|
2000
|
|
|
Euskaldun, benetako euskaldun izateak ia haritz zura ez beste erabiltzera behartzen duela dirudi. Ohitura honek inguruko hariztien desagertzea ekarri duenez urrutiagokoetan jarri
|
ditugu
begia eta motozerra. Frantzia, Kanada, eta abar dira gure izakera kolonizatzailearen bazka.
|
|
|
Mateo Txistu noiznahi ikusten dugu basoan, baina hark ez du sekula guregan erreparatu ere egiten, hain dago bere etenik gabeko ehizean tematua. Gutxiagotan izaten
|
ditugu
begien aurrean Anjel Lertxundiren Azkenaz beste nobelako Nora eta haren aita, haien kalesaren ibilbideen esparrua askoz ere zabalagoa baita. Zuen antz handiagoa duen jendearekin ere egunero elkartzen gara:
|
|
2001
|
|
|
Dena dela, delitu ekonomikoak ere zigortu egin lirateke. Haren esanetan, ezin
|
ditugu
begiak itxi Afrikako pobrezia ikaragarriaren aurrean. Hainbeste jende goseak hiltzen eta zenbait agintari eta lider eztitan, bilioika dolar handik atera eta Mendebaldeko bankuetan sartzen, hori ez al da ba genozidioa?
|
|
2003
|
|
|
–Bitxia, urrun gaudenean baloratzen ditugu gertu dauden gauzak. Baina batzuetan beranduegi irekitzen
|
ditugu
begiak.
|
|
2004
|
|
|
Aldaketa horiek ez dute bat egiten bere sorrerako espirituarekin. Guk aldaketa horiek ez
|
ditugu
begi onez ikusi.
|
|
|
Pertsonen eta komunitateenautonomian oinarritutako eraketari deituko diogu, beraz, autoeraketa. Beste erabatera esanda, autoeraketaz ari garenean, pertsonen erabakimenean (erabaki ahalmenean) oinarritutako eraketa (prozesua) edota erakundea (prozesu horren emaitzaeta eragile den sorkin kolektiboa)
|
ditugu
begi aurrean.
|
|
|
Euskaltzale ezpalekoak biguñak oi gera, antziñakoiak; aisago jartzen
|
ditugu
begiak atzoan biarrean baño; aula maiteago dugu sendoa baño, ta ezertarako balio ez duena naiago onurakorra baño. Itz batez esateko izpiritu pratikurik ez dugu.
|
|
|
Erronka berriak
|
ditugu
begi aurrean. baina nago, gurean ere aukera bat galtzen ari garela. Gure intelligentsia ren bi adibide jarri gura ditut berton.
|
|
2005
|
|
|
Ontzia Pasai San Pedrorantz abiatu da eta uretatik ikusi dugu San Pedro eliza. Arrantzaleen kofradia eta saltokia agurtu eta Pasai Antxoko portu agintaritza eta kai komertziala
|
ditugu
begi aurrean. Zur eta lur geratu dira haurrak ia ukitzeko adina gertu dituzten itsasontzitzarrekin:
|
|
2007
|
|
|
Askotan, euskal kulturaren adierazpide zoragarriak izaten
|
ditugu
begien bistan, baina ia ia oharkabean igarotzen zaizkigu. Eta hain zuzen horixe da Ipizki Taldearen nahia:
|
|
|
Ez dut esango politikarekiko interesa gutxitu denik: sarritan, eta gure komunitate honetan froga lazgarriak
|
ditugu
begi bistan, zuk batere interesik ez eta bat batean irentsi egiten zaitu politikak, ustekabeko atzaparkada batez. Nolabaiteko interesa eta kezka hor dago beraz (edo arbuioa eta nazka, askoren artean); galdurik dagoena, beraz, ilusioa da, pilpira, gauzak aldatuko diren esperantza, eztabaidaren bitartez inor konbentzitzeko itxaropena, hitzak eta solasak ezertarako balio ote duten ustea bera.
|
|
2008
|
|
|
Gertaera erabakigarriak
|
ditugu
begi aurrean. Indar sozialek, sindikalek eta politikoek azkeneko urte hauetan aukeratu zuten kokapena aldatzear dago.
