|
2013
|
|
|
Jarraitzen du esaten A. Zavalak Arrue ez zela liburu zentsorea, hots, euskal liburuei buruzko txostena egiten zuena, baina hark aldeko gutuna eginez gero, agintariek aintzat hartzen zutela. Eta gainera, eta hor dago aitorpen adierazgarri salagarriena, zentsurari ondo pentsatzen jarrita ez zitzaiola tranpa egiten; izan ere, A. Arrue konpromisoan ez jartzeko autoreak berak ondo neurtu behar zuen zer jarri, eta hartara, beraz,, era ortan egilleak berak egiten
|
du
bere liburuen zensura?.
|
|
|
Kritika feminista garaikideak amatasuna izan
|
du
bere hausnarketaren giltzarri. Hala, ezagunak dira, esaterako, Ellen Moersek (Ciplijauskaité, 1994:
|
|
|
Zigorra jasango dute eragindako arau urraketarengatik: bizi izaten jarraitzeko gogorik eta adorerik gabe, artsenikoa hartuko du Emma Bovaryk; trenbidera botako
|
du
bere burua Ana Kareninak.
|
|
|
Erkiaga Lauaxetarekin lotuko dugu gehien: haren moduko gaiak darabiltza, eta sinboloetara jotzen
|
du
bere olerkietan. Baina haren aldean, deskripzioetarako joera handiagoa dauka eta herrikoiagoa da hainbat ezaugarritan:
|
|
|
dio, esaterako, Joxan Elosegik Zazie metroan obraren hitzaurrean. Nolabait, auzitan jartzen
|
du
bere egitekoa ote den hitzaurrea egitea.
|
|
|
Kontuan izan behar da, gainera, arazo hori bera dela XX. mende hasierako literaturaren ikerketan oro har dagoena. Ildo horretatik, Jon Casenavek adierazten
|
du
bere Euskal literaturaren historiaren historia n (2012, 80), monografiko asko falta dela oraindik Euskal literaturaren Historia baten osatzeko molde eroso batez?. Hain zuzen ere, Antonio Arrutiren parean agertzen dira XX. mende hasieran beste hainbat idazle, oro har azterketa sakonagorik merezi izan ez duten arren, batzuk literaturaren historietan aipatuak izan direnak:
|
|
|
bilatzen duen poesia, testuinguruak baldintzatua ageri dela bere ezaugarri testualetan. Alegia, poetak lirika kultua(, bere mundu berezia?, A. Toledoren hitzak baliatuz) baztertu egiten
|
du
bere poesian kolektibitate bat eta haren joerak islatzeko helburuarekin.
|
|
|
Antonio Arrutiren poesiaren azterketa testualak erakusten
|
du
bere poesian gauzatzen dela bilakabide jakin bat: lirika kultuaren tradizioan eta modernismoaren bidean txertatzen den poesiatik (gaztelaniazko poemez gain, Itur ondoan, Illunabarra, Amalaudunak, e.a.) bertsolaritzaren eta Erromantizismoaren tradizioan txertatzen den poesiara egiten du.
|
|
|
Ikus, esate baterako, Ricardo Gomezek FiloBlogia blogean eskainitako zerrenda eta hari emandako erantzunak (Gomez, 2006). Urkizuk ere zenbait berri jaso
|
du
bere euskal literaturaren historian (Urkizu, 2000). Herri literaturan ere ontzat jo liteke ugari dela galdutakoa.
|
|
|
Hala, Ibon Sarasolarenak ezagun du gudaosteko garai zailekiko hurbiltasuna, izan ere, antologia egin izateko arrazoitzat argiro azaltzen baitu euskal sistema literarioaren prekarietatea. Bere hitzen arabera, arteko zentsura frankistak atzerrian edo atzeratuta atera behar izan duen poesia berreskuratu
|
du
bere antologian, aldizkari suntsituetatik eta bazterrekoetatik batera bilduz. Giroak hoberantz egin du Jon Kortazar eta Iñaki Aldekoaren hitzaurreek adierazten dutenez, euskal poesia modernoaren bilakaeraren urratsak deskribatu gura zituzten biek eta egoera normalizatu batean, euskal literaturaren modernotasun homologagarriaren lekukotza eskaini nahi izan zuten.
