sortzaileak, bere diruaren heren bat utzi zion Caltech i.
|
|
|
Esperimentu horretan, animalia bat ispilu aurrean jartzen da, eta aurretik orban bat jartzen zaio animaliari, kopetan, adibidez. Animalia orbana garbitzen saiatzen bada, esan nahi
|
du
bere burua ezagutu duela.
|
|
|
Halako gaien alderdi etikoek eztabaida bizia eragin dute azken urteotan; hain juxtu, kezka horiei erantzuten saiatzen da Kate Millar ikertzailea. Grinatsu baina gozo, eta irribarrea galdu gabe, hitz egiten
|
du
bere lanaz.
|
|
|
Joseba Zubia bat dator Zabalarekin, eta irmotasun handiz azaltzen
|
du
bere jarrera. Ni mahai inguruetan eta eztabaidetan aritu naiz iritzia ematen, nik dakidan arloaz eta ikusten dudanaz.
|
|
2011
|
|
|
Mlodinowek, gainera, oso modu erakargarrian kontatzen
|
du
bere istorioa. Une batean, adibidez, medikuak koskor batzuk aurkitzen dizkio barrabiletan, eta minbiziaren mehatxua azaltzen zaio.
|
|
|
horren ordez, harpidetzak eta edukiak eskaintzeko, HTML5en webgune interaktiboa garatu du. Geroago, Amazon ek ere garatu
|
du
bere HTML5 webgunea, liburu eta aldizkariak bertan erosi eta bertatik irakurtzeko, gauden gailuan gaudela eta aplikazio beharrik gabe, nabigatzailetik.
|
|
|
MOEk behin baino gehiagotan sartu
|
du
bere batzarren agendetan gaia, birus gordailuak suntsitzeko epea adosteko helburuarekin. Orain arte beti emaitza bera izan du eztabaidak:
|
|
|
Arrazoi funtzionalez arituko naiz ondoren, baina argi geratu behar da, lehenago esan dudan bezala, aurreko lerroetan adierazitako balioekin zerikusi handia dutela beste mota honetako arrazoiek. Ebidentzian oinarrituriko ezagutzak ez
|
du
bere eragina zientziaren alorrera mugatzen; izan ere, zientziaren muina izateaz gain, ezagutza mota horrek zeregin garrantzitsua du gizarte demokratikoetan. Zientzia hipotesiak saiakuntzen antzerakoak dira hasieran; batzuk berehala baztertzen dira, baina ebidentziak baieztaturik geratzen dira besteak, eta finkatutzat hartuak.
|
|
|
Liburu irakurgailu elektronikoei dagokienez, zenbaitek katebegi teknologiko soiltzat dute; haien ustez, urte gutxi batzuk iraungo dute, belaunaldi bati paperetik tablet etarako trantsizioan laguntzeko adina. Barnes Noble liburu denda kateak, adibidez, tinta elektronikoa baztertu, eta LCD teknologia erabili
|
du
bere Nook irakurgailuaren bertsio berrian. Beste askoren iritziz, ordea, bateriaren iraupena handicap handiegia da tablet entzat.
|
|
2012
|
|
|
Hain urrutira joan gabe eta bi sexu bakarrik izanda ere, batzuk gameto handi eta bakanak sortzen eta besteak gameto asko eta txikiak ekoizten espezializatuta egoteak asimetriak dakartzala esplikatu du Elosegik: Emeak arrak baino askoz ere gehiago inbertitu
|
du
bere gametoan, eta ez bakarrik energetikoki. Hain zuzen, galdutako aukerak ere inbertsio bat dira; hau da, emeak, ernaltzean, denbora tarte luze baterako berriro ernari geratzeko aukera galtzen du, eta hori ez zaio gertatzen arrari.
