|
2000
|
|
|
Ordenagailuak bakarrik ez du ezer egiten. Ordenagailuak sintetizadoreak botatzeko eta soinua grabatzeko erabiltzen
|
ditut
nik. Emaitza sartzen duzunaren araberakoa izanen da.
|
|
2001
|
|
|
Bolada batean, ez zegoen ongi ikusia zaharrok, eskarmentu pixka bat daukagunok parte hartzea. Baina ni orain epaimahaikoa izan ohi naiz, eta ikusten
|
ditut
ni bezain zaharrak euren lanak aurkezten, eta gazteak hor konpon. Nik uste dut lehiaketak gazteentzat direla, eta modu on bat dela ezagutarazteko eta zure lanak sinesgarritasun pixka bat izateko.
|
|
|
Hori oso zaila da. Nik jokoak hartu eta egokitu egiten
|
ditut
nire izakerara. Elkartzen garenero eztabaida bera izaten dugu:
|
|
2002
|
|
|
Neu harrituta gelditzen naiz askotan. Gauza asko ikusten
|
ditut
niri ez zaizkidanak baleta iruditzen. Memento honetan, dantza kontenporaneoan hainbeste gauza berri eta ezberdin egiten saiatzen ari dira, azkenean oso muturrera iristen direla:
|
|
|
Orduan sortzen da komunikazioa. Gure lokalean, inoiz inori kontatu ez dizkiodan gauzak bota
|
ditut
nik. Komunikazioa horixe da, momentuko jario hori, sentimenduak botatzea.
|
|
|
Orain badakit zein den nire lekua taldean eta udalekuan. Ezagutzen
|
ditut
nire lagunak eta urruti eduki beharrekoak. Eta nola ez, baditut nire fitxajeak...
|
|
2003
|
|
|
Duela hamar bat urte ETBk eman zuen Elgoibarko hiesaren inguruko programa bat, eta hura ikusitakoan erabat hunkitua geratu nintzen. Geroztik gertatu izan dira makina bat gauza hiesa dela-eta, baita Altzan ere adibidez, gogoan
|
ditut
nire etxearen aurrez aurre bizi ziren bi anaia, zoritxarrez hiesak jota joan zirenak. Beraz, beti izan dut hiesaren kezka nire barruan, eta halako batean, futbolaren inguruko liburua idazten ari nintzela (umorezkoa, lehen idatzi nuen" Kalamidadeen liburua" ren ildotik zihoan) barruan nuen kezka hori esnatu eta istorio hau nagusitu zitzaidan.
|
|
|
Roman Garyren eta Emile Ajaren lanak erabat diferenteak dira. Gero, bien arteko tirabirak sortu ziren eta horiek erabili
|
ditut
nire nobela egiteko.
|
|
|
Errepidean oso zuhur ibili behar da. Nik ere egin
|
ditut
nire erokeriak; gazteak ginenean azkar ibiltzen ginen, eta lagunekin bagindoazen, erakutsi nahi izaten genien zer ondo gidatzen genuen. Hori arrisku handia da.
|
|
|
ANDER: Nik ere egin
|
ditut
nire erokeriak. Baina kontuan izan behar da jende gehiago badela inguruan.
|
|
2004
|
|
|
Bestalde, artearen historian emakumearen irudiak izan duen bilakaera ere kontuan izan dut. Finean, artearen historian oso irudi arketipiko direnak baliatu
|
ditut
nire lanetan. Meninak, Madonna...
|
|
2005
|
|
|
Benetan euskaldun, ezkerreko eta abertzale gisa zailtasun handienak
|
ditut
nire burua identifikatzen alde batean edo bestean. Erran gabe doa, zailtasun haundiagoak oraindik nituzkeela, kide naizen mugimendu politikoa, zerrendatua ikustea alde batean edo bestean… Ezkerrekoa naizen pundutik, nire lehen erreakzioa litaike itun horren aurka bozkatzea, bainan ongi pentsatuta beharrezkoa zait nire pentsamoldea besteekin konpartitzea, elementu guziak eskuetan ukanez, erabaki bat hartu aintzin.