|
|
|
Aldiz, XIX. mendeko bukaera molde finko batez markatzen du: 1901 Ez
|
du
bere banaketa argitzen, baina kapituluan zehar, uler daiteke politikak edo, hobeki erranez, aldaketa ideologikoak egiten duela muga. Sarasolak erakustera ematen du bigarren karlistadarekin bukatu zen garai luze eta nahasiak garai berri bati eman ziola sortzea.
|
|
|
Lehen karlistada hastapen gisa eta, denbora berean bihurgunetzat, eta beste muturrean, 36ko gerla. Erresuma Zaharraren krisitikabiatzen da I. Aldekoa, baina kultura mailan finkatzen
|
du
bere aztergai nagusia: bertsolaritzak ezagutzen duen berritzea, Lore Jokoek euskarazko sorkuntzari ematen dioten ezagutza soziala, etab. Hots, euskarazko sorkuntza literarioaren gizarteratze prozesua aztertzen du xeheki 1936kohaustura arte.
|
|
|
Bigarren iturriakgure eremu kulturalean berean
|
du
bere sorburua. Hipotesibat baizik ez da, oraindik eztabaidatzekoa dena.
|
|
|
Ontsalaz, inguruko kultura garatuetan, literaturaren historiak eraiki
|
du
bere periodizazioa historia orokorrean. Gurean, alderantziz pasatu da.
|
|
|
Emakume horien berrikuntza da batez ere gizonezko ikuspegitik urrundu izana (2002, 262). P. D. Jamesek Cordelia Gray sortu
|
du
bere eleberrietan. Hasieran, gaztea eta ezjakina bazen ere, denborarekin garatuz joango da.
|
|
|
Horren harira, Itxaro Bordak Argia() aldizkariari emaniko elkarrizketan idazle periferikotzat hartzen
|
du
bere burua:
|
|
|
Iratxe Retolazak (2010) ondo esaten duen bezala, Itxaro Bordak parodiaren alde egin
|
du
bere nobeletan, eta ikuskera parodiko horretan egituratu du kritika soziala eta diskurtso hegemonikoen transgresioa. Transgresio hori ahalbidetzeko, lehenik eta behin, Amaia Ezpeldoi detektibea diseinatu du Bordak.
|
|
|
Gatazka identitario horiek, identitate heterosexuala eta identiate lesbiarra batetik eta identitate linguistiko hegemonikoa eta identitate linguistiko periferikoa bestetik, eraiki edo deseraikiko dute batik bat Amaia Ezpeldoiren izatea (Retolaza, 2010, 130). Izate arrotzaren inguruan hausnartzen du Ezpeldoik, eta onartu egiten du hori horrela dela, eta hortik abiatuta eraikitzen
|
du
bere identitatea (Núñez Betelu, 2002: 168).
|
|
|
Azkenik, euskal literaturan agertu diren queer pertsonaiak esan ohi da deskontestualizatuak agertu ohi direla eta tragedia eta tremendismoarekin lotu izan direla horien ardatz narratiboak. Amaia Ezpeldoik testuinguru batean agertzen
|
du
bere nortasun lesbiarra, eta tragedia edota tremendismoa izan zitekeena gogoeta positibo bihurtzen du, azkenik, gizarteari lau haizeetara, lesbiana naiz, aldarrikatzeko.
|
|
|
Buruzagi sozialistak R. M. Azkue goresten
|
du
bere gutunean: –mi admirado primer maestro de euzkera en el antiguo Instituto Vizcaino (ya son años) D. Resurrección, de perseverancia viril,(...)?
|
|
2014
|
|
|
gizarte mugimenduen erlaxazioa eta desaktibazioa? ere eragin
|
du
bere ustez (Agirre, 2015: 77, 79 eta 80).
|
|
|
Beraz, lortu beharrekoak euskaraz funtzionatzen duten testuinguruak dira bere iritziz. Horiek lortuta, berauetan mugituko den hiztuna motibatuta sentituko da, ezinbestean, eta orduan bai, orduan erabilerarako jauzia emango
|
du
berak ere.
