|
2003
|
|
|
Aipatutako salbuespenen artean, AZLak adierazten
|
du
ahozko epaiketetan ez dela abokaturik ez prokuradorerik behar baldin erreklamazioaren zenbatekoak ez badu 900 euroko kopurua gainditzen, pertsona fisikoen eta juridikoen artean bereizketarik egin gabe.
|
|
2006
|
|
|
3 Guardiako epaileak ahalik eta datarik hurbilena aukeratuko
|
du
ahozko epaiketa egiteko, eta, edozein kasutanere, hurrengo hamabost egunetan, organo epai emaile judizialetan helburu horretarako aurretiaz zehaztu egun eta orduetan. Ondore horietarako, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak, Botere Judizialaren Lege Organikoaren 110 artikuluan ezarritakoarekin bat etorriz, araudi egokiak emango ditu, Fiskaltzarekin koordinatuta, guardiako epaitegiek zigor arloko epaitegietan ahozko epaiketen datak finka ditzaten.
|
|
|
Auto berean auzitegiak aipatuko
|
du
ahozko epaiketaren saioak zein egunetan hasi behar diren, eta horretarako aintzat hartuko du beste auzi batzuek izan dezaketen lehentasuna, eta adituei nahiz lekukoei zitazioak egiteko eta agerraldiak gauzatzeko beharrezkoa den denbora ere.
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, hurrengo azterketan idazlana gainditu behar duenak ez
|
du
ahozkoa landu nahi izango, eta laster ahozko proba gainditu duena, goiz eta arratsalde ibiliko da norbaiti bere artikulutxoa laburbildu nahian. Ikasle askok sinonimo zerrenda ikaragarriak ikasten dituzte buruz, eta nahikoa izaten da" agian" esatea" akaso"," beharbada"," apika" eta beste zazpi hitz gaineratzeko.
|
|
2008
|
|
|
Digresio eta ateraldiei dagokienez gure corpusean duten maiztasunak erakusten
|
du
ahozko diskurtso narratiboaren interlokuziozko elementu esanguratsua osatzen dutela, ipuinaren barruan nahiz garapeneko beste ataletan. Kontaketa eten eta bazterreko zerbaitez berba egiten da denbora laburrez.
|
|
|
Kexatu egiten zaigu Aresti, geure metrika ere ezagutzen ez dugula eta. Alabaina, Arestik metrikaz harantzago ere bilatzen du; herri hizkera ere bilatzen
|
du
ahozko literaturaren altxorrean. Azkue zein ondo ezagutzen zuen frogatzeko aski da «Euskalerriaren Yakintza» liburuari begidatxoa ematea.
|
|
|
(...) eskolak garrantzizko eginkizuna
|
du
ahozko hizkuntzaren garapenean Lehen Hezkuntza zehar: erraztu egin behar du ikasleek ahozko hizkuntzaren erabilera formalagoari dagozkion komunikazio trebetasunak lortzea.
|
|
2009
|
|
|
Formulok, bestalde, buruan izan behar dira, hurrengoan ere kontatu edo kantatu ahal izateko. Memoriak, oroimenak, sekulako garrantzia
|
du
ahozko medioetan.
|
|
|
Jose Flors Valentziako Justizia Auzitegiko epaileak akusatuen aulkian eseraraziko du Francisco Camps Generalitateko presidentea funtzionarioak edo kargudunak erostea leporatuta. Uztailaren 15erako jarri
|
du
ahozko epaiketa hasteko data.
|
|
|
Auzi ekonomikoari dagokionez, zortzi auzipetuen defentsak txostena aurkeztu behar du eta horren ostean Auzitegi Nazionaleko Zigor Arloak data bat finkatuko
|
du
ahozko ikustaldirako. Horren harira Torrealdaik esan du ikusteke dagoela ikustaldia egingo denentz.