|
|
|
Gainera, kultura baloratu behar da, mekanikoarengana noanean sekulako sustoak hartzen
|
ditut
nik faktura ikustean baina ez naiz kexuka hasten. Kulturarekin, ordea, erraza da kritikatzea.
|
|
|
Protagonistak? Lau multzo ikusten
|
ditut
nik. Batetik, Herri Agintea.
|
|
2006
|
|
|
Nire ustez, poema bakoitzak badu bere izatea, bere nortasuna, eta, hala ere, liburua osatzen dute. Nolanahi ere, solte, aske imajinatzen
|
ditut
nik ezkatak, eta aitortu behar dut badagoela ere halako ezkata kentze bat, azal erausketa bat, liburuan zehar eta poemaz poema.
|
|
|
Baina Tonik dioena ez da soilik Kataluniako sektore jakin batzuetan gertatzen. Hizkuntzaren inguruko eztabaida eta sentipen horiek PSCko ezagunen artean ikusi
|
ditut
nik askotan. Eta finantziazio eredura itzuliz, berau birplanteatzea guztiz funtsezkoa zen.
|
|
|
Pertsonarekin egon behar du medikuak, animatu egin behar du, lasaitu, eta hortik abiatzen da nire bokazioa. Ni ez nintzen medikuntzara bideratu mikroskopioak oso gustukoak nituelako, pazienteak maite
|
ditut
nik.
|
|
|
ETA eta Espainiako Gobernuen arteko mahaia alde batetik, eta eragile politikoena bestaldetik. Marko orokor honen baitan, ulergarritzat jotzen
|
ditut
nik azken hilabeteetan ikusitako urratsak. Ulergarriak bai, arriskutsuak ere bai noski.
|
|
2007
|
|
|
Nafarroako Erreinua deritzoten horretakoa zaitugu zu, Angel. Mendebaldeko Euskadi Autonomi Erkidegoa bataio izen luze xamarra eman dioten horretan ordaintzen
|
ditut
nik neure zergak. Hiru esparru eta hiru espektro.
|
|
2008
|
|
|
Askorik ere ez daude. Hiru, lau, bost?, ezagutzen
|
ditut
nik," Txoko" bueltan. Lekeitiar gehiago dagoela pentsatzen dut.
|
|
|
Telebistatik ezagutu
|
ditut
nik metalezko koilarak bihurritzen zituzten lagunak. Lebitazioa praktikatzen zituztenak.
|
|
2009
|
|
|
Nik ez
|
ditut
nire koktel hormonalaren proportzioak ezagutzen, eta ezagutuko banitu ere... Aizue, gaia pixka bat aldatuz:
|
|
|
Nire herrian ez nintzen nahiko herritar, ez nituen manerak, beti aritzen nintzen tipikotasuna kritikatzen. Gero, giro homosexualetan ez nintzen nahikoa gay, luma falta zitzaidan (barrezka ikusten
|
ditut
nire zenbait gay lagun txistea egina utzi diedala eta) herrikoegia nintzen, baskoegia, hori ere esan didate. Autentikotasunak normaren agintea estaltzen du eta gurea bezalako kulturetan askotan kistcharekin zer ikusia duen zerbait da.
|
|
|
Hori zoragarria da. Maiz ekintzak moldatu egin behar izaten
|
ditut
nire gaitasun fisikoaren arabera. 30 urte nituenean egiten nituen zenbait ekintza orain ezin ditut modu berean egin.
|
|
|
Eta pentsatzen dut nirekiko: hemen lau urte eman
|
ditut
nik eta igoal ez dut asmatu, baina aizu, niri errespetuz esan gauzak!".
|
|
|
AHTren kontuan bi kexa handi
|
ditut
nik. Lehena:
|
|
|
Tiradak, berez, oso txikiak dira Euskal Herrian. Beti ezagutu
|
ditut
nik horrela: 500, 1.000, 1.500 ale bitarteko tiradak dira ohikoenak.
|
|
2010
|
|
|
Jan gabe geratzearen geratzeaz, eguna joan eta astea etorri, ogia lizurdindu eta lizunak josten dion soineko harro urdina da lorea. Gustukoak
|
ditut
nik loratzen direnak, lagunak bezala ogiak, gogor xamartuak izatea... letaginak zorroztu behar. Gaztarena, jogurtarena, fruta dultzearena, erreximentarena, lizun guztien eran, lore hau osasunerako oso ona izango denaren susmoa dut...
