|
2010
|
|
|
Hizkuntza plangintzazko jardunaldian, Euskal Mundu Biltzarrean, Euskal Eskola Publikoaren lehen kongresuan... Eta euskararen egoerak isla izan
|
du
bere hainbat liburutan, bereziki arestian aipatutako Reversing Language Shift... liburuan, non frisierari eta euskarari kapitulu osoa eskainia dien.
|
|
2011
|
|
|
Garbi dut lan honekin asmatu egin dugula edo hobeto esanda, Andres Iñigok asmatu duela. Horrela adierazi
|
du
bere poza Xabier Azanzak. Esan duenez, liburuak dakarren CDa bi edo hiru bider oso osorik entzun dut.
|
|
|
Belen Urangak aldizkariaren hitzaurrean esan bezala, diglosia terminoaren jatorria eta ibilbidea argitu du Zalbidek txostenean, bere jatorritik 1959ra arteko ibilbidea; Greziatik Fergusonera, ondoren, Fishman-en ekarpena parez pare ezarriz. Herrialde Katalanetatik datorren Menderatuen diglosiaren bidea ere zehatu
|
du
bere indarguneak eta ahuleziak erakutsiz. Azkenik, euskal herrian izan duen garapenari begirada oso sakona eskaini dio, tartean, sona handiko beste soziolinguista askoren ekarpenak ere bilduz.
|
|
2012
|
|
|
Ikastolen munduan sortzaile, bultzatzaile eta irakasle izana. Irakaskuntzan eman
|
du
bere bizitza guztia. 1955ean sortu zuen bere ikastola, Donostiako Pedro Egaña kalean, hasiera hartan zazpi haur izan zituelarik.
|
|
2013
|
|
|
Euskaltzain guztien izenean, Andres Urrutiak esker oneko hitzak eskaini dizkio, urte hauetan guztietan egin duen lanagatik. Ricardo Badiolak Mariasun Amillategi emaztea izan
|
du
bere ondoan.
|
|
|
Gure helburua, gure hedabideen bitartez kalitatezko eredu estandarra zabaltzea da, eta horretarako, Euskaltzaindiaren laguntza ezinbestekoa da. Bestalde, Urrutiak esandakoaren arabera, EiTBren eta Euskaltzaindiaren arteko elkarlana norabide bikoa da; izan ere, batetik, EiTBk Akademiaren aholkularitza jasotzen du, eta bestetik, Euskaltzaindiak EiTBk erabiltzen duen euskara baliatzen
|
du
bere egitasmoetan, adibidez, Lexikoaren Behatokian.
|
|
|
–Bizkaiko bazter guztiak doako jarduerez josiko duen hilabetea?. Euskaltzaindiak ere bat egin nahi izan du asmo horrekin, eta lau hitzaldi eta erakusketa bat antolatu
|
du
bere egoitzan, Bilboko Plaza Barrian.
|
|
2014
|
|
|
Jakina denez, Secció Filològica hizkuntza katalanaz arduratzen den erakunde araugilea da, Euskaltzaindiaren parekoa. Katalan hizkuntzaren lurralde osoa aintzat hartzen du Katalunia, Balear Uharteak, Valentziako Autonomia Erkidegoa eta Ponent eko zerrenda eta hiru arlo nagusitan egiten
|
du
bere lana: katalan hizkuntzari buruzko ikerlanak egiten ditu; hizkuntzaren kodifikazioa ezarri eta gainbegiratzen du; eta hizkuntza bera babestu eta zaintzen du.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, martxoan egon zen ikusgai Bizkaiko herri horretan. Hain zuzen ere, Euskaltzaindiak Mungiako Udalaren laguntza izan
|
du
bere egoitzara ekartzeko, eta Euskal Herriko Unibertsitateak, Kutxa Fundazioak eta Mundakako Udalak ere beren laguntza eman dute.
