|
2000
|
|
|
" Ez fida sagaratua eta ukiezina dirudien harrizko hitz betikoaz, zeren eta anitzetan zangoak buztinezkoak dituen: izan ere, ez ote ditugu harkaitzen iduriko hitz handiak asmatzen, eta ez ote
|
ditugu
haiek are handiagotzen eta lorifikatzen, haiek gero gu lorifika gaitzaten amoreakatik.... Ordea, ez ote du gure bizitzak kearen eta lurrunaren antz handiagoa, edo bipiak jan zuraren, ezen ez harrien eta harkaitzen, zeren bizitza denboraren gainean eraikia den eta denbora ere halakoa den?" Eta hori irakurri dut, eta aitak guri erranaz oroitu naiz:
|
|
2006
|
|
|
Ez dugu interesik horrelako heroi zakarren gorabeheretan eta sentimenduetan; bizioaren eta bertutearen arteko mugak horren nahasi ikustea ez dugu atsegin. Idazle horiei dagokienez, haien aurreiritziak aintzat hartuz, barkaberak izan bagaitezke ere, ezin
|
ditugu
haien sentimenduak onartu, ezta garbi asko gaitzesgarritzat hartzen ditugun haien pertsonaiak begi onez ikusi ere.18
|
|
2007
|
|
|
Argazkian ikus daitekeen altzariak moldurak ditu; beraz, margotu egin ditzakegu. Horretarako, karrozero zintaren zerrenda batzuk jarriko
|
ditugu
haien inguruan, eta egunkari papera lurrean. Uretakoa ez den pintura erabiliko dugu, azkar lehortzen dena, eta pintzel fin bat pintatzeko.
|
|
2008
|
|
|
Gure kolektiboko langileok hezkuntza premia bereziak dituzten ikasleei curriculuma bereganatzen laguntzen diegu, eta inork baino hobeto ezagutu eta identifikatzen
|
ditugu
haien beharrak, arreta handiz kontuan hartu beharrekoak. Halaber, administrazioaren politika ekonomiko murriztailea, Heziketa Bereziarekiko ezartzen dituen mozketak, eta ondorioz jasaten dituen egoerak; langileok gero eta ikasle gehiagorekin lan egin beharra, ikasle bakoitzarekiko arreta denbora gutxitzea, itxoite zerrendan gelditzen diren kasuak (kasu larrien lehentasuna sustatuz eta besteak alboratuz), oztopo arkitektonikoak desagerrarazteko ezeztatutako laguntzak...
|
|
|
Pinturaren traza duen musikaren munduan, musikari horiengana jo beharra dago, eta, gainera, ezin hobeto ezkontzen dira elkarrekin. Beraz, modu pertsonal eta kaleidoskopikoan elkartuko
|
ditugu
haien lanak. Ura, sua, haizea, hodeiak deskribatzen dituzten lanak izango dira...
|
|
|
Eta azoka barruan atondutako aretoa eta Ahotsenearen arteko bateragarritasunaz galdeturik, ezer baztertzen ez dutela azaldu du Mujikak. Ateak zabalik
|
ditugu
haientzat; izan liteke hurrengo urtean biek bat egitea.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan dauden talde kulturalen errealitate psikosozial eta komunitarioa zein den jakiteko, jarraian modu labur batean aurkeztuko
|
ditugu
haien egoera aurremigratorio eta postmigratorioen zenbait ezaugarri.
|
|
|
PPk eta PSOEk orain arte Europan proposatu dutenaren alternatiba izan nahi dugu. Izan ere, alde handiak
|
ditugu
haiekin: esaterako, Lisboako Itunaren aurrean Europa birfundatzea proposatzen dugu guk.
|
|
2010
|
|
|
Hitzaldiak, mahai inguruak eta elkarrizketak antolatu dituzte paisaiari begiratzeko, Gasteizen denak. Aurpegi asko ditu paisaiak, eta hamaika aditu bildu
|
ditugu
haiek aztertzeko, azaldu du Oribek. Paisaia bizidunak hiri eta landaguneen artean izeneko lantegietan dabiltza egunotan, eta urriaren 15era arte luzatuko dute.
|
|
2011
|
|
|
20:47 Beltzaran otsemeak eta aingeru ilehoriak gu haien paretik behin eta berriz igarotzeaz gogaituta egon behar dute dagoeneko. Begirada likitsarekin gosaldu, bazkaldu eta afaldu
|
ditugu
haien gorputzak, baina sentitzen dugun bultzadak gaindiezinak dira. Grabitatearen erakarmena hain da indartsua, ezen haien satelite bihurtu baikara.
|
|
|
Gure emazteei (Maria Paz eta Maria Pilar) eta gure seme alabei (Maria Victoria, Miguel, Carlos, David, María, Santiago eta Miguel) eskaintzen diegu lan hau. Laguntza, elkarlana, parte hartzea, adorea eta beste hainbat bertute ikasi
|
ditugu
haiengandik, eta eskerrak ematen dizkiegu, lan hau egiten eman dugun denbora guztian gurekin hain ulerbera izateagatik.
