|
2002
|
|
|
Baina listuak, babeslea den aldetik, azidoak hogei minutuan neutralizatzen ditu, eta gainera kaltzioa du, oso kantitate txikian bada ere. Horregatik, lauzpabost ordutan, listuari esker, galdutako mineralak berreskuratzen
|
dituzte
hortzek. Ordu artean azukrea hartuz gero, ez dugu denborarik ematen indarberritze horretarako”.
|
|
2003
|
|
|
Hain zuzen ere, haurtzaroan jartzen dute arreta odontologoek. Espainiako haurrek oso gutxi garbitzen
|
dituzte
hortzak. Sei urte bete arte, %44, 5ek egunean behin bakarrik erabiltzen dute hortzetako eskuila, eta %12, 4k ez dute hori ere egiten.
|
|
|
Patologien proportzioa zaintzaileen eta ez zaintzaileen artekoa da. Batez bestekoa 9,67 hortz kaltetuz eta %52, 8 patologia periodontalez hitz egiten bada, dentistarengana maiz joaten direnek egunean hiru aldiz garbitzen
|
dituzte
hortzak, eta hiru hilean behin eskuila aldatzen badute, hortzoietako arazo gutxiago izaten dituzte (%34, 8), eta 8,23 hortz baino ez dituzte ukitzen. Beste muturrean, zerbait minduta dagoenean bakarrik medikuarengana joaten direnek, egunero eskuilatu behar izaten dute, edo bat ere ez, eta urtean eskuila bat erosten badute, hortzoietan eta hortzetan pilatzen dira, %75, 5 eta 15,6 pieza, hurrenez hurren.
|
|
2004
|
|
|
Amarentzat eta haurrarentzat Haurdun dagoen emakumeak ez du fluor gehigarririk erabili behar, kaltegarria izan baitaiteke. Haurdunaldian, aho barrunbeko azidotasuna handitu egiten da, eta, beraz, arreta eta zainketa bereziak behar
|
dituzte
hortzek desmineralizazioa eta txantxarra saihesteko. Hala ere, ernaldiaren lehen hilabeteetan, hortzetako eskuilaketak goragalea eragin dezake, eta, beraz, emakume askok ahoko higienea zaindu egiten dute eta txantxar gogaikarriak garatzen laguntzen dute.
|
|
2005
|
|
|
Ahoan bakterio batzuk daude, eta, kentzen ez badira, hortzaren eta hortzoiaren artean metatzen dira, su hartuz, euskarri horrek indarra galtzen du eta hortza erortzen da, Periodontziako Espainiako Elkarteak eta Oseointegrazioak (SEPA) azaldu dutenez. Eskuilatzea Colgate txostenak dioenez, oraindik ere espainiarren %10, 3k ez
|
dituzte
hortzak garbitzen. Egunean behin bakarrik egiten dutenen ehunekoa jaitsi egin da (%25etik %20ra), eta hiru espainiarretik batek – gero eta gehiago – egunean hiru aldiz egiten du, gutxienez, hau da, otordu bakoitzaren ondoren, gutxi gorabehera, bat egiten du.
|
|
2007
|
|
|
Adituen arabera, aho hortzetako gaixotasunek behera egiten dute higiene eta prebentzio ohiturak zenbat eta hobeak izan Hortzak gehien garbitzen dituztenak ere emakumeak dira. % 65 egunean hiru aldiz garbitzen dira, eta gizonen% 35 Asturiarrek, kantabriarrek, extremadurarrek eta euskaldunek egunean hiru aldiz gutxienez garbitzen
|
dituzte
hortzak. Hortzetako eskuila aldatzeari dagokionez, galdetutakoen %27, 3k bakarrik berritzen du hiru hilean behin.
|
|
2008
|
|
|
Sr komunean sartu da, eta S.I. eskuila aldatzen harrapatu du. Nork berearekin, elkarrekin garbitu
|
dituzte
hortzak, eta, eguzkitako betaurrekoak jarrita, kalera irtetea erabaki dute.
|
|
2009
|
|
|
Hortzetako pasta fluoratuak erabiltzea hortzei fluorra emateko beste modu bat da. Amarentzako fluorra Haurdunaldian, aho barrunbeko azidotasuna handitu egiten da, eta, beraz, arreta eta zainketa bereziak behar
|
dituzte
hortzek, desmineralizazioa eta txantxarra saihesteko. Haatik, haurdunaldiko lehen hilabeteetan, hortzak eskuilatuz gero, goragalea areagotu egin daiteke, eta, ondorioz, kasu batzuetan ez da kontuan hartzen, eta txantxarra sortzen da.
