|
2000
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk, besteen bildumetatik harturik edo neuk entzunak.
|
|
2001
|
|
|
Segitu dut, halaber, gaztelaniazko egunkari nagusietako informazioa, eta nazkatuta nago. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk.
|
|
2002
|
|
|
Har
|
ditzagun
adibide batzuk, entzunak eta ezagunak direnak:
|
|
2004
|
|
|
Eman
|
ditzagun
adibide batzuk. Galiera (Galia’ko kelta mintzaira) hiltzeko, lege hizkuntza latiña izanagatik ere, bost ehun bat urte behar izan zituen.
|
|
2005
|
|
|
kontzeptua azpimarratzen dute. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Escudero eta Gonzalez-en esanetan (1987) berrikuntzaren kontzeptua «erreformaren azpiatal bat da.
|
|
2007
|
|
|
Praktika batzuen bidez arazoak konpondu eta konstituzio zuzenbide idatziaren hutsuneak bete daitezke, baina berriro diot, konbentzio horiek betetzen ez badira, ez dago inolako zehapen juridikorik eta ezin da inongo auzitegitara jo horiek betetzea eskatzeko. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: EKren 115 artikuluak Gobernuko lehendakariaren esku uzten du Kongresua, Senatua eta Gorte Nagusiak (hau da, bi ganberak) desegiteko eskaera erregeari egitea.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide gehiago. Egin dezagun hurrengo perpausak itzuli behar ditugula (aditz banakoak):
|
|
2008
|
|
|
Ekar
|
ditzagun
adibide batzuk.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk (1 taulan). Gastu gutxiko izen bat kode orokorreko izena izan ohi da; guztion eskueran dagoen kode batek ematen digu izenaren zentzua.
|
|
2009
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk. Honako taula honek hiru kasu hauek jasotzen ditu:
|
|
|
Esan genezake erabilera ez zela izan oso sistematikoa, eta ez zela erabili gaur egun erabiltzen dugun bezala; azken hori bi zentzuetan, marra erabili zuten gaur erabiliko ez genukeen kasu batzuetan eta, alderantziz, ez zuten erabili gaur erabiliko genukeen zenbait kasutan. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk.
|
|
2010
|
|
|
Horrela bada, esanguratsua bilakatzen da aditzaren tarteki gisako kokagunea, baina, bereziki interesgarria da esaldiaren azkenekoa. Jar
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
|
Eta hain da horrela, gerta daitekeela latinezko testu berak bi itzulpen edo egokitze desberdin izatea, berbaldiaren zirkunstantzien arabera. Ekar
|
ditzagun
adibide batzuk konparagarri:
|
|
2012
|
|
|
Zientzialari askok jasan behar izan dute Seralinirentzat berarentzat ez da lehenengo aldia Monsantoren presioa, beren ikerketen berri emateagatik. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk.
|
|
|
Ezin konta ahaleko erabilerak Web orri batean aurki dezakezu, blog batean, sare sozialetan, poster batean, orrialde edo liburu batean? Ikus
|
ditzagun
adibide jakin batzuk. Egunkari zein aldizkarietako paperezko edizioan azaltzen dira kode hauek azken boladan, albisteen ondoan.
|
|
|
Aukeraren ondoren, IP helbide bat, IP helbideen tarte bat edota IP helbide bat eta ataka zenbakiak zehaztu ditzakegu. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
|
Dena den, Gandhiren baitan badago erabaki erradikalentzako unerik eta baita ere pragmatismorako unerik ere. Aipa
|
ditzagun
adibide pare bat. Horrela, 1915ean Indiara itzultzen denean, ordurako lider politiko ezaguna delarik, protesta publikoa egiten du bere omenez antolatu den ekitaldian hitzaldi denak ingelesez izan direlako:
|
|
2013
|
|
|
Sinatu gabeko hitzaurredun aleetan lehena 1 zenbakidun alea da, eta azkena, ostera, 84 zenbakia. Nolanahi den, zenbaitetan, hitzaurrea sinatu gabea izan arren, itzultzailearena dela ondoriozta daiteke, modu esplizituan agertzen baita adierazita zenbait esamoldetan; ikus
|
ditzagun
adibide bi:
|
|
|
Ondoren, bakoitzak paper batean idatziko du zer hitz erlazionatu dituen eta zein den lotura horretarako arrazoia. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
2014
|
|
|
Ekar
|
ditzagun
adibideok erakusteko susmoa egin daitekeela etenpuntuekisilunea eta ondoren esango denaren inguruko zalantza edo ispilatzen dutela.