|
|
|
Artikuluei dagokienez, jarraian laburbildu
|
ditugu
haien edukiak:
|
|
|
Badira goi mailako ikasketak dituztenak eta lan eskasetan ari dira, bertakoek sekula hartuko ez lituzketen lanetan. Alde horretatik, aurreiritzi asko
|
ditugu
haiengan.
|
|
|
Zulo sakonak egiten ditugu. Zuloak egin eta gero, zurezko hormak ipiniko
|
ditugu
haien barruan, hezetasunak kalterik egin ez dezan. Zuloak gertu daudenean, ahalik eta ondoen estaliko ditugu; zohiak, orbela eta adarrak gainean ipini, inork ikusi ez ditzan.
|
|
2012
|
|
|
Halakoetan hasiz gero, tranpan eroriko gara, ziri ederra sartuko baitigute: beste bost mende emango
|
ditugu
haien menpeko kolonialismoan, herritarrak geure gogoko eredu sozial eta ekonomikora nola etorrarazi eztabaidatzen. Bitartean, ez pentsa orain baino askeagoak izango garenik gizarte, genero eta ekonomia arloetan.
|
|
|
Horretarako, «denboraren eta isiltasunaren aurka borrokatzeko beharra dagoela» nabarmendu du parlamentariak. «Haurrak lagundu behar
|
ditugu
haien familiekin elkar daitezen; eta amei, haien seme alabak aurkitzen lagundu behar diegu», gaineratu du. «Giza arazoa» UPNko eta PPNko ordezkariek bat egin dute Nafarroako SOS Haur Lapurtuak elkarteko familien saminarekin.
|
|
|
Hallsek salatzen du Britainia Handiko ontzidiaren %80 bapore txikiz osatuta egon arren, hauek doi doi harrapatzen dutela mahaietara iristen den arrainkiaren %8 Itsasbazterretik hurbil aritzen diren txalupok dira arraina gehien zaintzen dutena, baina atzerriko produktuekin egiten zaien gerrak eta ontzi handien konkurrentziak hondora daramatza. " Ontzidia galtzen badugu, eta horretan ari gara gaur, berarekin galduko
|
ditugu
haien inguruan bizi diren kostaldeko herriak, eta galduko ditugu kultura eta ondarea, gure uhartearen nortasunaren osagai funtsezkoa dena". Hala omen da euskaldunona ere, edo agian hala zen esan.
|
|
|
Edozein kasutan, hona hemen azpiko taulan, elkarrizketatu ditugun adituak eta haien profilak, elkarrizketatu ditugun hurrenkera kronologikoan jarrita. Eranskinen atalean eskaintzen
|
ditugu
haien curriculum profesionalak, haietako bakoitzarekin elkarrizketarako erabili dugun gidoia, eta elkarrizketa guztien transkripzio osoak.
|
|
|
Noraino dago indarrean herri horiek gaurdaino oratuz joan den kulturaren transmisioa? Neurri batean erantzun diegu galdera horiei edo gutxienik iradoki
|
ditugu
haien erantzunak.
|
|
|
Jakina denez, herritartasunaren eraketa sozialki eraikitako gizabanako unibertsal baten ideian oinarritu zen. Hori dela-eta, emakumeak herritartasunaren subjektuegiten
|
ditugu
haien artean berdinak balira bezala (Quesada, 2004), aintzat hartu barikemakume horien beste ezaugarriak: arraza, gizarte klasea, etnia, adina, orientaziosexuala, gaitasunak eta beste desberdintasun konplexu batzuk.
|
|
2013
|
|
|
Argazkilaria ez ohi da izan kazetarien artean oso estimatua. Maiz entzun
|
ditugu
haien kexuak, argazkiak hurrengo goizeko egunkarian moztuta edo karratuta ateratzen zirenean, gehienetan eguneroko prentsaren azken uneko erabaki askotan bakarti eta beti eztabaidagarrien ondorioz. Kexuka, bidalitako argazki horizontala zutikako bilakatzen genuenean, edo zutikakoa etzaten genuenean.
|
|
|
Bestalde, hainbat kasutan, aipatutako pertsonen sorturtea zehazteko, Pirinio Atlantikoetako artxiboko estatu zibileko aktak kontsultatu ditugu. Parte hartzaile anitz apaizak izanez, Baionako apezpikutegiko artxiboa eta Daranatzenliburua begiratu
|
ditugu
haien ibilbidea osatzeko.
|
|
|
Hilabete hauetan, ugariak direnean, perretxiko gehiago eta gehiago aurki ditzakegu, bai aire zabalean, bai merkatuetan, eta produktu freskoaren prezioa hobea izango da. Etxean gaudela, errezeta zoragarriak prestatu ahal izango
|
ditugu
haiekin. Artikulu honetan ez ditugu perretxikoak jasotzen, baina bai zazpi tapa eta sarrera etxean prestatzeko.
