|
2001
|
|
|
Landare horiek metal astunak pilatu egiten
|
dituzte
zeluletan, bizi diren ingurunean baino kontzentrazio handiagoan pilatu ere.
|
|
2006
|
|
|
Zeregin horietako bat, bularreko minbiziaren zelulei erasotzea da. Era horretan, ezin izango
|
dituzte
zelula osasuntsuak hil, ezta gorputzean zehar hedatu ere.
|
|
2007
|
|
|
Horregatik, ezkerreko bentrikuluko infartuak larriagoak dira eta gaixoaren pronostikoa nabarmenago asaldatzen dute. Hori dela eta, eremu horretan txertatzen
|
dituzte
zelula amak.
|
|
|
Itxaropen handia piztu duten arren, ikertzaileek muga eta zailtasun asko
|
dituzte
zelula amak lortzeko eta haiekin lan egiteko. Baina ez dute etsitzen, eta azkenaldian argitaratu dituzten ikerketak
|
|
|
Itxaropen handia piztu duten arren, ikertzaileek muga eta zailtasun asko
|
dituzte
zelula amak lortzeko eta haiekin lan egiteko. Baina ez dute etsitzen, eta azkenaldian argitaratu dituzten ikerketak ahalegin horren froga garbia dira.
|
|
|
Hori egiteko, lau transkripzio faktore sartzen
|
dituzte
zeluletan, birusen bitartez. Faktore horien eraginez, zelulak birprogramatu egiten dira, eta enbrioi zelula pluripotenteen ezaugarriak hartzen dituzte.
|
|
|
Garuna adierazten duten onurak Omega 3ek haurdunaldiari lotutako hipertentsio arriskua 2,6 aldiz murrizten dute eta haur goiztiarren funtzio psikomotoreak hobetzen dituzte. Era berean, gantz azido poliasegabeek, hala nola omega 3ek, fosfolipidoak
|
dituzte
zelula mintzetan, eta zuzenean parte hartzen dute jaioberriaren neurona sarearen egituraketan. Azken batean, ALSPACen adierazitako emaitzek pentsarazten dute omega 3 azidotan aberatsa den elikadurak garuneko fetuaren garapenean izan ditzakeen ondorioak uste baino garrantzitsuagoak izan daitezkeela.
|
|
|
Batetik, zelula ama helduen zelula ametatik zelula ama pluripotenteak lortzeko esperimentuak zergatik diren hain konplexuak erakusten du, eta zergatik izaten diren askotan beste laborategi batzuek erreproduzitzeko zailak. Izan ere, mintzean molekula jakin bat duten espermatogoniek baino ezin
|
dituzte
zelula pluripotenteak sortu LAPKS izeneko hartzaile batek. Rafiiren taldeak hartzaile hori identifikatu zuen, eta horrek saguen barrabiletatik espermatogonia egokien kopuru handiak isolatzeko aukera eman zion.
|
|
2008
|
|
|
Gakoa jatorrian dago Beste ikerketa berri batzuek ere eragina dute zelula faktorean eta medikuntza birsortzailean. Besteak beste, Harvardeko Medikuntza Eskola eta Children’s Hospital Boston (AEB) sagu bihurtu
|
dituzte
zelula arruntak intsulina sortzen duten zelula bihurtzeko, eta zelula horiekin hobetu zituen diabetearen sintomak. Ikertzaileek zuzeneko birprogramaziodeitu diote teknika horri, eta haren onura nagusia enbrioi zelula amak ez erabiltzea da, arazo legegile eta etikoak sortzen baititu.
|
|
|
Azterketa hori egiteko, “Nature” aldizkarian argitaratu dute adituek. Birus arrunt batek (adenobirusa, hotzeria) garraiatutako hiru gene erabili
|
dituzte
zelula exokrinoak (pankrearen %95) intsulina sortzen duten beta zelula bihurtzeko. Enbrioi batek bere pankrea osatzen duenean, Ngn3, Pdx1 eta Mafa izeneko hiru gene horiek 1.000 gene baino gehiagoren artean identifikatu ziren.
