|
2009
|
|
|
Behin betiko dosierrak aurkeztu dituzte batzuek. Beste batzuek, berriz, aldi baterako kaleratuko
|
dituzte
langileak.
|
|
|
Bakarrik haiek bezala pentsatzen dutenekin nahi dute akordioa. Gure herria anitza da, eta lau aukera indartsu
|
dituzte
langileek. Batera aritzeko lan esparruak badira, bakoitza bestearen estrategia errespetatuz.
|
|
|
Greba oinarritik eta ahal bezain zabal antolatu nahi dugu, eta, horregatik, diputatu eta hautetsiei eskatu diegu lantegietara joan daitezen eta hurbiletik har dezaten errealitatearen berri, adierazi du Alain Duzert CGTko kideak sindikatuen izenean. Greba antolatzeko bilkurak egitera deitu
|
dituzte
langileak, sail publikoan zein pribatuan. Hezkuntzari dagokionez, ikastetxeen %85ek greba eginen dutela iragarri du UNSA sindikatuak.
|
|
|
CCOOren arabera, berriz, hainbat enpresak hitzarmenaren mailaren azpitik dauden baldintzak sinatzera behartzen
|
dituzte
langileak. Biek ala biek administrazio publikoak kritikatu dituzte, horiek ez dutelako baldintzak betearaztearen jarraipenik egiten.
|
|
|
Sektore publikoak zorrak ditu, eta aberatsei zergak apaltzen dizkie, ondarearen gaineko zerga kendu, opor fiskalak eman, iruzurra onartu eta bankuei eta zementuaren lobby ari ematen die diru publiko gero eta urriagoa; beraz, ez dago dirurik gizarteko gehienen egoera eskas kronikoari erantzuteko. Gainera, legeak egiten
|
dituzte
langileak merkeago kaleratzeko, orain enplegua erregulatzeko dosierrekin mozorroturik; duintasuna eskatzen duten sindikatuen ahotsa isiltzeko, hala nola Hirurena, isun ordainezinak jarriz; greba kontuak ekintza terroristak balira bezala kriminalizatzeko.
|
|
|
Enpresa arrunten batean baldintza duinetan lan aurkitzea baldin bada helmuga, enplegurako zentro berezietan aurkitzen dutenek ere beste hamaika oztoporekin topo egiten dute. Martxuetak azaldu duenez, zentro horien helburua, berez, langileei enpresa arruntetan lan egiteko trantsizio izatea da, eta horretarako, prestatu eta egokitu egiten
|
dituzte
langileak. Azkenean, baina, lan esku merkea duten zentro bihurtu dira, salatu du Martxuetak, eta enpresa arruntetan baino baldintza kaskarragoekin.
|
|
|
Gaur egun, bi urte arteko kartzela zigorra ezarrita ere espetxeratu ohi
|
dituzte
langile afrikarrak, lanetik bota dituztenak edo lanik lortu ez dutenak, paperik ez izateagatik, eskean dabiltzalako, lapurretan aritu ordez, edo kalean CDak eta bideo zintak edo DVDak saltzen ibili beharra daukatelako.
|
|
|
Bizkaiko beste enpresa batean, Basauriko Theis Iberican, irailaren 14tik aurrera greba mugagabera deitu
|
dituzte
langileak. Lanuztearen bidez, 33 beharginen kaleratzea salatzea da langile batzordearen asmoa.
|
|
|
AEBetan, enpresari batzuek hautagaien Facebookeko perfilak begiratzen
|
dituzte
langileak kontratatzeko orduan.
|
|
2010
|
|
|
Azken asteetan hainbat protesta egin
|
dituzte
langileek espedientearen aurka. LABen arabera, argi geratu da langileen eskubideen alde kalera ateratzea zein garrantzitsua den.
|
|
|
Bide horretan, soziolinguistikako hainbat gai partekatu nahi izaten
|
dituzte
langileekin. Xedea da kafearen ordura gaia eramatea, bulegoko elkarrizketagai bihurtzea.