|
|
2010
|
|
|
Kataluniako JANE II (AB 1105) ren esanetan, aktak «ezinbesteko garrantzia
|
du
ahozkoa den prozesu batean, ahozkotasunaren nagusitasuna arautzen duen lan prozesuan, alegazioak (batez ere, demandatuarenak) eta praktikatutako frogak jasotzeko prozedura bakarra delako». Gainera, aktak epailearentzat oroigarri balioa du.
|
|
2011
|
|
|
Munduan hizkuntza gutxitu gutxik lortzen
|
du
ahozkotik idatzizkorako jauzia egitea. Are gutxiagok hizkuntza estandarizatzea.
|
|
2012
|
|
|
Bi pertsona edo gehiagoren arteko hizkuntza harreman zuzenena da. Bat batekotasunak ere ezaugarritzen
|
du
ahozko erabilera. Sarritan, ahoz erabiliko den hizkuntza hautatzeak erreflexutik gehiago du erreflexiotik baino.
|
|
|
Jakina denez, haurren presentzia eragin handiko aldagaia da euskararen kale erabileran; modu esanguratsuan baldintzatzen du haurrak inguruan izateak euskaraz hitz egiteko garaian, haurrak hiztunak izan zein eta besterik gabe presente egon, eragina
|
du
ahozko erabileran. Ondorio nagusia, beraz, argia da:
|
|
|
Egoerazko testuinguruaren mendekotasun handia
|
du
ahozko bat bateko elkarrizketak, eta beraz, testuinguruari erreferentzia egingo dioten hizkuntza osagaiak maiz aski agertzen dira.
|
|
|
Egoerazko testuinguruaren mendekotasun handia
|
du
ahozko bat bateko elkarrizketak, eta, beraz, ugariak dira testuinguruari erreferentzia egingo dioten hizkuntza osagaiak. Silva Corvalánek (1996) testuinguru horri ingurune soziala deritzo eta ahozko hizkeraren edo ahozkotasunaren ezaugarrien artean, ingurune sozialari egokitzen zaizkion hizkuntza erabilerak aipatzen ditu.
|
|
|
zuzeneko eta bat bateko solasaldietan gertatu ohi denez, esatariari esaten ari den unean bertan bat batean gogoratutako informazioa da, baina esatariarentzat garrantzitsua, enuntziatua amaitu arteko astirik ez baitu izango enuntziatua txertatzeko. Berariaz imitatzen
|
du
ahozko solasaldia. Bestela, idatziak uzten du tartea hain garrantzitsua den informazio hori ondoz ondoko enuntziatuetan garatzeko edota egokia ez den adierazpidea zuzendu eta egokiena soilik formulatzeko, birformulazioen beharrik izan gabe.
|
|
|
Esate baterako zenbait esaera zahar ez
|
du
ahozko tradiziotik jasoko, hainbatek idatzizko iturburua izango du. Hona hemen, adibide gisa, bakarren batzuk:
|
|
2013
|
|
|
Era berean, asko baloratu da ikus entzunezko eredu guztiak DVDtan jaso izana, internet loturen bitartez ikus entzunezkoak baliatu beharrean. Izan ere, ikastetxe batzuetan zailtasunak daude oraindik ikus entzunezkoak internet bidez eta eraginkortasunez jasotzeko, eta horrek guztiak ere baldintzatzen
|
du
ahozko hizkuntzaren ikaskuntza irakaskuntzan.
|
|
|
3 Ekintza ikerketa honetan sortutako SDak egokiak eta erabilgarriak izan dira ikastetxe guztietako irakasleentzat. Balorazioak kontuan hartuz, material didaktikoak laguntzen
|
du
ahozko hizkuntzaren irakaskuntzaren planifikazioan, esku hartze moduan eta ebaluazioan. Ahozko hizkuntza irakaskuntza objektu bihurtzen denean, gainera, teknologia berriak bihurtzen dira ezinbesteko lanabes ahozko ereduak baliatu (ikus entzunezkoak), ahozko ekoizpenak bideratu (grabaketak) eta ahozko hizkuntzan oinarritutako jarduerak egiten baitira horien bitartez, besteak beste.