|
|
|
* Euskaldunen artean ohitura zen bezala, euskal jatorriko beste lagun asko hautatu zituen Oñatek bere espediziorako. Garaiko zerrendetan aipatzen diren bezala emango
|
ditugu
haien izenak eta jatorriak: Asensio de Arechuleta(" Ybar en jaioa"), Sebastian de Gaceta("" Villalobo" hirian jaioa, Bizkaian, maese de camporen morroia, berarentzako eta zaldiarentzako armaduraz hornitua"), Pedro Gimenez gasteiztarra, Domingo de Lezama bilbotarra, Cristobal de Lizaga, Leon de Ysasti, Juan Lopez de Yllareta(" Donostia hirikoa, Gipuzkoako probintzian, Juan Perez de Yllaretaren semea, sare kotaz eta arkabuz batez hornitua, eta berarentzako eta bere zaldiarentzako armadura osoa duen morroi batekin"), Jorge de Zumaya, Miguel, Juan eta Francisco Olague anaiak(" Francisco de Olague, Panucon jaioa, ezkerreko begiaren gainean orbaina duena, bizarrik gabea, estatura ertainekoa, 17 urtekoa"), Hernando de la Rea("" Lorio" hirian jaioa, Bizkaian, berarentzako eta bere zaldiarentzako armadura zeramana"), Martin Ruiz de Aguirre(" sarjentua, Bizkaiko" Leinestro" hirian jaioa"), Juan de Velasco y Zuñiga, Martin de Sorchaga, Juanes de Isasti, Marcos de Zamudio...
|
|
2015
|
|
|
Txupin aurreko minutuetan haur eta gazteak Okendo plazan ikusi ahal izan
|
ditugu
haien kamiseta edo blusak apaintzen.
|
|
|
Ikasleei gustatu zitzaien beren antzerkia sortzea eta egiazko aktoreak bilakatzea. Haurtxoak, APEL eta Langues en scene elkarteak, Donibane Lohizuneko Herriko Etxea eta Euskal Erakunde Publikoa eskertu nahi
|
ditugu
haien laguntzagatik.
|
|
2016
|
|
|
25 pertsonok osatzen dugu Konstituzio Batzordea, eta batzorde horrek idatzi zuen testua. Ez gara politikariak, eta ez
|
ditugu
haiek ordezkatzen.
|
|
|
Aurretik galdeketak egin dituztenekin ere izan dira, Etxarri Aranazkoekin (Nafarroa) eta Kataluniakoekin. «Aztertu
|
ditugu
haiek eta beste batzuek eginiko galderak. Guk azkar eta arazorik gabe adostu genuen gurea.
|
|
|
Eta eroriko al da gure indarra, hori egin ostean? ...s, gu geu zibilizatuak izatea zor diegun pertsona horiek, gure irakasleak, gure kideak, beste inori baino lehen haiei eskatzen baitiegu aholku larrituta gabiltzanean, haien esku uzten baitugu maiteen duguna, gure haurren ongizatea, gure etxea, gure jabetzak, gure izena eta izen ona, eta baita sakonagoa den hori ere, gure barne bizitza bera, gizonek bati eta bakarrari azaltzen baitiote?; hartuko al
|
ditugu
haiek denak eta esango al dugu, azken batean, haiek ez dira bozkatzeko gai, irlandar semeak bozkatu arren, afrikarrak bozkatu arren??.
|
|
|
Bukatzeko,. PROFINET IO? sarearen gainean bi ET ak txertatuko ditugu, eta beren slotetan txertatuta dauden moduluak arrastatuko
|
ditugu
haien barrura. Horretarako, aurreko ariketako prozedurari jarraituko diogu, modulu bakoitzari taula hauetako sarrerak eta irteerak esleituz:
|
|
|
Umeak hainbeste babestu nahian, lagundu ordez, haien garapena oztopatzen ari gara. «Izatetik» baino «ez izatetik» gehiago dutela uste dugunez, heldu izateko «behar dutenari» begira gaude ume izateko behar dutenari baino gehiago, eta guztiontzat aproposak diren espazio publikoak diseinatu beharrean, estetika eta konnotazio oso markatuak dituzten gune isolatu eta mugatuak txertatzen
|
ditugu
haientzat gure plazetan (umeentzako parkeak eta gazteentzako lokalak adibidez).
|
|
|
Ereiten kultur elkartetik Asteasuko artxiboa ere kudeatzen dugu eta bertara, esaterako, eskolako kideak etorri izan zaizkigu haurrekin. Tailerrak egin
|
ditugu
haiekin. Artxiboari beste ikuspegi bat ematea da gure nahia, hau ez da biltegia bakarrik; bueltan asko jaso baitaiteke.
