|
2000
|
|
|
Hau da, ikuspuntu instituzionaletik ikusita, larria izan daiteke Ibarretxe Lehendakariak EHrekiko gobernu akordioa indarrik gabe uztea, EHk «atentatua ezetsi eta ETArengandik behar beste aldendu arte». Baina EAEko aurrekontuak onartuta izateak, beroarenak kentzen
|
dizkio
erabakiari eta adostasunen bat lortzeko tartea ematen die EAJ, EA eta EHri. Ez da samurra izango, baina egoera hau berau, gaitzagoa izango litzateke abenduaren hasieran, aurrekontuak oraindik onartu gabe zirenean.
|
|
|
Emakidadunak udaletxe txit gorenarentzat beti lehentasunezko toki nahikoa gorde du. Partida ikustera sartzeko txartelak bidali
|
dizkio
inolako diru ordainik eskatu gabe. Deialdian bi eskaera aurkeztu ziren, Eusebio Carazorena eta Candido Unzurrunzagarena.
|
|
|
Bertan topatutakoa idatziz jaso zuen («Codex calixtinus», 1132) eta pasarte labur bat ekarri dugu hona: «... nafarrak, berotzen ari diren bitartean, bere sexu organoak erakusten
|
dizkio
gizonak andreari eta andreak gizonari. (...) Baita, lizunki laztantzen du andrearen eta mandemearen alua.
|
|
|
Giro berri honek aukera interesgarriak zabaldu
|
dizkio
helduen alfabetatze euskalduntzeari eta AEK k ahalegina egingo du giro horretara egokitzeko eta ez atzean geratzeko. Kopuruetan AEK da nagusi, baina Mertxe Mujika Bizkaiko didaktika arduradunaren esanetan" didaktikan ere lidergoa izan behar dugu".
|
|
|
Hilaren hasieran EGMk egin neurketak 80.000 entzule eman
|
dizkio
Herri Irratiari. Alegia, SER irratiaren gainetik eta Euskadi Irratiak baino 7.000 entzule inguru gehiago (euskararen presentzia Herri Irratian, %30 bueltan dabil).
|
|
|
Bale. Alta, nahiz eta negoziaketetan presoen askatasuna eta eraikuntza nazionala ez lotzea, amnistiaren aldeko oldar sozialak bide berriak irekiko
|
dizkio
abertzaletasunari, eta ondorioak ez dira hain" lotsagarriak" izango.
|
|
|
Poesia hain gutxi irakurrita, poetak badu kontzientzia ahalegin extra bat egin behar duela jendearengana iristeko. Buruari buelta batzuk ematen
|
dizkio
idatzi duen hori gizarteratzeko.
|
|
|
Baina kontrako jarrera hori," ni lehiaketen kontra nago, kontra nagoelako eta kitto" hori ere ez zait bidezkoa iruditzen. Lehiaketak irtenbideak ematen
|
dizkio
bati baino gehiagori. Beharbada saturazioa dago orain eta positiboa izango litzateke lehiaketa gutxiago egin baina hobeto antolatzea.
|
|
|
Horrez gain, eta abokatuaren eskariz, beste bi eskaera egin ditu Entzutegi Nazionalak: batetik," Deia" ri Naparra desagertu zeneko erreibindikazioen inguruko datuak eskatu
|
dizkio
; bestetik, Baionako polizia judizialari bere garaian egindako ikerketaren berri ematea.
|
|
|
Egun hiru enpresen artean daramate pilotaren mundua. Honek guztiak zein onura eta zein kalte ekarri
|
dizkio
pilotari?
|
|
|
Ikerketek aurrera egin ahala erabilera berriak frogatu eta gehiago zehaztuko dira. Baina droga honen egoera ilegalak ikerketari berari oztopoak jartzen
|
dizkio
eta astiro egiten da aurrera esparru honetan.
|
|
|
Horregatik, aurtengo egitarauaren berrikuntzarik nagusiena Lapurditik dator. Patxi Perez maisuak larunbatean dantza urratsak erakutsiko
|
dizkio
Errenterian nahi duen orori, eta harekin batera jende multzo garrantzitsua hurbilduko da Iparraldetik.
|
|
|
Okerrena, ordea, haiek ikusi orduko haurrari sortzen zaizkion galderei erantzun beharra da berarentzat. Izan ere, galderak egiteko makina dirudi neska txikiak, eta oso galdera zuhurrak egiten
|
dizkio
gainera. Zuhurregiak apika, edozein eratako erantzun merkearekin umea konforme geratzeko.