|
|
2015
|
|
|
Jar
|
ditzagun
adibide pare bat: Lukas 7,30:
|
|
|
Nomenklatura sistematikoan mono aurrizkia ez da idazten (salbuespena oxidoen kasua da, aurrerago ikusiko dugunez). Azter
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
|
Har
|
ditzagun
adibide gisa XX. mendean zehar emakumeek egindako errebindikazioak: sufragista ingelesen borroka, edo berdintasun laborala lortzeko borroka, besteak beste.
|
|
2016
|
|
|
Horrez gain, UFak asko aldatzen dira hizkuntza batetik bestera (Sanz, 2015), eta, hortaz, sarritan ez dira itzultzeko errazak izaten. Har
|
ditzagun
adibidetzat sailkapenean aipatutakoak:
|
|
2017
|
|
|
Har
|
ditzagun
adibide batzuk. Lehenengo biak, azken urte hauetan plazaraturikoak, euskalgintzan erreferentziak iruditu zaizkigun bi egilerenak dira.
|
|
|
Zer esaten zen 1980ko urteetan? Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
2018
|
|
|
Hori horrela, Aranak (2006, iii v) Iruñeko euskara nolakoa zen deskribatzeko egiten duen saio laburrean, anakroniaren arazoa garbi dakusagu. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk. Data bat finkatu gabe ezin da esan, Aranak (2006, v) dioen bezala, burua> burue bezalakorik ez dela Iruñean ageri:
|
|
2019
|
|
|
Jar
|
ditzagun
adibide batzuk. Gremio horretako animalia guztiak, hots, ganadua, kode alfanumerikoen eta askotariko itxura eta ezartzeko moduak dituzten txipen bidez daude identifikatuta.
|
|
|
Biak zoriontsu daude, eta hain daude zoriontsu ezen bidegabekeria handia bailitzateke batarengandik bereiztea besteaz mintzatzeko, nahiz horrelako zerbait egin dugun, zeren, beste narrazio fantasia handiagoko batean frogaturik gelditu zen bezala, bi pertsonaiaren aldi bereko ekintzak deskribatzea ezinezkoa baita, fisikoki eta mentalki, batez ere elkarrengandik urrun daudenean, narratzaile baten apeta eta nahikeriaren menpeko, jakina delarik, gainera, narratzaile hori kezkatuago egon ohi dela bere kontakizunaren interes objektiboak irizten dien horiekin, honako edo bestelako bigarren mailako pertsonaiaren esperantza ez zilegiekin baino, alegia, beti nahiago izango dituela heroi eta protagonisten ekintzak eta hitzak bigarren mailakoaren esan egin apalak baino. Eta heroiez ari garenez, aipa
|
ditzagun
adibide gisa Mahai Biribileko zaldunek edo Graal Santuko zaldunek eremutar jakintsuekin edo bidera ateratzen zitzaizkien dontzeila misteriotsuekin izaten zituzten topaketak, zeinen ondorioz, ikasgaia eta alegia iristen zirelarik, zaldunak abiatzen baitziren mentura eta topaketa berrien bila, eta gu, nahitaez, haiekin, orrietan abandonaturik gelditzen zirelarik, ez gutxitan erabat eta betiko, erem... Maria Sara eta Raimundo Silvaren kasu honetan, gauza biziki korapilatzen da, ikusirik biak direla pertsonaia nagusiak, nagusiak izaten ari diren bezala euren keinu eta gogoetak, finean, zailtasuna ezin gaindituzkoa dela iritzirik, keinu eta gogoeta horietan oinarrizkoa dena aukeratu dugu, irakurlearen irizpideak oinarrizkotzat onartuko duen zerbait, adibidez, Maria Sarari dagokionez, lehen bakarrik nagitzat hartu dugun mugimenduan boluptuositatezko zerbait ere egon zela ohartaraztea, eta, Raimundo Silvari dagokionez, ezpainak idor dituela esatea, bat batean bere gorputzean ustekabeko sukar bortitz bat sartu izan balitz bezala, dardara batean dago, urduritasunak utzitako ajea da, elkarrizketa bitartean kirioak atezuan egon da, agur esateko lipar laburrean engainagarrikiro baretuak, orain burrunbaka ari dira alanbre tenkatuak bailiran, edo, edertasunari eta hunkidurari begirunea erakustearren, esan dezagun harpa eoliko bihurtu direla, haizeak, ziklonikoa den arren, bibrarazten duen harpa eolikoa.