|
|
2011
|
|
|
Konpositeak jarri aurretik, laborategi batean berregiten
|
dituzte
hortzak, marrazkiak eta eskemak erabiliz, eta gero konpontzen dituzte ahokoak.
|
|
|
adibidez, orratzentzako edukiontziak, errebelatzeko likidoaren edukiontziak, finkatzeko likidoaren edukiontziak, amalgamarentzako edukiontziak? Enpresek hondakinak jasotzen
|
dituzte
hortz kabinetetik, eta beste edukiontzi batzuk uzten dituzte.
|
|
|
Hotz egiten du, izerditan
|
dituzte
hortzak.
|
|
2012
|
|
|
Patata frijituak eta gailetak gozokiak baino luzaroago itsasten zaizkie hortzei, eta azidotasun handiagoa sortzen dute. Gozokietako azukre disolbagarriak gutxiago disolbatzen dira, eta, beraz, gutxiago kaltetzen
|
dituzte
hortzak. Jatea edo edatea ere oso kaltegarria da, ez baitzaio denborarik ematen hortzen esmalteari erabat birmineralizatzeko.
|
|
|
Esneak kaltzioa, fosfatoa eta kaseina ere baditu, eta esnearen azukrea, laktosa, berriz, ez da beste azukre batzuk bezain kariogenikoa. Kafeak eta teak gutxiago zikintzen
|
dituzte
hortzak esnearekin hartzen direnean. Gozagarri biziak (sakarina, ziklamatoa, azesulfamo K eta aspartamoa) eta azukrearen ordezkoak (isomalt, sorbitol eta xylitol) ezin dira hartzitu ahoko bakterioengatik, eta ez diote kalterik egiten.
|
|
2013
|
|
|
txakurrek ez dituzte elikagaiak mastekatzen. Gutxiago xehatzen dituzte ahoan, eta janaria prozesatzeko modu horrek janari hondarrak izaten
|
dituzte
hortzetan. Txakurraren ahoa zaintzeko elikagaiak Txakurraren ahoa garbitzea ez da beti erraza izaten, oso gutxitan laguntzen baitu hortzak garbitzen.
|
|
|
Hiru katutik bik arazoak
|
dituzte
hortzetan eta sarroan, batez ere hiru urte betetzen dituztenean
|
|
2015
|
|
|
Hortzak garbitzea ohitura bat da, eta haurrei asko kostatzen zaie erostea. Izan ere, 2014an egindako ikerketa baten arabera, Espainiako adingabekoen %60k bakarrik garbitzen
|
dituzte
hortzak oheratu aurretik. Hori dela eta, haur askok egunero gozokiak jaten dituzte, eta, gainera, txantxarra eta bestelako arazoak izaten dituzte, ez bakarrik hortzak.
|
|
|
poznyakov Espainiako haurren artean, hortzak zaintzea ohitura zaila da. 6 eta 12 urte bitarteko hamar gaztetik seik baino ez
|
dituzte
hortzak garbitzen afaldu ondoren eta oheratu aurretik; une hori funtsezkoa da, dentistek azaldu dutenez; izan ere, gauean listu prestakuntza murrizten da, hau da, ahoko bakterio garbia mantentzeko funtsezko eragilea. Halaxe adierazi zuen VII.ak, Murtziako Unibertsitateak eta Vital enpresak 2014an egindako «Haurren aho hortzei buruzko urteroko azterketa».
|
|
|
Kar! So egizu, marrazoek honela
|
dituzte
hortzak eta eskuez oboe erdia figuratu zuen, erakusteko piztiak ez zuela belarria hola mozteko moienik.