|
|
|
Irailak ekarri
|
dizkio
asturierari. Batetik, lehen hezkuntzan urrats sendoak eman dituzte, eta iaztik aurrerapauso nabarmenak daude.
|
|
|
Orain arte, Iberduerok lehenik eta Iberdrolak gero, Oriolen enpresarekin bat egin ondoren, Bilbon izan du bere egoitza. Horren ondorioz, horien zerga guztiak, ekonomi jarduerarenak, sozietatearenak, BEZarenak eta abar euskal Ogasunari ordaindu behar izan
|
dizkio
. Horrela, adibide bat jartzearren, 1999ko ekitaldian, orain arteko azkenean, Iberdrolak 129.803 milioi pezetako (5.192 milioi libera) mozkinak izan zituen, zergak ordaindu aurretik.
|
|
|
Iruñerriko Burlata herri handia 1970 arte Eguesibartxoari zegokion, baina industrializazioak eraginiko hazkunde azkarrak hamabortz mila biztanle metatu
|
dizkio
oraino, lehenagoko etxeak" etnografiamuseo" baten gisa zokoratuz. Inguru hartatik atera gabe, halaber, ehun biztanle inguru zuen Barañain herriko etxekoandreek behi esnea nafar hiriburuan partitzen zuten XX. mendearen hirugarren hamarkadan.
|
|
|
Komunikabideetan presentzia gehiegi izatearen arrazoia askotan entzun dut baina inoz ez sinistu. Egia izan daitekeena da komunikabideek behar bezala ez lantzea baina leku emateak onurak ekarri behar
|
dizkio
berez. Formula egokiak bilatu egin behar dira eta horretarako formula desberdinak landu zer lortu nahi den jakinez.
|
|
|
Egileak zati, mezu eta tankera ezberdineko testu hauek eskaintzen
|
dizkio
irakurleari baina erdiesanean, edo" gehiesan" modura, irakurlea bera izan dadin benetako gogoeta egiten duena.
|
|
|
narratzaile estradiegetikoak bi maitaleen oraineko harremana narratzen digu; eta narratzaile intradiegetikoak iraganeko gertaeren berri ematen digu. Narratzaile intradiegetiko honek gertaeretan parte hartzen du, Andoni bera da, eta narratario intradiegetikoari zuzentzen
|
dizkio
bere hitzak, hau da, istorioaren protagonista bati: Amaiari.
|
|
|
Alvaro bere neska laguna izandako Helenari mintzatzen zaio: Helenari bere kezka, beldurrak, gogoetak, hausnarketak... ezagutarazten
|
dizkio
. Beraz, Alvaro bera da istorioaren kontalaria eta bigarren pertsonan zuzentzen zaio bere maitalea izandakoari:
|
|
|
Liburu honetan antzematen da euskal literatura gazte hizkeran zein bizitzari hurbiltzen ari dela gero eta gehiago, eta horrek gure literaturari onurak baino ez
|
dizkio
ekarriko, izan ere, gazteengan literatura erakargarria izan dadin beharreko baldintzetako bat kontatzen diren istorioak gertukoak izatea da, fantastikotasuna martxan jarriz. (Gara II)
|
|
|
seme kuttun izendatu eta holako... Bere herrian dagoelarik, behin maite izandako emakume batekin topo egiten du, Gretekin hain zuzen (Greta Garboren omenez noski), eta hari, hain zuzen, bere bizitzako gorabeherak kontatzen
|
dizkio
. (El Diario Vasco VI)
|
|
|
Bestalde, maitasunak ere pertsonaiari barne gatazka ugari sortarazten
|
dizkio
. Izan ere, bere emazteak, Anitak, etxetik alde egin du, eta protagonistak zalantza ugari izango ditu.
|
|
|
" Izan ere, ekintza diktadura garaian kokatzen eta garatzen da, 60ko hamarkadaren inguruan. Migeli jaiotetxeak gogorarazten
|
dizkio
oroitzapenen haritik, bada, epe horretako egoeraren tentsioa isladatuta geratuko da." (Grandes, Leticia: Egan 49)
|
|
|
hots, narrazioan esku hartzen duen narratzailea. Hika erabiltzeak bizitasuna, adierazkortasuna eta hurbiltasuna erantsiko
|
dizkio
narrazioari. Bestalde, narratarioa Migel bera izango litzateke.