|
|
2011
|
|
|
ELAk, LABek eta EILASek Jaurlaritzak proposatutako neurrien kontra mobilizatzera deitu
|
dituzte
langileak
|
|
2012
|
|
|
Ekintzaileen kontratua Ekintzaileei laguntzeko kontratu mugagabea sortu dute. Enpresa txiki eta ertainek (ETE) eta autonomoek kenkariak izango
|
dituzte
langileak kontratatzeagatik. Langabezian dagoen langile bat kontratatzen badute, langilearen urtebeteko langabezia sariaren erdia aurreztuko dute zergetan.
|
|
|
Corrugados Azpeitian, berriz, astebeteko greba hasi zuten atzo, enpresak 60 langile kaleratu nahi dituelako eta gainerako langileei soldatak %35 jaitsi nahi dizkiela salatzeko. ELAk eta LABk deitu
|
dituzte
langileak grebara.
|
|
2013
|
|
|
Adibidez, lehen eta hirugarren egun artean soldataren erdia jasotzea; 4 eta 20 egun artean soldataren %75, eta hortik aurrera, %100 Zearretaren esanetan, Jaurlaritzak gainera zerbitzurik ez azpikontratatzeko konpromisoa azaldu nahi zuen. Mobilizazioak hiriburuetan Negoziazioak etenda, sindikatuek mobilizazioetara deitu
|
dituzte
langile publikoak maiatzaren 11erako, larunbatarekin. Manifestazioak hiru hiriburuetan izango dira, Dekreturik ez, Enplegu suntsiketarik ez, Zerbitzu publikoen defentsan, hemen erabaki lelopean:
|
|
|
Asko da. Elkartasunarekin nago harrituta, norberaren kooperatiba oso ondo joan arren, Fagorri edo beste bati laguntzeko neurriak hartu
|
dituzte
langileek, batere zalantzarik egin gabe. Dena den, egon dira itxi diren kooperatibak ere.
|
|
2016
|
|
|
Areto zaintzaileak, hezitzaileak, sarrera saltzaileak eta dendako langileak, eta bera da 34 beharginen artean kopuru horretara heltzen den bakarra. Bi eskari nagusi izan
|
dituzte
langileek. Bat:
|
|
2018
|
|
|
Omniumen egoitzan, berriz, galdeketako iragarkien finantzaketari buruzko informazioaz galdegin zuten agenteek. «Bahitu egin
|
dituzte
langileen posta elektronikoak, eta pasahitzak aldatu dizkiete», salatu zuen elkarteak Twitterren. Langileak eta erakundeko zuzendaritzako kideak egoitzako areto batean atxiki zituzten guardia zibilek.Hiru miaketen helburua argia zen:
|
|
2020
|
|
|
Kontratu mugagabea zein behin behinekoa duten langileei ezarri ahal zaie neurria. Eskatutako denbora amaitzean —alarma egoera kentzean, oraingo kasuetan—, enpresek berriz hartu
|
dituzte
langileak.
|
|
|
lantaldearen %25 deituta zegoen – 3.300 langileetatik 800 inguru –, eta goizeko txandan hiru multzotan sartu dira, ordu erdiz behin, denak batera sartu beharrean. Hilaren 20ra arte ez dituzte ekoizpen lerro gehienak irekiko, eta pixkanaka deituko
|
dituzte
langileak.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko enpresek atzeratu
|
dituzte
langileen gizarte kotizazioak eta zerga zuzenen ordainketak. Aldi baterako kaleratutako langileen soldatak ere ordainduko ditu estatuak, bi hilabetez.