|
|
|
Aia osatzen duten hamabi auzoetako eta herriguneko biztanleek hainbat aukera dituzte udalarekin harremanetan jartzeko: Arazoren bat dutenean eta telefonoz deitzen dute udaletxera, eta horrela bideratzen
|
ditugu
haiek egindako eskaerak. Auzoetako mantentzeaz udal brigada arduratzen da:
|
|
2017
|
|
|
Karta jokoez gain, beste hainbat material erabiltzen ditu klinikan eriekin, baloiak eta margoak, esaterako, eta ariketak eta paseoak ere egiten dituzte. " Gero eta aukera gehiago
|
ditugu
haiekin erabiltzeko, eta hori oso positiboa da; materiala aldatzea ona da".
|
|
|
Lehen eskuko esperientziak ezagutzeko aukera ere izango da azken saioan, Maixabel Lasa eta Lourdes Zabalza ekimeneko kideak bertan izango baitira. " Izaera ezberdinetako bi biktima ekarri nahi zan
|
ditugu
haien bizipenak kontatzeko", azaldu dute Bizikidetza taldeko lagunek.
|
|
|
" 2019an erakunde publikoak gonbidatuko
|
ditugu
haien erakundeetan hizkuntza ohiturak aldatzeko neurriak hartzera"
|
|
|
Erronka 11 egun horietan bisualizatuko da, baina egitasmoak bi zati ditu, jarraipena izatea nahi baitugu. Erakunde pribatu eta publikoek, 2018an, bertako langileak gonbidatuko dituzte erronkan parte hartzera, baina 2019an, erronkan parte hartutako erakunde guztiak gonbidatuko
|
ditugu
haien erakundeetan hizkuntza ohiturak aldatzeko neurriak har ditzaten.
|
|
|
Ikerlaria eta Bortzirietako euskara teknikaria laburpena. euskararen jarraipenaren gaia dugu aztergai, ipar euskal kostaldean. ...kuntza sistemak funtsezko rola jokatzen du belaunaldi berriak euskalduntzen. ingurumaria horretan, guraso batzuek beren seme alabak murgiltze ereduan eskolatzen dituzte, eta horien artean bada guraso erdaldunik. hautu horren atzean dauden arrazoiak azaleratzen saiatu gara. hizkuntza sozializazioaren hurbilpen teorikoaren baitan interpretatu dugu guraso horien erabakia. hizkuntza biografiak erabili
|
ditugu
haien bizitza praktikora hurbiltzeko: bizitza ibilbideen azterketatik abiatuta, seme alabak euskaraz (ere) sozializatzeko arrazoiak, gertaerak eta prozesuak atzematen saiatu gara.
|
|
|
Eta gustura entzungo haien kontakizun eta oroitzapenak gerraren testigantza gordetzen duten tokiren bat bisitatzean infernura bueltatutako haietakoren batekin topo eginez gero. Txeraz lehortuko
|
ditugu
haien malkoak. Baina ahaztu gabe agure maitagarri bihur daitezkeen marine ak mundu zabalean ibiltzen direla askapen operazioak egiten; Guantanamon oraindik ere 144 preso zaintzen dituztenak, han ere itsasertzeko infernu batean, marine ak direla.
|
|
|
txaletetan eta hiri inguruetan bizi direnak. Ez
|
ditugu
haien ikuspuntuak eta ohiturak ulertzen eta, aukeran, haietatik ihes egiten dugu, manba beltzetik ihes egiten dugun bezala. Neskame oso txukun batek atea ireki zidanean, ia ezin nuen hitz egin.
|
|
|
Guk, teknologia bezala, makineria ukiezinak ere kontsideratuko ditugu. Ez
|
ditugu
haien zirkuituak, plakak, kableak eta karkasak modu hain agerikoan ikusten, baina, hala eta guztiz ere, badakigu existitzen direla eta haien loturak irudikatu genituzkeela era errazagoan ulertzeko, aurreko adibideetan ikusi dugun bezala: pertsonen arteko erlazioak, korporazioen arteko eragiketak, kausa efektu ekintzak, desioek ehundutako loturak...
|
|
|
Edo poeta bizirik dago eta erregistroa aldatzen dabil talde batetik bestera, edo zerbait arraroa gertatzen ari da. Zerbaitegatik izan zen beat belaunaldia rock eta grunge zaleen inspirazio iturri, eta zerbait horrexegatik ez
|
ditugu
haien poemak Frank Sinatraren tinbre ederrean entzun.
|
|
|
Gutarik ainitzek nahi ditugu atzeman gure sustraiak, nun bizi ziren gure arbasoak. Ondoren, gure gurasoak, birraitatxi, birramatxi hobeki ezagutuz, ikusten ahal
|
ditugu
haiengandik eskuratu ditugun balioak, gure nolakotasuna, gure gizatasuna. Gisa hortan guhaur nolakoak giren uler dezakegu.
