|
2004
|
|
|
Ederki ezagutzen
|
ditut
emakumeen gogoak:
|
|
2008
|
|
|
Aitortu beharra daukat: arazoak
|
ditut
emakumeekin, eta azkenengo 25 urtean sekulakoak. Herritik kanpoko panorama ikusita, eta herrian bertan gauzak nola aldatu diren ikusita, ez dut jakiten maiz emakume bati" hi" esan edo" zu" esan.
|
|
2011
|
|
|
Errespetu handikoak ere badira siriarrak. «Ikusi
|
ditut
emakumeak zilborra erakusten, eta inork ez die ezer esaten. Ikusi ditut goitik behera estalita doazenak, eta inork ez die ezer esaten.
|
|
2013
|
|
|
Ondorioztatzen dut norbaitek liburuan agertzen diren emakumeak aztergai hartu dituela eta horren arabera egin duela juzkua. Leku txarrean uzten
|
ditut
emakumeak. Jaso ditudan iritzien artean ez zait halakorik iritsi.
|
|
|
Hiru arrebekin hazi nintzen, beti bermatu
|
ditut
emakumeen eskubideak.
|
|
|
Gorroto
|
ditut
emakumeak.
|
|
2014
|
|
|
–Oso polita zara, baina ez
|
ditut
emakumeak gustuko. Bestela, seguru baietz, esaten zidan, bere luma ezkutaezinaz konturatuko ez banintz bezala.
|
|
|
Asko errespetatzen
|
ditut
emakumeak, euren senarrekin oheratzeko.
|
|
2015
|
|
|
Ablazioak ekartzen du penetrazioa ez izatea atsegingarria. Nik ezagutzen
|
ditut
emakume anitz orgasmo bat zer den ez dakitenak. Inoiz ez dute sentitu.
|
|
2016
|
|
|
Bestetik, emakumeek zapia daramatela gizonen objektu sexual ez izateko? Ikusi
|
ditut
emakumeak goitik behera estalita eta gizonak aldamenetik txistuka.
|
|
|
Nik hiru kapitulu idatzi
|
ditut
emakumeak futbolean duen rolari buruz. Futbola genero harremanak islatzen eta eraikitzen dituen gizartearen esparru bat da.
|
|
|
Hasieratik miretsi
|
ditut
emakumeon parte hartzearen alde egin duten gizonezkoak, batez ere mutil gazteak, Alabamako hartan beltzekin bat egin zuten zuriak miresten ditudan bezalaxe. Neska batek bi aukera ditu:
|
|
|
Hor nago, zulo batean nire etxean, lan egiten saiatzen, baina beti ebatzi behar
|
ditut
emakumeen arazoak.
|
|
|
Ez
|
ditut
emakumeak ezta zaharrak zenbatu.
|
|
2017
|
|
|
Nik neuk lan faltarik eduki ez dudan arren, ezagutzen
|
ditut
emakumeak hemen bederatzi urte daramatzatenak eta oraindik bizileku baimena lortu ez dutenak. Ondorioz, lanerako edo beste zenbait gauzatarako aukerarik ez dute.
|
|
|
Nik lehengo abilidade, gaitasun eta esperientzia berbera ditut, baina gizon izenarekin posible zen lana izatea, baina emakume izenarekin ez. Lanean aritu naizen urte horietan guztietan, bi lankide bakarrik izan
|
ditut
emakumeak. Gogoan dut bigarrenak nola esaten zuen izugarri kostatu zitzaiola sektorean sartzea, eta oparoaldiaren aroa zen.
|
|
|
Edukiak Euskal Herriko zenbait lekutan (Basauri, Ondarroa, Tolosa) antolaturiko tailer/ mintegietan eztabaidatu ahal izan
|
ditut
emakume feministekin. Eskerrak partaide guztiei.
|
|
|
Esan nezake gozamena. Nik ez
|
ditut
emakumeak maite, nik gorrotatzen ditut emakumeak, jainkoaren kreatura itxuratiak eta maltzurrak dira. Bai ongi, ulertu dut, esan zuen Etxehorik burua kulunkatuz... baina ez duzu oraindik egiten. Harritu zen ikertzailea. Bai, hementxe, segitzen dut lan txar hori.
|
|
|
Esan nezake gozamena. Nik ez ditut emakumeak maite, nik gorrotatzen
|
ditut
emakumeak, jainkoaren kreatura itxuratiak eta maltzurrak dira. Bai ongi, ulertu dut, esan zuen Etxehorik burua kulunkatuz... baina ez duzu oraindik egiten. Harritu zen ikertzailea. Bai, hementxe, segitzen dut lan txar hori.