|
|
|
Ez dira falta koplak(" Legez Marixa gaur"," Egun da Santimamiña" bezala) edo zortzikoak(" Etxe bat erretzen Putxux errekan", edo" urte Don Jazinto Argaya gotzai sagaratu zutela"), baina joera tradizionalak erabiltzen dituenean ere, estrofismoa aldatu egiten du Juan Mari Lekuonak. Begira
|
ditzagun
adibide hauek:
|
|
2020
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk96.
|
|
|
Interesgarria da ikustea Naparraren desagerketaren errua nola banatu den Espainiako kazetaritza liburuetan. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
2021
|
|
|
Interpretazio egokia, beraz, bigarren atalak lehendabizikoarekin duen harremanean oinarrituta egin behar da. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
|
haien bidez esatariak ohartarazten edo iragartzen dio hartzaileari —edo are bere buruari ere— lehenago adierazi duenari buruzko azalpen bat datorrela birformulatzaile esplikatiboak txertatzen duen diskurtso atalean. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk:
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Horrelakorik ez zian listokume horrek espero (X. Amuriza" Larraun"); Nundik ibiliko ote gera, ba, markeskume onek aizea ar dezan (Etxaniz); Txahala esaten jako edozein beikumeri (Mogel); Ta orra, ordun, ez soilki idazle bat galdua, baizik aren ikasbide ona ere, idazlekumerik sortzeko bideak langatu (Lizardi); Saskigilekume izan arren, izketa atsegiña du, esan zion amari (Orixe).
|
|
|
aberkoi, amakoi, ardankoi, emakoi, elizkoi, etxekoi, gizakoi, haragikoi, herrikoi, lurkoi, ohekoi, sabelkoi, sukoi, zintzurkoi. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Arimaren ilunpea, gogo nahastea, gai purtzil eta lurkoietarako lera (P.
|
|
|
Eta batzuek gutxiespen kutsua ere izan dezakete. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Beltzarana zen, mozkote samarra, isil, (Egunkaria); Hortaz —ari zen mutiko sendokote bat—, esan diot Justini gure logelan ezkutatzeko (I. Mendiguren); Zure izaera baldarkote horrek galtzen zaitu (Goenkale); Koadrilako bat da handia.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Jendeak zioen ile luzeko gizon bat zela, mamu antzekoa (A.
|
|
|
6.3.3b Aurkitu dugu beste atzizki txikigarri baten ondotik doan ñoren adibide bat ere, herrixkaño. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk. Nire haurtzaroan fama txarra zuen Lanbarak gure xaharren mihietan, huntza entzutean erraten baitzuten, halako trufaño batekin:
|
|
|
Adierari dagokionez, askotan gutxiespenezko kutsua hartzen dute eratorri hauek. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Proserpine andereñoa:
|
|
|
Kontzesio perpausetan nolabaiteko baldintza bat dago. Har
|
ditzagun
adibide hauek: Datorrena datorrela, nire etxeko ateak irekiak izango ditu; Zernahi gerta dadin gure artean, lagun izaten jarraituko dugu.
|
|
|
Baliabide emankorra da oso. Eman
|
ditzagun
adibide batzuk: Berak bakarrik dakien moduan egin zuen patata tortilla; Ahal genuen eran atera ginen egoera zail hartatik; Bibliak esaten duen arabera jokatzen du egunerokoan; Inor ohartzen ez den gisan egiten ditu bere egitekoak; Goizean esan dugun moldean antolatuko dugu eguna.
|
|
|
Ez da hori beti eta nahitaez horrela; maiz ikusiko dugu barnean. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Ez zen nehor atrebitu haren hartzerat:
|
|
|
batzuetan argumentu bat bakarrik, eta beste batzuetan bi. Horrela, ikus
|
ditzagun
adibide hauek: Itsuak izugarrizko kolpea hartu zuen paretaren kontra, eta ikusten hasi zen; Sortzetik zen gorra, baina bost urterekin hasi zen entzuten; Apetitu gabe egon da baina orain ongi jaten du.
|
|
|
Askotan izen sintagma batean adjektiboak betetzen duen zeregina aposizioan doala esan ohi dugun izen batek, edo beste izen sintagma batek betetzen du; hau da, ondoan daraman izenaren zer nolakoa adierazten du. Ikus
|
ditzagun
adibide hauek: Larrañaga irakasleak irakatsi zigun iaz matematika; Gasteizen, Arabako hiriburuan, taberna ugari dago.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Munduaren lau bazterretako berriak ere apur bat jakitea on da; laket da (Hiriart Urruti); On da irudimenaren bost zentzumenak lehen eta bigarren kontenplazioetan ezartzea (P.
