|
2006
|
|
|
Legeria asko dago, baina boteretsuek ez betetzeko modua bilatzen dute. Adibidez, Estatu Batuek sinatu nahi ez
|
dituzten
ingurumenari kalte egiten dioten emisioak murrizteko itunak. Boterea kontrolatzea beti izan da Zuzenbidearen zailtasuna.
|
|
|
Era berean, erakundeak ohartarazi zuen industria prozesuetarako energia iturri gisa erabilitako baliabide naturalen gehiegizko eskaria. “Horren ondorioz, kontsumitzaileek ezagutu behar
|
dituzten
ingurumen inpaktuak sortzen dira, horien erantzukizuna hartzeko eta horren arabera jarduteko”, adierazi zuen. Biztanleriak ura zentzuz kontsumitu behar du ohiko jarduera guztietan, CECUk gomendatu zuenez, “Espainia lehorteak markatutako herrialdea da”.
|
|
|
Baina, hortik haratago joan behar da, bere ustez, jendearen osasuna bermatzeko. Urrutiarentzat, antenek behar dituzte orain ez duten arautegi bat, kokalekuen ezagupen publikoa, galdapenak jartzeko aukera, kutsadura elektromagnetikoa kontuan hartuko
|
dituzten
ingurumen ikerketak aurretik egitea, Osasungintzarako Mundu Erakundeak (OME) eskatzen duen bezala etxebizitza eta babes bereziko kokaguneetatik urrun egotea, eta abar.
|
|
2007
|
|
|
Egindako kontsultaren ondorio nagusia da asma krisiak, asaldurak edo itomen gertakariak maizago gertatzen direla diskoteketara eta dantza pistetara erregulartasunez joaten direnen artean; ez dira hain ohikoak ordenagailuaren edo bideo-kontsolaren aurrean eserita denbora gehien ematen dutenen artean, eta are gutxiago kanpoan kirolen bat maiz egiten dutenen artean. Tabako ohiturak eta tabako kea nagusi den inguruneak dira, oraindik ere, asma krisiak eragiten
|
dituzten
ingurumen faktore nagusiak. Autoreen arabera, tabako ohituraren prebalentziak eragin dezake diskotekari gazteek (tradizionalki erretzaileagoak direnek) kirolariek edo zibernetikoek baino krisi handiagoa izatea.
|
|
2008
|
|
|
AUMA ingurumen eta energia aholkularitza enpresa katalanak gauzatu berri duen ikerketak argi erakusten du hori: elektrizitate iturriek
|
dituzten
ingurumen eraginen artean desberdintasun handiak ageri dira.
|
|
|
Orain, estatu kideek beren kode penaletan sartu dituzte kalte horiek eragiten, eragiten edo laguntzen dituzten pertsona fisiko edo juridikoen aurkako zehapen “eraginkor, proportzional eta disuasiozkoak”. Arauaren helburu nagusia da EBn zigor penalak jasotzen
|
dituzten
ingurumen delituen oinarri komuna bermatzea, delitugileek estatu kideen arteko desberdintasuna baliatu dezaten justiziatik ihes egiteko. Zuzentarau horrek ez du galarazten, Espainiak bezala, bere kode penaletan ingurumen delituaren figura tipifikatzen duten herrialdeek, beren antolamenduetan, testuan aipatutakoa baino praktika zigorgarrien zerrenda zabalagoa jasotzea.
|
|
2009
|
|
|
Poltsa horiek zakarretan bukatzen dutenean, materia organikoa deskonposatzen duten mikroorganismoek desagerraraziko dituzte. Ohiko plastikoek sortzen
|
dituzten
ingurumen arazoak saihestuko lirateke erabiltzen dugun plastiko guztia, Zientziaren Astean banatutakoa bezalaxe, biodegradagarria balitz.
|
|
|
Ohiko plastikoek eragiten
|
dituzten
ingurumen arazo horiek konpondu nahian ari da aurrera egiten plastiko biodegradagarrien industria. Nolabait, ohiko plastikoak ordezkatu nahi dituzte plastiko biodegradagarrien bidez. Hau da, antzeko prestazioak eman bai, baina erabilgarri izateari utzitakoan nolabait degradatu edo desagertzen diren plastikoak sortzen ari dira.
|
|
|
Industrian eta etxeetan aplikazio ugari ditu, hala nola sukaldeko tresnak egitea, eta aluminioa lurrazaleko metal arruntenen multzoaren parte da. Nekazaritzak eta industriak azken urteetan izan
|
dituzten
ingurumen aldaketen ondorioz, metal horren eskuragarritasuna handitu egin da, eta, beraz, landareen eta animalien xurgapenak ere bai. 2006an, Elikagai gehigarrietako adituen FAO/ OMS Batzorde Mistoak (ingelesezko sigletan, JECFA) 1 mg/ kg aluminio/ gorputz pisu maila ezarri zuen aluminio mota guztientzat, ugaltze eta nerbio sisteman ondorioak izan zitzakeela frogatu ondoren.