|
|
|
Iñakik adixkide baita ere maisutzat hartzen du xoria, horrek ordainez naturaren lege ezkutuak erakusten
|
dizkio
sasipean duten gordagian. Zentzuak pizten zaizkio mutikoari, bizia dastatzen eta gozatzen ikasten du, emeki emeki, bainan zorigaitzez, ihiztari batzuek bizia andeatzen diote sekulako.
|
|
|
Kirolari dedikaturiko denboran ematen den ezberdintasunik handiena, ETB1eko egun osokoprogramazioan kirolak berebiziko lekutzarra eskuratzean datza. Horren ondorioz, euskarazko kanaleankirola ez da albistegietan aparteko tarterik izatera iristen; aldiz, ETB2k kirol programaziorik ez duenez, hainbat minutu dedikatzen
|
dizkio
gai honi berri saioetan.
|
|
|
Hala ere, alde nabarmenakdaude beren artean. Horrela, EUSKALDUNON EGUNKARIAk, bere albisteen %7, 2dedikatzen
|
dizkio
Iparraldeko errealitateari, Euskal Herriko populazioaren barneanipartarrek duten pisutik oso hurbil (euskal herritarren %9 bizi baita Iparraldeko herrialdeetan). GARAk, Baionan delegazioa eduki arren, oso informazio gutxi eskaintzen die, ordea, Iparraldeko biztanleei beren inguru hurbilaz:
|
|
|
Halaber, Madrilgo Autonomia Erkidegoak berari zegozkion multipleko bi kanalak lehiaketa publikora atera eta Onda Digital eta Prensa Españolari eman
|
dizkio
.
|
|
|
zezen larrua txori begiz ikusten da. Balizko hegaldiakbigarren urratsari zabaltzen
|
dizkio
ateak.
|
|
|
Gaur egungo panorama politiko modernoan ezinbesteko ezaugarri unibertsala dela esan beharra dago (Brubaker, 1992: 21), estatu modernoaren bilakaerarekin lotura estua duena, nazionalitatearekin gertatzenden antzera. Gehienetan estatuak norbanakoari automatikoki biak ematen
|
dizkio
, salbuespenak salbuespen6, bai nazionalitatea eta bai hiritartasuna ere. Zenbaitzutan, bat onartua izatea bestea eskuratzeko nahikoa izaten da, Alemanian jatorri alemana duten Ekialdeko etorkinekin gertatzen den bezala.
|
|
|
Alabaina, noiz galderak lehen pitzadurak eragiten
|
dizkio
, hiru alderdi politikoen artean atzematen genuen, ustezko, adostasunari; noiz kontuak ez dira hainargiak, dirudienez.
|
|
|
Egia esanbehar baldin bada, hiru alderdien estrategiak puntu honetan ez dira oso agerikoaketa interpretazio makurretan erortzeko arriskua dugu. Dena den, beraien artekodesadostasunak begien bistakoak dira; izan ere, nahiz eta denek onartzen duten, batetik, prozesuak derrigorrez demokratikoa izan behar duela eta, bestetik, elkarrekin duten helburua lortzeko hirurek lankide izan behar dutela, bakoitzak bere ñabardurak jartzen
|
dizkio
lankidetzari horri eta, ondorioz, baita, demokraziari, ere.
|
|
|
Moreno-k ni laguntzaileari honako funtzioak esleitu
|
dizkio
:
|
|
|
Alde horretatik Euskararen Unibertsoak eginiko Euskararen normalkuntzaren. Plangintza Orokor baten Proposamenak? ere zalantzak suspertzen
|
dizkio
Txillardegiri, Kataluniakoa eredutzat harturik hemengo egoera politiko soziala ahazten ote duenedo: Ez da ideia desegokia Kataluniaren bidea orpoz orpo ezagutzea eta jarraitzea.Beharbada ohar hau egin genezake(...):
|
|
|
Ulertzen du orain, gertatu zaion fiaskoa erezergatik izan den: gizakiak egiaz maite duena absolutua izaki, Mirenez maitemintzean, absolutuaren gaitasunak eratxiki zizkion hari, liluraturik9 Hots, maitaleak, ez dauzkandohainak ikusten
|
dizkio
maiteari. Gero, errealitatea ametsak baino apalagoa aurkitzenda, eta desengainua dator.