|
|
|
Gauzak horrela, Eduardo Fano psikobiologoak ere azaldu
|
du
bere ikuspuntua. Harentzat, opari pozoitua da orgasmoa:
|
|
|
Hortaz, Europak bidea ireki dio nanoteknologiaren segurtasunaren arautze espezifikoari. Europako Batasunean, enpresa interesez harago kontsumitzaileen eta ingurumenaren interesak hobekien ordezkatzen dituen instituzioak, hots, Europako Parlamentuak herritarrek hautatzen dute, hartu
|
du
bere gain egiteko hori. Azken buruan, nekazaritza transgenikoak Europan izan duen porrotak agerian utzi duen moduan, gizarteak segurtasuna modu i aintzat hartzen duen garapen tekno industrial arduratsu bat nahi du.
|
|
2014
|
|
|
Balmisek esker oneko hitzak baino ez zituen harentzat: Nekaezin gau eta egun, amarik sentikorrenaren samurtasuna isuri
|
du
bere esku zituen 26 aingerutxoentzat, Coruatik hasita bidaia guztietan egin duen bezalaxe.
|
|
|
Ni bularreko minbiziarekin hasi nintzenean, 1970eko hamarkadaren amaieran, ez genituen motak bereizten, denak berdinak zirela pentsatzen genuen. Duela 15 bat urtetik, ordea, badakigu bularreko minbiziak 6 direla, eta bakoitzak
|
du
bere tratamendua. Gainera, askotan, ez dago kimioterapiaren beharrik.
|
|
|
Rab proteina hidrofoboa denez, besikularen mintzaren alde hidrofoboari ainguratzen zaio. Hor egiten
|
du
bere lana RGGTasa entzimak, gutun azalei helbide zuzena itsasten die, bakoitza dagokion lekura joan dadin eta dagokion funtzioa zuzen bete dezan. Beste era batera esanda, RGGTasa entzima proteinen prenilazioan da espezialista, eta RabGTPasak prenilatzen ditu.
|
|
2015
|
|
|
Juan Ignacio Prez Iglesiasek argi eman ohi
|
du
bere iritzia. Oraingoan ez zuen zertan bestelakoa izan, eta halaxe, zehatz eta zorrotz, erantzun die galderei.
|
|
|
populazioari neurria hartzeko irtenbideak proposatzeari uko egin izana. Giza jardueraren eta biodibertsitatearen arteko harremana ikertzeko Camilo Mora Laborategiaren buru da, eta Ecology and Society aldizkarian berriki argitaratutako artikulu batean azaldu
|
du
bere iritzia (Revisiting the environmental and socioeconomic effects or population growth: a fundamental but fadding issue in moder scientific, public and political circles).
|
|
|
Hain justu, berriki argitaratu
|
du
bere azken txostena, bosgarrena, Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Erakundeak (IPCC). Txostena egiteko, nazioarteko hainbat aditu independentek 30.000 ikerketa aztertu dituzte, eta haien ondorioak garbiak dira:
|
|
|
Egia da eskasia horiek agerian jartzean konponbideak bila daitezkeela eta, akatsetatik ikasi ondoren, hobetu egin daitekeela, baina argi dago, mundu globalizatu honetan azaleratzen ari diren infekzioak kontrolatzeko ezinbestekoa dela nazioarteko lankidetza. Nazio bakoitzak ezin
|
du
bere kasa jardun; mundu mailako zenbait erakunde (OME, adibidez) infekzioen arazoez arduratzen dira eta aholkuak kaleratzen dituzte infekzio agerraldiak izaten direnean.
|
|
|
Guretzat. eus da domeinu integratzaile bat, eta integratzaile izate horretan, norberak irudikatzen
|
du
bere burua komunitate horren barruan. Norberak esaten du ni komunitate horretako parte naiz, eta parte naiz honela:
|
|
|
Nolakoa da, bada, Lurraren biraketa? Lurrak biratu egiten
|
du
bere ardatzaren, edo bere buruaren inguruan (errotazioa); gutxi gorabehera, egun batean bira bat, baina ez da zehatza. Bira bat eta pixka bat gehiago da, hain zuzen, Eguzkia berriz ere aurrez aurre atzematen duen arte (eguzki eguna deritzo horri).