|
|
2016
|
|
|
Europako hizkuntza aniztasuna erdigunean jarri. Horixe da Fryske Akademyk (Frisiar Akademia) dituen helburuetariko bat eta, eguneroko eginkizunaz gain, horrela erakusten
|
du
bere barneko estrukturak ere: izan ere, eskolen arteko lan sarea sortzea helburu duen Mercator ikasgunea (European Research Centre on Multilingualism and Language Learning) Akademiaren baitan kokatuta dago.
|
|
|
Erabakia jakin ostean, Zuzendaritzak adierazi
|
du
bere lehen egitekoa izango dela orain arte indarrean egon den Plan Estrategikoa ebaluatzea eta Plan Estrategiko berria diseinatzea. Horrez gain, azken urteotako ildoari jarraituz, Akademiak egiten dituen lan eta ikerkuntza proiektuak gizarteratzea, elkarte erakundeen arteko harremanak indartzea (bereziki euskararen eremuan lanean ari direnekin) eta erabiltzaileen beharrei eraginkortasunez erantzutea izango dira aldirako lehentasunak.
|
|
|
Akademiak hasiera hasieratik egin du bat AEKren egitasmoarekin, eta 2017an ere izango
|
du
bere Kilometroa.
|
|
|
Euskaltzaindiak hasieratik parte hartu du egitasmo honetan, eta 2017an ere izango
|
du
bere Kilometroa. Euskaltzaindiak begi onez ikusten ditu euskararen alde egiten diren ekimen guztiak, esan du Xabier Kintanak, AEK ko ordezkariekin batzartu ostean.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, zerbait azpimarratzekotan, nabarmendu lirateke Akademiaren lana gizarteratzeko ahaleginak eta, gizarteratze horrekin batera, zerbitzua emateko pausoak, ikerketa eta teknologia berriak alboratu gabe. Urratsez urrats eta ezarian ezarian, Akademiak aurrera egin
|
du
bere ohiko zereginetan, alegia, Iker eta Jagon sailetan, euskarari bide berriak ireki nahian eta egungo gizarteak eskatzen dituen behar horiei erantzuna eman nahian.Gauza konkretu batzuk aipatu behar badira, besteak beste, Hiztegiaren argitaratzea eta digitalizazioa eta, horrekin batera, Euskararen Historia Soziala (EHS) egitasmoa eta berak ekarri duen metodologia berria. Krisialdiak krisialdi, kudeaketaren egonkortzea ere lortu dugu, eta, horrez gain, iaz Ipar Euskal Herrian eta Nafarroan euskara eta euskal kulturaren aitzinamendurako egindako ahaleginak nabarmenduko nituzke, hau da, Baionako Herriko Etxearekin lortutako akordio historikoa eta Nafarroako Gobernu eta Parlamentuarekin izandako hartu emana, hots, harreman instituzionalak sendotzea.
|
|
|
Euskaltzaindia prest dago horretarako. Horra eginkizuna eta, aldi berean, etorkizunerako erantzukizuna?. Amaitzeko, Hiztegiaren lantaldea koordinatu duen Gotzon Loberak egin du berba, eta kargu publikoei zein lankideei eskerrak emanez hasi
|
du
bere berbaldia: –Eskerrak eman behar dizkizuegu euskaldunok zuen ekimenaren bidez euskararako eta haren batasunerako jarri duzuen oinarri sendoagatik; eskerrak eman nahi dizkizuet taldekide guztioi ere, arrazoi askorengatik, besteak beste, zuen profesionaltasunagatik, zuen arduragatik, zuen adoreagatik eta zuen eskuzabaltasunagatik?.
|
|
|
Elkarrizketarako irekia, elkar lanerako aukerak sustatzeko prest. Orain, Institut d' Estudis Catalans delako Secció Filòlogica n egin duen, egiten eta egingo duen lan ohargarriaz kanpo, Reial Acadèmia de Bones LLetres ek deitu
|
du
bere barnean ere lan egin dezan. Ohorea berarentzat baina ohore bera, ezbairik gabe, erakundearentzat.
