|
2007
|
|
|
Atzo AI Amnesty International erakundeak salatu zuen «gerra arma gisa» bortxatu Ø
|
dituztela
emakumeak, tartean neskatoak eta edadetuak, Sudango mendebaldean, Darfur eskualdean.
|
|
|
Atzo AI Amnesty International erakundeak salatu zuen Sudango mende baldean, Darfur eskualdean «gerra arma gisa» bortxatu Ø
|
dituztela
emakumeak, tartean neskatoak eta edadetuak.
|
|
2010
|
|
|
Gai honen inguruko ikerketak erakusten du, sineskera eta jarrera hauen aurrekari garrantzitsuenak genero eta generoaren inguruko roletan aurkitzen direla (Berkel, Vandiver eta Bahner, 2004; Mullender, 2000). Aurreko planteamenduekin bat eginez, ikusi izan da gizonezkoek eta ohiko genero rola dutenek emakumeen aurkako indarkeriaren inguruko jarrera gehiago erakusten
|
dituztela
emakumeek baino, baita genero berdintasunaren aldeko rola dutenek baino ere.
|
|
|
Ikertzaileek adierazi zutenez, fruktosan aberatsak diren edariekin lotutako tanta arrisku erlatiboak oso handiak ziren emakumeen artean, baina, hala ere, arrisku absolutuan zeuden aldeak apalak ziren, emakumeen artean tanta tasak eragin txikia baitzuen. Lanaren egileek erantsi zuten beren aurkikuntzek ondorio praktikoak
|
dituztela
emakumeengan tantari aurrea hartzeko, eta medikuek jakin luketela edari horiek tanta arriskuan izan dezaketen eragina.
|
|
2014
|
|
|
Pare bat gauza, behintzat, onartu behar zaizkie: ekintza entzutetsuak egiten
|
dituztela
emakumeen bizitza eta gorputza kontrolatzeko Elizak duen obsesioa salatuz eta, beste aldetik, gure gorputza borrokagune bezala erabili dezakegula oroitarazten digute, feminismo instituzionalak ahaztu duen zerbait.
|
|
2015
|
|
|
Testuinguru horrekin, agerikoa da erakundeek urratsak eman
|
dituztela
emakume eta gizonen presentzia berdintze aldera I+Gko jardueretan. Gainera, ekintza guztien abiapuntu da adierazleak sortu eta horien bidez emakumearen egoera zein den aztertzea.
|
|
2017
|
|
|
Horregatik esaten du Esping Andersenek ongizate estatua izan dela desfamiliarizazioa sustatu duen instituzio bakarra; hain zuzen ere, baieztapen hori bat dator nire lehenengo tesiarekin. Andersenek orobat erakusten digu Europa Iparraldeko ongizate erregimenek (sozial-demokratak) askoz gehiago boteretzen
|
dituztela
emakumeak, erregimen mediterranearrek (Espainia, Italia, Grezia), kontserbadoreek (Alemania, Frantzia) eta (neo) liberalek (Erresuma Batua, Estatu Batuak) baino. Bestela esanda, hiru erregimen mota horietan, egiturazko sexismoa handiagoa da, eta, emakumeen aldean, gizonak askoz boteretuago daude:
|
|
|
Horrek irribarrea zabaldu ahal badizue, seinale ondo dagoela. Baina maritxu izatearen beldurra da primeran irakatsi dieten gauzetako bat, derrigorrez maitatu behar
|
dituztela
emakumeak. Beraz, eutsi egiten diote.
|
|
2018
|
|
|
Oinarrizko eskubide kontua da. Garapen Programan lanean aritu naizen urteetan ikusi dut oso herrialde gutxik
|
dituztela
emakumeak goreneko postuetan. Ez da zuzena soilik gizartearen erdiak izatea erabakiak hartzeko rola.
