|
2000
|
|
|
PFEZ RI BEGIRA PRESTATU DEN atxikipenen taula berrian 41 sail bereizi dira, aurrekoan baino 15 sail gehiago. 2000ko urtarrilaren 1ean indarrean jarri zen taula berri honek 1998an adostutako erreforman aurreikusten zenaren tokia hartzen du, eta EAEko hiru foru ogasunak eta Jaurlaritza biltzen
|
dituen
Zergen Koordinaziorako Organoan adostu ondoren, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan onartu zen. Asteotan bideratzen ari den 1999ko errentaren aitorpenean aurreko taula azaltzen da, eta alboan aurkezten duguna, berriz, 2000 urteko errentaren aitorpenean, 2001eko udaberrian egin beharrekoan, aplikatuko da.
|
|
2002
|
|
|
Zein zerga altxatzea gertatuko litzaiekeen gogaikarriena itundurik, bi erantzuletatik batek PFEZ ihardetsi zuen (hauxe bera izan zen erantzun errepikatuena); ondotik, tabakoa eta edari alkoholikoak zamatzen
|
dituen
zerga eta hirugarrenean, berriz, balio erantsiaren gainekoa.
|
|
|
1997an kalkulu hori egin ondoren, EAEkokasuan, 4.690,39 milioi euro ordaindu behar ziren. Baina ondoren, doikuntzak eta konpentsazioak egin behar dira, Estatuak euskal lurraldeetanjasotzen
|
dituen
zergen kontura, eta, kenketa bat egiten da; hau da, aurretikEstatuak kobraturiko partea kentzen da. Horrela, beste doikuntza batzukegin ostean, kupo likidoa kalkulatzen da, hots, Estatuko Ogasunean sartubeharreko diru kopurua.
|
|
|
sarrera publiko gehienak foru aldundiek bildutako zergaitunduei dagozkie. 1998an, adibidez, lau foru aldundiek aurrikusitako sarrera guztien %86 osatu zuten zerga itunduek, hau da, lau herrialdeen BPGaren %19, 3.Kontuan hartu behar dugu, dena den, presio fiskal hori zenbatzean ez dugula sartuez administrazio zentralak Hego Euskal Herrian batzen
|
dituen
zergak, ezta tokiantokiko administrazioenak ere. Beraz, benetako presio fiskala handiagoa da.
|
|
2004
|
|
|
Euskaltzale askoren buruhauste gogorra izan da, dudarik gabe, hizkuntza jokaeraren zer nolakoak atzemateko gogo bizia. Ikuspegi holistikoaren premia nabarmendu da duela gutxi eratutako batzar batean.591 Bi hizkuntzatan bizi den gizarte batean horietako bat bestearen ordez hautatu izanak
|
dituen
zergatikoak begiz jotzeko, egia esan, begi zorrotza behar da, hiztunaren komunikazio egoerak etengabe aldatzen baldin badira behinik behin. Bateko, egitura soziolinguistiko objektiboaren aldaera daukagu holakoetan, hizkuntza bakoitzak gizartean irabazia daukan legitimazio sozialaren oihartzuna; besteko, aldiz, hiztunen kontzientzia linguistikoa, aurreko baldintza soziolinguistiko objektibo horien aldekoa edo aurkakoa.
|
|
|
Arrisku hori “ez oso probabletzat” jo zuen, baina beharrezkotzat jo zuen ahal bezain laster arintzea. Espainiako Bankuko zuzendari nagusiak “jabetzaren eta alokairuaren arteko estimuluak hobeto orekatuko
|
dituen
zerga esparrua” gomendatu zien botere publikoei. Haren iritziz, errentamenduek Espainian garatzeko dituzten zailtasunak maizterren segurtasun juridikorik ezaren arazoetan eta merkatuaren errakitismoan oinarritzen dira fiskalitatean baino gehiago.
|
|
2005
|
|
|
Horrelakoetan, planteatu zaion kasu jakin hori ikertu eta balizko egintzez informazioa ematen die notarioak interesatuei, horien kostua adierazita (bezeroak ordaindu
|
dituen
zergak barne).
|
|
|
Horregatik, besteak beste, ezinezkoa da inflazioak datozen hilabeteetan izango duen bilakaeraren aurreikuspen doituagoak aurreratzea. Halaber, ez dirudi zentzuzkoa denik Gobernuak desorekak finantzatzeko erregaiak zergapetzen
|
dituen
zerga berezira jotzea. Oraingoz, Vegarak argitu duenez, ez dago arrazoirik aurrekontu oinarriak aldatzeko, ez eta oinarri diren taula makroekonomikoa aldatzeko ere.