|
|
|
idazle bakar batek ere ez ditu sistematikoki erabiltzen, eta askotan bertsoak izaten dira (bertsoaren neurria osatu beharraren baldintza ere hor dago); bestalde, perpaus amaigabeak edo iruditzen zaizkigu batzuk, anakoluto gisakoak. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Ez gera konturatzen/ edadez sarritan,/ nahiz ta ikusi arren zar hauek begitan,/ begira nola dauden orain inbiritan,/ gazte ez gera izango iñor bi alditan (Uztapide); Neure bizitza zelangoa dan egiten nua autortu, nahiz ta gizonak gura ez arren azeria ontzat hartu (B.
|
|
|
berria zabaldu, notizia etorri, agindua eman, jakitun egon, jakina izan, ziur izan, beldur izan, gogoan izan, esperantza izan, irudipena izan, susmoa izan, arrazoi izan, etsita egon... Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Egun batez berria zabaldu zen Dachau ra joan behar genuela (Etxehandi); Senarra jakitun zegoen emazteak ez zuela irakurria Jules Verneren liburua (Zurutuza); Ziur da jakinaren gainean dagoela Martinekin duen harremanaren alderdi intimoenez (Saizarbitoria); Jakina naiz isil isilean lan egin duela (Jon Muñoz); Eta susmoa izan zen norbaitek debekatu ziola Luvinori entziklopedia erakustea (Elorriaga); Irudipena izan zuen alaba ez zela besteak bezalakoa (Zubizarreta).
|
|
|
zera, hau, honela eta horrelako elementuez ari gara. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: Zera bururatu zitzaion:
|
|
|
Joan den astean esan ziguten atzo jai izango zela; Gaur noiz jaikiko ginen galdetu zuen; Orain hemen egongo nintzela esan nizuen. Hau da, adizki nagusiak erabakitzen du mendekoaren denbora forma; konpara
|
ditzagun
adibide horietako mendeko perpausetako aditz formak eta, hizketa gunearen arabera, legozkiekeen perpaus lokabeetakoak (azpimarraturik eman ditugu aldaketak): atzo jai izan zen/ jai izango zela; bihar noiz jaikiko zarete?
|
|
|
Batzuetan hautsi egiten da, eta euskarak, zenbait agerralditan, ez du konfigurazio ergatibo kanonikoa erakusten. Jo
|
ditzagun
adibide hauek: Zu Pirinioetan egon zara/ Zuk Pirinioetan eskiatzen duzu.
|
|
|
40.9d tuz/ tuaz moldea erabiliz eraikitako moduzko perpausak ez dira beti turik eta tuta moldekoen baliokide izaten. Begira
|
ditzagun
adibide hauek: Babarrunak janda etorri naiz lanera; Babarrunak janez etorri naiz lanera.
|
|
|
Postposizioa ordean forman ere erabil daiteke, tu partizipioaren ostean Hegoaldean eta tzeko formaren ondoren Iparraldean. Bil
|
ditzagun
adibide batzuk: Plazara joan orde, doa dantzara eta ostatura (J.
|
|
|
Ekar
|
ditzagun
adibide batzuk, hiztegi horretatik (gorabehera postposizioarenak) eta OEHtik (despit enak):
|
|
|
Ekar
|
ditzagun
adibide batzuk: a) ela menderagailua daramaten indikatibozko aditzak:
|
|
|
Eroski Consumer Nahas gaitzaketen ontziaren elementuak Ontzian zalantzak sortu edo nahasteko moduko elementuak daude. Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk: 1 Pisua kontrako bolumena.
|
|
2022
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide adierazgarri batzuk. Bankariaren emaztearen etxeko lanak ezin dira parekatu langilearen emaztearenarekin, zaintza, ardura, ardura eta abarreko zereginei zenbaterainoko garrantzia ematen zaien ere.
|
|
2023
|
|
|
Bai, Euskarak badu hiztegi jori eta aberatsa alor honetan ere. Ikus
|
ditzagun
adibide gutxi batzuk. Laidoen artean" akats" edo ezaugarri fisiko nabarmen bat duenari" jakinarazten" zaio, maiz ankerkeriaz, min egin nahi zaiolarik:
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide gutxi batzuk.
|
|
|
Ikus
|
ditzagun
adibide batzuk:
|