|
|
|
Jatorrizko ituna, beraz, kontratu soziala ez ezik, kontratu sexuala ere bada: sexuala da, hain justu ere, patriarkala delako (alegia, kontratuan ezartzen delako gizonek eskubide politikoa dutela emakumeen gain), eta, era berean, ezartzen duelako gizonek modu ordenatu batean eskuragarri izango
|
dituztela
emakumeen gorputzak. Jatorrizko kontratuak, laburbilduz, Adrienne Richek aipatzen duen, gizonezkoen sexu eskubidearen lege?
|
|
2019
|
|
|
Askotan esaten da, sabelean gaixotasunak?
|
dituztela
emakumeek, eta egia da barrenean etsai bat dutela: espeziea, barrendik hozka.
|
|
|
Badira kausa organikoak ere, seguru, eta ikusi izan ditut oso emakume adoretsuak hilero hilero hogeita lau ordu ohean, tortura ankerrek jota; nolanahi ere, gorabehera horrek inoiz ez die trabatu ekina. Sinetsita nago kausa psikikoak
|
dituztela
emakumeei erasaten dieten ondoez eta gaitz horietako gehienek: halaxe esan didate, gainera, ginekologo batzuek.
|
|
2020
|
|
|
Lehen, lana bukatu eta gizonak poteatzera joaten ziren eta emakumeak etxera, noski, hori aldatu behar duzu, bideratu behar duzu[?] Bestalde, gauzak kontrastatzen dira edo ez askotan esperientziaren arabera, edo tranpak egiten dakizkitenek ez dute kontrastatzen, eta horiek askotan gizonak dira; dena den, nik uste dut emakume eta gizonek kontrastatzen dutela, baina emakumeek kontrastatzen dutela gehiago bide formal eta ofizialetatik gizonek baino, eta azken hauek kontrastatzen dute ondokoari, konfiantzazkoari, kontrastatzen dute isilean. Hor ez dakit zerikusia duen gizonek ez dutela intseguritatea erakutsi nahi eta gainera arazoak
|
dituztela
emakumeekin kontrastatzeko. Adineko gizon batentzat emakume gazteagoekin kontrastatzeak etengabeko borroka bat suposatzen zuen bere ego eta birilitatearentzat.
|
|
|
Gainera, erregimen liberalean ez bezala, desfamiliarizazioa pribatizazioaren bidez gauzatu ordez, ongizate Estatuak lan publikoaren bitartez eragin izan du, hau da, desfamiliarizazioa merkantilizatzen du hein handi batean baina ez nahi eta nahi ez prekarizatu (esan moduan, geroz eta prekarioagoa da merkantilizazi oro Europan). Andersenek orobat erakusten digu Europa iparraldeko ongizate erregimenek (sozial-demokratek) askoz gehiago boteretzen
|
dituztela
emakumeak, erregimen mediterranearrek (Espainiak, Italiak, Greziak), kontserbadoreek (Alemaniak, Frantziak) eta (neo) liberalek (Erresuma Batuak, Estatu Batuek) baino. Bestela esanda, hiru erregimen mota horietan, egiturazko sexismoa handiagoa da, eta, emakumeen aldean, gizonak boteretuago daude (hau da, kapital ekonomiko, sozial eta sinboliko handiagoa dute):
|
|
|
Horregatik esaten du Esping Andersenek ongizate estatua izan dela desfamiliarizazioa sustatu duen instituzio bakarra. Andersenek orobat erakusten digu Europa iparraldeko ongizate erregimenek (sozial-demokratak) askoz gehiago boteretzen
|
dituztela
emakumeak (kapital ekonomiko, sozial eta sinbolikoari dagokienez), erregimen mediterranearrek (Espainia, Italia, Grezia), kontserbadoreek (Alemania, Frantzia) eta (neo) liberalek (Erresuma Batua, Estatu Batuak) baino. Bestela esanda, hiru erregimen mota horietan, egiturazko sexismoa handiagoa da, eta, emakumeen aldean, gizonak askoz boteretuago daude (kapital ekonomiko, sozial eta sinboliko handiagoa dute):
|
|
2021
|
|
|
Erreferente falta ere izan daiteke, haien ustez, fikzioaren esparruan sartzeko traba handienetako bat, eta hirurek argi ikusten dute dokumentalgintzan errazago aurkitu
|
dituztela
emakume erreferenteak. Nabarmendu zen lehen zuzendarietako bat Agnes Varda entzutetsua izan zen, nouvelle vague aren sustatzailea, baina badira beste asko:
|
|
|
Bagera, Emazteek Diote, Ipar Euskal Herriko Asanblada Feminista, Itaia, PAF, Planning Familial eta Zutik taldeek egin dute karrikara ateratzeko deia, elkarrekin. Nabarmendu dute 2021ean ere «bortizkeria sexistak, sexu erasoak eta zapalkuntza ekonomiko eta instituzionalak jasaten»
|
dituztela
emakumeek, eta diskriminazio horiek handiagoak direla emazte migranteen kasuan. Mugimendu feministak ohartarazi duenez, halaber, emakumeen «gorputzari begirako erabakiak hartzeko eskubidea» ez da «erabatekoa» oraindik, haurdunaldi lagunduari buruzko eztabaidak lekuko.