|
|
2018
|
|
|
Halakoetan hasiz gero, tranpan eroriko gara, ziri ederra sartuko baitigute: beste bost mende emango
|
ditugu
haien menpeko kolonialismoan, herritarrak geure gogoko eredu sozial eta ekonomikora nola etorrarazi eztabaidatzen. Bitartean, ez pentsa orain baino askeagoak izango garenik gizarte, genero eta ekonomia arloetan.
|
|
|
Laguntza hori osatzeko, aisialdiko jarduerak eta sozializazioa errazten dutenak ere antolatzen
|
ditugu
haientzat: irteera kulturalak, txangoak, festak, tailerrak...
|
|
|
Eta ez ditugu kenduko ohera sartu arte. Erosketak egiten
|
ditugu
haiekin, hirian barrena ibilaldi bat egiten dugu, ibilaldi labur edo luzeak ere egiten ditugu… Oso gustura gaude, igerilekuko edo hondartzako uretan sartzeko baino ez gara jaitsiko. Izan ere, badirudi txankletetan abantailak besterik ez direla, eta, gainera, modan dago:
|
|
|
Hortaz, hizkuntza gutxietuetako hedabideak izanen dira gaia. Altsasuko Iortia kultur gunean izanen dira jardunaldiak, 09:30etik aurrera.Txikiak Handi egitasmoaren helburua hizkuntza gutxituak aldarrikatzea da.Bai, eta bide batez ikastola garenez eta hezkuntza mundutik gatozenez helburu horrekin batera ikastoletako eta atzerriko hainbat ikastetxetako ikasleak harremanetan jartzen
|
ditugu
haien hizkuntzaren inguruan hausnarketa egiteko eta beraien arteko harremana sustatzeko. Aurten soziolinguistikaren inguruan Unitate Didaktiko bat prestatu dugu eta Iñigo Aritza ikastolako eta Valentziako Escola Gavina izeneko ikastetxeko ikasleak elkarrekin lan egiten ari dira bakoitza bere hizkuntzan.
|
|
2019
|
|
|
Beste jarrera asko ere agertzen dira emakumearengan, zinezkoak nahiz faltsuak?: aztertuak
|
ditugu
haietako batzuk. Egia zera da, zirkunstantziek gizona baino gehiago bultzatzen dutela emakumea bere baitara biltzera eta maitasuna bere buruari ematera.
|
|
|
Ematen zaien heziketa da gainditu behar duten oztoporik handiena, ergeldu egiten baititu; zapaltzailea beti saiatzen da zapaltzen dituenak ahultzen; gizonak jakinaren gainean ukatzen dizkie emakumeei beren aukerak. . Emakumeengan, landu gabe uzten
|
ditugu
haien gaitasunik bikainenak, bai emakumeentzat berentzat eta bai gizonontzat zorion emaile handienak direnak?. Hamar urte dituenean, neskatila argiagoa eta finagoa da anaia baino; hogei urterekin, barrabas hura gizon jantzia da, eta neska gaztea, berriz,, ergel erabatekoa, baldarra, lotsatia, armiarma bati ere beldurra diona?; jasotzen duen prestakuntzak du errua.
|
|
|
–Hau ere ez da zaila ulertzen. Guk hegazkinak
|
ditugu
haien bizitokiak bonbardatzeko; haiek, suizidak. Indartsuagoak garelako irabaziko dugu, ez aratzago izatearren.
|
|
|
–Oleagak bizirik eta Euskaltzaindiari lotuta jarraitu zuen, Azkue hil eta gero ere, hurrengo hamar urteetan, bera 1961ean hil zen arte, baina Azkue hil ondoren ez zen Euskaltzaindiaren gorabeheren hain lekuko pribilegiatua izan. Hala Broussain nola Oleaga Azkueri estu lotutako euskaltzainak izan ziren, eta horregatik erabili
|
ditugu
haien antzirudira egindako androideak orain arteko azalpenetarako. Baina Azkue hil ondoren, Euskaltzaindiak ez du hura bezain lider garbi eta erabatekorik izan, eta, horregatik, ikastaro honi jarraipena emateko, beste formula bat erabiltzea pentsatu du Euskaltzaindiak.
|
|
|
3Arazo hori deskribatzen duten lanek ingelesez egiten dituztenez saiakuntzak, ingelesez ere ipini
|
ditugu
haiek erakutsitako adibideak.
|
|
|
apio zukua osorik hartzea baino hobea da C eta bitaminatan aberatsa da apioa. Baina likidotu edo zukutu egiten badugu, galdu egiten
|
ditugu
haien onura dietetiko eta nutrizionaletako batzuk. Apio zuku edalontzi bat azkarrago irensten denez landare horren kantitate bera jatorrizko egoeran hartzea baino, gorputza aseago sentituko da, eta, beraz, baliteke lehenago gosea izatea. Baina, gainera, espezialistek diotenez, apio zuku bat egiten dugunean, barruan duen zuntzaren zati handi bat galtzen ari gara osorik dagoenean.