|
|
|
Nabarmentzekoa da hegaztien behaketa; Estatu Batuetan edo Erresuma Batuan, “birdwatching” deritzonean, masa fenomeno bat da. Bestalde, GKEek eta erakundeek Espainia osoan egiten
|
dituzten
ingurumen boluntariotzako programen eskaintza handia ere planteatu behar da. Helburua da gizarteari laguntzea, kontzientziatzea eta kontzientzia harraraztea ingurumenaren beharrez, baliagarri sentitzea, ingurunearekin konprometitutako pertsonak ezagutzea eta, bide batez, ohiko turismo leku batek ekarriko lukeen dirua aurreztea.
|
|
|
Proiektu hori Seigarren Esparru Programako (6EP) Marie Curie ekintzen mugikortasun programaren bidez finantzatu da. ERATSeko bazkideek genetikoki eraldatutako organismoek (GEO) arrainen eremuan
|
dituzten
ingurumen ondorioak aztertu zituzten, arrain transgenikoaren ekoizpen komertzialarekin lotutako arrisku ekologikoak hobeto ulertzeko. LIFECYCLE, arrainak ikertzeko Europako proiektua Arrain haztegiak eginkizun garrantzitsua izan du Europar Batasuneko arrantza sektorean azken bi hamarkadetan, eta sustatzaile nagusiek produkzioari eustea erabaki dute.
|
|
2010
|
|
|
“Elikagai bat eskuratzeko eta kontsumitzeko erraztasunarekin, eskuragarritasunarekin edo erosotasunarekin lotzen da”, azaldu du. Azterketa batean, Wansink ek sakon aztertzen ditu kontsumitzaileek elikagai gehiago hartzen
|
dituzten
ingurumen faktoreak. Argudio horrekin diseinatutako emaitzek erakusten dute zenbat eta ahalegin handiagoa egin behar duen gizabanakoak janaria lortzeko, orduan eta txikiagoa dela kontsumoa.
|
|
|
Europako biobankuen katalogo berri batek gaixotasunak eragiten
|
dituzten
ingurumen eta gene faktoreak aztertzen lagunduko du.
|
|
|
Proiektu horren helburua da Europan biobanku aktiboen katalogo bat sortzea eta sarean konektatzea. Horrekin, gaixotasunak eragiten
|
dituzten
ingurumen eta gene faktoreak aztertuko dituzte zientzialariek, eta diagnostiko tresna zehatzagoak garatzen eta botikak aurkitzen eta garatzen lagunduko dute. Sevillako proiektuaren zuzendariak azaldu zuenez, unibertsitate zentroaren egitekoa “tumore zelulak ahalik eta berme handienarekin zaintzea” da.
|
|
|
Kritikariek gogorarazten dute ura kudeatzeko beste sistema batzuk erabiltzen direla gaur egun. AEBn. duela hiru hamarkada ez zen presa handirik proiektatu eta 700 baino gehiago eraitsi ziren. WWFko adituen arabera, ibaien eta akuiferoen oreka naturala eta ematen
|
dituzten
ingurumen zerbitzuak berreskuratzea da helburu nagusia. Gogora ekarri dute Europako Batasunak onartutako Uraren Esparru Zuzentarauak ingurune horretan sortzen diren ingurumen kalteak ezabatzera behartzen duela, izokinaren kasua esaterako, bere errute lekuetara ezin baita iritsi.
|
|
|
Kontsumitzaileak garrantzitsuak dira kutsadura hori murrizteko. Kontzientzia ekologikoa handia izan daiteke erakundeetan, bero ihesei aurre egiteko neurriak jasotzen
|
dituzten
ingurumen araudi zorrotzagoak aplika ditzaten. Bestalde, herritarrek ere presio egin diezaiekete enpresei, poluzio hori kontrolatzeko eta murrizteko neurriak har ditzaten.
|
|
|
“EBk tresna elektriko eta elektronikoen hondakin ugari esportatzen du garapen bidean dauden herrialdeetara, hondakinen kudeaketa egokirik gabe” Europako kontsumitzaileen %90ek baino gehiagok dio ingurumena babestea garrantzitsua dela haientzat, baina, kasu gehienetan, ez da kontsumo iraunkorrik izaten. Zein dira Europako kontsumitzaileak gehien kezkatzen
|
dituzten
ingurumen arazoak. Klima aldaketa, ura, hondakinak eta biodibertsitatea, Europako Batzordeak azken urteotan egindako inkesten arabera.