|
|
|
Ahozko hizkuntzaren didaktikaz Genevan lanean diharduen taldeak proposatzen ditu bi tresna didaktiko hizkuntza testu generoen arabera antolatzeko: lehena da generoen didaktika eredua (De Pietro & Dolz, 1997; Dolz & Schneuwly, 1998; De Pietro & Schneuwly, 2003); ildo honek sakondu
|
du
ahozko eta idatzizko generoak irakasteko osagaietan, hau da, aztertu du genero bakoitzetik zer den ikas irakasgaia. Bigarrenak, berriz, Sekuentzia Didaktikoaren nondik norakoak aztertu ditu (Dolz et. al, 2001):
|
|
|
Zuetako bakoitzak egin
|
du
ahozko aurkezpentxo bat. Zer moduzkoa iruditu zaie besteei?
|
|
|
120 euro inguruko kostua du, anestesia barne. Dessalek esan
|
du
ahozko gaixotasunak dituzten katuen %8 joaten dela bere klinikara.
|
|
2014
|
|
|
Bilbon, duela 30 urte %9 ziren euskaldunak, eta %23 dira egun. Euskararen erabilera %3 da, ordea, eta puntu bakarra egin du gora 80ko hamarkadatik. Horrek adierazten
|
du
ahozko erabileran aurrera egin ezina eta euskarak duen presentzia urria. Halere, bilbotarren lautik batek euskaraz dakiela, bada hor landu beharreko jokaleku bat.
|
|
|
Egoerazko testuinguruaren mendekotasun handia
|
du
ahozko bat batekoelkarrizketak, eta, beraz, testuinguruari erreferentzia egingo dioten hizkuntzaosagaiak maiz aski agertzen dira.
|
|
2015
|
|
|
Abiapuntu hori ezagutzeko, irakasleen egunkariak erabiltzea da aukera bat. Egunkari horietan irakasle bakoitzak jasotzen
|
du
ahozkoa lantzeko egiten duena eta horien azterketan oinarrituta egiten dute prestatzaile ikertzaileek ikastetxearen lehen diagnostikoa. Artikulu honetan egunkari horietan esandakoen berri jasotzen da, jakiteko zer dioten aztertutako zazpi ikastetxeetako irakasleek ahozkoaz egiten duten didaktikaz eta ezagutzeko zein den ahozko hizkuntzaren didaktikaren gaineko prestakuntzaren abiapuntua.
|
|
|
Genero berezia da: eskatzen
|
du
ahozko hizkeratik oso gertu ibiltzea. Naturaltasuna bilatu behar da eta testuak esan erraza izan behar du.
|
|
|
ahozkoa eta idatzizkoa. Egun pisu handiagoa
|
du
ahozkoak, baina bertso-paperak ere ezinbestekoak izan dira tradizio hau guganaino iristeko. Carmen Larrañagak (1997) «Del bertsolarismo silenciado» artikuluan dioen moduan, bertso jarrien transmisioan paper garrantzitsua izan dute emakumeek.
|
|
2017
|
|
|
Euskara ikasteko modu eraginkor bakarra, esan ohi denez, ikaslea komunikazio egoera errealetan txertatzean datza. ereduko ikasleak ezin
|
du
ahozko gaitasun komunikatibo askirik garatu eskolaren barruti mikroan; ezta aisialdiko erabilera esparru mugatuetan ere. Euskara arnasten den testuinguru soziolinguistikoak behar ditu euskaldun berriak euskalduntasunaren sena eta etorria barneratzen joateko.