|
|
|
Gasteizko Mercedesen eta Iruñeko Volkswagenen txanda batek soilik egingo du lan bizpahiru astez. Maskarak eta eskularruak erabili
|
dituzte
langileek, eta bi fabriken sarreretan tenperatura hartu diete
|
|
2021
|
|
|
Hitzarmenik gabe, lehiaketa publikoetako agirietan ezartzen dituzten lan baldintzak dituzte, eta horietan ez
|
dituzte
langileen eskaerak aintzat hartzen, Angulok esan duenez: «Baluarteren kasuan, proposamen bat bidali zuten, baina agiria atera zuten, eskaerei kasurik egin gabe».
|
|
|
Zaintza eredu publikoa eta baldintza hobeak eskatu
|
dituzte
langileek kalean
|
|
|
Birusa gehiago zabaltzea saiheste aldera, telelanari lehentasuna emateko neurriak hartzen hasiak dira herrialdeak. Belgikan, esaterako, astean hiru egunetan etxetik lan egitera derrigortu nahi
|
dituzte
langileak, eta osasun arloan aritzen direnentzat txertatzea derrigorrezkoa izatea.
|
|
2022
|
|
|
ELAk, LABek, CCOOk, UGTk eta ESK-k bat egin dute eskaeran. Esan dute ahaleginak egin dituztela elkarrizketa mahaia irekitzeko eta negoziatzeko, baina, haien iritziz, «Petronorrek eta azpikontratetako arduradunek ez
|
dituzte
langileen lan baldintzak hobetu nahi». Sindikatuek azpikontrataturiko langile guztien lan baldintzak erregularizatzeko balioko duen kontratu lotesle bat nahi dute.
|
|
|
ELAk, LABek, CCOOk, UGTk eta ESK-k bat egin dute eskaeran. Azaldu dutenez, elkarrizketa mahaia batzeko ahalegina egin dute, baina, haien iritziz, «Petronorrek eta azpikontratetako arduradunek ez
|
dituzte
langileen lan baldintzak hobetu nahi». Azken urtea gatazkatsua izan da findegian.
|
|
|
martxoaren 31rako, apirilaren 26rako eta 27rako, eta maiatzaren 10erako, 11rako eta 12rako. ELAk, LABek eta ESK-k deitu
|
dituzte
langileak grebara, eta ia 30 urte dira Bizkaiko garbiketako gehiengo sindikalak ez zuela horrelako deialdirik egiten.
|
|
|
Legeak ezarriko dituen konpromiso eta betebeharrak errespetatu dituzte: ...i; lege organikoak ezarritako gutxiengo ordu kopurua izango da ikastetxeek gehienez eman ahal izango dutena; «inklusioaren, ekitatearen eta aukera berdintasunaren» aldeko konpromisoa hartu dute, eta segregaziorik egonez gero, hezkuntza administrazioak eta Tokiko Hezkuntza Kontseiluek hartutako erabakiekin bat egin dute; jabetza pribatuak diren eskolek «prozesu garden eta demokratikoak» erabili
|
dituzte
langileak kontratatzeko; eta ez dute irabazi asmorik eduki, besteak beste. Hori horrela bada, «ikasleen premiak» osorik finantzatuko dituzte, eta eskolatze kuotak debekatuta egongo dira.
|
|
|
Horregatik, enpresarien jokabidea gaitzetsi du: «Euren poltsikoak bete nahi
|
dituzte
langileon kontura, prezioak igoz eta soldatak izoztuz. Baina argi izan dezatela:
|
|
|
Beste udal batzuek hezitzaileen aldarrikapenak aintzat hartu eta %50, %60 eta %70eko gutxieneko zerbitzuak ezarri dituzte, umeak eskolara eramateko txandak ezarrita. Azkenik, udal batzuek aintzat hartu
|
dituzte
langileen greba eskubidea eta familien kontziliazio eskubidea, oso ratio handien bitartez: 0 urte bitarteko 16 haur zaintzen egongo da hezitzaile bat; 1 urte bitarteko 24 haurrekin beste bat, eta 2 urte bitarteko 32rekin beste bat.