|
|
|
Badago nafar erregeek lotzen jakin ez zuten gauzariketa oker handia egin zutena: Euskara (Lingua Navarrorum) zabartu egin zuten eta okerhorrek ondorio tragikoak ekarri
|
dizkio
Euskal Herriari. 1225 urte inguruan, GaztelakoFernando III. erregeak, bere erresumako agiri publiko guztiak gaztelaniaz idatziakbehar zutela izan agintzen zuen bitartean, bere seme Alfontso X.ak berraginduzuena?, nafar erregeek euskara ez beste hizkuntza guztiak erabiltzen zituzten ofizialkibere erresuman:
|
|
|
Jarrai gakizkion lehengo etsenpluari. B bankuak Aeragileak osaturiko 100 euskoko gordailua bereganatu du; beraz, B k A ri 100 euskozor
|
dizkio
, bankuaren pasiboan idatzitako zorra: baina, zein da aktibo korrespondentearen definizioa?
|
|
|
Izan ere, Frantzian eta Katalunian nolabaiteko arrakasta eduki dutenak faltan ditugu Euskal Herrian; behintzat jatorria hemen daukanik ez dute sortu oraindik. Esaterako, Catalunya Informació estazioak 12.000 entzule zituen (lanegunetan, egunero 30 minutuz gutxienez) 1992an, eta 132.000 izatera pasatu zen 1998 urtean, EGM enpresaren arabera; apiriletik maiatzera arte, Dympanel ek 172.000 entzule esleitu
|
dizkio
. Horrelako irrati estazio batek suspertu egingo luke informazio irrati nazionalaren esparrua Euskal Herrian, Hegoaldean zein Iparraldean.
|
|
|
Nolanahi den ere, digitalizazioaren aroak ahalbide berriak ekarri
|
dizkio
irratibideari eta feedback handiagoko komunikabide bihur daitekeela dirudi. Jasotze digitalak kalitate handiagoko irratia dakarkigu hirugarren milurtekoaren atalasean, nahitaezko aurrerapen teknologikoa dena, irratiak beste hedabideekin lehian segi dezan.
|
|
|
herritar berriak legeak bete ditu eta Estatuak nazioaren herritarrek, berez nazioarenak direnak? dituzten eskubideak ziurtatuko
|
dizkio
–nazioaren hizkuntza eta kultura bereak egiten baditu, esate baterako?.
|
|
|
Liburuz eta hautsez beteta zegoen eta zerbaiten bila hasi da aspalditik ireki gabeko kutxaren barruan. Azala lizunduta duen liburu bat erreskatatu du eta eskuarekin kolpe batzuk eman
|
dizkio
. Hautsak gure aurpegiak estali ditu eta segituan batu da beheko suaren kearekin.
|
|
|
—Baina, baldin Mattinek tigrea ikusi badu, nola aitortzen baitu, tigreak eragin behar izan
|
dizkio
zauriak, edo tigrearen spirituak, hik nahi duana... —eta, halatan, aitak berdintsu eta orobatsu segitu zuen tigrea maradikatzen, egun batean bai eta hurrengoan ere bai.
|
|
|
K. L. idazle gaztea begira begira gelditu zaio; agureak ate nagusiko maratilari eragin dio, behin eta berriz, dardara batean, estualdiren batek larritzen
|
dizkio
barrenak; laster batean inguratu zaio adiskide bat laguntzera; beste bi, gero; beste lau, hurrena; baina ez dute maratila demonioarekin asmatzen. Gelako arduradunak, matrailak leher zorian gorri, larriuneetako irteerara jotzen du, baina hau ere itxita dago, kanpotik itxita.
|
|
|
Oinak alferrik bezela darabiltza, noraezean, bideko hauts eta neke ugariek zentzumenak nahasiko bailizkien. Gau itxia da, desolazioz lurrindua, laiotza; inor ez dabil kalean, inork ez
|
dizkio
hitz politekin belarriak goxatuko. Non dira adiskideak?
|
|
|
bulegaria dela esan ostean, erantsi du ez duela bikotekiderik eta bakarrik bizi dela. En plus, gidariak era guztietako galderak egin
|
dizkio
, baina Rakel ere ez zaio atzetik ibili: ea andregaia duen, ea zelako etxea duen...