|
|
|
Gaur egungo gizarteak familien bizimodua kaltetzen du, eta bereziki umeena. Jaio bezain pronto koxkortu nahi ditugu altzoan hartu gabe, ez daitezen mainatsu bihurtu, mila trikimailu erabiltzen
|
ditugu
haiek bakarrik lo egin dezaten, aulkitxoetan garraiatzen ditugu haien negarrei kasu handirik egin gabe... Ume neurotikoen hazitegia da egungo gizartea.Amatasun eta aitatasun bajak berehala bukatzen dira.
|
|
|
Gaur egungo gizarteak familien bizimodua kaltetzen du, eta bereziki umeena. Jaio bezain pronto koxkortu nahi ditugu altzoan hartu gabe, ez daitezen mainatsu bihurtu, mila trikimailu erabiltzen ditugu haiek bakarrik lo egin dezaten, aulkitxoetan garraiatzen
|
ditugu
haien negarrei kasu handirik egin gabe... Ume neurotikoen hazitegia da egungo gizartea.Amatasun eta aitatasun bajak berehala bukatzen dira.
|
|
|
Grebari bai esatea ez da erabaki erraza, eta buelta asko eman dizkiogu denok ere, baina ez daukagu beste biderik. Guk 24 ordu pasatzen ditugu egoiliarrekin eta inork baino hobeto ezagutzen
|
ditugu
haien beharrak. Parte emozionala ere hor dago.
|
|
|
Gure metodologia aberastu nahian, kontuan hartu dugu pertsona izenordainen lagun taldea. Hemen sartuko
|
ditugu
haien gibeletik agertu edo asmatu izan ziren bertze elementu batzuk; hau da, pertsona izenordainak asmatu geroztik hizkuntzara sartu ziren hitzak edo estrukturak.
|
|
|
Haren kontrako auzian, hamalau lekukori deitu zieten, eta gehienak Hualderen kontra mintzatu ziren. Kontu politak irakurri
|
ditugu
haien deklarazioetan. Konparazio batera, Martin Josefek herritik ihes egiten zuela, mozorroturik, erregezaleen aldeko boluntario talde armatuak etortzen zirenean, edo Fermin Legia beratar gudari liberal ospetsuaren laguna zela haurrak zirenetik eta harekin pozik elkartu zela sorterrira sartu zen aldietan.
|
|
2020
|
|
|
Bi kapitulu hauetan erakundeak eta gizartea aztertuko
|
ditugu
haien dimentsio publifikatuan, hau da, espazio soziala publikoa politikoa deitu izan dena aztertuko dugu. Alde batetik, estatu erakundeak, kasu honetan ongizate erregimena, eta bigarrenik emakumeen ikusgarritasuna eta erabakimena espazio publikoan:
|
|
|
Urruntze soziala bete behar da (bi metro, zazpi urrats inguru): oraingoz ezin izango dugu beste haurrekin jolastu, ez lehengusuak, aiton amonak… ikusi, baina bideo-deiak
|
ditugu
haiekin hitz egiteko. Babestuta aterako gara eta ezin da ezer ukitu.
|
|
|
Zer elikagai ari naiz erosten? Askotan, bulkadari eusten diogu, eta elikagaiak erosten
|
ditugu
haien zehaztapenei begiratu gabe. Beatriz Robles dietista nutrizionistak eta Elikagaien Segurtasunaren Ikuskaritzan adituak esan duenez, “salmenta izendapenari erreparatu genioke, hau da, indioilar urdaiazpikoa, berez, indioilar urdaiazpikoa dela dioen deskribapen juridikoa”.
|
|
|
Bestalde, Luhuso, Makea eta Lekorneko dantzariak hurbilduko zaizkie. «Harremanak sortu
|
ditugu
haiekin, bi lekuetan libertimenduak egin nahi genituelako baina hemen dantzariak eskas genituelako». Bertsotan aritzeko, berriz, Ramuntxo Christy eta Maddalen Arzallus bilduko dira.
|
|
|
Gatza eman eta bi baratxuri buru aletu eta barreiatuko
|
ditugu
haien gainetik, zuritu gabe, ezkai adaxka eta gurinarekin (dadotan moztua). Erretiluaren hondoa ukituko dute patata guztiek, garrantzitsua da hori.
|
|
|
Haurtzaroko memoriez zahartzarotik hitz egiten diguten pertsonaiok, gainera, 36ko Gerra bizi izan dute, eta gatazka horrek ekarritako minak azaleratzen dituzte. Barne gogoeta gisara jasoko
|
ditugu
haien lekukotzak, modu fragmentarioan, baten aitortzatik bestearen gogoetara jauzi eginez, oroimenak nola. Antolaketa narratibo horrek, eleberriaren erritmoa ez ezik, ahots narratiboen agerpen eta desagerpen uneak zehazten ditu, kontatzen denaren arabera.