|
|
2006
|
|
|
Milioi eta bilioien hotsek marearazi dezakete irakurlea, baina Williamsek berak eman du pista bat herrenek ere harrapatzeko modukoa: «Herritar guztien soldatetatik estatuak hartzen
|
dituen
zergak %100 gehitu eta guztia zaku batean ipiniko bazenu, hala ere defizita edukiko zenuke». Horiez gain enpresa guztien zergak bikoiztuta, doi doi superabit txiki bat.
|
|
|
Horrela, 2007 urterako, Euskal Gobernua eta Diputazioak biltzen
|
dituen
Zergen Koordinaziorako Organoak (ZKO) hitzarturiko berrikuntza behinena tasa marjinalen taula berria da: bertako gutxienekoa %23 da eta gehienekoa %45 (espainiar lurralde komunean %24tik %43ra arte doa).
|
|
|
Nik beti esaten dut Europan dagoen elkartasun mekanismorik handiena gizarte segurantza dela, karitatetik haratago doan mekanismoa: pobreenak publiko den aseguru batek babesten
|
dituen
zergak ditugu. Elkartasun mekanismo bat da hori.
|
|
2007
|
|
|
Industria honek errentagarri izateko diru-laguntzak behar ditu, eta hauek zergak arintzearen bidetik eskaintzen zaizkio. Eta kalkulatzen badugu zer gertatzen den Estatuak kobratu gabe uzten
|
dituen
zerga horiekin. Laborarik aipatutako adituek diote herritarrei bestelako zergak handitzea ekarriko diela, eta ordainetan lanposturik sortu gabe.
|
|
|
Bestalde, estatuak eskumen osoa dauka arautzeko, kudeatzeko, ikuskatzeko, berrikusteko eta biltzeko inportazio eskubideen gain, baita inportazioak sortzen
|
dituen
Zerga Berezi eta BEZaren gain ere. Goi Ikuskaritzaren eskumena estatuari dagokio, baina ogasun zentrala, Euskal Jaurlaritza eta Foru Aldundia elkar lanean arituko dira onura fiskal oparoenak erdiesteko.
|
|
|
Autonomia Estatutuak eskumen zabalak onartzen dizkio EAEri arlo honetan.diko Kooperatiben Legea onetsi zuen, gero 2000 eta 2006ean egokitu da berriro lege hau. Bestalde, lege horretan oinarrituta, Lurralde Historikoetako Biltzar Nagusiek, Itun Ekonomikoak jasotzen
|
dituen
zerga eskumenak garatu zituzten kooperatiben Eskumen horiek direla eta, EAEko Legebiltzarrak ekainaren 24ko 4/ 1993 Euskatzat. Ondorioz, Kooperatiben Zerga Erregimenari buruzko hiru Foru Arau jarri zituzten indarrean.
|
|
|
autonomia erkidegoetan utzi daitezkeen zergen bidez eskuratutako diru kopurua kenduta, kontzeptu ber berauen pean oinarrizko urtean estatuak eskuratzen duen diru kopuruarekin zatituta erdiesten da. Gaur egun, Nafarroak
|
dituen
zergak eta ez ordea gainontzeko autonomia erkidegoek, hauexek dira: PFEZ, SZ, BEZ eta ZB.
|
|
|
Horrela, herrialde bakoitzean lan egin eta kotizatu duen denboraren araberako pentsioa kobratuko du. “Mugaz gaindiko” langilearen fiskalitateari dagokionez, herrialde batean edo bietan karga daiteke (bizilekukoa eta enplegukoa), baina errentaren ezarpen bikoitza saihesteko, herrialde bakoitzean ordaintzen
|
dituen
zergak kontuan hartuko dira beste herrialdean egingo dituen ordainketak zehazteko.
|
|
2008
|
|
|
Gobernuak, berriz, ezaba zitzakeen etxebizitza erosteagatik ezartzen
|
dituen
zerga arintzeak, baina zer ez ote zukeen entzungo hark ere!