|
|
|
Parapentea planeagailua da eta jaistea da bere joera; zortziak eginez, azkarrago jaistea lortzen da. Monitorearen aholkuei jarraiki, arreta parapentean jarri beharrean helmugan paratu
|
ditugu
begiak (Makazagako zabalgunean) eta lan gogorra berari utzi diogu, hodeiak saihestuz eta haize korronteekin jolastuz.
|
|
|
Gauzaki kulturalak dira, irudimenezkoak, ideia mailakoak. Ez
|
ditugu
begiez ikusten ahal, ez ditugu eskuez ukitzen ahal. Soilik irudimenaren bitartez imajina ditzakegu, asma ditzakegu.
|
|
|
Guztiak lotzen dituzten arrazoiak egonagatik, gaiaren zabalak makurtu gaitu mugako eraikuntzen artean hautatzera6 Zain eta zale jo
|
ditugu
begiz orain, itxuraz bestelakoak izanik ere, bai baitute batean ezaugarririk. Bestalde, zale aukerakoa da lexikoaren barrengo mugetan ez ezik, lexikoaren eta sintaxiaren artekoetan ere arakatzeko.
|
|
|
Barrutiaren eskuek giderra hartzera behartu dituzte nire hatzak. Biok beheratu
|
ditugu
begiak zer den ikusteko. Aurreko eguneko zigorra!
|
|
2009
|
|
|
Hor utziko
|
ditugu
begira sentituan.
|
|
|
Badakigu, ordea, gehiago direla gutxi asko euskaraz badakitenak erabiltzen dutenak baino; badakigu, halaber, asko direla euskara gaitasun jasoa edukita ere, ikas eta lan hizkuntza euskara izanda ere, naturalki gaztelaniara jotzen dutenak; eta, azkenik, badakigu etxetik euskal hiztun direnetatik ere ugari direla ez dutenak ohikotasunez erabiltzen euskara. Gertakari horietan jartzen
|
ditugu
begi niniak, egiazkoak baitira gertakari horiek.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, ez
|
ditugu
begien bistatik galdu behar modu isil baina geldiezinean iristen zaizkigun seinaleak. Norantz ari gara aldatzen?
|
|
|
izaki bakoitzaren funtsa Brahman bera dela erakusten du hinduismoak, izaki ororen izaera budikoa baieztatzen du budismoak, Jainkoaren presentziak kreazio osoa biltzen eta betetzen duela aitortzen du judaismoak, Jainko errukiorraren hitza Koraneko liburu bihurtu dela sinesten du Islamak. Kristauok Jesusengan jartzen
|
ditugu
begi bihotzak: Jesusengan begiratzen dugu Jainkoaren gizatasun betea eta gizakiaren jainkotasun betea; Jesus errukiorrarengan, Jesus sendatzailearengan, Jesus gurutziltzatuarengan, eta gaur bereziki Jesus haurtxoarengan.
|
|
2011
|
|
|
Neberakoa utzi eta eskubitik Beaingo bideari helduko diogu oraingoan. Laster izango
|
ditugu
begi aurrean Beaingo baserriak.
|
|
|
Hark ere begirada iluna du. Dena da iluna gela honetan, denok gara errudun, denok gaude urduri, denok
|
ditugu
begiak ilunak eta begiratu txarrak.
|
|
2012
|
|
|
Cuestiones marginadas de la gramática española. Lan honekin batera, Oviedoko eskolako jarraitzaile diren J. A. Fernándezen tesi lana (1993) nahiz A.I. Álvarez Menéndezen lanak (1989, 1988) izango
|
ditugu
begi aurrean. Ezin ahantz horiekin batera, nahiz eta eskola berekoak ez izan, Gutiérrezek (1986, 1997a 1997b), Hernández Pariciok (1994), Galán Rodríguezek (1999), Fuentesek (1998a, 2007) eta abarrek gaiari buruz egiten dituzten aipu, adierazpen eta ñabardurak ere.
|
|
|
Lanaren helburu nagusia Goizuetako hizkera nola ari den aldatzen ikustea da. Hiztuna dugu aldaketa edo mantentzearen egilea, eta beregan jarri
|
ditugu
begiak ikerketa hau egitean. Nola aldatzen du hiztunak hizkera?