|
|
|
Txunditu, harritu egiten gara askotan: ikusi
|
ditut
emakumeak erremintekin trebezia hartzen hasita, euren buruagaz harrituta, eta horrek ahaldundu egiten ditu. Besteak nola moldatzen diren ikusteak ere indartu egiten ditu.
|
|
2018
|
|
|
Elkano auzoan ateratakoak dira, batzuk koloretan eta besteak zuri beltzean.Argazkietako pertsonaiak emakumekumezkoak dira. «Beti irudikatzen
|
ditut
emakumeak, baina horrela ateratzen zaidalako». Lagunak izan ohi ditu bidaide bere proiektuetan, eta horrek erraztasuna ematen diola azaldu du, «baina ez dut inolako eragozpenik gizonezkoak irudikatzeko».
|
|
2019
|
|
|
Araban bertso mugimenduan, euskararen historian, eta nire bizitzan kolorea jarri duten oihal zatiak josi eta berrirakurri nahi izan ditut. Nire egin
|
ditut
emakume askoren puntadak. Testua Txatalez egindako alfonbra magiko bihurtu dela iruditu zait, gogorik baduzue, denboran eta espazioan gurekin batera bidaiatzeko.
|
|
|
Badakit nola irten ataka honetatik, baina beharrezkoa dut lehenago zu haien aurrean agertu eta niri bezala kontatzea dena haiei ere. Gaur bertan amaitu behar da hau guztia, ezin
|
ditut
emakume horiek hemen luzaroago eduki, zelatarien albisteak oso kezkagarriak dira, oso eragin txarra dira, herritik punta batetik bestera ibiltzea, besterik ez zaie otu, eta hemen emakume batengan inoiz ikusi ez den harrotasuna erakutsita. Zurrumurruak zabaltzen hasi dira emakumeak beren artean, jopuak ere bai.
|
|
|
–Eskerrik asko, Lale. Zuri laguntzera bidaliko
|
ditut
emakume zaharrak. Ez dakit zer egin gorpuekin.
|
|
|
Ez izateagatik, hautatua ere ez naiz. Gogoan
|
ditut
emakume haien oinak, airean flotatuz lurretik pittin bat altxatuta, Doloresen koadroetan.
|
|
|
Hogeita bi patroi edo mugatze mekanismo errepikari identifikatu eta izendatu
|
ditut
emakume bertsokideen kontakizunetan; ez dira patroi isolatuak, elkar ukitzen dutenak, gurutzatzen eta gainjartzen direnak baizik. Mekanismook, izan, ez dira emakume bertsolariei bakarrik eta bereziki eragiten dietenak:
|
|
2020
|
|
|
Feminista naiz eta jorratuko
|
ditut
emakumeen eta haurren eskubideei buruzko gaiak.
|
|
2021
|
|
|
Olesik egin baga, zerren adiñak eta irudimenak ez deutsee iñori olesik egiten; iñok ikusi barik, bada arimako almenak iñok ikusten ez ditu, gizategi andi batean sartuten naz, eta billatuten
|
ditut
emakume bi eskuetako lanetan zeregindurik dagozala: emakume bata naikoa zarra, irurogeta amar urte ingurukoa bai, bestea gazte sasoikoa.
|
|
|
" Komikia eta binetak erabiltzen
|
ditut
emakumeen eta LGTBI pertsonen giza eskubideak aldarrikatzeko"
|
|
|
Bai, ni ARTtibista bezala izendatzen dut nire burua; hau da, komikia eta binetak erabiltzen
|
ditut
emakumeen eta, bereziki, LGTBI pertsonen giza eskubideak aldarrikatzeko.
|
|
2022
|
|
|
Horregatik ere, errusiera bazter uztearen garrantzia nabarmendu zuen: emanaldi askotan aipatzen
|
ditut
emakumeak, emakumeen aurkako krimenak, eta inoiz badago baten bat galdetzen, «eta gizonak zer?». Ba ez, ez dugu gizonei buruz hitz egingo, geure burua ahalduntzen ari gara, ez dugu errusierari buruz hitz egingo.