|
|
|
Sistemek eskaintzen
|
dituzten
ingurumen zerbitzuen garrantzia agerikoa da Costanzak eta haren laguntzaileek egindako estimazioetan (Costanza et al., 1997). Horien arabera, planeta osorako aztertutako zerbitzuen urteko batez besteko balioa hauxe da:
|
|
2011
|
|
|
AEBn. duela hiru hamarkada ez zen presa handirik proiektatu eta 700 baino gehiago eraitsi ziren. WWFko adituen arabera, ibaien eta akuiferoen oreka naturala eta ematen
|
dituzten
ingurumen zerbitzuak berreskuratzea da helburu nagusia. Martxoaren 22a, Uraren Nazioarteko Eguna Uraren Nazioarteko Egunak martxoaren 22tik behin gogorarazten du, eta 1993az geroztik, Nazio Batuen (NBE) eskariz, elementu baliotsu horren urritasuna:
|
|
2013
|
|
|
Horrela, garraioak, batez ere ibilgailu pribatuak, eragindako ingurumen inpaktua saihesten da. Informazio egokia bilatzen jakinez gero eta gehiago dira hiriek eskaintzen
|
dituzten
ingurumen proposamenak. Tokiko eta probintziako erakundeek edo ingurumeneko GKEek datu gehiago eman ditzakete horri buruz.
|
|
2014
|
|
|
Bestea, 2013ko abenduaren 9koa da, ingurumen inpaktuaren ebaluazioari buruzkoa, eta hor bai, hor garbi esaten da haustura hidraulikoak beste proiektuek bete behar
|
dituzten
ingurumen inpaktua ebaluatzeko prozedura berdinak bete dituela.
|
|
2015
|
|
|
a) Ingurumenarekiko hedatua den input output analisia: ekonomia bateko inputek eta outputek
|
dituzten
ingurumen eraginak aztertzen ditu horien eta sektore ekonomiko ezberdinen arteko harremana ikuskatuz. NAMEA (National Accounting Matrix Including Environmental Accounts) informazio iturria erabiltzen da horretarako.
|
|
2017
|
|
|
Orduan, animalien ongizatea, txertaketa, garraioa edo abeltzaintzako ustiategien biosegurtasuna Animalien Osasunaren Estrategiaren lehentasun bihurtu ziren, batez ere prebentzioan oinarrituta. Eta frogatuta dago elikagaien segurtasunean kontuan hartu beharreko faktoreak direla gizakien kontsumorako produktuak giza kontsumorako erabiltzen
|
dituzten
ingurumen eta manipulazio baldintzak. Produktuaren azken kalitatea nolakoa den eta patogenoak nola desagerrarazten diren, halakoa izango da produktuaren azken kalitatea.
|
|
|
Eta ez da eragiten duten inpaktu bakarra. Artikulu honek paper zapi bustiek sortzen
|
dituzten
ingurumen eta ekonomia arazoak eta horiek saihesteko moduak erakusten ditu.
|
|
2018
|
|
|
Adibidez, Sheedo erabili eta landatzea. Proiektu gazte horrekin, hogeita hamar urte bete ez
|
dituzten
ingurumeneko bost ekintzailek paper industria iraultzea erabaki dute. “Sortu nahi genuen alpargata marka batentzat paketatze berrerabilgarri bat bilatzean sortu zen gure ideia.
|
|
2019
|
|
|
Orokietaren kasuan are gehiago eragiten dute, izan ere, bidesarian aldatzen dute martxa ibilgailuek, beraz, horrek zarata, trafiko eta kutsadura gehiago sortzen ditu. Ikastetxeek baieztatu dute kutsadura eta zarata gaixotasun fisiko eta psikologikoak sortzen
|
dituzten
ingurumen faktore arriskutsuenak direla.
|
|
|
Askotan aipatu arren inork gelditu ezin duen mekanika zoro horrek baizik ezin du esplikatu politikariek zein bero bultzatzen
|
dituzten
ingurumenetik bezala gizartearentzako etekinetik begiratuta nabarmenki alferrikakoak edo gutxienez eztabaidagarriak diren azpiegitura erraldoiak. Watts ingelesa baita, Joko Olinpiarrak eta Munduko Koparako han eraikitakoak aipatzen ditu; euskalduna balitz, batik bat Hegoaldean politikariek daukaten hormigoi mendekotasunaren adibideen zerrenda luzea egin luke.
|
|
2020
|
|
|
Herrialdean ezohikoagoak diren espeziak, berriz, errepideetatik aldentzen dira. Hortaz, azpiegitura horiek sortzen
|
dituzten
ingurumen balditzek hegaztirik arruntenak faboratzen dituzte, urriagoak diren espezieen kaltetan.
|
|
|
Proiektuaren ekintzak hiru jarduera ardatz nagusiren inguruan antolatu dituzte. Batetik, ibaiak lehengoratzea, inbertsioaren zatirik handiena hartu duen zatia da hori; bertzetik, ibai arroen kudeaketari eta lehengoratzeari buruzko ezagutza hobetzea; eta, azkenik, gure ibaiek ematen
|
dituzten
ingurumen balioei eta zerbitzuei buruz gizartea sentsibilizatzea..
|
|
2023
|
|
|
Bai, helburuak jartzerakoan BPG bezalako adierazleekin neurtzen denean, ez dira ingurumen kalteak kontuan hartzen. Energia fosilen eta berriztagarrien egungo prezioak neurtuko bagenitu eragiten
|
dituzten
ingurumen kalteen baitan, oso merkeak direla ikusiko genuke: ordaindu dugun garestiena ere hutsaren parekoa da.
|