|
|
|
Emakumeen kontrako indarkeria kasuen aurrean ezin dugu bat bera ere pasatzen utzi. Herritarrok jarrera aktiboa hartu behar dugu inguruan ikusten ditugun tratu txarren kasuen aurrean, ezin
|
ditugu
begiak itxi eta bestaldera begiratu ezer gertatu ez balitz bezala jokatuz. Horrek emakumeen kontrako indarkeriaren konplize eta erantzule egiten baigaitu.
|
|
2013
|
|
|
Gure doinuari beste eragin batzuk ematen, alegia. Disko berrirako 80eko hamardako ekoizpenetan jarri
|
ditugu
begiak batez ere, baina gure asmoa ez da 80eko hamarkadako disko bat jorratzea. Gaur egungo diskoa izango da, baina antzematen da nondik datorren, abestiek pop egitura handiagoa baitute.
|
|
|
Bidaso eskualdean laugarren euskal irratia sortu dugu, Antxeta Irratia, eta gure proiektua gorpuztu dugu, programazio komun batekin eta tokian tokiko berezitasunekin. Erronka gaitzak
|
ditugu
begien aitzinean. Euskaldun hiztunen apaltzeak ondorio latzak ditu gugan, baina irudimena baliatzeko prest gara belaunaldi berriak erakartzeko, orain arteko entzule fidelak galdu gabe.
|
|
|
Paper hauetako hautuan ere, Alfaro ostatuan bezala, solasgaia ez da gure pitzaduraren handia eta estatuen politika. Hiztun komunitatearen zuntzetan nahi izan
|
ditugu
begiak jarri, bideak iradoki eta galderak pausatu.
|
|
2014
|
|
|
Emakumeok oraindik ere pairatzen ditugun berdintasun faltari eta indarkeriari irtenbidea topatzeko beharra daukat. Arketipoek funtzionatzen dute operan eta antzerkian, baina artistok ezin
|
ditugu
begiak itxi gizarteak helarazten duen emakumearen prototipoaren aurrean, edo beste albo batera begiratu geure arazoa izango ez balitz bezala. Hor konpon bakoitza bere kontzientziarekin!
|
|
|
Euskaltzaleren ezpalekoak biguñak oi gera, antziñakoiak; aisago jartzen
|
ditugu
begiak atzoan biarrean baño; aula maiteago dugu sendoa baño, ta ezertarako balio ez duena naiago onurakorra baño. Itz batez esateko espiritu pratikurik ez dugu.
|
|
|
Baina ez goaz itsuka, ez da alfer bidea, eremu zabal bat eta bere ertzak ongi samarrean
|
ditugu
begiz joak.
|
|
2015
|
|
|
Berriro ere, logika bi, estrategia bi
|
ditugu
begi bistan. Amikutzu aldizkariak gorpuzten du logika horietako bat:
|
|
|
Izan ere, globalizazio garaiak bizi ditugu, eta garaiok kolokan jarri dituzte eskema zaharrak. Aukera eta arrisku berriak
|
ditugu
begi bistan, eta estrategia berriak behar dira horiei taxuz aurre egiteko.
|
|
|
sutan
|
ditugu
begiak
|
|
|
Bizitzatik gauza ezberdinak espero
|
ditugu
Begira, nik Nik idatzi nahi dut.
|
|
2016
|
|
|
Eguneroko bizi giro arruntean batez ere euskaraz egiten den (okerrenean, euskaraz egin litekeen) jardunguneak, harreman sareak, auzoak, herri herrixkak eta, ahal balitz, eskualdeak izan behar ditugu horretarako abiaburu. Eguneroko jardun arruntean euskara bizirik eta sendo dagoen espazio fisiko eta soziofuntzionalak izan behar
|
ditugu
begien aurrean, lehenik eta behin, euskal eskolak eta euskalgintza osoak bere fruitua emango badu. Nagusiki euskaraz egiten duten (harMintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera.
|
|
|
horietariko hainbat nabarmen ahultzen ari zaigun une honetan ez lehen baino gutxiago. Horiek ditugu egungo egunean, eta (kasurik onenean) horiek izango
|
ditugu
begien bistako etorkizunean, euskara eguneroko jardun arruntean (etxean, auzoan, kalean, lagun artean,..) nagusi dabilen ingurumen fisiko territorialak: ingurumen bakarrak edota, gutxien gutxienez, nagusiak.