|
|
|
Faltsukerietan dabil hiria eta herria, askatasunak eta loturak, aniztasuna eta bakantasuna, zibilizazioa eta basakeria, modernitatea eta tradizioa... kontrajartzen dituen Hiriaren ideologia. Faltsukeria horietan zutitzen eta legitimatzen
|
du
bere burua estatu hirigintzak eta horrela ere ezkutatzen du nola hiriburuek, estatugintzako sorgune izan diren hiriek, antolatu, egituratu, arautu, ustiatu eta, hitz batez, kolonizatu dituzten inguruko herrialdeak eta jendeak. Hori da, hain zuzen, euskararen historian ahaztu ezin duguna.
|
|
|
Euskaltzaindiak Iker eta Jagon sailen bidez egiten die aurre bere eginkizunei. Besteak beste, euskara sustatzea eta babestea dagokio Euskaltzaindiari eta lan hori Jagon Sailaren barneko Sustapen batzordeak hartzen
|
du
bere gain.
|
|
2015
|
|
|
transkripzioak egiten dituen dialektologialariak zer du eskuartean? Hasteko grafia
|
du
bere tresneria, eta zein transkripzio mota egiten du. Ohiz ez da fonetikoa, fonologikoa da, baina fonema horien ahoskeran ñabardurak egin behar direlarik, orduan claudatorartean hotsak era fonetikoan idazten ditu, fonetikako grafia baliatzen du, hiztunak zehazki zer ahoskatu duen argi geldi dadin.
|
|
|
Azkueren hiztegiko gohaindusarreran ez
|
du
bere mintzoaz iritzi onik ageri oztibartar batek: Ostibarreko mintzo basa hunek asia, gohaindia, okhaztatia bitzauteke ingoitik (1905).
|
|
|
(...) urte serie guztian presente dauden agerkari bakarrak Goiena eta Ttipi Ttapadira. Debagoieneko astekariari dagokionez, 2008 eta 2014 artean behera egin
|
du
bere irakurle kopuruak, asteroko zein hileroko sailetan. Hala eta guztiz ere, emaitza aipagarriak izaten jarraitzen du, 34.100 lagunek irakurtzen baitute astero, eta 46.000k hilero.
|
|
|
Mitoaren eremua indarrean egonda ere, edo horregatik hain zuzen, aipatu beharra dago. Izan ere, edozein pertsona leize edo haitzulo batera sartuz gero, iluntasunean egon arren, ez
|
du
bere burua zuzenean beste mundu batean ikusten. Mundu honetan jarraitzen du, nahiz eta barrurago, eta kontu handiagoz, kobak ibiltzeko traketsak izaten baitira?.
|
|
2016
|
|
|
Gauzak honela, NHI k bi zutabetan oinharriturik eraikiko
|
du
bere etxea, hots, bere theatro lengoaia:
|
|
|
Testu hartan esaldi aski esanguratsu bat zegoen, autonomiaren defentsa esplizitua egiten zuena: . Zeren literaturak bai bait
|
du
bere dinamika propioa ta berezia? (Atxaga, Izagirre, 1975).
|
|
|
Lengoaiaren erabilpenaren ondorioz, pertsonen arteko interakzioa sortzen da eta pertsonok gai gara gure lengoaia inguru sozialera moldatzeko. Esaterako, helduen eta haurren arteko interakzioa sortzen denean, helduak gai izan behar
|
du
bere lengoaia testuinguru sozial horretara moldatzeko, kasu honetan, haurraren ulermen gaitasunera. Horretarako, helduak hainbat baliabide erabiliko ditu, haur hizkera, ahots tonu ezberdinak, kantak, ipuinak...
|
|
|
Perdomo Lópezek ahozko tradizioa jorratzeko irakasleentzako gomendio batzuk proposatzen ditu: eskolak folklorea babestu behar du; irakaslearen funtzioa da ahozko tradiziozko testuak biltzea eta transmititzea; irakaslearen helburua izan behar
|
du
bere ikasleen interesa piztea; ahozko tradizioa literaturara hurbiltzeko modu egokia ez delako ideiarekin apurtzea; ikasleen lengoaia aberastea, komunikazio egoerak sortuz.