|
|
2021
|
|
|
Lehen ekintzan hizkuntza biografia landu zuten, bigarrenean haien hizkuntza praktikak eta unibertsitateko hizkuntza praktikak behatu zituzten, hirugarrenean nork bere erabilera unibertsitatean areagotzeko lehen erronka bat prestatu eta burutu zuen, eta laugarrenean prozesu osoan ikasitako dena kontuan hartuta bigarren erronka bat gauzatu zuten. Bigarren fase baten (2018ko urritik abendura bitartean), euretariko 12 ikasle jarraitu genituen Euskaraldia 2018an parte hartu zuten bitartean, behaketa eta elkarrizketen bidez. Azkenik, hirugarren fase baten (2020ko azaroa abenduan), ikasle horiek berriro elkarrizketatu
|
ditugu
haien prozesuan non dauden ikusteko eta eurekin ikerketa proiektuko metodologiak mudantza egiteko eskaintzen dituen gakoak kontrastatzeko. Ikus Ortega, Goirigolzarri eta Amorrortu (2021) informazio gehiagorako.
|
|
|
Gizakiek bezala, txakurrek ere beren filiak eta fobiak dituzte. Sobera ezagutzen
|
ditugu
haien maitasun portaerak, haien nahiak eta alaitasun eta esker adierazpenak. Baina, hein handi batean, ez dakigu hain nabarmena ez den beste alde hori, beldurrez, mehatxuz eta maniaz osatua.
|
|
|
Gure ikerlarien jakitateari eta goi mailako ekipamenduei esker, tokiko enpresak laguntzen
|
ditugu
haien konkurrentzia mantentzen, beraien burua berriztuz. Baina horretarako gaitasunik ez badute, Estiara etortzen dira.
|
|
|
Haren esanetan, ostalaritza da pandemiaren kudeaketan egiten diren «akatsak» gehien pairatzen ari den sektorea, eta agintari politikoak egin ditu erantzule nagusi: «Guk ordaintzen
|
ditugu
haien ezintasunen ondorioak».
|
|
|
Adibideak badaude, baina oso zigortuak izan dira. Zigorren ondorioz ezagutzen
|
ditugu
haien bizitzak. Emakumeei dagokienez lerro artean irakurri behar baduzu jakiteko nolakoa zen haien bizitza, horrelako kasuak ezagutzeko ez dakit zenbatgarren lerroan irakurri behar duzun.
|
|
|
Izakiak hil daitezke baina, ondorengoengan irautea lortzen duten bitartean, garaile ateratzen dira geneak. Gure geneen hilezkortasuna gure ondorengoen premiatik askatzea lortzen badugu, berriz, zertarako behar
|
ditugu
haiek. Ez da hobe norberarengan irautea, iraupen hori beste batengan eskuordetzea baino?
|
|
|
Orduan seme alabak, asper asper eginik, lekutu egiten dira gugandik. Edo akuilatzen ditugu, ulertu ez dituzten maisu maistren kontrako protestetan, bidegabekeria baten biktima izatearen plantak egiten
|
ditugu
haiekin. Eta egunez egun zuzentzen dizkiegu etxeko lanak; eseri ere egiten gara haien ondoan etxeko lanak egiten dituztenean, haiekin ikasten ditugu ikasgaiak.
|
|
2022
|
|
|
Eta estalki horren pean errezibitzen ditugu txera eder asko, ezagutuak izan aitzin. Eta, agian, emazte horien bihotzak erakartzen
|
ditugu
haiek, bertutearen bidetik zuzen dabiltzalakoan, bizioaren berri izan baino lehenago, eta orduan ez dute ez biderik ez astirik izaten gibelerat egiteko".
|
|
|
Haiek Tafalla inguratzen badute, guk beraiek inguratuko ditugu. Zuen zaldunak behar
|
ditugu
haien zaldunengandik defendatzeko. Iruñetik abiatuko da Gartzia hango armadarekin.
|
|
|
Bizikletekin beste proiektu bat daukagu. Ontziak iristen direnean, bizikleta batzuk jartzen
|
ditugu
haien eskura, herrian mugitzeko.
|
|
|
Edoskitze eta erdiondoko taldeek bakarrik ez sentitzen laguntzen dute, «erditu ondorengo denboraldia adaptatzeko eta indarberritzeko baita. Amak zaindu behar
|
ditugu
haiek zaintzeko gai izan daitezen, eta noski, bikote edo familiaren eginkizunak beharrezkoak dira».
|
|
|
Erromako Inperioaren mugetatik hasiko gara gaur, Vindolanda izeneko gotorleku batetik, hain zuzen. Bertan aurkituko
|
ditugu
haien egunerokoa Inperioaren izkinarik galduenean ematen duten pertsonen arrastoak: bi ofizial eta haien emazteak.