|
|
|
Txikitan, neu nintzen ederrena, halaxe nintzen dudarik gabe, nola baitira gona igotzen zaien neska txiki guztiak, artean ez nekien zer zetorkidan, bai, dena pikutara joan zen nerabezaroan, tira, uste dut, eta bigarren hezkuntzan nire lagunak ni baino politagoak ziren, eta inoiz ez zuten jakin gorroto nituela ni baino politago ikusten nituelako, zeren ni beti isilka errebelatu nintzen, nire fantasmen erosotasunean, gogamenaren toki batean non posible baita bizirik eta hilik egotea, biak aldi berean, non posible baita maite ditugunak mila aldiz asasinatzea eta familiaren samintasuna antzeztuz suizidatzea, baina zergatik egin ote du bere buruaz beste, ez ote dugu egin ahal izan dugun dena, ez ote diogu eman guztia eta gehiago, eta mila aldiz irudikatu ditut nire lagunak desitxuraturik, larri errerik, ile grisa matazaka erortzen eta bularrak moztu beharrez min biziak janak dituelako, bular ustelduak, bular muinoiak besoak antxumatuz eta ezkutatuz ibili behar direnak, nire gorrotoa inguruan loratzen zen guztia harrapatzeraino heltzen zen, eskolako anorexikoa nintzen ordurako, zeren nolabait ere nabarmendu beharra neukan, begiratu nola desagertzen naizen eta begiratu nola maite dudan bizia, eta haur izateari uzteko ukoa harro erakutsiz nenbilen ordurako, kiribilean kizkur  tzen nintzen ama, ohetik atera nahi ez eta, murriztu ahala, eta lagunak leial izan balitzaizkit nik ez niekeen makurrik opa izango, gainerako guztia bazterrean uzteraino adoratu izan banindute, niri jarraiki balitzaizkit nola apostoluak jarraiki zitzaizkion Jesu Kristori arrantza sareak jitoan utzirik bihotza esker onez beterik hautatuak izan zirelako, ahalegina egin nukeen nire lagunak bezalakoa izateko, haragi  tsua eta ile uhindua zuena, haien alde jarriko nintzatekeen, baina nire argaltasunak irri eragiten zien, burua atzerantz biratzera behartzen zituen beren bularrak balioan jartzeko, eta haietarik gehienek nire deserritu edertasunik ezertarako ere nahi ez bazuten ere, batzuek nire eraginpean erori ziren, pisua galdu nahi izan zuten, zeren ipurdi txikiak ez al dira, bada, politagoak, femeninoagoak, ezin ote zuten bi egun baino gehiago eraman txokolaterik jan gabe, eta argaltzen hasi zirenean, galdua nintzela ohartu nintzen, galtzera eramango nindutela, hiritik alde egin nuela ohartu nintzen, zeren haiek bat egingo zuten nirekin nik bakarrik egon nahi nuen tokian, ez ahaztu denbora hartan ni goseak nengoela eta hortxe jabetu nintzen zera hark guztiak ez zuela ezertarako balio, eta zertan goseak egon mundu guztia egon badaiteke goseak hiltzen, bihotza gelditzen den arte, baina gero ospitalera eraman eta indarrez elikatzen baldin badute, eta une horretan alde egin nuen, lautada utzi eta hirian bizitzera etorri nintzen, lan egin nahi nuen eta puta egin nintzen, ergelkeria galanta, baina gertakarien segida logikoa, horratik, anorexiatik puteriora ez dago urrats bat baizik, eta artean lan egin behar zuen ahoa neukan, ahora sartu sartu ahal nezakeen guztia, denbora galdua irabazi, kiloz eta zakilez inguratu, eta ez pentsatu asebete naizenik, ez, goseak nago beti, egunero haztatzen dut jaten dudana, hau beste harekin batera jan ote dezaket, ezin ote dut morokil honen heren bat platerean utzi, ez jan azken heren hau nire nerabe gorputz hau ahal den gehiena habitatu ahal izan dezadan, nire pottoki txikitasun hau ahal den gehiena habitatu, ezpainak silikonaz puztea gustatzen baitzaio, ezpainak eta titiak ere bai, eta plater baten herena bider hirurehun eta hirurogeita bost egun, dira ehun eta hogei plater gutxiago digeritu beharrekoak, eta hori baino gehiago, zeren hortxe dago beti ariketa fisikoa ere, gimnasioa, entrenatzeko tokia, non gailu espezializatuak dituzten sabela, ipurdia eta izterrak indartzeko, badituzu atal batzuk zeinetan gorputzeko gantzen ehuneko laurogei baino gehiago kontzentratzen diren, eta astean hiru aldiz joan behar izaten dut, astelehen, asteazken eta ostiraletan, egun bat sabelarentzat, bestea ipurmasailentzat eta hirugarrena izterrentzat, eta neurriz gain entrenatzen dudanean batzuetan oka egiten dut, aldageletan bertan, eta atsegin dut gainerakoen aurrean gaixotzea, ez dakit zer dela-eta, aukeran errukia hobea delako inbidia baino, emakumezkoen aurrean ezin dudalako atzera egin baizik, haien oinetara makurtu barkatu nazaten, barkatu, barkatu nire bekatuak, barkatu ...ezkoen aurrean, horra zergatik ez dudan lagunik, alegia egiazkorik batere ez, horra zergatik nahiago dudan emakumezkoak tarte batera eduki, eta neure burua gizonezkoz inguratu eta lubakitu, bai, gorroto ditut emakumezkoak, eskura ditudan baliabideekin ditut gorroto, gogameneko bazter horretako indarrarekin, nire gorputz makurtuarekin eta barkamena eskatzen dien ahoarekin, gogamenean akabatu egiten
|
ditut
emakumeak.