|
|
|
Eztakit badakizun Aita Onaindian liburuaren gelditzen ziren iheki guztiak arrapatu dituela estatuak: ausarkundeak beti iaresten
|
du
bere zigorra. Azkenik orain hemen egiten den penomenu bat azaldu nahi dizut, Bizkaian euskararen atzerakuntza motivatu zuenaren itzulikoa.
|
|
|
John Cawelti ikertzaileak dioenez, mundu formulaikoetan irakurlea seguru sentitzen da, nahiz eta mundu hori arrisku handiko osagaiez osatuta egon (126). Izan ere, egileak mundu berezi bat eraikitzen
|
du
bere gisara eratuz eta antolatuz errealitatean menderaezin eta kaotikoak suertatuko liratekeen osagaiak. Azken batean, detektibe nobela klasikoaren enigma intelektualen atzean ordena sozialaren apologia ezkutatzen da (Colmeiro 61).
|
|
|
Amaiera zoriontsua, beraz, detektibe nobela klasikoetan bezala. Loidik klase ertaineko gizarte euskaldunaren apologia egiten
|
du
bere nobelan, hain zuzen ere, lan zintzoa eta balio tradizionalak azpimarratuz, hilketarik gabekoa balitz bezala.16 Diglosia bortitzean bizi zen euskal irakurleari errealitateko giroa inolaz ere erakutsi ezin zitzaionez, Loidik genero irreal batez jantzi zuen bere mundu euskalduna.17
|
|
|
Bengoetxea 2012; Iurrebaso 2015a, 2015b; Esnaola 2015? 3.1.2 atalean aipatzen dugu arazoa xeheago?, eta askoz abiada handiagoan Iparralde barne alde guztian belaunaldien arteko eten ikaragarriz). Inork ez
|
du
bere buruaz beste egiten inoren aginduz, ohiko egoeretan behintzat?.
|
|
|
– % 13 inguruk aitortzen
|
du
bere burua:
|
|
|
– H.d. euskara zertxobait ulertzen dutela aitortzen duten% 32 herritarren arteko 10etik 4 inguruk?% 40,6?, aitortzen
|
du
bere burua ia euskaldun.
|
|
|
– % 19 inguruk aitortzen
|
du
bere burua
|
|
|
– H.d. zertxobait ulertzen dutela aitortzen duten% 32 herritarren arteko 10etik 6 inguruk?% 59,4?, aitortzen
|
du
bere burua hala ere erdaldun (huts) edo.
|
|
|
– % 22k aitortzen
|
du
bere burua
|
|
|
Irlandako gaelikoak gurea baino askoz iragan loriatsuagoa
|
du
bere VI XI. mendeak bitarteko literatura mitologiko eta legendario saga zikloen ingurutik eta. Baina hala ere XX. mendeko Ghaeltachtak gaeliko elebakar gorde nahi izateko ekimen guztiak izan dira alferreko.
|
|
2017
|
|
|
Pedro Lardizabalen familia gutunean (euskarazko Jesus, en Biotzaren Deya aldizkaria sortu baino lehen) ikusten denez, gaztelaniazko El Mensajero del Corazón de Jesús aldizkariari loturik ikusten
|
du
bere burua («nosotros los del Mensajero» idazten du). Bestalde,. El Mensajero del Corazón de Jesús Sal Terrae De broma y de veras Rayos de Sol?
|
|
|
Dasconaguerrek itzulpena egin zuen frantsesetik euskarara. Ez
|
du
berak egiten. Horretarako enkargua egiten die, lehenik, Bernard Larréguy apezari (1878an hila), eta gero, Edmond Guibert olerkariari (1872an hila).
|
|
|
Bizirik legoke orduan Dasconaguerre, baina zergatik ez
|
du
berak aitormena egiten. Vinsonek ez luke interesik izango esateko hori guztia egia ez balitz.
|
|
|
Daskonaguerreren legionario txostenean Ohorezko Legioaren Kantzileria Nagusiak onartzen
|
du
berari buruzko informazioa falta zaiola 1870tik goiti, eta aipatzen du hil zela Londresen 1897 inguruan. Aurretik bere heriotzari buruz ikusi dugun BNFko informazioa txosten horretatik dator segur aski.