|
|
|
771 gutun jasoko dituzte ustez aldi baterako kontratuen epeak gainditu dituzten enpresek. Ikuskariek diotenez, kasu batzuetan lau urtetik gorako obra eta zerbitzu jakineko kontratuak izan
|
dituzte
langile batzuek, eta beste batzuek urtebetetik gora daramate ekoizpenaren zirkunstantziek eragindako behin behineko kontratuekin. Enpresen %1, 1etan aurkitu dituzte halako irregulartasunak.
|
|
|
«Besteak beste, erosteko ahalmenari eutsi nahi diogu, urteko lanaldia murriztu, txanda kontratu hobeak nahi ditugu, ez dugu nahi malgutasuna handitzea gaueko asteekin, eta ez dugu langile berrien eta finkoen arteko diskriminaziorik nahi», azaldu du Gebarak. Hiru sindikatu horiek batzar batera deitu
|
dituzte
langile guztiak asteazken honetarako, goizean eta arratsaldean, negoziazioen nondik norakoen berri emateko eta aurrera begirako urratsak aztertzeko. UGT eta CCOOk, berriz, elkarretaratzea egingo dute lantegiaren aurrean, eguerdian.
|
|
|
«Besteak beste, erosteko ahalmenari eutsi nahi diogu, urteko lanaldia murriztea nahi dugu, txanda kontratu hobeak nahi ditugu, ez dugu nahi malgutasuna handitzea gaueko txandekin, eta ez dugu langile berrien eta finkoen arteko diskriminaziorik nahi», azaldu du Gebarak. Hiru sindikatu horiek batzar batera deitu
|
dituzte
langile guztiak gaurko, negoziazioen berri emateko eta aurrera begirako urratsak aztertzeko. UGTk eta CCOOk, berriz, elkarretaratzea egingo dute lantegiaren aurrean.
|
|
|
Ez da gauza berria BetiONeko langileentzat. Martxoan hasita gaur arte 33 greba egun ere antolatu
|
dituzte
langileek. Negoziazioei ekin eta martxora bitartean sei bider bildu zen negoziazio mahaia, eta, enpresaren «proposamen erregresiboak» ikusita, aski zela erabaki zuten.
|
|
|
Edonola ere, gatazka ez da oraindik amaitu, itunak ez baitu erabateko babesa jaso. ELA, LAB eta ESK ez daude ados proposamenarekin, besteak beste, ez duelako eskatzen duten soldata igoera aintzat hartzen, eta grebara deitu
|
dituzte
langileak biharko. Ostegunean eta ostiralean zer egin, bihar erabakiko dute batzar irekian.
|
|
|
Hori ez da bakarra: «isun oldeak» ere jaso
|
dituzte
langileek, Tubacexeko lan batzordearen arabera.
|
|
|
ELAk bere aldetik antolatu ditu datozen egunetarako mobilizazioak. Gaur Erandiora deitu
|
dituzte
langileak, 11:30ean. Mobilizazioen erantzuna «oso zabala eta oso garrantzitsua» izan da, sindikatuaren arabera.
|
|
|
Igortzen ahal
|
dituzte
langileak euskarazko formakuntzetara, edo euskara munduko elkarteak gehiago diruztatu. Herriko etxeak berak proposatzen ahal ditu ekitaldi batzuk euskaraz, edo lehenesten ahal ditu euskaraz eginen diren antzerki edo kontzertuak.
|
|
|
Grebaren arrazoiak ez dira soilik soldatengatik izan. Telelanean aritzeko politika egokiagoak eskatu
|
dituzte
langileek, eta ebaluazio sisteman arrazakeriarik ez egotea. Baina bada beste puntu garrantzitsu bat:
|
|
2023
|
|
|
Big four delakoen —PwC, KPMG, E&Y eta Deloitteren— bulegoetan egon ziren lan ikuskariak. Jakingo duzun moduan, 2019 urtetik enpresa guztiek erregistratu behar
|
dituzte
langileen sarrera eta irteera orduak, eta haietan agerikoa da iruzurra, beste askotan bezala. Dena den, zabaldutako informazioa haiek filtratu dute, eta sarekada hitza ere haiena da.