|
|
|
Eta orain ere, euskara idatzia zinez hedatu baldin bada ere gizarteko eremu eta genero anitzetan, oralitatearen ikertzeko premia badago. Idatziak ez
|
du
ahozkoa hurrupatu edo ezabatu, biek beren bidea egiten dute. Oraingo euskal gizarte modernoan ere, komunikabideen eta informazioaren eta komunikazioaren teknologien bitartez bereziki, oralitateak eragin handia izaten du hizkuntzaren garapenean eta bilakaeran.
|
|
|
Hego Euskal Herria eremu elebiduna izanda ere, osasun sistemetan gaztelania da komunikazio hizkuntza eta idatzizko informazio kliniko gehiena hizkuntza horretan dago. Txosten eta eboluzio oharrak gaztelaniaz idatzi beharrak zaildu egiten
|
du
ahozko harremana beste hizkuntza batean ezartzea, eguneroko jardunean nekeza baita ahoz jaso eta idatziz gorde behar den informazioa bi hizkuntzatan maneiatzea. Joera hori aldatzea zaila da, gainera, gaur egun oraindik profesionalen zati handi batek ez du euskara menperatzen, eta dokumentazio klinikoa denek ulertzea gaztelaniak baino ez du bermatzen.
|
|
|
Faktore asko gertatu dira estetika aldaketarako, eta behar bada ez da erabakigarriena izan gazteleraren eragina, idatzizko hizkuntzak ere terrenoa irabazi
|
du
ahozkoaren aldean.
|
|
2018
|
|
|
Horren adibide da euskara lehenetsi dutenen %13ari soilik eskaini zaiela mediku, erizain edo emagin euskalduna, erdaldunaren ordez. Osakidetzak egindako inkestaren arabera, euskara lehenetsi duten pazienteen %55ak adierazi
|
du
ahozko komunikazioa euskaraz egin ahal izan duela medikuarekin edo erizainarekin. Hautatutako hizkuntzaren arabera, mediku edo pediatra euskaldunera aldatzeko aukera izan dute inkestatuen %21ak eta zifra hori %12, 7ra apaltzen da mediku espezialisten kasuan.
|
|
|
Pazienteek 6,4 puntuko gogobetetzea adierazi dute, 0tik 10erako eskalan, euskararen erabilerari eta presentziari buruz. Bestalde, inkestan parte hartu duten pazienteen% 55,2k adierazi
|
du
ahozko komunikazioa euskaraz gauzatu duela beti edo ia beti bere medikuarekin edo erizainarekin. Gainera,% 58,4k adierazi du beti edo ia beti jaso duela dokumentazioa euskaraz edo bi hizkuntzetan.
|
|
|
Adibideak jarrita, tokian tokiko aldizkarietan nola idatzi behar ote den jarri du mahai gainean,. Zuazok dioen gisan, tokiko batuak behar ditugu??. Bestalde, euskara batuaren gaineko jarrerak ere kontuan hartzekoak direla nabarmendu, eta ezinbesteko jo
|
du
ahozkoa lantzea. Besteak beste, erregistro informaletan erdarara jotzen delako, eta ikus entzunezko medioetan, ETBn kasura,, gazteei erakargarriago egiteko edo, tokian tokiko hizkerei bultzada garbia ematen zaielako?.
|
|
|
Auzia ez dago preskribatuta, ihes eginda dagoelako. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak datorren martxorako jarri
|
du
ahozko auzi saioa, poliziak duela gutxi ustez erasotzailearena den etxe baten arrastoa atera dutelako Frantzian.
|
|
|
Duela ia 20 urte gauzatu zuen bortxaketa gizonak, baina gertaera ez da preskribatu urteetan ihes eginda dagoelako. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak datorren martxorako ezarri
|
du
ahozko auzi saioa; izan ere, poliziak duela gutxi ustez erasotzailearena den etxe baten arrastoa atera du Frantzian.