|
|
|
Obra laburreko poeta dugun arren, Rikardo Arregik larderia handiz eraiki du kanon propio bat. Bere bigarren liburuan ni pertsonalak presentzia handia hartu du, eta gure egunerokoaren detaile arruntak txertatzen
|
dizkio
mundu mitikoari, indar handiko kontrastetan.
|
|
|
On line egiten den kazetaritzaren ezaugarririk preziatuena elkarrekintza dela esan dezakegu. Bi norabideko komunikazio prozesuan ematen denfeedback ak sekulako baliabideak ematen
|
dizkio
igorleari bere mezua azkar eta etengabe zuzentzeko bere helburuen bila, hau da, egunkaria eta zibernatuaren artean sortzen den harremana zerbitzu gisa planteatzeko.
|
|
|
Proiektua aurrera eramateko, talde horrek lanerako dokumentuak prestatu eta talde bati aurkeztu
|
dizkio
kontrasterako. Talde horretan parte hartu dute Kultura Zuzendaritza Nagusiko zuzendaritzako kideek (Tomas Yerro, Jose Ortega eta Carmen Jusue jaun andreak buru zirela), beste erakunde batzuen ordezkariek (Udal eta Kontzejuen Federazioa; Toki Administrazioko Zuzendaritza Nagusia; Nafarroako Kulturaren Kontseilua; Ondare Historikoaren Zerbitzua), eta, azkenik, Nafarroatik kanpoko liburuzainek, plangintzan eta kudeaketan duten esperientziagatik aukeratuak (Eulalia Espinas, Nuria Ventura eta Magdalena Vinent).
|
|
|
Egiaztagarritasunak esanahia badakar, baina zerbait egiaztatzeko nahikoa bada imajinatzeaz, orduan ez da gehiegi irabazten, alderantziz baizik: ateak irekitzen
|
dizkio
imajinazioaren izenean ezagutzaren munduan sartu nahi den guztiari: ‘Absolutua’ imajinatuta, berari buruzko enuntziatuak egiaztagarriak lirateke; herensuge hegalaria imajinatuz gero, gauza bera, eta horrela segituz dena da on batera ailegatu arte.
|
|
2001
|
|
|
Horrela, behatz bati adarrak aterako zaizkio eskultura batean eta hurrengoan xake pieza bilakatuko da. Marraskiloari hegoak ipiniko
|
dizkio
eta eraikuntza baterako proiektuari, leihoen ordez, begi erraldoiak. Giza irudiei bularrean zein buruan egindako zuloek paisaia ikustea ahalbidetzen dute eta Venusen gorputza erdibiturik, arrautz bat ageri da erdian.
|
|
|
" Trofeo La Galeria" interpretazio onena" Pecata Minuta" n. " El Mundo" egunkariak bi sari eman
|
dizkio
aurten" Pecata Minuta" eta" Flores de otro mundo" filmeetan egindako lanagatik. " Iparragirre sariak 2000".
|
|
|
\ 1981ean Kupoaren Legea onetsi zen, eta horren bidez EAEk (Euskal Autonomia Erkidegoa) Espainiako Estatuak eskaintzen dituen zerbitzuak ordaintzen
|
dizkio
Estatuari, eta hori bost urtez behin negoziatzen da espainiarren eta euskal herritarren arteko bietariko batzorde batean.
|
|
|
Euskararen datuak kezkagarriak egin zaizkie UPN eta PSNri. Azken alderdi honek kritika leun batzuk egin
|
dizkio
dekretuari baina, oro bat, funtsezkoarekin bat datorrela erakutsi du. Irakaskuntza eta administraziorako dekretu berri bat egin zedin lanean ari zen aspaldi eta iazko ekainean Nafarroako Gobernuari hizkuntza politika sakonki berrikus zezan eskatu zion mozio bidez Legebiltzarrean.
|
|
|
Amuaren bidezko harrapaketa sistemak bereizi egiten du arrantzatu nahi den arraina, eta, aldiz, bolanten sistemak ez du inolako hautaketarik egiten, eta kalte larriak eragiten
|
dizkio
arrantza jarduerari. Bestalde, beste hainbat arazo ere sortzen dute:
|
|
|
Idazmakinaren tekla zaharren ohiko hotsa ez da jada inon entzuten, gidoilarien hatzak ordenagailu bizkorraren arratoia erabiltzera ohitu dira. Eta hau guztia gutxi balitz, gainera, telebistak fikzioaren garunak lapurtu
|
dizkio
zinemari.