|
|
2010
|
|
|
Zelulen zahartze prozesuari aurre egiteko balio du bazkalosteko atsedenaldiak, indarberritzen gaituen neurrian, erradikal libreen jarduna oztopatzen baitu (molekula horiek, besteak beste, zahartu egiten
|
dituzte
zelulak).
|
|
|
erretzeko biomasa, bioetanola eta biodiesela. Bioerregai bilakatzeko lehengaiak sortzen dituzten fabrikatxo gisa erabiltzen
|
dituzte
zelula bakarreko organismo horiek. Landareak bezala bizidun fotosintetizatzaileak direnez, CO 2 a xurgatzen dute, argi energiaz baliatuta, eta biomasa, azukre edo lipido bilakatzen dute karbonoa.
|
|
|
Adibidez, iazko uztailean, lau pertsona atxilotu zituzten Budapesteko ospitale batean, zelula amekin baimendu gabeko tratamenduak eskaintzeagatik. Horren aurretik, Estatu Batuetan Biomark klinika zigortu zuten, iruzur egiteagatik, eta Irlandan, Herbehereetan eta Belizen ere itxi
|
dituzte
zelula amekin tratamenduak ematen zituzten zentroak, ez zituztelako arauak betetzen.
|
|
|
Minbizia oinarri molekular oso zabala duen gaixotasuna da; izan ere, tumore zelulek egitura eta funtzio aldaketa ugari
|
dituzte
zelula normalen aldean. Aldaketa horiek ez dira beti berdinak ehun eta tumore bakoitzerako.
|
|
|
Espainiako ikertzaileek organismoaren beraren botikak eta substantziak konbinatzen
|
dituzte
zelula leuzemikoak suntsitzeko
|
|
|
Gainera, botika horiei DNAren metilazio inhibitzaile deritze, eta minbiziak eragindako zelulen heriotza (apoptosiak) eragingo lukete. “Inhibitzaile horiek, berez, apoptosiak eragiten
|
dituzte
zelula leuzemikoetan eta, gainera, selektiboki, zelula normalak kaltetu gabe. Horri esker, organismoarentzat toxikotasunik eragiten ez duten botika berriak gara ditzakegu”, azaldu zuen Mª Carmen Ruiz proiektuaren arduradunak.
|
|
|
Zelulak tumore bat garatzera daramaten oinarri genetikoen ezagutzak funtzionatuko duten tratamenduak bereizten eta toxikotasuna ahalik eta gehien mugatzen lagunduko du. Kimioterapian erabiltzen diren botika zitotoxikoek ez
|
dituzte
zelula osasuntsuak edo tumoralak bereizten. Onura ekonomikoa handia izango da, tumore gaizto asko “botiken kapsula batekin” tratatu ahal izango baitira, dio Gascónek.
|
|
2011
|
|
|
«Genomaren anplifikazioak dituzte IPSek, eta, itxura batean, onkogeneak errepikatuta daude», dio Halazonetisek. Hau da, etorkizunean IPS zelulek tumoreak garatzeko aukera handiagoak
|
dituzte
zelula normalek baino. Horrek esan nahi du, pluripotenteak diren arren eta askok uste arren enbrioien zelula amen lekua betetzeko gai direla, IPS zelulen erabilera izugarri muga daitekeela, batez ere medikuntzaren alorreko aplikazioei begira.Ikerketa hori duela aste batzuk Nature n argitaratutako beste baten atzetik dator.
|
|
|
Tumoreetatik zelula amen ezaugarriak dituzten zelulak hartu, eta in vitro hazi dituzte. Horrez gain, saguen garunetan txertatu
|
dituzte
zelula horiek. Eta bietan ikusi dute odol hodiak sortu dituztela.