|
|
2016
|
|
|
hortz haginetako txantxarra.Espainiako Estatuko hamar herritarretatik ia batek jateko arazoak ditu hortz haginetako arazoak direla eta.Txantxarrak mina ematen du eta arazo fisiko eta mekanikoak eragiten ditu, baina, horretaz gain, komunikazioari ere eragiten dio eta, garrantzitsuagoa dena, baita elikatzeko gaitasunari ere.Eta autoestimuari: txantxarrak jotako hortz haginek zuzenean eragiten diote kanpo itxurari.Zenbait ikerlanek aurkitu izan dituzte loturak txantxarraren eta nahasmendu sozialen artean.Horregatik guztiagatik, bai helduek eta bai haurrek ongi eskuilatu behar
|
dituzte
hortz haginak elikagai azukredunak jan ondoren, eta hor sartzen da txokolatea ere (izan katilukoa, tabletakoa edo produktu txokolatedunek dutena). Semaforo nutrizionalaSemaforo nutrizionala egiteko, katiluan hartzeko hiru txokolate motak erabili dira: kakao hauts azukredunarekin egiten dena, txokolate tabletarekin prestatzen dena eta hartzeko prest saltzen dena.Energiari dagokionez, semaforo nutrizionalak erakusten du tabletako txokolatearekin egindako errazio batek 80 kilokaloria gehiago dituela beste bi prestaerek baino.Txokolate mota horrek, izan ere, gantz gehiago dauka (gainerako prestaerek baino hamar gramo gehiago). Nolanahi ere, energiaren atalean, horiz ageri dira aztertu ditugun produktu guztiak, eta horrek esan nahi du ez dela gehiegikeriarik egin behar produktu honekin, batez ere gure pisuaren bilakaerak kezkatzen bagaitu edo argaltzeko asmoa badugu.Ildo horretan, hartzeko prest dauden txokolateek, nahiz eta besteek baino dezente gantz gutxia izan (erdia batzuek, heren bat gutxiago besteek), ia kaloria kopuru bera ematen dute.Txokolate horiek esne gaingabetuarekin eginak daude, eta horregatik dute gantz gutxiago; azukreak, aldiz, besteek baino gehiago dituzte, eta horregatik ematen dute ia haiek adina kaloria.Baliteke zaporea indartzeko eranstea azukre gehigarri hori, gantza kenduta zaporea ere kendu egiten baitzaie.Txokolate tabletarekin egindakoek, berriz, gantz saturatu gehiago daukate (laranjaz ageri dira semaforoan). Dena dela, txokolatearen inguruan egin diren ikerlanek ez dute ikusi elikagai horren gantz saturatuek kalterik egiten dutenik (gantz saturatuetan mota batekoak baino gehiagotakoak daude, eta guztiek ez dute eragin bera organismoan). Hain zuzen, gero eta ikerlan gehiagok nabarmentzen dute hobe dela elikagaiaren profil orokorrari begiratzea eta ez mantenugai jakin bati (azukrearen eta gatzaren kasuan izan ezik). Azken hamarkadan, ikerketa askok baieztatu dute gatza eta azukrea direla gaixotasun kronikoak izateko arriskuarekin zerikusi handiena duten mantenugaiak.Gatza ez da kezkatzekoa katiluan hartzeko txokolateetan, baina bai azukrea.Semaforoan, laranjaz ageri dira aztertu ditugun produktu guztiak, eta horrek esan nahi du azukre asko dutela, eta gehien, hartzeko prest datozenek (8 gramo gehiago dituzte katiluko, bi koilarakadatxo alegia). Gatzari dagokionez, esan bezala, aztertu ditugun txokolateek ez dute ematen kezkatzeko arrazoirik.Zuntz dietetikoari dagokionez, txokolatea landare jatorriko elikagaia izaki, zuntz dezente duen elikagaia da; zehazki egunaren buruan hartu behar litzatekeenaren %5 eta %10 artean ematen du.Azkenik, katiluan hartzeko txokolatea esnearekin egiten bada, kaltzioa ere emango du, eta mantenugai hori aski mesedegarria da hezurrentzat eta hortz haginentzat.Dena dela, ez da pentsatu behar kaltzio gehiago hartzeak hein berean egingo dienik mesede hezurrei (nutrizioaren arloan, gehiago hartzea beti ez da hobea), eta azkenaldiko ikerlanek ere horixe azpimarratzen dute.Txokolatea esnerik gabe egiten bada eta txokolate asko erabiltzen bada, gerta liteke zenbait mikromantenugai ere ematea, adibidez selenioa eta zinka.Hala ere, bi mantenugai horiek egin dezaketen onura baino aipagarriagoak izango lirateke produktu horrek emango lituzkeen kaloria eta azukre kantitate handiak.Azken hori ona izan liteke jaki eskaria dagoen garaian, baina ez da hori gure egoera; gu beste muturrean gaude, eta nutrizioaren arloan, gizentasuna da gaur egun daukagun arazo nagusietakoa, bai helduetan eta bai haurretan.Txokolatea eta kafeinaTxokolateak duen kafeina kantitatea kezka iturri da guraso askorentzat eta haurdun dauden emakumeentzat, baina neurtzen hasita, nabarmen ikusten da txokolateak askoz kafe gutxiago duela kafeak baino edo edari energetikoak esaten zaienek baino.Kafe espres katilukada estandar batek edo 250 ml edari energetikok, adibidez, 80 miligramo kafeina ematen dute, eta katiluko txokolate errazio batek 20 miligramo.Gomendioak dioenez, haurdunek ez dute hartu behar egunean 4,6 mg kafeina baino gehiago haiek pisatzen duten kilo bakoitzeko, eta haurrek, berriz, egunean 2,5 mg pisatzen duten kilo bakoitzeko.Zaila da haurdunek eta haurrek kopuru horiek gainditzea txokolatea hartuz.Edari energetikoak", ordea, desegokitzat jotzen dira haurdunaldian eta adingabeetan, susmatzen baita eragin kaltegarriak eduki ditzakeela fetuan eta haur eta nerabeetan.