|
|
|
Aspalditik ari da lanean Euskaltzaindia euskararen eremuan. Horretxegatik, hain zuzen ere, gogoberriturik agertu nahi
|
du
bere burua zuen aurrean, euskara eta euskal kulturarentzako aldi esanguratsu honetan.Egun, badira gure artean euskaraz dihardutenak euren zereginetan. Horra ikastolak, horra Seaska.
|
|
|
43 bertsolari, 18 gai jartzaile eta 20 epaile Jokin Castañosek eman ditu txapelketaren inguruko xehetasunak: . Unai Iturriagak ez du izena eman eta finalista denez ez du ordezkorik izango eta Iñaki Gurrutxagak uko egin dio parte hartzeko aukerari eta Felix Zubiak abestuko
|
du
bere ordez?. Final laurdenak, finalaurrekoak eta finala izango ditu txapelketak:
|
|
2018
|
|
|
Andres Urrutia (euskaltzainburua): . Berriro ere Euskaltzaindiak euskalgintzaren eta gizartearen eskuetan jartzen
|
du
bere lana, uste baitu hori dela bere egitekoa?.
|
|
|
Bizkaitar bat oso nekez ulertzen genuen eta xiberotarrak ere nekez ulertuak ginen. Naski, bizkaierak beste garrantzi bat du, zeren eta garai hartan, euskaldunen erdiak bizkaiera deitzen den horretan mintzo ziren.Beharbada haiek beste inor baino galtzaileago. Bai, baina etxean edo lagunartean erabiltzen ahal dute, eta gainera bizkaierak ere egin
|
du
bere batua. Euskara Batuari esker, hain zuzen, bizkaierak bere batua egin du, azpieuskalkiz aberats baitziren.
|
|
2019
|
|
|
Lekeitiarrak gipuzkera osatua jotzen du begiz hil edo bizikotzat zuen euskararen batasunerako, Beterri inguruko (Urumea bazterreko) hizkera iruditzen zaiolako ulerterrazena euskaldun guztiontzat, erdigunekoa izaki. Eta gaineratzen
|
du
bere jaioterriko hizkera ez bada ere, horixe bultzatu behar dela. Hizkera hori hartu zuen ardatz eta osatu zuen beste euskalki batzuetako (eta berak eratutako) hitzekin.
|
|
|
Beste alde batetik, Andres Urrutia euskaltzainburuak aitortu du euskal bikoiztaileek urteetan eginiko, lan paregabea, bai eta egiten dihardutena ere?, askotariko produktuak euskal hiztunei hurreratzen saiatzen baitira, euskararen zabalkundeari eta sustapenari ekarpen azpimarragarria eginez?. Baina Urrutiak harago jo
|
du
bere adierazpenetan: –Ekarpen hori, gainera, hainbatetan oso lan baldintza prekario eta zailetan egin ohi dute eta horrexegatik da are azpimarragarriagoa egiten duten ekarpena eta erakusten duten engaiamendua?.
|
|
|
Ainhoa Arregi euskaltzain urgazleak egin dio aurkezpena Urkiari, eta agertu
|
du
berari ez zaiola harrigarri begitantzen aspaldian Miriamek jasotako gorazarre andana: Inguruan gabiltzanontzat berezkoa, logikoa, gertatu beharreko sekuentzia bat bezalakoa izan da Miriamek lortutako oihartzuna, haren ibilbide sendoaren lekuko izan garelako.
|
|
|
Bertan, karrika izenetarako emandako irizpideak eguneratuta eta xeheago deskribatuta agertzen dira. Aspalditik, kale izenen idazkerari buruzko aholku zerbitzua dauka Euskaltzaindiak, eta orain eskuliburu honen bidez berretsi egiten
|
du
bere zerbitzu eta aholku izaera hori, gogoratu du gaurko agerpenean Alfontso Mujika Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeko kideak. Urteetan metatutako esperientzia partekatzea eta herritarren esku jartzea da Euskaltzaindiaren helburua eta nahia.