|
|
|
Nire lana pentsatzea da, zer, non eta nola jarriko dudan erabakitzea. Besteen istorioekin kontatzen
|
ditut
nire istorioak. Besteen testuetan oinarritu arren, beti agertzen da nire mundua.
|
|
|
Ez dakit gauza handirik zineari buruz, horregatik ardoarekin egiten dudan moduan taxutzen
|
ditut
nire sailkapenak: barruan zerbait mugitzen badit eta sabelaldea bero sentiarazten, delako pelikula/ ardoa ona da niretzat.
|
|
|
Errezitaldia amaituta, hara bildutakoak arrotz gisara elkarri begira mugitzen dira eserlekuetan, pixkanaka, oharkabean, iskanbilak, kaleko zarataren biziak aretoa berriz bere egiten duen arte. Ondokoa altxatzen den bitartean, nagiki biltzen
|
ditut
nire gauzak; izan ere, ustekabekoa maiz gertatzen da.
|
|
|
Haurra harrituta begiratu zidan; uste dut EZ hitza entzuten zuen lehen aldia zela" (irakasle batek kontatua). Etxean egin beharrekoak, telebistak erakutsi behar duena, gizarte ardurak... guztiak geratzen ari dira eskolaren esku (sexu informazioa, errepideetatik nola ibili, bakearen aldeko jarrera, elkarrekiko errespetua...) eta nik buruan
|
ditut
nire aiton amonak, eskolara joan gabeak, haiek heziak izan ziren, giza-formazio sendoa zuten. Nola lortu ote zuten?
|
|
2011
|
|
|
Ez baita beste kanta batzuei itzal egiten diela bakarrik, pertsonalki ere ez da erraza 16 urterekin idatzi zenuen hura defendatzea; agian, dagoeneko ez zara harekin identifikatzen, baina egoistak ez bagara distantzia hartu behar dugu kantekiko. Nik distantzia luzetik jotzen
|
ditut
nire zenbait kanta, osotasun bat balira bezala, dagoeneko ez dut hitzez hitz entzuten kantak esaten duena, ez dut pentsatzen ados nagoen ala ez, kanta pack bat bezala entzuten dut, osotasun bat bezala, kolore bat bezala. Bere horretan hartzen duzu kanta, eta kolore hori kantatzen duzu.
|
|
|
Eta hori da bilatzen nabilena, nik neuk ere, nire abestiak entzuten ditudanean, gustatzen zait asko entzun arren ez aspertzea. Egile bezala askotan entzun behar izaten
|
ditut
nire abestiak eta gustatzen zait beti berri iruditzea.
|
|
|
Horiek dira gure kanonak. Kontatuko
|
ditut
nire gauzak, baina baita historiako pertsonaia batzuenak ere nireak balira bezala".
|
|
2012
|
|
|
Horixe da jardunaldietan antolatzaileek ateratako ondorio nagusia. Beste ondorio batzuk atera
|
ditut
nik bederen. Agian, horiek gure hizkuntza egoerara egokitzeko bide ez oso malkartsua izan dezakete.
|
|
2013
|
|
|
ogia gorputza elikatzeko, lagunak bihotza alaitzeko eta kontuak arima sosegatzeko. Hortik abiatzen
|
ditut
nire tailerrak. Zeren eta, gorputza nola elikatzen den ongi dakigu, oinarri oinarrian dauzkagu sabela betetzeko erritoak, titia nola eman, frutak noiz ematen hasi… Lagunen kontua ere aski jakina da…
|
|
|
Bai, pilota aldaketa, saskiarena, enpresarena… bizitu
|
ditut
nik eta ezin zara atzera begira jarri," gure garaikoa zen onena". Gehiago edo gutxiago gustatu, dagoenera moldatu behar zara, bertzela baztertu egiten duzulako zure burua.