|
|
2017
|
|
|
Zer gauza zikintzen
|
dituzte
hortzek?
|
|
2018
|
|
|
Prebentzioko eta osasun arretako talde batean sar daitezke, mediku batek koordinatuta. Antolamendu eta kudeaketa zereginak betetzen
|
dituzte
hortzen unitatean edo kabinetean, laguntza eta prebentzio zerbitzuak ematen dizkiote gizarteari eta horien kalitatea kontrolatzen dute, ikuskaritza epidemiologikoko eta osasun hezkuntzako jardueren bidez. Haien lanbide jarduera administrazio eskudunak ezarritako araudiaren pean dago.
|
|
|
Sakon informatzea komeni da, eta aseguru bakoitzaren zerbitzuak eta kostuak alderatzea, aurrezkia benetan benetakoa izan dadin. 9 Dentistarentzako gizarte laguntzez baliatzea Profesional batzuek laguntzak eskaintzen
|
dituzte
hortzetako tratamendua jasotzeko zailtasunak dituzten familientzat eta pertsonentzat. Adibidez, Clasor taldeak «Ortodontzia Solidarioa» programa du.
|
|
|
gaur egun, 10 haurretatik 9k gutxienez egunean behin garbitzen
|
dituzte
hortzak; duela hiru hamarkada, berriz, 10etik 7k zuten ohitura hori. HHZPk ere eragin positiboa izan du, batez ere konpontze indizearen igoera handian (behar bezala tratatuta dauden txantxarren proportzioa).
|
|
2019
|
|
|
Hori horrela da sustraira iristen den edozein infekziori eragingo diolako pieza iraunkorrei malformazio edo orban moduan. Zer gauza zikintzen
|
dituzte
hortzek. Prebenitzea, sendatzea baino hobe, lehen agindua da.
|
|
2020
|
|
|
«Gure filosofia ez da tratamenduak egitea, saihestea baizik». Zoritxarrez, baina, haurrek gero eta txikiagoak direnean
|
dituzte
hortzetako eta haginetako arazoak.
|
|
|
Ez dute kalerik egin, ordea, eta erdialdea hutsik utzi dute gainera. Gelditzen ziren kromo guztiak utzi
|
dituzte
hortzaz gora bi lagunen artean. Orduan jo du txirrinak eta ikasgelara bueltatu behar.
|
|
2021
|
|
|
Guztiz gehienek zuten ahoa horzgabeturik: han emakumeek hogeita hamar urterekin galtzen
|
dituzte
hortzak, nekeek eta hazkurri gutxiko janak hartaratuta, etenik gabeko erditzeek eta edoskitzaroek ahituta. Baina pixkanaka pixkanaka hasi nintzen bereizten Vincenzina eta Secondina, Annunziata eta Addolorata, eta hasi nintzen etxe guztietara sartzen hain desberdinak ziren su haiekin berotzeko.
|
|
2022
|
|
|
–Haiek janen
|
dituzte
hortz batzuk, niri potroak ukituz gero.
|
|
|
Kristala ari dira etengabe jotzen haur urdinak, itxura gabe, biribil eta elkarren artetik banaturik ageri
|
dituzte
hortzak, handiak dira arras estali ohi dituen azal guriaren azpitik nabarmentzen zaizkien begiak, porotsua eta iletsua haien larrua, biskatsuak eta luzangak haien eskuak. Ez ikusiarena egiten diete manta arraiek.
|
|
2023
|
|
|
Bizkaiko beste herri batzuetan, Zeberion eta Zeanurin, kasurako, hagina teilatura bota eta saguzarrari abesten zitzaion; eta Lemoizen, ostera, Ama Birjinari. Gainera, hainbat herritan, teilatura barik beheko sutara, oilotokira edota ortura ere jaurti izan
|
dituzte
hortzak.
|
|
|
Luze egiten dira lehia iritsi bitarteko egunak, eta presioa eta kanpoko ahotsak kudeatzen ere lan handia izango dugu. Talde ugarik ditugu irabazteko aukerak, denon nahia da, eta denek estutuko
|
dituzte
hortzak, baina burua ondoen erabiltzen duenaren eskuetan egon daiteke saria. Eta nolako saria!
|