|
|
2022
|
|
|
Eta emakumeak eta haurrak ezkutatu egiten dira». Sifak salatu du uraren kalitate txarraren ondorioz infekzio ugari hartzen
|
dituztela
emakumeek eta haurrek: «Azaleko arazoak dituzte, genitaletako infekzioak».
|
|
|
Estrategiak exotikoa badirudi ere, hori egunerokoan sostengatzen duen praktika ez da hala. Lehenengo kapituluan eztabaidagai izandako sexu diferentziaren ikerketak denbora luzea darama erakusten generodunak ei diren ezaugarriak partekatzen
|
dituztela
emakume eta gizonek, neurri handi batean. Nahiko praktikoa da sinbolikoki generodunak diren jarduerak konbinatzea:
|
|
|
Alderdi horiek ez dira bata bestearekiko baztertzaileak, aldi berean eman daitezke. Eta argi erakusten dute lehentasun horiek ez direla emakumeek ezarritakoak, eta ez
|
dituztela
emakumeak eta beraien egoera kontuan hartzen. Esandakoen harira, Ordezkatuak eta ikusgarriak ikerlanean elkarrizketatutako emakume gehienak bat etorri ziren:
|
|
2023
|
|
|
«Oso gogorra da denda batera sartzea, edonork lasai egiten duen zerbait egin nahi izatea, eta gure eskubideak horrela urratzea», ondorioztatu du Claveriak. Vegak erantsi du halakoek ondorioak izaten
|
dituztela
emakumeengan: «Antsietatea, larridura, beldurra...
|
|
|
«1980ko azken urteetan eta 1990eko hasierakoetan, menopausia gaixotasuntzat zuten. Jakinda estrogenoek efektu onuragarriak
|
dituztela
emakumeen fisiologian, andre denei ezarri zieten ordezkapenezko tratamendu hormonala. Eta prebentiboki artatzen hasi ginen, nahiz eta ebidentzia zientifikoa mugatua zen».
|
|
|
Iraileko eguraldi beroarekin, trena hartu baino lehen, belartzan jesarri dira; apur bat harantzago dago ondo baino hobeto jantzitako andre bat fabrikako biri berbetan: andreek bat egin behar dutela, euren eskubideak defendatu, kontserbadoreek eta elizak isilik nahi
|
dituztela
emakumeak, eta haiei aurka egin behar zaiela. Zabal zabal dituzte begiak eta belarriak Ursulak eta Gabrielak.
|
|
|
Ez da aintzat hartzen herrialde pobreak –Vietnam edo Bangladesh, esate baterako– ezin direla mundu mailan lehiatu halako eskakizun korporatiboei men egin gabe (inbertitzaileek, besterik gabe, handik alde egin eta beste herrialde pobre bateko emakumeak esplotatuko lituzkete). Eta ez da kontuan hartzen ere indar horiek guztiek kontzientziazio politikotik aldentzen
|
dituztela
emakumeak, kontzientziaziora hurbildu beharrean.
|