|
|
|
" Musu lapurra" liburuak azken hauetaz dihardu. Bertan, aita batek banan banan azaltzen
|
dizkio
bere alabari zenbait jende zoriontsu egiten dituen gorabeherak. Gero, beren arteko harremanari lotu, eta bera noiz sentitzen den ondo agertzen dio:
|
|
|
Urte luzez hizkuntzei bizkar eman dieten estatuen baitan jarrera aldaketa nabarmena igarri dute adituek aspaldion, Grezia salbu. Estatu helenikoak gutxiengo turkiarrari eskubide gutxi batzuk onartzen
|
dizkio
eta gainontzekoei (albaniarrak, eslaviarrak eta latinoak) ezer ez. Aurten bertan urte eta erdiko espetxe zigorra ezarri diote aromunioaren (Balkanetako hizkuntza erromanikoa) bultzatzaile bati, «gezurrezko» informazioa hedatu duelakoan.
|
|
|
Legeak hegoak mozten
|
dizkio
euskarari. Euskarak normaltasuna behar du, eta normaltasuna ez da irakaskuntza bakarrik, bizitza osoan euskaraz aritzeko eskubideez ari gara.
|
|
|
Zentrotik aparte samar, noizbait soldata bat kobratzen zuen gizona etxe atzeko baratzean dago eserita. Larrazken epelean itzalarekin batera, txoko batean, pikondo berantiarrak urteko azken fruituak eskaintzen
|
dizkio
. Pikondoak ez du sekula huts egin, diktadura batean bezala hurrengoan.
|
|
|
Pariseko zubipeetan eta taberna zuloetan bere aterpe bakarra duen mozkor bat du protagonista. Halako batean, aberats batekin egingo du topo, eta hark berrehun libera oparituko
|
dizkio
. Baina gauza bat da edarizale amorratua izatea, eta bestea duintasunik ez izatea, dirua hartzeko orduan mozkorrak baldintzak jarriko dizkio bere ongileari:
|
|
|
Halako batean, aberats batekin egingo du topo, eta hark berrehun libera oparituko dizkio. Baina gauza bat da edarizale amorratua izatea, eta bestea duintasunik ez izatea, dirua hartzeko orduan mozkorrak baldintzak jarriko
|
dizkio
bere ongileari: mailegu bat behar du izan, inolaz ere ez limosna, eta beraz, hura itzultzeko bidea jarri behar dio.
|
|
|
Handik aurrera zerbitzu honen ezaugarriek egingo dute gainontzekoa: edozein ordutan eta edozein lekutan izango du erabiltzaileak informazio horren berri, hark horrela nahi badu behintzat, eta bilaketa sistemak informazioa aurkitzeko baliabide guztiak eskainiko
|
dizkio
. Bestalde, ekitaldiak motaren arabera (literatura, bertsolaritza, antzerkia...) eta izaeraren arabera (lehiaketak, erakusketak, emanaldiak...) sailkatuak egongo dira, baita herriaren arabera ere.
|
|
|
Horregatik, zentral termiko berriak irekitzea eragozteko eskatzen dio erakunde ekologista honek Espainiako Gobernuari. Horrez gainera, honako eskariak egin
|
dizkio
gobernuari: lehentasuna eman diezaiola energiaren eraginkortasunari energia eskariaren kudeaketarako programen bidez; energia berriztagarriek dituzten oztopoak kendu eta horien aldeko jarrera har dezala, gutxienez, energia eskariaren %12 bete dezaten 2010 urtean; eta erregai fosilen eta energia nuklearraren alde dauden diru laguntzak energia berriztagarrien eta eraginkortasun energetikoa lantzen duten teknologien alde jar ditzala.
|
|
|
Iru lau urte dituen aurrari, jostailuak bereak direla, ez beste inorenak iruditzen zaio. Jostailuen nagusi dela konturatzen da, eta ez
|
dizkio
inori utziko. Den denak ezkutatzen, erabiltzen eta ukitzen ditu".
|
|
|
Freixenetek aurten Penelope Cruzen aparra eta burbuilak harrotu ditu, beti Donostiako Kontxa ateratzen zuen Codorniuk emozioen filma esplikatu nahi izan digun bitartean. Paco Lobatoni falta zituen seme eta alabak itzultzen
|
dizkio
" El Almendro" k Gabonetan.