|
|
|
Arbuiatze kasuetan, Estatuak alde bakarreko adierazpena egiten du, berariaz edo isilbidez, aurrerantzean mailegu hartzaile moduan dagozkion betebeharrak ez dituela beteko esanik. Arbuiatzea zeharka ere egin daiteke, berbarako, zorraren korrituak kargatzen
|
dituen
zerga berezia eratuz. Kasu horretan, zerga ezartzen duen legeak ez du kontratua zuzenean ukitzen, baina mailegu emaileak jasotzen duen dirua hasieran itundutakoa baino gutxiago da, zergaren ondorioz.
|
|
|
Hala ere, Nafarroaren kasuan, dagoeneko iragarri da zerga erreforma bat, eta oraindik ez den erabaki laguntzak emateko modua, aurreratu da 400 euroko kenkaria ez dela aplikatuko. Euskadin, foru aldundiak eta Eusko Jaurlaritza biltzen
|
dituen
Zergak Koordinatzeko Organoak (OCT) PFEZa deflaktatzea erabaki du Gipuzkoan, Araban eta Bizkaian, azken urtean izandako inflazioa konpentsatzeko eta Gobernuak lurralde erkidean aplikatuko duen 400 euroko zerga murrizketaren ordez. Beraz, euskal zergadunek 2009ko aitorpena egin arte itxaron dute presio fiskal txikiagoa izateko.
|
|
|
Aste honetan eztabaidatuko du Senatuak tirabirak sortu
|
dituen
zerga gehitzeen legetasmoa
|
|
|
Jakina ezetz! Imajina ezazu orain, bizi garela sozietate batean non jendeak urtero bere patrikatik mila milioika dolar gastatzen dituen Olinpo mendiko jainkoak gurtzen, non gobernuak mila milioika gehiago gastatzen
|
dituen
zergetako dolarretatik jainko horien adoratzaile diren instituzioak laguntzeko, non inork ez dakien zenbat mila milioika gehiago ematen zaizkien tenplu paganoei zerga arintze moduan, non aukeratutako funtzionarioek ahal duten guztia egiten duten Iliada eta Odisea errespetatzen ez duen ikerketa medikua oztopatzeko eta non politika publikoari buruzko edozein eztabaida idazle zahar batzuen apeten me... Hori gure baliabide material, moral eta intelektualen lapurreta izugarria izango litzateke.
|
|
2009
|
|
|
Ohiko zergek dituzten arau bermeak (legalitatea, etab.) gordetzen ez
|
dituen
zerga bat izan daiteke, beraz, dirua jaulkitzea, ekonomiaren hazkundearen gainetik egiten bada.
|
|
|
Puntu horrek, ordea, salbuespenak ere baditu. Oro har, polizak ez ditu estaltzen aseguratuari ezartzen zaizkion kalte ordainak eta isunak edo zehapenak, ezta erakunde publikoetan aurkeztu behar
|
dituen
zerga edo bestelako ordainketa fiskalak ere. Prezioa Aseguruaren kostua, batez ere, bi alderdiren araberakoa da:
|
|
|
Baina Espainia presio fiskal txikieneko estatuen artean egon arren, gure herrialdea “Euroguneko lurraldean hazi da gehien azken bost urteetan lan errenten ahalegin fiskala”, kontuan hartu gabe Espainiako Gobernuak duela hilabete baino gehixeago iragarri duen zerga igoera. Ildo horretatik, Gesthak ohartarazten du espainiar batek kontsumoagatik jasaten
|
dituen
zergak (BEZa eta Zerga Bereziak) kontuan hartuz gero, batez besteko soldataren gaineko presio fiskala %37, 8tik %47, 01era igoko litzatekeela, eta %50a gaindi lezakeela, besteak beste, oinordetza edo dohaintzen, ondare eskualdaketen, egintza juridiko dokumentatuen, udal zergen, tasen eta abarren gaineko zergen batez besteko ordainketak gehitzen badira. Presio fiskal “duala” Era berean, Ogasuneko teknikariek uste dute presio fiskala ez dela homogeneoa herritar guztientzat, eta presio fiskal “duala” dagoela; alde batetik, ezkutatu daitezkeen errentak jasaten dituztenak, hala nola enpresenak eta profesionalenak, eta, bestetik, “jatorrian atxikita” dauden eta, beraz, Ogasun Publikoak ezagutzen eta biltzen dituen errentak jasaten dituztenak.
|
|
|
izango direla ziurtatu du. Haren arabera, Aldundiak egin
|
dituen
zerga itzulerak dira jaitsiera handiagoaren arrazoi nagusia.