|
|
|
Egungo «errealitate prekarioa» geratzeko etorri dela ohartarazi dute. «Bankariak eta enpresari handiak» jo
|
dituzte
langileen pobretzearen errudun: «soldaten balioa jaistea, aurrezkiak ezabatzea eta bizimodua okertzea» egotzi diete, eta gogora ekarri dute energia eta armagintza enpresek edo supermerkatu kate handiek irabaziak areagotu dituztela.
|
|
|
Egoera hori ikusirik, Gipuzkoako Foru Aldundiaren jarrera «konplizea» dela salatu dute, eta arrazoitu akordioari «betoa jartzen» ari direla. ELA, LAB, ESK, CCOO eta UGT sindikatuek ordezkatzen
|
dituzte
langileak, eta elkarrekin argitaratutako ohar batean adierazi dute 21 bileraren ostean bi enpresen jarrera berdina dela.
|
|
|
Egoera hori ikusirik, Gipuzkoako Aldundiaren jarrera «konplizea» dela salatu dute, eta arrazoitu akordioari «betoa jartzen» ari zaizkiola. ELA, LAB, ESK, CCOO eta UGT sindikatuek ordezkatzen
|
dituzte
langileak, eta adierazi dute 21 bileraren ostean ez dela aldatu bi enpresen jarrera.
|
|
|
Soldata igoera ere eskatu dute grebaren bidez, eta intersindikalak Osakidetzako gainontzeko langileen baldintzekiko «homologazioa» ere galdegin izan du. Azpikontratatutako enpresek kontratatzen
|
dituzte
langile horiek, baina sindikatuek adierazi dute Osakidetzak daukala eskumena langileek eskatzen dituzten baldintzak betearazteko. Gatazkak iraun bitartean, ordea, Osakidetzak argudiatu du ez dagokiola berari «berea ez den pertsonalaren lan baldintzak» negoziatzea, eta bere ardura bakarra zera dela, «garbiketa zerbitzua emateko kontratuetan ezartzen diren baldintzak betetzen direla bermatzea».
|
|
|
Hala ere, enpresek bi modu dituzte ohiko kontratu mugagabeak ez egiteko: etenak dituzten kontratu mugagabeak egin daitezke lehenik eta behin; bestalde, askok kontratu mugagabeak sinatzen dituzte, eta, gutxira, kaleratu egiten
|
dituzte
langileak, ez zaielako garesti ateratzen kaleratzeagatik ordaindu behar duten kalte ordaina: lan egindako urte bakoitzeko 33 soldata egun.
|
|
|
Greban daudela diru sarrerarik gabe geratzen diren langileei laguntzeko erabiltzen da kutxa hori. Orain, hartu ez zituzten opor egun horiek hartu ahal izango
|
dituzte
langileek, eta ELAk 10.000 euroko kalte ordaina jasoko du.
|
|
|
VWeko X. lan ituna atzo izenpetzea espero zuen zuzendaritzak, baina beste astebete itxaron du. Langile batzordean gehiengoa duten bi sindikatuak, UGT eta CCOO, ados daude zuzendaritzaren proposamenarekin, baina aurreakordio horren onurez konbentzitu nahi
|
dituzte
langileak. Larunbaterako batzarrera deitu dituzte fabrikako 4.500 beharginak —16: 00etan egingo dute—, akordioaren nondik norakoak azaltzeko.
|
|
|
LABen arabera, hitzarmen aldaketa horri esker 800 euro inguru gehiago irabazten
|
dituzte
langileek.
|
|
|
energia, nekazaritza, abeltzaintza... Lurralde bakoitzak bere berezitasunak ditu, eta behar ezberdinak
|
dituzte
langileek. Baina elkarrekin egin behar dugu aurrera; guztion artean jarri behar dugu konponbidea.
|