|
|
2014
|
|
|
Lehengo egunean Pedro Almodovarri esaldi hau irakurri nion: " Idatzi eta filmak egiten
|
ditut
nire bizitzaren hutsunea betetzeko". Hutsune hori betetzea da bizitzan norberak duen erronka nagusia.
|
|
|
Hiru apustu ere egin
|
ditut
nik aizkoran. Inor ez dut ikusi aizkoran hondartzan, baina orain dela hiru lau urte egin dut nik aizkoran hondartzan.
|
|
|
Gazte prekarioa naiz, gutxira arte enpresa batean langile, eta ezkutuan mantendu nahi
|
ditut
nire datu pertsonalak, ondorengo lerroetan kontatuko dudanagatik enpresan jarraitzen duten langileek eta nik neuk kalterik jasan ez dezagun.
|
|
|
Liburuan gertaera goxoak zein zakarrak agertzen dira. Azken hauek ez
|
ditut
nik egin; nik idatzi, azaleratu besterik ez ditut egiten.
|
|
|
Bidador, Maiora… izen potoloak dira horiek! Lan ederrak utzi zituen batak eta ikerketan sekulako ordu pila ematen ari da bestea; urruti
|
ditut
nik. Beharbada, agertu zuen dibulgazio borondatean sentitzen dut gertu Bidador, eta antzinako agirietan hizkuntzaren arrastoak topatzeko duen irrikagatik erakartzen nau Maiorak.
|
|
|
Gerraren aurkako serbiar aforismoak dira liburuan bildu direnak, Hasier Agirrek itzuliak. Horietarik asko, benetako bonbatzat hartu
|
ditut
nik barka definiziorako irudimen eskasa: " Serbia hilobiz beteta dago.
|
|
|
Euskaldun onen kontaktuan bizi bazara," ene, honek halako esan du!", bizipoztu egiten da bat. Euskarazko ale txikiak apuntatu
|
ditut
nire egunerokoetan. Hogeita bost urte baino gehiago daramat horretan.
|
|
2015
|
|
|
Izan zaitezke flamenko dantzaria eta Etxebarrieta, eta euskalduna, edo ez euskalduna. Izan ere, borrokalari asko ezagutu
|
ditut
nik flamenkoaren inguruan, kapitalismoaren kontra, sistemaren kontra daudenak. Badira flamenko batzuk sistemaren alde daudenak, eta beste batzuk kontra.
|
|
|
Nire amarentzat, bere alabak asko sufritu du gimnasia utzi eta gero. Argaltasunak ikaragarri kezkatu du alaba eta arazo latzak izan ditu elikadura dela-eta(...) Seme alaba aske eta burujabeak izan nahi ditudan heinean, ez
|
ditut
nire seme alabak bide eta eredu horretara bideratuko. Izan ziur».
|
|
|
I. A. Adierazle kontraesankorrak ikusi
|
ditut
nik ere. Gazteetan ikusten dudanak beldurtzen nau.
|
|
2016
|
|
|
" Modu oso intentsoan bizi dut eta asko gustatzen zait nire lanbidea. Beti jartzen
|
ditut
nire mugak, gainera", bigarrenak. Tartean beste hainbat onura aipatu dizkigute; autonomia, esaterako.
|
|
|
Horri esker, ez diet soilik arreta jarri feminismo zuriaren aldarrikapenei, eta zalantzan jarri
|
ditut
nire pribilegioak.Interesatzen zaidan feminismoan ni edo gu ez gara beti biktimak; aitzitik, batzuetan, zapaltzaileak izan gaitezke.
|
|
2017
|
|
|
Gehienetan nik neuk filmatzen
|
ditut
nire pelikulak baina beste kameralariekin lan egitea ere gustuko dut. " Found footage" ekin [aurkitutako irudiekin] lan egiten dudanean beste kontu bat da, baina norbaiti nirekin filmatzeko eskatzen badiot, garbi izan behar dut erabat fidatzen naizela eta elkarrekiko komunikazioa ona dela.
|
|
2018
|
|
|
Azken olatua. " Hainbeste nabigatu ostean, zimurrak baino ez
|
ditut
nire barnean". Kontrabaxuak abisatu gaitu:
|
|
|
Erakunde zibil klandestino batean bizitzearen hainbat anekdota biltzen dituzue. Lehen aldiz irakurri ahal izan
|
ditut
nik horrelakoak. Ilegalizazioan Segik izan du bere bilakaera, teorizazioan eta praktikan.