|
|
|
–Gauzak nola dauden ikusita, ez da garairik onena sozietate zerga igotzeko?, esan zuen atzo Carlos Agirre Ekonomia sailburuak. Are gehiago,, aldatzeko aukera gutxien
|
dituen
zerga da?.
|
|
|
Zergak. Kapital errentak eta BEZa izango dira, itxura guztien arabera, Espainiako Gobernuak igoko
|
dituen
zergak. Euskal ogasunek ere beste horrenbeste eginen dute ondoren.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, nahiz eta Espainia presio fiskal txikieneko estatuen artean egon, gure herrialdea euroguneko lurraldea da, eta han hazi da gehien azken bost urteetan lan errenten ahalegin fiskala, Espainiako Gobernuak orain dela hilabete baino gehixeago iragarri duen zerga igoera kontuan hartu gabe, Ogasuneko teknikariek adierazi zuten. Gesthak ohartarazi duenez, espainiar batek kontsumoagatik jasaten
|
dituen
zergak (BEZa eta Zerga Bereziak) kontuan hartuz gero, batez besteko soldataren gaineko presio fiskala %37, 8tik %47, 01era igoko litzateke, eta %50etik gorakoa ere izan liteke, oinordetza edo dohaintzen, ondare eskualdaketen, egintza juridiko dokumentatuen, udal zergen, tasen eta abarren gaineko zergen batez besteko ordainketak gehituz gero. Presio fiskal ez homogeneoa Ogasuneko teknikariek ere uste dute presio fiskala ez dela homogeneoa herritar guztientzat, eta presio fiskal “duala” dagoela.
|
|
2011
|
|
|
Gonzalez Ponsen ustez, zergak igotzea programa batean sartzea krisia nola gainditu ahal den ez dakitela esatea izango litzateke. Ahalegina eskatu du aberatsen zergak erdiko klaseak ez ordaintzeko, beti gertatzen denez; bere iritziz, hori gertatuko da Alfredo Perez Rubalcaba hautagaiak proposatu nahi
|
dituen
zergekin.
|
|
|
Etxebizitza hipoteka baten bidez ordaintzen dutenek kontu handiz berrikusi behar dute desgrabazio hori. Datu fiskaletan, etxearen kostua ez ezik, erosleak kreditua eman diezaion sinatu
|
dituen
zergak edo aseguruak ere sartu behar dira, kenkari osoan sartzen baitira. Gauza bera gertatzen da etxebizitzarekin batera eskuratutako garaje eta eranskinekin.
|
|
2012
|
|
|
Gaur egungo fiskalitatea guztiz bidegabea da: askoz ere handiagoa da gehiengoak ordaintzen
|
dituen
zergen pisua (BEZa, zerga bereziak...), zerga zuzenena baino (errenta, sozietateen zerga eta abar...). Gainera, kapitalaren errentak duen karga (%21 gehienez) lanaren errentak duenarekin (%45era irits daiteke) alderatuz, nabarmen baxuagoa da.
|
|
|
Gogoratu duenez, Dirubideen Euskal Kontseiluak urte honetarako aurreikusi
|
dituen
zerga bidezko diru sarrerak 12.117 milioi eurokoak dira, baina ekonomiaren hazkuntza% 1,4koa izango zela kontuan hartuta egin ziren kalkuluak.
|
|
|
Ferrek adierazi du hauek direla Gobernuak epe laburrenean ezarri nahi dituen neurriak, nahiz eta helburu nagusia kontsolidazio fiskalaren bidea betetzea den, eta, hori egin ondoren, politika fiskalean berrikuspenak egitea, herritarrei ahaleginak itzultzeko. Ildo horretatik, adierazi du epe ertainera Gobernuaren asmoa zerga sistema eta zenbait zerga aztertzea dela, hala nola Sozietateena, azterketa sakona merezi baitu; izan ere, Barne Produktu Gordinaren (BPG) erorketekin bat ez datozen erorketak jasotzen
|
dituen
zerga horrekin “zerbait gertatzen da”.
|
|
2013
|
|
|
Sistemaren" iraunkortasuna", hazkundea eta enplegua sortuko duten politika ekonomiko egokien bidez lortuko da: paradisu fiskalak eta iruzurra desagerraraziko
|
dituen
zerga erreforma erradikala eginda; gastu militarra deuseztatuta Espainiako Defentsaren urteko aurrekontua 7.000 milioi eurokoa da eta 2025 arte 31.000 milioi euroko zorra du; eta obra faraonikoentzako gastu publikoa ezabatuta. Hego Euskal Herrian, Gasteiz eta Iruñeko gobernuek gaur hemen kotizatzen dugunoi pentsio publikoak bermatu behar lizkigukete, pentsio duinak eta eguneratuak.