|
|
|
Ezin da kontrola galdu... ...r, lasai, nik emakumeak ez ditut gustuko… Beno, aber, emakumeak ez ditut gustuko… Nire lagun minenak emakumeak dira, konplizitate gehien emakumeekin daukat, nire biziraupen sarea emakumez osatuta dago, elkarrizketa interesgarrienak emakumeekin izaten ditut, kalean noanean askoz ere emakume polit gehiago ikusten ditut gizonak baino adin batetik aurrera, batez ere, parrandarako ere nahiago
|
ditut
emakumeak; barre gehiago, dantza gehiago… Baina gero oheratzeko aukeratu ditut besteak; nire lagun onenak ez direnak, konplizitate gehiegi sorrarazten ez didatenak, nire biziraupen sarean ba bat edo bi kenduta ez daudenak, elkarrizketa interesgarri gehiegi eskaintzen ez dizkidatenak, hain politak iruditzen ez zaizkidanak, parrandan dantza egiten ez dutenak… Eta ustez dantzan ari direnea... (Eskuekin uxatzeko keinua eginez) Alde hemendik!
|
|
2023
|
|
|
Datorren irailean 50 urte beteko dira Augusto Pinochetek estatu kolpe militarra eman zuenetik Txilen. Ezagutzen
|
ditut
emakumeak, haien bikotea desagertu zela Pinochetek estatu kolpea eman eta aste gutxira. Pentsa, hogei urte inguru zituzten 1973an.
|
|
|
Memento batean, emakumearen gorputza antzeman dut; nola hala, nire gainera bota du bere burua. Orain bai, orain dastatu
|
ditut
emakumearen malkoak eta odola, nire mugiezinezko gorputzak ezin aska dezakeen izerdi madarikatua.
|
|
|
Jaso nahi
|
ditut
emakume guztien kontakizunak. Batzuen hitzek larritu naute; beste batzuek barrea eragin; askok, entretenitu, eta, zenbaitek, berotu.
|
|
|
Abuelo hil zenean bere arropak oparitu zizkidaten, eta batzuetan jantzi egiten ditut, sentitzeko bera zen horretatik zer geratzen den. Batzuetan bilatu izan
|
ditut
emakumez janzten zeneko arropak ere, baina ez dut ezer topatu. Inork gutxik jasotzen du herentzian kontraesan bat edo sentimendu arraro bat.
|
|
|
«Eta, noski, amatasunaz, baina baita aitatasunaz ere. Izan ere, kirolaren inguruan dauden oztopoak ez
|
ditut
emakumeekin bakarrik lotu nahi».
|
|
|
90eko hamarkadako Euskal Herrian gorputzaren inguruan egindako artearen azterketa sakonean, aurreko emakumeen esperientzia eredu moduan erabiltzea zein garrantzitsua den azaltzen zuen Maite Luengoren tesiak. Orain, Xare Alvarezek Bilboko La Tallerren jarri duen erakusketa ikusten ari naizela, argi eta garbi ikusten
|
ditut
emakume horiek ehundutako sarearen eraginak.
|
|
|
" Gorrotatzen
|
ditut
emakumeen indarraren beldurra duten gizonak."
|
|
|
Ez
|
ditut
emakume horiek ezagutzen.
|