|
|
|
Gainontzeko mendeurreneko jardunaldi akademiko guztietan bezala, ingurune digitalari eskainitakoak ere leihoa zabaldu die auzoko hizkuntzei, eta jardunaldiaren lehen egunean, atzo frantses, okzitaniar, frisiar, galego eta gaztelaniaren akademietako kideei hitza eman ostean, katalanari heldu zaio txanda gaur. Joaquim Rafel Bartzelonako unibertsitateko katedradunak hainbat adituren hitzak bere egin eta lexikografia krisian dagoela aipatu
|
du
bere mintzaldiaren atarikoan; hain zuzen, hiztegi gehienak, esanahia dekodetzera edo ulermenera zuzenduta daudelako, eta ez produkziora?; bere ustez,, ez dutelako sortzeko edo kodetzeko funtziorik?. Identitate krisi horrek ez ezik, Internetek ere hiztegi erabiltzaileen galera eragin duela azaldu du.
|
|
|
Bertan izan dira Andres Iñigo eta Sagrario Aleman euskaltzain nafarrak, Mari Paz Arizkun Paz de Ziganda helduen abesbatzaren zuzendariarekin batera. . Euskaltzaindiak euskal gizarte osoarekin batera ospatu nahi izan
|
du
bere mendeurrena, eta Mende berria kantuz horren adibide garbia da?, gogoratu du Andres Iñigo Euskaltzaindiaren Nafarroako ordezkariak. Bide batez, azken hilabeteotan mendeurrenaren karira eginikoak eta gertatutakoak errepasatu ditu, labur labur:
|
|
|
Arlo sozioekonomikoa euskararen biziberritzean Euskaltzaindiaren XXIV. Jagon Jardunaldiak bihar izanen
|
du
bere bigarren saioa. Egitaraua, HEMEN
|
|
2020
|
|
|
“Egia esan, sarituen artean Andres Urrutiaren izena entzun nuenean, lotsaria ere etorri zitzaidan, beti ulertu izan dudalako gure herrian nagusi dela norbanakoaren lana baino auzolana”, esan
|
du
bere hitzaldian Bilboko euskaltzainburuak. Urrutiak bere bizitzan erabakigarriak izan diren pertsona eta leku batzuk aipatu ditu, tartean Lea Artibai eskualdean jasotako bizipen eta ikasbideak, bere izeko Lucrecia Badiolak esandakoak(" berak erakutsi zizkidan kulturaren balioa eta herri honen izaera"), eta Adrián Celaya Ibarra foralistak erakutsitakoak.
|
|
|
Bidadorrek aurkezpenean, Jose Javier López Antonen biografia aipatu ez ezik, aintzat hartzen
|
du
bere azterketaren atal batzuetarako. Beraz, nahiz jatorrizko Agerreren biografia López Antonena baino lehenagokoa izan, argitaratu dugun bertsio moldatu hau ondorekoa da.
|
|
2021
|
|
|
24 liburu, 47 lankidetza, 517 artikulu, hiru itzulpen lan, bi edizio lan... 13.614 orrialde denetara”, zehaztu
|
du
bere hitzaldian ohorezko euskaltzainak.
|
|
|
Gainerako taldekideek bezala, nik ere Gorkaren bizialdiko gorabeherak berak kontatuta jakin izan ditut. Bileretako atseden tarteetan, lan eta eguraste bidaietan edo paseo lasaietan, Gorkak oparoki hitz egin izan
|
du
bere bizitzaz: pasadizoak eta peripeziak, arriskugarriak ere tarteko; eliza eta gizarte agintariekin izandako gorabeherak; kultura munduko harremanak; gizarte konpromisoak; irakurketak, eztabaidak, bidaiak, kirol zaletasunak… Gorka kontalari iaioa, ahozko kontalari trebea eta atsegina izan da.