|
|
|
Dasconaguerrek azkenean onartu zuen eta 1883ko maiatzaren 22an lehenbiziko hiru serorak han kokatu ziren. Urte batzuk beranduago, aldiz, diru afera txarrengatik, Dasconaguerrek adostuko
|
du
bere etxea saltzea abadiari. Ordutik hona Santa Eskolastika monasterio beneditarra etxe horretan kokatua dago.
|
|
|
Estatu Batuetan kokatua, asmatzaile gisa patente bat erregistratuko du mineralak separatzeko zentrifugagailu batentzat. Patentearen deskribapenean horrela aurkezten
|
du
bere burua (1900eko uztailaren 17an):
|
|
|
Hamabost urtez biziko da bere burua zainduz, arrastorik utzi gabe. Baina, behar bada, adostu
|
du
bere konfiantzako Vinsonekin amarruaren berri ematea 1891n. Ikusi dugu Vinsonen aitormenak ongi hartuak izan zirela eta ez dela polemikarik sortu.
|
|
2018
|
|
|
Berriro ere Peruko euskaldunen diasporak monarkiarekiko atxikimendua erakusteko aukera ez du galduko, liburuaren azalaren arabera" reina de las Españas y emperatriz de las Indias" izandakoaren omenezko jarduera horretan. Ameriketan dela ere, subjektu euskaldunak burdina aipatuz irudikatzen
|
du
bere burua. Liman argitaraturiko poema horrek, Larramendiren euskara haren oihartzunak dituela (andoaindarraren poeman mendiek urrea eta burdina ematen dute, Limakoan burdina eta ura), berriro kontzientzia bikoitz bera erakusten du.
|
|
|
" Koko erri" terminoa erabili izan da Euskal Herriko leku batzuetan atzerri ko herriei erdeinuz (eta kokoei, atzerritarrei) erreferentzia egiteko (Euskal tzaindia, 143 araua), eta Orixek ere hala erabili izan
|
du
bere poesian, bere ziki Espainiaz hitz egiteko (Aulestia, 2000: 77).
|
|
|
28). Juan San Martinen lekukotzak, aldiz, Montejoren iritziaren ildotik jotzen
|
du
bere ideologia zela medio, Arestik ez zuela argitaletxerik aurkitzen esan baitigu. Hala, Arestirekiko harremanaz galdetutakoan, zera argitzen du:
|
|
|
33) poemetan egina zuen bezalaxe, modu dramatikoan, aitaren etxea defenditzeak edo egia esateak bere biziaren eta erosotasunen prezioa duela aditzera emanez. Hirugarren aberri ilunaren poeman Arestik iradokitzen
|
du
bere osasunaren prezioa duela bere konpromisoak. Arestik bere aberriaren iluntasuna eta gogortasuna iradokitzean diktadurapean den aberriaren egoera salatzen du, eta bere lanak ekarriko duen argitasun handiari kontrajartzen dio," adamantina" (diamanteak bezalakoa), martxo eta apirileko argia bezalakoa izango dela baieztatuz.
|
|
|
Hurtleyk (1987) adierazten duenez, liburu politika argirik ez zuen Espainiako erregimenak Frankismoan, eta, oro har, irizpide argirik gabe eta modu arbitrarioan jokatu izan zuen. Lobejonek ere argi azaltzen
|
du
bere tesi lanean:
|
|
|
Jakina da: literaturak ez
|
du
bere egilea ordaintzen. Hori frogatzeko zenbat kasu ekar daitezkeen!
|
|
2019
|
|
|
Ikusten denez, laringalen teoriaren ondorio zuzena da. Erroak bokal bakarra onartzen
|
du
bere erdigunean, egoera neutroan/ e/ dena, baina azentuarekin lotuta dauden baldintza batzuetan beste bi aldaera dituena: / o/ eta zero:
|
|
|
Antzerkia normalean honela egiten da: itzultzaileak edo idazleak etxeko epelean egiten
|
du
bere bertsioa, jakin gabe oso ondo pertsonaiak nolakoak izango diren, eszenak nola muntatuko diren, intentzioei zer ikuspuntu emango zaien... eta orduan, etxean ari zarenean ordenagailu aurrean, hartzen dituzu erabaki batzuk hori da bakarkako lana, eta gero lan hori konpartitu behar duzu talde batekin. Eta taldean daude zuzendaria, daude aktoreak, teknikariak gero.