|
|
|
gizagaixo horiek gaua aprobetxatzen dute moluskuak itsasadarretik ateratzeko, inolako baimenik gabe. Noizean behin miaketak egiten
|
ditugu
haiek aurkitzeko, baina ez da erraza: Urdaibai ezkutaleku paregabez josita dago...
|
|
|
Bi kasu horiek urratu egiten dituzte maskulinitateen sailkapenaren mugak. Ezin
|
ditugu
haien nortasunak maskulinitate motatzat definitu. Baina uler dezakegu zertan ari diren maskulinitate politikei dagokienez.
|
|
|
Eta ez, horrek guztiak ez nau kokatu gaur egun ingurune zabalean ikusten dudan laxatze horretatik gertu. Plaza estilo espainiarrak ez du ezer txarrik Aretxabaletan, eta espainiarren artean etxeko izaten saiatuko naiz, eta lotura bikainak
|
ditugu
haiekin hainbat proiektutan, eta sentipen nazionalak zati txiki bat dira norbere taupada politikoan, askoz zabalagoa da humanizazio lanaren gama. Eta hala ere.
|
|
|
Etxealdian asko ikasi genuen, baina gerora ahantzi
|
ditugu
haietako asko: elkartasuna, errespetua, kontsumoari dagozkionak, kultura, arreta, kritikotasuna... pentsatzeko denbora hartu genuen eta orain hori bera aldarrikatu behar dugu.
|
|
|
Etxealdian asko ikasi genuen, baina gerora ahantzi
|
ditugu
haietako asko: elkartasuna, errespetua, kontsumoari dagozkionak, kultura, arreta, kritikotasuna... pentsatzeko denbora hartu genuen eta orain hori bera aldarrikatu behar dugu.
|
|
2023
|
|
|
Uda iristean, haurren aisiak eta astialdiak leku nagusia hartzen du berriro familia askoren bizitzan. Segundo batez gelditu eta denbora gehiago ematen dugu gure seme alabekin, eta, batzuetan, ezustekoak izaten
|
ditugu
haien ohiturak ezagutzeko. Zer egitea gustatzen zaie?
|
|
|
“Ezin da pentsatu 12 urtean komunikatu ez garen norbait bere kabuz hasten denik, 13:00etan. Hori haurtzarotik lantzen badugu, nerabezarora iristean haien eta gure arteko zubi erreala egongo da, eta errazago gurutzatuko
|
ditugu
haien arazoak kontatzeko”, ondorioztatu du.
|
|
|
Batzuk goraipatu egiten ditugu, eta beste batzuk ahaztu. Kolonizatzaileen botere eta garaipenak ikasten
|
ditugu
haien indarkeria eta dominazioa zalantzan jarri gabe; lehen goraipatzen zirenenen estatuak botatzen ari dira orain». Norbanakoek, kasu honetan haurrek munduko gertakariekin dituzten harremanak aztertu, eta espazio bat proposatzen die, artearen bidez «ihes egiteko».
|
|
|
Ez dugu bahiketa haren irudirik ikusi hogei urtean. Baina orain, ustekabean, berreskuratu egin
|
ditugu
haietako batzuk. Herria hondatzen eta hondoratzen baldin bazuten artelanak ere ur azpian geratzeko baldintzapean eman genituen, baina mendekua gure lanetaraino ere iritsi zen, eta ilunpean eduki dituzte orain arte.
|
|
|
Mediku eta aholkulariak ere etengabeko harremanetan daude haiekin. Segurtasun neurri guztiak hartu
|
ditugu
haien ongizatea bermatzeko».
|
|
|
Yaima zen, komunitateko nagusienetako bat eta Lisaren ama– Denok zoratu aurretik, patxadaz pentsatzea komeni da. Taldeak egin behar
|
ditugu
haien bila joateko. Benetan zer gertatu den jakin behar dugu.
|
|
|
galdetu diote emakume bati Louis Malle k zuzenduriko dokumental batean erantzun du berak zein da aldea? ...k erdaraz hitz egingo diegu atzerritarrak direla nabarmenduz behin eta berriro beraiek eta beraien umeek irainak entzungo edo bederen besteon ezaxola mustatuko ezer gutxi jakingo dugu beraien mito abesti ipuin eleberriez beraien saminez aldamenean dantzan edo negarrez ikusten baditugu ere tarteka beraien alboan eseriko gara haien kexak entzungo haien izen handiak eta txikiak artikulu gai bihurtuko
|
ditugu
haiekin lan egingo dugu herri aldarrikapenetan baina beraien iragana eta geurea denbora ezberdinetara jokatuko da han eta hemengo artean sortzen dakiten zirrikitu oparoei ez diegu askotan erreparatuko han eta hemengo artean sortzen dakiten kartografiei arreta eskas eskainiko batek baino gehiagok esango du zertara datorren hau berrogei, berrogeita hamar urte geroago maketo kontuak aspaldi bukatu b... zertarako hori guztia?
|
|
|
Aurkitu behar
|
ditugu
haiek izarra aurkitu baino lehen.
|