|
2002
|
|
|
Primate horiek landa populazioek sistematikoki ehizatzen
|
dituzte
elikatzeko
|
|
2003
|
|
|
elikadura egokirako eskubidea, Eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalen nazioarteko itunean ezarria. 21 bat herrialdek finkatu
|
dituzte
elikatzeko eskubideak, eta beste askok oso lotuta dauden beste eskubide batzuk onartu eta babesten dituzte. FAOren arabera, herritarrek osasun laguntza eta hezkuntza behar dituzte elikatzeko eskubideaz gozatzeko, batez ere kultura balioei, jabetza eskubideari eta ekonomiaren eta politikaren aldetik antolatzeko eskubideari dagokienez.
|
|
|
21 bat herrialdek finkatu dituzte elikatzeko eskubideak, eta beste askok oso lotuta dauden beste eskubide batzuk onartu eta babesten dituzte. FAOren arabera, herritarrek osasun laguntza eta hezkuntza behar
|
dituzte
elikatzeko eskubideaz gozatzeko, batez ere kultura balioei, jabetza eskubideari eta ekonomiaren eta politikaren aldetik antolatzeko eskubideari dagokienez. Erakundearentzat, elikadurarako eskubidearen bermeak zenbait baldintza ezartzen ditu:
|
|
2005
|
|
|
Harrapakari/ harrapakin harremanean, harrapakarien populazioaren aleek harrapakinen populazioaren aleak hiltzen
|
dituzte
elikatzeko. Harreman mota honek garrantzi handia dauka populazioen orekan.
|
|
2008
|
|
|
Pinguino txitek aita eta ama
|
dituzte
elikatzeko; fokak, ordea, ama bakarrik.
|
|
|
Hala ere, neurri horien aplikazioa ez da guztiz zuzena izan, zenbait elkartek hegaztien kontserbazioari buruz sinatutako adierazpen baten arabera (Izate, Sear, Triacanthos, Hondo Amigos del Buitre, Fondo para el Hoces del Riaza eta Saiak). Kasu batzuetan, administrazioek gaizki kudeatu
|
dituzte
elikatze puntuak, eta enpresa pribatuek kontrolatutako makulu erraldoiak ahalbidetu dituzte. Adituek diotenez, hegaztien artean gaixotasunak kutsatzeko eta albaitaritzako botiken hondakinek eragindako heriotza arriskua handitu egin da instalazio horietan.
|
|
2012
|
|
|
Habitata suntsitzea: lehoiak lurraldeetako animaliak dira, eta 160 kilometro karratu inguru behar
|
dituzte
elikatzeko eta beste talde batzuekin nahasteko, odolkidetasunak eragin ez diezaien. Errepideak eraikitzeak edo landaketak eta abeltzaintzako ustiategiak hedatzeak nabarmen gutxitu ditu haien habitata eta harrapakinak.
|
|
|
65 urtetik goitiko 10 pertsonatik 4k bakarrik uste du egokia dela. Adineko pertsonek arazoak
|
dituzte
elikatzeko eta ondo lo egiteko, baina estres maila batez bestekoa baino askoz txikiagoa da. Datu aipagarri bat estres mailari dagokio:
|
|
|
Hala ere, Elicesek ohartarazi du «ezinezkoa dela elikagai bat haragi freskoarekin fabrikatzea». Txakurrek txakurretara eramaten
|
dituzte
elikatzeko ohiturak Elikadura ohitura jakin batzuk dituzten txakurren jabeek, hala nola begetarianoek eta produktu ekologikoak bilatzen dituztenek, beren bizi filosofia hondatzen dute maiz. Elicesek dio ohitura hori, «zentzugabea da, txakurrak ez baititu pertsonen behar berak, oso espezie desberdinak baikara alderdi askotan».
|
|
2013
|
|
|
3 Katua gehiegi elikatzea osasungarria da: gezurra Katu lodi bat ez dago osasuntsu, malnutrizio arazo nagusietako bat baitu Katuek beren berezitasunak
|
dituzte
elikatzeko ohiturei dagokienez; besteak beste, egunean behin baino gehiagotan errazio txikiak jatea. Katua ugaztun ehiztaria da, naturatik aldi baterako janaria lortzen duena.
|
|
2015
|
|
|
Erlijioari eta kulturari atxikitako alderdiek ere urteetan sustatu izan
|
dituzte
elikatzeko ohitura batzuk: sinesmen batzuek galarazi egiten dute produktu batzuk jatea, prestatzeko orduan ere badaude aldeak, aurkezpenean eta ordutegietan ere bai, eta irizpide horiek guztiek baldintzatu egiten dituzte talde baten ohiturak.
|
|
|
Espainian, adibidez, Seprona (Guardia Zibilaren Natura Babesteko Zerbitzua), Kanpo merkataritzako Aduanen Zerbitzuak edo Industria eta Merkataritza Ministerioak eskertzen dute kontrabandistak eta haien sareak atxilotzeko edozein informazio. 5 Eremu babestuak ezartzea eta haien habitata hobetzea Lehoiek 160 kilometro karratu inguru behar
|
dituzte
elikatzeko eta beste talde batzuekin nahasteko, odolkidetasuna ez baitie eragiten. Kontserbazioan adituak diren adituek behar adinako tamainako eremu babestuak sortzeko eta beren habitat naturala babesteko eta berreskuratzeko eskatzen dute.
|
|
2021
|
|
|
Hainbat hipotesi proposatu dira nanismo intsularraren fenomenorako, besteak beste baliagaien murrizketarena. Adibidez, herbiboro handiek, hala nola elefanteek eta errinozeroek, bazkatze lurralde oso zabalak behar
|
dituzte
elikatzeko, eta urtaroekin batera ehunka edo milaka kilometro egin ditzakete janari egokia bilatzen. Baina irletan ezinezkoak dira horrelako ibilaldi luzeak, eta, hortaz, hautespen naturalak tamainaz txikiagotzera derrigortu ditu, irlaren neurrira doitu ahal izateko dituzten beharrizan metabolikoak.
|
|
2022
|
|
|
26 Azukrerik gabeko txiklea txikitzen bada, hortzak garbitzen laguntzen du Egia. Jaten amaitzen dugunean, bakterioek ahoan geratzen diren janari hondarrak aprobetxatzen
|
dituzte
elikatzeko. Bakterio plaka hori behar bezala garbitzen ez bada, txantxarra edo ahoko beste gaixotasun batzuk ager daitezke.
|