|
2001
|
|
|
Zuntz asko duenez, heste mugimendua errazten du, eta, beraz, idorreria kronikoa duten pertsonentzat dira bereziki egokiak. Hala ere, heste gasak pilatzen
|
dituzten
pertsonentzat ere oso ahul gerta daitezke.Folato ugari dituenez, Bruselako azak kontsumitzeak anemia prebenitzen edo tratatzen laguntzen du. Gainera, bitamina ugari duenez, landare burdina xurgatzen du.
|
|
2002
|
|
|
Bada pertsona talde bat arrisku handikoa, era honetako lesioren bat izanez gero: zirkulazio arazoak dituzten diabetikoek bereziki zaindu behar dituzte oinak eta baita beheko gorputz adarretako arteriosklerosia eta odol fluxuaren arazoak
|
dituzten
pertsonek ere.
|
|
|
Baina emaitzak ez dira soilik garapen bidean dauden herrialdeetan txertatzeko itxaropen gisa aurkezten. Jateko txerto horiek oso erabilgarriak izan daitezke medikazio luzea behar duten gaixotasunak
|
dituzten
pertsonentzat ere. Platanoak, txertoa Aukera hori aurkezten dute Queenslandeko Teknologia Unibertsitateko ikasleek osatutako ikerketa taldeak, baita Australian ere.
|
|
2003
|
|
|
Bi erakunde horien arabera, jostailuak ondo aukeratzeko, aldez aurretik gogoeta egin behar da, eta “zer duten, zer nahi duten eta zer behar duten haurrek” jakin, hautatutakoak jostailuak modu integralean garatzen lagun dezan. Gogoan dute jostailuak egokitu zaien haur zehatzerako hautatu eta pentsatu behar direla, afektuz eta ilusioz entregatu behar direla, eta beste haur batzuekin eta helduekin partekatu behar direla, “gurasoek, aitona amonek eta adingabeak zaintzen
|
dituzten
pertsonek ere jolas egin dezaten eta haurren nortasuna, trebetasunak eta interesak ezagutu ditzaten”. Halaber, adierazi dute ezin direla erosi haurrek eskatzen dituzten jostailu guztiak, eta hautaketa bat egin behar dela telebistan eta publizitate katalogoetan agertzen ez diren beste joko batzuk ikusi eta aurkitu ondoren, “publizitate mezuek ez baitute beti balioetan hezten”.
|
|
2004
|
|
|
Kromo urritasuna herrialde garatuetan gertatzen den bizi motaren ezaugarria da; izan ere, batzuetan, gehiegi kontsumitzen dira aurrez prestatutako jakiak eta irin finduak (ogiak, pasta, azukreak, gozokiak…), jatorrizko elikagaiek baino kromo gutxiago baitute. Gainera, intsulinarekiko edo diabetesarekiko erresistentzia duten edo alkoholismo arazoak
|
dituzten
pertsonek ere arrisku handiagoa dute kromo defizita izateko, baita denbora luzez argaltzeko dieta egiten ari direnek ere. Halaber, adineko pertsonak zaurgarriak dira, batzuetan dieta desegokiak egiten baitituzte, bereziki bakarrik bizi badira.
|
|
2005
|
|
|
Gabezia fisiko edo sentsorial larriak nozitzen
|
dituzten
pertsonek ere goza dezakete elurretako kirolen praktikaz
|
|
|
“Hotzari aurre egiten diogu mugituz, eta geldirik egon behar duten pertsonek arreta handiagoa jarri behar dute”, azpimarratu du Arriolak. Tiroide arazoak, Alzheimerra edo zenbait dementzia maila
|
dituzten
pertsonak ere hotzari aurre egin diezaiokete, hotz sentsazioaz jabetu gabe. Hotzak kalte hauek eragin ditzake:
|
|
2006
|
|
|
Erabiltzailearen profila ezgaitasun fisikoren bat duten pertsonei dagokie, Gurutze Gorriko Osasun eta Sorospen Departamentuko kide Paco Riescok azaldu zuenez. Hala ere, beste erakunde espezializatu batzuen laguntzari esker, beste ezgaitasun mota batzuk
|
dituzten
pertsonak ere artatzen dira. Gaur egun, Almeria, Cádiz, Malaga, Granada, Ibiza, Menorca, Mallorca, Lanzarote, Las Palmas, Tenerife, Kantabria, Bartzelona, Girona, Tarragona, Ceuta, Asturias, Pontevedra, Murtzia, Alacant, Castelló, Valentzia eta Gipuzkoa probintzietan eskaintzen da zerbitzu hori.
|
|
|
Azek beste barazkiek baino digestio arazo gehiago sortzen dituzte, zelulosa asko dutelako eta sufre konposatu ugari dituztelako. Hala ere, tolerantzia hobetzeko oso estrategia sinpleetara jo daiteke, eta aerofagia edo digestio astunak
|
dituzten
pertsonek ere arazorik gabe sar ditzakete beren dietan. Kuminoaren eta mihiluaren eraginez, ez dira hain fratulentoak izaten, eta koiperik erabiltzen ez bada, digestioaren astuntasuna saihesten da.