|
|
2019
|
|
|
Administrazioaren autua —Bacaicoa— erabat nagusitu zen abizenean, administrazio kontroleko tresna baitzen. Inguru honetako jendeak, bere aldetik, gaur arte Bacaicua erabiltzen
|
du
ahozkoan, Bacaicoa idatzitakoan.
|
|
2020
|
|
|
Zehazkiago, Eñaut Etxamendiren ekai literarioa hizkuntza bereziaren bitartez azaltzen da. Ekonomia narratiboan pisu handia
|
du
ahozko hizkuntzarekiko hurbiltasunak. Idazleak diskurtso zuzenak grafia fonetikoz islatzen ditu, adibidez.
|
|
|
Hegoaldean ofizialki ezagututa dagoen bakarra Gaztelaniazko Zeinu Hizkuntza da. Hala esaten zaio, baina ez
|
du
ahozko gaztelaniaren egitura. Katalunian, adibidez, ibilbide historiko luzea duen hizkuntza propioa dute, egitura eta zeinu errepertorio propioa dituena.
|
|
|
bi ikusezin, elkarri begira: Lehen hurbilpen baterako, bertsolaritzaren kasua aztergai lana ere saritu
|
du
ahozko lantegiak. Bestalde, Bertsolaritzaren autonomia auzitan:
|
|
2021
|
|
|
Ideia horren hariari jarraituz jositakoa da lan honen abiapuntuko bosgarren eta azken hipotesi nagusia: euskararen komunitatearen ertzekotasunak ekarri
|
du
ahozko fenomeno bati arreta berezia jartzea eta bertsolariaren gisako ertzeko figura bat nortasun ikur gisa hartzea.
|
|
|
Aznari, Kordoban inork ez du arabiar klasikoa egiten. Idazkiak ulertzen hasi zara baina irakurketa ongi egiteaz aparte, inork ez
|
du
ahozko hizkuntza zuk egin nahi duzun bezala egiten. Aski eta sobera duzu hemengo arabiera arrunta eginez.
|
|
2022
|
|
|
Gazteen artean indarra hartu
|
du
ahozkoaren fenomenoak, herri eus kaldun sendoetan batez ere. Aipa daitezke, berbarako, Azpeitia, Eibar, On darroa, Tolosa, Leitza eta beste asko.
|
|
2023
|
|
|
Emaitza modura, aukera izan du egileak Gernika Lumoko ingurune oso euskalkidunetan euskara batuaren presentziaren eragina ez dela aurreikus zitekeena bezain indartsua izan egiaztatzeko, hain zuzen, aldaera geografikoen sendotasunaren adierazle modura. Horretarako, udalerriko bi eskoletako Lehen Hezkuntzako 4 mailako ikasleen parte hartzea eskatu
|
du
ahozko galdetegi bat betetzeko eskatuz.
|
|
|
Cornellako bigarren instrukzio epaitegiko epaileak agindu
|
du
ahozko epaiketa egiteko Iñaki Williamsen aurka oihu arrazistak egiteagatik akusatutako Espanyolen zalearen aurka. 2020ko urtarrilaren 25ean izan ziren oihu horiek, Athleticek Cornellan jokatutako neurketan.
|
|
|
«Emakumeak oso garrantzitsuak izan ziren horretan guztian, historikoki protagonismo handiagoa izan dutelako ahozko transmisioan, gehiago izan baitira emakume eskolagabeak gizonezkoak baino; ez zekitelako ez irakurtzen, ez idazten. Orduan, emakumeengan pisu handiagoa izan
|
du
ahozko tradizioak. Eta kozinatzearekin zerikusia duen guztian ere beti izan dute protagonismo nabarmenagoa.
|
|
|
Gehitu
|
du
ahozko epaiketara heltzen bada Arabako Ingurumen diputatu izateari utzi diola. Hala ere, ahaldun nagusiak nabarmendu du erakundeetako ordezkariek «lasai» egon behar dutela erabakiak teknikoen irizpideen eta juristen txostenen arabera hartzen direnean:
|