|
|
|
hori jendarte arazo bat da; denen erantzukizuna bada hor. Gure auzoan, gure familian, horrelakoak pasatzen dira, eta ez
|
ditugu
begiak ixten ahal. Beraz, lehenik, aldarrikatu nahi dugu arazo publiko bat dela, eta ez pribatua».Indarkeria matxista desagerrarazteko beharra jarri du mahai gainean Fontangek:
|
|
|
Begira egon natzaio tarte luze bat isilik, luzeegi beharbada berak zerbait susma ez zezan, eta begiak itxita nituela bere ezpainaren bila makurtu naizelarik, kosta egin zait, kosta egin zaigu bata bestearen ahoak aurkitzen, eta ahalegin baten buruan ezpain hanpatu horri hozka egitea lortu dudanean ere, ezin izan dut zerbait arrotza, inoiz egin gabea egiten ari nintzen irudipena ezabatu, haragia hain baitzegoen beroa, sukarrak hartua bezala, eta mamia bera hain baitzen berezia, gihartsua edo moldakaitza edo pinportaduna. Pauso erdi bat aldendu eta bere irribarre nekatu horietako bat egin du, ni hainbeste hunkitzen nauena, eta berriro musu emateko elkartu garelarik, ez
|
ditugu
begiak itxi eta horrela jarraitu dugu, begiak zabalik eta elkarri begira, harrituta edo are gehiago izututa esango nuke, ez berak eta ez nik egundo musurik eman izan ez bagenu bezala.
|
|
|
Zueri so guk jarri
|
ditugu
begiak
|
|
2017
|
|
|
Euskararen muga historikoetatik urrundu eta begira dezagun zenbat leku izen homonimo aurkitzen dugun. Adibide bat ekartzearren, Euskal Herritik 300 bat km-ra dagoen Segoviako probintzian jarri
|
ditugu
begiak. 202 udalerri ditu denera, eta izenei erreparatuta, hiruri bakarrik hartu diegu euskal itxura apurren bat:
|
|
2019
|
|
|
ezagunaren ildotik, arnasguneen kontuari izkintxo eginez; zaharkiturik geratu zaigu paradigma hura, eta, zenbaiti deigarri gerta badakioke ere, kazetaritza espezializatuak bere lekua izan dezake gure ustez paradigma berritze horretan24 Beraz, eta labur bilduz, era bateko edo besteko irakurle multzoak izan dira gogoan; guztientzako azalpena da gaurkoa, ez irakurle soilik aditu teorikoei eta espezialista teknikoei zuzendua. hizkuntza soziologiaren oinarrizko kontzeptu asko" kaleko hizkera" arruntaz azaldu nahi izan dira, horregatik, teknizismoren bat edo beste itzuri bazaigu ere tartean. Labur bilduz, era bateko eta besteko irakurleak
|
ditugu
begiz jotako mezu jasotzaile. guztientzako azalpena da gaurkoa, ez aditu askojakinei zuzendua eta ez luze zabaleko berri-emaileentzako azalpen basikora mugaturiko sintesi hutsa. d) Zenbateko lekua dugu, azaldu beharrekoa azaltzeko, artikulu formatua duenez gaurko lanak, azalpen laburrekoa da ezinbestean:
|
|
|
Azken egunotan pilotazalea bi ekitaldi garrantzitsuri begira egon da; lau eta erdiko finala eta binakakoaren aurkezpena izan
|
ditugu
begiz jota.
|
|
2020
|
|
|
Eta iritsi bitartean, denda hustu dugu, kutsadurak ekiditeko, eta bezeroekin distantzia izateko neurriak hartu ditugu. Momentuz, ezin dugu graduatu, ezin
|
ditugu
begiak ikutu. Optikoen Kolegioak momentuz ez digu lan hori egiten uzten.
|
|
|
Baina, funtsean, ez ote dugun batzuetan bidegabe jokatzen minarekin berarekin, ez diogulako eskatzen iraun dezan iraun behar duena baino gehiago, plazerari berekoi eskatzen diogun beste. Ez
|
ditugu
begiak ixten, ez ditugu atzamarrak gurutzatzen, esanez bezala: " Gera zaitez hemen eta egin nigan egin behar duzun hori, emadazu jakituria hori eta onartuko dut estoikoki, ikus ditzadan nire orbainak sortzen".