|
|
2008
|
|
|
Gainera, ekitaldi handietarako limusinak edo auto zaharrak alokatzen espezializatutako negozioak daude. Behar bereziak
|
dituzten
pertsonek ere automobil bat alokatu dezakete, gero eta enpresa gehiagok eskaintzen baitituzte ezinduei egokitutako ibilgailuak. Hertzek, adibidez, Peugeot 307 eskaintzen ditu.
|
|
|
Hala ere, krustazeo honen bidez egindako gehigarriak ez dira albo ondorioetatik salbuesten; ohikoenak beherakoa eta digestio arazoak dira. Arrainari alergia dioten pertsonek ez dituzte produktu horiek erabili behar, ezta hemorragiak
|
dituzten
pertsonek ere; izan ere, egiaztatu ahal izan denez, odoluste denbora gehiago behar izaten dute. Antikoagulatzaileak edo antiinflamatorio ez esteroideoak bezalako sendagai batzuen ekintzan ere eragin dezakete, eta, beraz, sendagile batek agindu luke haien kontsumoa.
|
|
|
Balio solidoak: dibidendu bidez errendimendu handia ematen duten balio solidoak erosi
|
dituzten
pertsonek ere, epe ertain edo luzera, ez dute salmenta eragiketarik egin behar; izan ere, ordainsari horren bidez, urteko errentagarritasuna egungo inflazioaren gainetik(% 4,6) lor dezakete. Epe laburrera inbertsioa bideratu dutenentzako soluziorik zailena da.
|
|
2010
|
|
|
Tenperatura altuekin lotutako arazo horiek izateko arrisku handiena duten pertsonak haurrak, zaharrak eta jarduera fisiko garrantzitsua egiten dutenak dira. Hala ere, botikak hartzen
|
dituzten
pertsonek ere arreta handia jarri behar dute. Beroa eta botikak:
|
|
2011
|
|
|
Fototipo jakin batzuk
|
dituzten
pertsonak ere zigortzen ditu eguzkiak, 1 fototipoa (larruazal oso argia) eta 2 fototipoa (larruazal argia) dutenak, hain zuzen; eguzkiari alergia diotenek ere kontu handiarekin ibili behar dute, baita argi erupzio polimorfoa dutenek ere eta eguzkia hartzeko debekua eragiten duten sendagaiak hartu behar izaten dituztenek, besteak bete antibiotiko batzuk (minoziklina eta tetraziklina) edo hipertent...
|
|
2012
|
|
|
“Kafe on batez gozatzeko, ez da inor eho behar” kanpainaren bidez nabarmendu nahi da bidezko merkataritza “onuragarria dela kontsumitzaileentzat, kalitate handiko produktuak baitira, lehengai naturalekin eta prozesu ekologikoen bidez eginak”, Koordinakundea nabarmendu du. Haiek egiten
|
dituzten
pertsonei ere laguntzen die, haien lan eskubideak eta bizi kalitatea bermatzen baitira. Azkenik, bidezko merkataritzan “ez dago haurren lan esplotaziorik, eta emakumeak talde ekoizleen erabaki organoetan parte hartzea sustatzen da”, gehitu du erakundeak.
|
|
|
Normalean, ez dira gomendagarriak 18 urtetik beherakoetan edo 65 urtetik gorakoetan. Halaber, saihestu egin behar dira haurdunaldian eta edoskitzaroan, baita osasun arazoak
|
dituzten
pertsonen artean ere. Adituek diotenez, bi hilabete baino gehiago ez dituzte luzatzen, norbaitek gainbegiratu gabe.
|
|
|
Azken batean, erraz digestatzen den haragia da, eta oso baliagarria argaltzeko edo muskulazioko dietak egiteko. Kantitate txikitan, azido urikoa duten pertsonentzat egokia da, eta kolesterol eduki txikia duenez (azala izan ezik), dislipemia arazoak
|
dituzten
pertsonek ere jan dezakete. Nola prestatu oilasko haragia Oilaskoa da etxeetan gehien kontsumitzen den haragi mota.
|
|
|
Horri gehitu behar zaizkio albiste ekonomiko txarrak, gero eta gehiago zabaltzen baitira albistegiak, herrialdearen etorkizunean ziurgabetasun handia sortzen baitute eta herritarrengan austeritatea bizitzeko modu bihurtu baitute. Batez besteko posizioa, gutxi asko aseguratutako lana eta diru sarrera erregularrak
|
dituzten
pertsonak ere gutxitu egin dira egiten dituzten erosketen kopurua eta zenbatekoa. Orain dela gutxi egindako inkesten arabera, elkarrizketatuen erdiak baino gehiagok ez du erosiko udako merkealdian.