|
|
|
Gramatikan eta lexikoan ere estandartzeak eskatzen dituen ohitura aldaketak ez dira eroso beti. Lagun batek zin egiten
|
du
berak ez duela inoiz tira6 Matxinoari ez zaio ezer gertatzen jogurta edo jada Y z esateko (gaztelaniazko ahoskera lagun ziurrenik). dera esango... Niri ere porrota esatea kostatu egiten zait eta hamaika ihesbide bilatzen ditut.
|
|
|
Badaquit nola: arintcen [A]/ arincen [B X] dudala zure gurutcea, ta uzten ditudala becaLaugarren Gurutceco otoitza809 Batzen
|
du
bere Virgiña Ama810
|
|
2020
|
|
|
Kasu honetan hizkuntzaz jabetzean egindako aukeragatik ahoskatzen du, ziurrenik, dardarkari ubularra. Hiztunak berak adierazi
|
du
bere gurasoek ubularra ahoskatzen zutela eta berak ere, haurra zenean, testuinguru guztietan (bai bokal artean, bai kontsonante ondoren, etab.) ubularra ahoskatzen zuela. Gero, ordea, lotsak eraginda, dardarkari hobikaria ahoskatzen ikasteko ahalegina egin zuen eta badirudi lortu duela zenbaitetan hobikaria ahoskatzea.
|
|
|
Horrela, bere gorputza ez da fisikoki muga bihurtzen, eta gorputzaren zabaltze hori gainerako pertsonen laguntzarekin osatzen da. Beraz, Eulali gor bihurtzen denetik denbora gehiago
|
du
bere barne gogoetetan aritzeko, eta gainera lagunak bilakatzen dira bere gorputzaren atal.
|
|
|
Burua soilduta eta umea sabelean hazten ari zaiola, ordura arte lagun izandako Martiñak agurra ukatzen dio. Teresa bizitza pertsonalean, familian eta gizartean da borrokalari, eta hiru eremu horietan bizi dituen gatazkei parez pare begiratuz jarraitzen
|
du
bere bidea.
|
|
|
Narratzaileen artean bereziena Teresa dela esango genuke, gerrako gertaeren gogortasunaren zama hark daramalako eta gainerako pertsonaiek askotan harekin izandako bizipenak kontatzen dituztelako. Eleberriaren hasieratik aitortzen du behatzailea dela, eta horrek bihurtzen
|
du
bere kontaketa baliotsu, bere barnea eta errealitatea ezagutzeko ñabarduretan jartzen baitu arreta: " Egia esan, begiratzea gustatu izan zait beti, amari eta mugitzen den guztiari, txiki txikitatik, artean ezkerreko begian bigarren begi ninia atera aurretik ere bai" (12).
|
|
|
Azkenik, esan dugun bezala, narratzaile heterodiegetikoa oso gutxitan ageri da, eta pertsonaien elkarrizketak ekartzen ditu gehienetan, bere ahots narratiboa desagerraraziz. Dena den, agertzen den une bakanetan, narratzaile orojakilea dela ikusten da, Ixabel zerbitzariaren pentsamendua(" Badaki ezetz, badaki zaharrek kafe bakar baterako lain ekartzen dutela patrikan", 20), Martiñaren sentimendua(" Askotan ikusi
|
du
bere burua biluzik, baina ez da ohitzen", 37), Eutimioren eta Martiñaren irudipenak(" Isilik gelditu dira, eta kafea berandu datorrela iruditu zaie", 44), eta Teresaren egoera gogoetatsua(" Pentsakor gelditu da Teresa, 112) deskribatzen baititu.