|
|
2019
|
|
|
Errefuxiatuak ez zaizkigu iragana, oraina eta etorkizuna duten pertsona gisara aurkezten; terrorista islamiarrak dira, lana kentzera, emakumeak bortxatzera eta beloa inposatzera datozenak. Segurtasun gisara saldu digute mugen kontrola, baina ideia faxistak ikusten
|
ditut
nik. Eta, hain zuzen ere, eskuina botoak irabazten ari da Europa osoan, ahotsa altxatuta.
|
|
2020
|
|
|
Zazpi urte eta erdi daramatzat, eta gaur beste ikuspegi batetik solastatu dezaket, aurrez ez nuen ikuspegitik. Iazko negura arte izan
|
ditut
nire goitibeherak: oztopo bat, ikasi horri aurre egiten, beste oztopo bat, ikasi aurre egiten… Bizia hola da, baina iazko negua izan zen oztoporik handiena, eta sentitu nuen, hori gainditzen banuen, aski izango zela.
|
|
|
Onerako eta txarrerako. Gauza oso onak ikusten dira eta auzo lotsa eragiten duten batzuk ere ikusi
|
ditut
nik. Edozein preziotan presente egotea egoteagatik, ez.
|
|
2021
|
|
|
" Giza eskubideen defentsan oinarritu
|
ditut
nire aktibismoa eta lan arloa. Mugimendu sozialek errepresioaren aurka egin duten lanetik edan dut.
|
|
|
Zentzu horretan, denak profesional bihurtzea izan behar al da helburua? Zalantzak
|
ditut
nik. Fondo gehiago lirateke; momentu honetan zaila ikusten dut.
|
|
|
Eta horrela izan zen. Biak ere oso momentu bereziak
|
ditut
nire bizitzan.
|
|
2022
|
|
|
Horregatik, laktibismoa egiten dut. Maite
|
ditut
nire titiak eta maite ditut esnerik botatzen ez duten titi guztiak. Ohartu naiz nire titia esne txorrotada batekin agertzen denean, Instagramek ez didala zentsuratzen, algoritmoak ez duelako titiburu gisa irakurtzen!
|
|
|
Bigarren uholdea 1540tik 1575era arte luzatzen da eta hirugarrena 1575 eta 1620 bitartean. Azken horretan izen batzuen arteko lotura oso interesgarriak ikusten
|
ditut
nik. Agian gehiegi arriskatzen dut, baina elkartzen dut Araizko bailaran gertatutako akusazioen segida Lapurdikoarekin eta Baztan Bidasoakoarekin, hau da, 1610eko Logroñoko prozesuarekin.
|
|
|
Tresna berriak sortuz? Esku bereko hatzamarren gisan ulertu
|
ditut
nik beti horiek guztiak, atzokoak eta gaurkoak.
|
|
2023
|
|
|
Arrazoi askorengatik senti gaitezke bakarrik: maite genuen norbait galdu dugulako, gure bizi proiektua eta inguruan ditugun lagunena desberdina delako, bizitzari zentzua aurkitzen ez diogulako… Bakardadearen konplexutasunak barruraino hartu nauenetan hiru estrategia erabili izan
|
ditut
nik, oso oinarrizkoak izateagatik tuntunak eman dezaketenak, baina zentzudunak ere badirenak. Lehenengoa:
|
|
|
Zaldia izatetik aho uhalak eramatera, bidea zaila egiten zait: gidari izateko erresistentziak izaten
|
ditut
nire barnean proiektu batzuetan, eta borroka horretan nabil oraindik ere.
|
|
|
Letrek garrantzi handia dute, eta kanta bakoitzari bere espazioa ematen diot, zer kontatzen didan galdetzen diot. Batzuetan, hasieratik dakit zertaz ari den abestia, beste batzuetan estrofa batzuk behar
|
ditut
nik kontzienteki erabakitzeko zer den bertan kontatu nahi dudana. Une onetan, nahiz ilunagoetan sortutako kantak dira.
|