|
|
|
Lehenaldiko pasarte hauetan fokalizazioa gehienetan intradiegetikoa da, eta fokalizatzen dena sumagarria edo sumagaitza izan daiteke. Alabaina, zenbait kasutan, fokalizazioa estradiegetikoa dugunean (3 pertsonan), narratzaileak zenbait laguntza eskaintzen
|
dizkio
irakurleari, fokalizazio horren mugak errespetatuz, beharrezkoa kontsideratzen duen informazioa emanez. Laguntza hauek Gerald Princek" narratarioa" deitzen duen instantziaren presentzia salatzen dute, argibide horiek ematean, une horretan irakurlearentzat beharrezkoa jotzen duen informazioa ematen duelako narratzaileak.
|
|
|
Narratzaile honek irakurleari nobelaren beraren egitura eta idazkeraren intertestuak ematen
|
dizkio
, horretarako, gehienetan, bere abiapuntu literarioak izen eta abizenez aurkezten dizkigu: Claude Simon aipa daiteke denboraren eta literaturaren ez linealtasunaz; kontaketaren planotasunaz, detaileen garrantziaz, Flaubert-en L´éducation sentimental; Malcom Lowry ren Under the Vulcano; Robbe Grillet en Project pour une révolution à New York; Paul Válery ren Le cimètier marin; Gide ren kontagintza teknikak; Rilke, etab. Guztiak egilearen unibertso literarioaren adierazle.
|
|
|
Baina aipamena testuinguru garrantzitsu batean agertzen zaigu. Lainoak, ispiluak bezala, oztopo eta mugak jartzen
|
dizkio
idazleari nahi duen mundura heltzeko, desiatzen duen portuko kaira inguratzeko:
|
|
|
Irakurleak kontatzen zaiona egiatzat hartzen du. Kartzelako autobiografia benetakotzat hartuko du irakurleak eta horrek testuari bere balio bereziak emango
|
dizkio
: protagonista heroi bihurtzen da, irakurlearen eta idazlearen arteko identifikazio prozedurak sortzen dira, literatura estetikoaren balioa (hori neurtzekorik balego bezala) bigarren mailara igarotzen da eta ideologiak, edo pertsonaiarekiko lilurak hartzen du haren tokia.
|
|
|
Hiru entzule ditu narratzaileak. Batetik maitea dago eta berari bidaltzen
|
dizkio
Parisetik gutunak:
|
|
|
Garai hartan, samiak ehizatik eta arrantzatik bizi ziren. Museoak sami kulturari eta fenomeno naturalei buruzko erakusketak eskaintzen
|
dizkio
bisitariari. Aintzira izoztuen gainean nahiz elurretan ibiltzeko samiek erabiltzen zituzten lera eta txalupa motak ere erakusten dizkigu.
|
|
|
Aldatutako piezak bezeroari entregatu
|
dizkio
eta, elementu erabiliak hautatzeko aukera dagoenean, horrela jardun ahal izateko erabiltzaileak aurretiaz bere adostasuna adierazi du.
|
|
|
Herria zenbat eta handiagoa izan, orduan eta zerbitzu gehiago eskaintzen
|
dizkio
ibiltariari, baina bada Bideko herri guztiek duten zerbait: jendearentzako taberna eta janari denda, ogia eta kontserbak erosi ahal izateko.
|
|
|
Bularra hartzen duen bitartean, asma edo ekzema bezalako alergiak, katarroak, belarriko infekzioak eta antzekoak harrapatzeko arrisku txikiagoa du umeak eta, modu horretan, txertoaren onurak jaso ditzake: amak hotzeria, larruazaleko eritasun edo beherakorik nozitzen badu, gaitzok ez
|
dizkio
iragango umeari esne bidez baina horrelakoei buru egiteko lagunduko dioten antigorputzak bai, aitzitik.
|
|
|
gida, inoiz ariketarik egin gabea zegoenari, zein ohiko kirolariari ere hagitz baliagarria gertatuko zaio eta, gainera, osasun egoera bikainean dagoenari zein gaitzen bat nozitzen duenari informazio praktikoa eskuratzeko itxaropenak aseko
|
dizkio
.
|
|
|
Seigarren hilabetetik aurrerako haurrak premiazkoak dituen energia eta nutriente guztiak ez
|
dizkio
amaren esneak bakarrik emango; bestetik, haurraren digestio funtzioak heldu egin direnez, elikabidean janari berriak sartu behar dira, arau jakin eta zehatzei jarraiki.