|
|
|
Gogoan eduki behar da partikula horiek ez dituztela galderak erretoriko bihurtzen, galdera erretorikoetan agertzen diren arren; aitzitik, berez galdera erretorikoa den horri ekarpen interpretatiboa egiten diote. Testuinguru horiei gehitzen dieten ekarpena argia ez bada ere eta oraindino asko ikertzeko badago ere, horietako batzuetan ote erabiliz hautematen den interpretazioan hiztunak proposizioa aurkezten
|
du
berarekin guztiz bat egitea aukera bakarra izango balitz bezala (Monforte 2020); ikus adibide hau:
|
|
|
Behin hitza hartzeko onespena jasota ere, ordea, erdigunea urrun geratu ohi da. Euskal literaturak linbo horretan eraiki behar izan
|
du
bere izatea, zenbaitetan bazterreko espazio horretan bide propioa eginez, zenbaitetan existitzeko baimen eske eta nazioartera ateratzeko baldintzen pean. Ikusi denez, Mendebaldeko tradizioaren, eta ondorioz, Munduko Literaturaren irizpideen arabera, euskal literatura bazterrekoa eta gutxiagotua izango da beti, are gehiago Espainiako eta Frantziako literatur sistemen begietan.
|
|
|
Hala ere, nabarmentzekoa da ibaiaren ur ertzeko herrietako hiztunek Zalla atxikitzen dutela. Gonzalez Salazarrek honela jasoa
|
du
bertakoen ahotik: " El rfo que hace Kmite con Estarrona se denomina rfo Zalla", eta Mendotza herrian ibaiaren izen bera duen Zalla lursailarena ere bildu du (Gonzalez Salazar 1988).
|
|
|
URA Uraren Euskal Agentziak Zaia aldaera baliatzen
|
du
bere idazki eta dokumentuetan. Esaterako, URAren zuzendari nagusiaren 2016ko uztailaren 18ko Ebazpena," Vitoria Gasteizen, Forondako aireportua Zaia ibaiaren uholdeetatik babesteko proiektua" jendaurrean jartzeko izapidea ebatzi eta behin betiko onespena ematen diona.101
|
|
|
Confederacion Geografica del Ebrok Zayas erabiltzen du. URA Uraren Euskal Agentziak Zaia aldaera
|
du
bere idazki eta dokumentuetan. Azkenik, sozialki duen inpaktuagatik, adierazi behar da GoogleMaps en Zaia aldaera ageri dela.
|
|
|
Baina perpauseko osagaiak nola antolatzen diren azaldu nahi bada, funtzio sintaktikoez bestelako kategoriak ditugu. Hitz ordenaren azterketak izan
|
du
bere lekua euskal gramatika batzuetan; horregatik aukeratu dut, gai honek ere argi uzten duelako artikulu honetan behin eta berriro esana: garaian garaiko marko teorikoen araberako azalpenak ematen dituztela gramatikariek.
|
|
|
Gorago aipatu dugun munduko hizkuntzen datu bildumari esker, jakina zen kitxuak edo laponierak latinaren eredua gainditzen zuen kasu kopurua zutela. Bide horretatik jo zuen, Beauzeeren lana oinarri hartuta (hala aitortu
|
du
berak) eta atzizki bakoitzari kasu bat egokitu zion (Gomez 2006: 95).
|
|
|
Pello Salaburuk nabarmendu
|
du
bere hitzaldian norbaitek hartu nahi baditu, badirela araugai izan daitezkeen puntuak Euskararen Gramatikan. Horietako bat, adjektibo erreferentzialei dagokie.
|
|
2021
|
|
|
Juan Bonillak hezur haragizko emakume bat irudikatu zuen bere" Oferta de empleo" izeneko poeman. Lan eskaintza baterako proposamena egiten
|
du
bertako baldintza denak betetzea ezinbestekotzat hartzen duen neurrian. Bertako baldintzek, ordea, emakume konkretu bakar baten profila irudikatzen dute, mugikorreko zenbakia eta helbidea ere baldintza gisa jarriz.