|
|
|
Beste aukera bat umezain bat aukeratzea da (noizbehinkako lana, gurasoak noizean behin joaten diren bitartean) edo zaintzaile edo zaintzaile bat, egun eta ordu jakin batzuetan haurrak modu erregularrean atenditzea eskatzen baitu. Agentzia horietako askok, adingabeekin egoteaz gain, etxeko lanak egiten
|
dituzten
pertsonak ere eskaintzen dituzte. Umezainen tarifak aldatu egiten dira agentziaren eta zerbitzuaren arabera.
|
|
2013
|
|
|
Ikerketaren ardura duten adituen arabera, kobrea duten mikrobioen aurkako gainazalak erabiltzeak «norobirusa hedatzea murrizten lagun dezake». Kobrea duten gainazalek lagundu dezakete norobirusa hedatzen Birusa gainazal solidoetan egon daiteke eta zenbait garbiketa irtenbideren aurrean erresistentea da; beraz, gainazalak ukitzen dituzten eta infekzio berriak sortzen
|
dituzten
pertsonei ere gerta dakieke. Adituek diotenez, gainazalak desinfektatzeko beharrezkoa da hipokloritoa (%0, 1) erabiltzea (1.000 ppm ko kloroaren baliokidea).
|
|
2014
|
|
|
Baina, behin eta berriro, okertze hori iragankorra da. Gizarte zientifiko honek jakinarazi du hezetasunak eta presio atmosferikoaren aldaketek (denbora aldaketa bat gertatzean nabarmenagoa dela) artikulazioak kaltetuta
|
dituzten
pertsonengan ere eragina izan dezaketela, gaixotasun horiek gaixotasun atmosferikoaren bat bateko aldaketak detektatzeko gai diren presio hargailu eraldatuak baitituzte. Gainera, denbora bat batean aldatzen denean ere min gehiago senti dezakete.
|
|
|
Horren ondorioz, lanera joateko bizikleta erabiltzen duen langile bati, eta egunero 10 kilometro egin behar baditu, bi euro baino gehiagoko hobaria emango zaio joan etorrietan. Erresuma Batuanibilgailu horiek aukeratzen
|
dituzten
pertsonei ere mesede egiteko neurriak dira, beren lana egin arte. Oraingo honetan, duela zortzi urtetik hona soldaten ordainsari malguaren zati da, bere lantokira joateko lana bultzatzeko formula gisa.
|
|
2017
|
|
|
Hasteko gorputzak entzimak sortzen ditu. Ez dago «entzima ama» bat, eta hori agortzen bada, gaixotasunak
|
dituzten
pertsonei ere ez zaie sartzen, eta ez dira organismoaren egituretan sartzen janariaren entzimak; hala ere, zeregin garrantzitsua dute elikaduraren hainbat alderditan. Elikagaietan edo pertsonetan ere badago entzimarik?
|
|
2019
|
|
|
Bihotz hodietako, neurologiako edo arnas aparatuko eritasun kronikoak dituztenek ez lukete osasun zentroan hitzordua falta behar. Diabetea, obesitatea, hantura gaixotasun kronikoak edo anemia batzuk
|
dituzten
pertsonei ere gomendatzen zaie, besteak beste. Pneumokokoa Gaixotasun pneumokozikoak infekzio larriak eragin ditzake nerbio sistema zentralaren estalduran (garuna eta muina), biriketan eta odol isurian.
|
|
2020
|
|
|
Eta harrezkero norekin egon den harremanetan (bi metro baino gutxiagora gutxienez 15 minutuan). Ondoren, senitarteko, lagun edo lankideak bilatzen dituzte, baina baita zaintzaileak, osasun langileak, jendearentzako negozio bateko bezeroak edo aisialdiko jarduerak partekatu
|
dituzten
pertsonak ere. Irudia:
|
|
2022
|
|
|
Adina ez da eragozpen Internetek eskaintzen duen potentzial guztia erabiltzeko. Telefono mugikorren bidez, batez ere, senitartekoekin eta lagunekin konektatzen dira, gaurkotasunaren berri dute, aisialdiaz gozatzen dute eta beren interes berberak
|
dituzten
pertsonak ere ezagutzen dituzte. Kalkuluen arabera, 65 urtetik gorako 39 milioi erabiltzaile baino gehiago daude mundu osoan Twitter, Skype eta Facebook en.
|
|
2023
|
|
|
Jakina da aldez aurretik biriketako infekzioak izan dituzten pertsonek edo BGBK (biriketako gaixotasun buxatzaile kronikoa), fibrosi kistikoa (FQ), alfa antitripsinaren kontrako defizita edo diszinesia ziliar primarioa dutenek infekzio mota hori izateko arrisku handiagoa dutela. Arazo autoimmuneak
|
dituzten
pertsonek ere, hala nola artritis erreumatoidea edo Sjogrenen gaixotasuna edo tratamendu immunosupresorea dutenek, kutsatzeko arrisku handiagoa dute. Infekzio horrek hezurrak, azala, ehun bigunak eta, bereziki, birikak uki ditzake.
|