|
|
|
Hala, Ipar Amerikako ATSC 3.0 Lurreko Telebista Digitalaren Standard berriaren talde teknikoak LDM teknologia aukeratu
|
du
bere hurrengo telebista belaunaldirako irtenbide teknologiko gisa. Horrenbestez, litekeena da etorkizun batean, besteak beste, Ipar Ameriketan eta Hego Korean salduko diren telebista hargailu gehienek Euskal Herriko Unibertsitateak beste talde batzuekin batera garatutako teknologia horren inplementazio bat izatea.
|
|
2016
|
|
|
Ikerketek erakusten dute neskek autoestimu txikiagoa dutela zientzia eta teknologiako beren jarduerari dagokionez. Ingelesean 9 eta Matematikan 6 ateratzen duen neska batek uste
|
du
bera eskasa dela Matematikan; Matematikan 6 eta Ingelesean 4 atera duen mutil batek, ordea, uste du oso ona dela Matematikan. Hautemate horrek badu zerbait ez duena zerikusirik gaitasunarekin.
|
|
|
Egiten ari naizenak gizarteari onura ekarriko diola pentsatzeak asko asetzen nau. Horrez gain, gustuko
|
du
bere lanak aplikazio zuzena izateak, erabilgarria izango dela, ez dela paperean geratuko. Horrek guztiak aurrera egitera bultzatzen du.
|
|
|
Gramatika arau sorta bat eta bi hiztegi elebidun ditu oinarrian, eta horietatik lortzen du informazioa testuak hizkuntza batetik bestera pasatzeko. Hiru fasetan egiten
|
du
bere lana: analisia, transferentzia eta sorkuntza (Mayor et al., 2009).
|
|
2017
|
|
|
Dena den, beste bidezidor bat ere esploratu
|
du
bere kideekin batera: ikusezintasunaren alfonbra.
|
|
2019
|
|
|
material supereroaleak. Aplikazio berritzaile asko lortzeko bidea ireki dezake elektrizitatea batere erresistentziarik gabe garraiatu ahal izateak; baina argi utzi
|
du
bera ez dagoela aplikazioei begira. Teorikoen lana jarri du mahai gainean, haiek gabe zientzia itsu itsuan joan ez dadin.
|
|
|
Pulsar batek erradiazioa emititzen
|
du
bere polo magnetikoetatik. Irudian, beste izar baten inguruan biraka dabilen pulsar bat ageri da.
|
|
2020
|
|
|
Hernaezen ahizpak ahotsa galdu zuen, operazio baten ondorioz. Eta hari eta hura bezalakoei komunikatzen laguntzeak bultzatu
|
du
bere ibilbidean. Ahizpa izan da gure garapenen lehen erabiltzailea.
|
|
|
Hala, proiektuaren 10 bazkidetik 6 ikerketan diharduten zentro izan dira (Europako sei herrialdetakoak: Italia, Erresuma Batua, Turkia, Eslovenia, Portugal eta Euskal Herria Mondragon Unibertsitatea), eta bakoitzak berdintasun plan bat diseinatu eta martxan jarri
|
du
bere erakundean. Horretarako, genero berdintasunean adituak diren bi erakunde izan dituzte bidaide, tartean Elhuyar Aholkularitza.
|
|
|
Elkarlan horretan, komunikazioaren garrantzia azpimarratu du. Izan ere, diziplina bakoitzak
|
du
bere terminologia, eta batzuek besteena ulertzeko itzulpenak egin behar izaten dituzte.
|
|
|
Konfinamendua hasi zenean, sexu dibertsitatearen eskubideez arduratzen diren elkarteek ohartarazi zuten heteroarautik kanpo bizi diren lagunengan COVID ondorio kaltegarriak izateko arriskua zegoela. Esan zutenez, etxe guztietan ez da onartzen sexu dibertsitatea, eta, batek baino gehiagok ukatu edo ezkutatu egin behar izan
|
du
bere izaera, beste etxekideekin konfinatuta geratzean.
|