|
|
|
Denek izan dute trabaren bat bizitzan emakume izate hutsagatik, eta horietako batzuek gaizki amaitu dute. " Ni poetikoak" ez
|
du
bere burua emakume hauekin alderatu nahi, hein batean, maila altuago batean kokatzen ditu euren historiagatik, eta bera oso xume sentitzen da hauen alboan. Emakume horiek guztiak ispilutzat hartzen ditu eta une oro bere burua kokatzen eta definitzen dabilela aitortzen du, baina mitifikazioetatik ihesi, bere natura hibridoa eta kontraesanez betea aldarrikatuz:
|
|
|
Miren Agur Meaberen poesiagintzaren ardatz formalak definitzea ez da erraza. Aniztasun formal handia erakutsi
|
du
bere liburuetan zehar, oharrak bezain laburrak dira poema batzuk, hausnarketa solteak; beste poema batzuk postalak dira, oroigarri moduan igorritako hausnarketa arinak. Prosan idatziak daude batzuk, eta beste batzuek koplak edota haikuak bezalako espresio laburra eskaintzen dute, apenas oharmen estetiko baten islapena Izan ere, Miren Agur Meabek etengabeko hausnarketa eskaini digu poesia egiteari buruz, lehen liburuko" Arkitektura" izenekotik hasita (Oi, hondarrezko emakaitz!, 1991:
|
|
2022
|
|
|
Bein da betiko. Ohoreaz desjabetzen
|
du
bere burua kontakizunean ezarritako hitz kopuruarengatik, ulertuz, neurri txikikoa zela eta Agirrek aurkeztutakoa nabarmen luzeagoa. Argitaratu zuen" lenengo irakurgai" horretatik hogeita bost urtera kaleratu zuen bigarrena eta atzena, hirugarrena, eskuizkribuan geratu zen.
|
|
|
Don Anbrusek bere jaioterrian gauzatzen duen mitinean iragartzen
|
du
bere kargua:
|
|
|
Estatu Batuetan eta edozein historietan pasa izan dena da narratiba konkretu batzuk idazten direla, ez? Eta kasu honetan idazleak hartzen
|
du
bere istorio pertsonala eta hau literaturan deitzen da bildungsroman nobela. Nik ikasbidai bat dela esango nuke.
|
|
|
Ama eta bai aita konturatzen direnean umea ez dela" normala", gurasoen konportamentua umearekiko da oso gogorra, oso despektiboa, eta jakina horrek formatzen zaitu barneko isolamendu oso gogorrean, txikitatik, eta esango nuke hori dela inportanteena eta nik nire familian bizi izan dudana. Anaia dut nik homosexuala eta nik gogoratzen dut nire aitak txikitan deitzen zion Inesita ez zuelako ulertzen bera desberdina zela, baina ya sei, zazpi, zortzi bederatzi urterekin berak bazekien oso argi ezberdina zela eta sufritzen zuen mordo bat, eta hor oso argi esplikatzen
|
du
bere aitak harrapatzen duenean bere jakekin jantzita eta zer mespretxuarekin, berak hor gordetzen du barne barnean heziketa hori, eta esaten du familia honekin ez dut ezer nahi sufriarazi egin didaten moduan. 20200109T05
|
|
2023
|
|
|
alferrari emanda adb. ‘Alferkerian’ Alperrai emanda (nago). OEHn biltzen denez, Larramendik alper substantiboa aipatzen
|
du
bere hiztegian: " Acidia, vicio capital, pereza en el bien espiritual[...]".
|
|
|
Beti erakusten
|
du
bertatik bertako kontakizunak direla, modu neurtuan lehenengo pertsona erabiliz, batetik, eta bere begiekin ikusi duenaren deskribapenak eginez, bestetik. Logika kronologikoz egituratzen ditu kronikak, eta azkenekoan flashbacka ere baliatzen du.
|
|
|
Aurreko kronikan baino gehiago sartu
|
du
bere burua kontakizunean, lehenengo pertsona molde ezberdinetan han eta hemen erabiliz: saritua izateak ekarri dizkion ondorioak azaltzeko –" egin zizkiguten chalo maitasun asko" –, kontatuko duenaren sarrera gisa –" berriro diot" – eta, pluralaren bidez, bere burua irakurlegoaren kolektibitate berean sartzeko –" denok geunden pensamendu batean" –.
|