|
|
|
Horrelakorik gerta ez dadin, Europako Banku Zentralak, kide diren herrialdeetako banku zentralekin batera, ahaleginak eta bi egin ditu euroa dela eta, harturiko segurtasun neurriak ezagutarazteko eta, tokian tokiko diruei dagozkienak ez ezik, beste sistema sofistikatuago batzuk erantsi
|
dizkio
diru berriari.
|
|
|
Neurri horrek arazorik ondoriozta dezake 50 zentimoko txanpona sartuz gero: horrelakoetan, erabiltzaileak bi partida jokatzeko aukera izango du eta gainerako 10 zentimoak hurrengo erabiltzaileak baliatu ahal izango ditu, baina makinak ez
|
dizkio
itzuliko erabiltzaileari.
|
|
|
Liberalizazio horrek ateak ireki
|
dizkio
egiazko lehiakortasunari eta, horri esker, zerbitzu eskaintza ugaldu eta tarifak jaitsi egin dira, ondorioz poltsikoak lasaitasuna aurkitu du eta erabiltzaileak, erosotasuna, zalantzarik gabe.
|
|
|
Lau lokaletik baten ez da jendaurrean jartzen otorduko jakien berri eta horrek eragozpenak sortzen
|
dizkio
bezeroari.
|
|
|
Horrekin batera, ordea, informazio argi eta zehatza eskuratu nahi duen kontsumitzaile xehea ere kontuan harturik, elikagaien kontsumo eta maneiuan ohiturak hobetu ahal izateko, gerora praktikan jartzeko moduko gertatuko diren azalpen soil eta ulergarriak ematen
|
dizkio
.
|
|
|
LOREk kaktusari arantzak mozten
|
dizkio
, azkazalak mozteko guraize batzuekin. DANI kaletik dator bere argazki kamarekin.
|
|
|
TOMASek besoa luzatzen du kafea hartzeko, baina JOXEPAk oztopoak jartzen
|
dizkio
bidean: esnea, zukua...
|
|
|
LEIRE TOMASengana gerturatu eta belarriak estaltzen
|
dizkio
.
|
|
|
MIRENek paperak zimurtu eta DANIri botatzen
|
dizkio
, etsipenez.
|
|
|
TOMASek paper txiki batzuk ikusten ditu, JOXEPA eserita egon den tokian. TOMASek paperak ematen
|
dizkio
.
|
|
|
Lur jota dator. Inori ezer esan gabe, bost mila pezeta ematen
|
dizkio
TOMASi. ANGELA eta TOMAS JOXEPAri begira.
|
|
|
Atea irekitzen da eta JOXEPA sartzen da. Paper txiki batzuk (txuletak) ematen
|
dizkio
, TOMASi.
|
|
|
ANGELA sartzen da etxean eta zuzenean doa MIRENen triparengana. Neurriak hartzen
|
dizkio
jostun metro batekin.
|
|
|
LEIREk largabistak kentzen
|
dizkio
. JOXEPAk lataren olioa ogiz busti eta ahora darama.
|
|
|
LEIREk JOXEPAri ematen
|
dizkio
berriro largabistak eta mahaian esertzen da.
|
|
|
Nire bati senargaiak adarrak jarri
|
dizkio
, beste neska batekin dabil eta ez dakit zer egin. Esan ala ez esan, hori da nire zalantza.
|
|
|
BRAULIO bere parean dago eserita. TOMASek botilak ematen
|
dizkio
eta honek etiketa puskatzen du.
|
|
|
TOMASek kikara hartzen du. Betazalak altxatzen
|
dizkio
MIRENi edariak drogarik ez duela frogatzeko.
|
|
|
IDOIA TOMASengana doa. Masaialk atximurkatzen
|
dizkio
.
|
|
|
MIREN hurbildu eta bi musu ematen
|
dizkio
MARISAri.
|
|
|
TOMASek marrazkiak atera eta sudur aurrean jartzen
|
dizkio
.
|
|
|
ANA eta DANI badoaz. ANTONek hankak kentzen
|
dizkio
bere mahaitik IMANOLi.
|
|
|
Testua prozesatu eta aztertzen duen irakurle aktiboaz ari gara, munduaz etaerrealitateaz ezagutza jakin batzuk dituen irakurleari buruz. Testua irakurtzean, direlako ezagutza horiek aktibatu eta testuari aplikatu
|
dizkio
. Bi alderdiditugu hemen.
|