|
|
|
Baina elektrizitateak gas toxikoak sortzen ditu, eta zelulen pHa aldatzen du. Horregatik, ikertzaileek ezin
|
dituzte
zelulak luzaroan kitzikatu. Optogenetikari esker, arazo hori gainditzea lortu dute.
|
|
2015
|
|
|
Zelulok gai dira milaka aldiz zatitzeko, eta oso konplexua den zatiketa prozesua izugarri zehatza den arren, noizbehinka akatsak suerta daitezke. Akats horiek konpontzeko mekanismo ugari
|
dituzte
zelulek, baina, maiztasun txikiarekin bada ere, zenbait kasutan akatsok konponezinak dira. Halakoetan, zelulak kontrolik gabe zatitu daitezke, eta, hilezkor bihurtu; alegia, minbizia gara daiteke.
|
|
|
izango
|
dituzte
zelularen barruan:
|
|
|
eta materialak lortzen
|
dituzte
zelulek.
|
|
|
Patogenoekiko babes hau, hein batean, bertan dauden peptido antimikrobiarrek (PAM) betetzen dute, bakterioen hazkuntzagelditzeko zein hauek hiltzeko gai baitira (Fleiszig et al. 2002). PAMak modukonstitutiboan sortzen
|
dituzte
zelulek, baina baldintza berezietan hauen sorrera induzituegin daiteke, zauriak egitean edo mikrobioen presentzian, adibidez (Zasloff 2007). Bakterioek orokorrean ez dute peptido hauen aurkako erresistentzia mekanismoeraginkorrik garatu, eta horregatik PAMak antibiotikoen garapenerako eredu baliotsutzathartzen dira (Peschel eta Sahl 2006). Hortaz, peptido hauen identifikazio etakarakterizazioa interes handikoa da (McDermott 2013).
|
|
2016
|
|
|
Odolaren bitartez eskuratutako nutrienteek hainbat eraldaketa izango
|
dituzte
zelularen barruan:
|
|
|
metabolismo zelular deritzogun erreakzio kimiko multzoan. Eraldaketa kimiko horien bitartez, bizitzeko beharrezkoa duten energia eta materialak lortzen
|
dituzte
zelulek.
|
|
2017
|
|
|
Lipidoek, ezinbesteko eginkizunak betetzen
|
dituzte
zeluletan. Orokorrean, zelulen mintzetakonahitaezko osagaiak dira eta babes funtzioa burutzen dute, energia kimikoa gorde, zelulenseinaleztapena ahalbidetu, eta ehunetan zelulen arteko elkarrekintzetan parte hartu, besteakbeste.
|
|
2019
|
|
|
Marka horiek zelula bat bereiztean zelula alabetara pasatzen direla ikusi da, nahiz eta ez dagoen oso argi nola gertatzen den. Hala ere, lncRNAek beste hainbat funtzio betetzen
|
dituzte
zelularen nukleo eta zitoplasman (2 irudia), besteak beste, DNAren toleste eta isolamenduaren erregulazioa, RNAren transkripzio, moztitsasketa, itzulpen eta egonkortasunaren erregulazioa, egitura azpinuklearren antolakuntza, proteinen lokalizazioa egitura zelular jakinetara eta mikroRNAen lotura hauen funtzioa kontrolatzeko. Era berean, lncRNA batzuek peptido motzetara itzul daitezkeen ORF txikiak kodetu ditzakete (7).
|
|
|
Zelula horiek noranzko bakar batean asimetrikoki hazten dira, luzatzen ari diren hodien itxuraz. Zelulen hazkuntza gunea kanpo inguruarekin kontaktu zuzeneandago, eta estimulu bat jasotzean informazio hori nukleora iritsi eta beharrezko erantzuna ematekotransdukzio mekanismo konplexuak garatu behar izan
|
dituzte
zelula mota horiek. Izan ere, polarizazioaren ondorioz, zelula hazi ahala hazkuntza gunea eta nukleoen arteko distantziakareagotzen doaz.
|