|
|
|
Etorkizuneko erronkak ere seinalatu ditu: “Lau erronka
|
ditugu
begi bistan aitortu du Arruabarrenak: elebitasunetik eleaniztasunera pasatu; ezagutzatik erabilerara; instituzioekin dugun lankidetzan eta konplizitatean sakondu; eta Euskararen Ziurtagiria lortu”.
|
|
|
Edukiak hautatzeko irizpideetan ere ezin
|
ditugu
begiak itxi gaurko gizarteerrealitatearen aurrean, jakinda, esate baterako, globalizazioaren ondorioz homogeneizazio prozesuak gero eta nabarmenagoak direla. Beraz, egoera horri aurre egin nahi badiogu, eta aldarri bezala uler dezagun datorrena, beharrezkoa dugu euskal kulturaren garapena sendotzea.
|
|
2021
|
|
|
A nolako B, konparazio kutsua ematen diolako osagai batek besteari. Begi gaztainak diogunean, esaterako, norbaiten begiez ari gara, eta gaztainekin alderatzen
|
ditugu
begi horiek. Horrelakoak dira etxe orratz edo gaizkin deabru ere; etxea eta gaizkina, orratzarekin edo deabruarekin alderatzen ditugu, hurrenez hurren.
|
|
|
Kasu hauetan, perpaus lokabeak
|
ditugu
begien aurrean: Saia zaitez lanean, gizona.
|
|
|
J o du gaur ere iratzargailuak, eta gogo handirik gabe, baina zabaldu
|
ditugu
begiak. Ez dakit zein izan ohi den zuen eguneko lehen eginkizuna, baina nirea eskuko telefonoko iratzargailua desaktibatzea eta zer ordu den begiratzea izan ohi da, ohean beste minututxo batzuk egoteko aukerarik ba al dudan jakiteko.
|
|
|
Urratsak ematen jarraitu behar dugu aurrera begira, baina orain arte lortutakoa ezin dugu ez ahaztu eta ez galdu. Aurten, pandemia eta zaintza lanetan jarri
|
ditugu
begiak, zaintza lanak emakumearen gain jartzen direlako, haurren zein pertsona nagusien kasuan. Emakumeak gizarte honi egiten dion ekarpena aintzat hartu eta aitortzeko eguna da Martxoak 8, baina urteko egun guztietan erantzunkidetasunak izan behar du eredu", adierazi du Mertxe Zubillaga Berdintasun zinegotziak.
|
|
|
Haurtzaroan, helduen munduan
|
ditugu
begiak iltzatuta batez ere, iluna eta misteriotsua baita guretzat. Absurdoa iruditzen zaigu, ez baitugu zipitzik ulertzen helduek trukatzen dituzten hitzetan, ez haien erabakien eta ekintzen zentzua, ezta haien aldarte mudantzen eta bat bateko suminduren arrazoiak ere.
|
|
2022
|
|
|
Eskerrak, haatik, itsaslabarrak eta itsasoak berak ikusmen ederrik eskaintzen digutela. Hegoalderat begiratuz gero ere, mendi tontor ezagunak izango
|
ditugu
begi bazka, Larrun noski, baina baita Xoldokogaina, Atxuria, Aiako Harria edo Jaizkibel ere. artxiloako kurutzetik santa barba kaperaraino. Erromardiko hondartzaren gaineko harkaitzetatik hurbilago ala urrunago ibil i ta, Artxiloako kuru tzerat iritsiko gara, eta dagoeneko Donibane Lohizuneko lu rretan sartuta izan go gara.
|
|
|
Non dago nazioarteko komunitatea? Zergatik ixten
|
ditugu
begiak batzuen erasoen aurrean eta alerta piztu beste batzuenen aurrean. Nolatan dute boteretsu gutxi batzuek hainbesteko inpunitatea?
|
|
2023
|
|
|
Han, lurra zerrenda da, lurra zirrinta da, lurra lapurtua da, lurra norbere premia eta besteren gutizia da, lurra gerra da... Hala izan da azken mende erdian, baina azken astean baino ez
|
ditugu
begiak harantz ipini.
|