|
|
|
Hezkuntza arlotik joan barik, Iñaki Etxezarreta Debagoieneko Arizmendi ikastolako zuzendariak Aurrera, beti aurrera leloaren ildoan ardaztu
|
du
bere mintzaldia. Ideia solte batzuk bota ditu hasieran:
|
|
|
Jakin izan dugu, baita bere, 15 urterekin jaso zuela lehen saria Echegaray k, hain zuzen, Donostiako Euskal Jaietan, Beti, beti euskaldun poemarekin. Callejak nabarmendu
|
du
bere idatzietan “euskal bizitza tradizionala” deskribatzen zuela gehienetan Echegaray gazteak, modu “koloretsuan” deskribatu ere: marinelen egunerokoa, baserritarrena...
|
|
|
Arlo guzti hauek aztertzeko giza antropologia erabili zuen, euskal herriaren aspaldiko antolakuntza moduei erreparatuz”, adierazi du Lázaro Echegarayk. Bonifaciok euskal gizarteari bere osotasunean begiratzen ziola azpimarratu
|
du
bere bilobak, eta jakina, gizarte bat badago, arauak eta baloreak ezartzeko borondatea ere bai. Honela, zuzenbideak garrantzia ezinbestekoa du herrien bilakaera kulturalean.
|
|
|
Miren Dobaranek ere ideia horretan sakondu nahi izan
|
du
bere berbaldian: “Euskararen hizkuntzaren esparruan garapen digitala burutzeko beharrezkoa da testu corpus handiak eskura izatea, horrek bermatzen baitu garatuko diren aplikazio teknologikoen gutxieneko kalitatea, adibidez, itzultzaile neuronalean, lematizatzaileetan, ahots sintesian, ahozkoaren transkripzioan eta abarretan.
|
|
2022
|
|
|
Sorkuntza, euskara eta hezkuntza lotu zituen bere hitzaldian Yolanda Arrieta idazleak. Erabileran gainbehera handia nabaritu
|
du
berak azken urteotan, ez bakarrik ahozkotasunean. Sortzaileak azaldu zuenez," Ni-a ―bakoitzak barruan daraman berezko hori―ahuldu egin da, gune eta hari afektiboak ere solte dira eta, ondorioz, harremanak ere ahuldu dira.
|
|
2023
|
|
|
“Lantaldeak gogotsu hartu du bosgarrena antolatzeko erronka, eta ekitaldi gutxiago antolatzeko erabakia hartu da, kalitatearen mesedetan; halan da bere, zaletuak asetuko dituzten sei antzerki lan eder eta mamitsu programatu dira, irakurraldi bat eta solasaldi performatiboa, eta azken honetan Jokin Oregik, Aizpea Goenagak eta Eneritz Artetxek parte hartuko dute, Matxalen de Pedroren gidaritzapean”, azaldu du Urrutiak. Eta, azkenik, halakoetan esaten den esaldi ohikoarekin zarratu
|
du
bere hitzaldia euskaltzainburuak: “Zorte on guztioi eta kaka zaharra”.
|
|
|
Koldo Narbaiza Bilboko Euskara eta Hezkuntzako zinegotziak ere lankidetzaren garrantzia nabarmendu
|
du
bere berbaldian, horrek, berez, “euskararen aldeko erakunde eta ekimenen sare publiko pribatua handitzea baitakar”. “Guztion ahalegina behar da gure hizkuntzaren erabilera normalizatzeko –esan du Narbaizak–, eguneroko eremu guztietan.
|
|
|
Odei Guiradok Pulunpa (e) ta Xin! murgiltze plana jorratuko
|
du
bere gradu amaierako lanean. Baina, zer da Pulunpa (e) ta Xin?
|