|
|
|
Zergatik halako presa azpiegitura handi, antisozial eta antiekonomikoak eraikitzeko? Ez badago dirurik ongizate estatua mantentzeko, zergatik ez da paradisu fiskalak eta iruzurra deuseztatuko dituen eta boteretsuak zamatuko
|
dituen
zerga erreforma erradikala martxan jartzen. Hemen, aldatzen ari dena gobernatzen gaituztenen interesak dira.
|
|
|
«Orekatua, koordinatua eta harmonizatua» nahi du. Orain arteko antzezlanetan ikasi dugu EAJk norekin harmonizatzen
|
dituen
zerga aldaketak: PPrekin.
|
|
2014
|
|
|
batetik, kontua hartu behar da erosi eta biltegiratu egin behar dela gasolina, unean uneko prezio eta zergekin. Saltzeko ere gehitu behar zaizkio une horretan herrialde horrek aplikatzen
|
dituen
zergak, eta banaketa gastuak ere ordaindu. Beste distortsio elementu batzuk ere agertu ohi dira batzuetan, bere garaian osasun zentimoa izan zen bezala.
|
|
2016
|
|
|
Baina zalantzak ditut hartzailea kirol profesionala izan ote litzatekeen, beste parametro batzuen arabera funtzionatu lukeelako. Kirol profesionala babesteagatik enpresa pribatuek ez lukete pribilegio fiskalik izan behar [49/ 2002 Legeak arautzen
|
dituen
zerga onurez ari da].
|
|
|
Horrenbertzez, elkargoaren onurak azaleratu zituzten bereziki han bildurikoek.Ezin eztabaida hasi, halere, HELEParen kontrakoei keinurik egin gabe. Peio Olagarai MIG Baionako Merkataritza Industria Ganberako zuzendariak hainbertze polemika sortu
|
dituen
zerga arazoak «aukera» gisa hartzeko eskatu zuen: «Zerga sistema ez da hartu behar gauza txar gisa.
|
|
|
–Ekoizpen prozesuaren etapa guztiak zergapetzen
|
dituen
zerga bat da. –Enpresaburuek eta profesionalek beren jarduerarako egiten dituzten eragiketen gainekoa da.
|
|
|
Neurri nagusia hauxe da: 750 milioi euroko marra gainditzean enpresa orok dituela plazaratu bere afera zifra, esku gaina, langileen kopurua eta Europako estatu bakoitzean pagatzen
|
dituen
zerga eta tatsa zenbakiak. Multinazionalak elementu horiek plarazatu ditu, bera nonbait izana gatik ere, sozietate ume bat Europan duen puntutik.
|
|
2018
|
|
|
Hexagonoko familien %43, 1ek ordaindu zuen iaz etekin zerga (16.344.784 familiek). Haatik Estatuak eskuratzen
|
dituen
zerga guzietan Balore Gehituaren Zerga da emankorrena, 200,2 miliar euro ekarri baitu. Funtsean lehen aldia da 200eko marra hori gainditzen duela, eta iaztik 10 miliar gehiago ekarri du.
|
|
|
Bere esku
|
dituen
zerga gehienetan aldaketak egingo ditu Nafarroak ere, «berdintasuna» bultzatzeko, laukoaren esanetan. Haiei esker hurrengo bi urteetan 28 milioi gehiago lortuko dituztela espero dute.
|
|
2020
|
|
|
Hau da, erosketa eta kontsumoa% 5 eta% 14 bitartean jaitsi da, Obesity Revicityn 2019an erosketen gaineko zergen eraginari buruzko azterketa sistematikoaren eta metaanalisiaren emaitzen arabera. Aldi berean, Juan Reven dietista nutrizionistak uste du ezaugarri horiek
|
dituen
zerga aldaketa batekin batera publizitate neurri batzuk hartu liratekeela, haien sustapena eragotziko dutenak: “Nola proposa daiteke BEZa aldatzea freskagarri edulkoratu eta zukuetara, profil dietetiko txarra dutelako, eta, hala ere, PAOS Kodearen esparruan inolako mugarik ez izatea? ”, galdetu du.
|
|
2023
|
|
|
“Migratzaileei egotz dakiekeen gastuaren %77 biztanleria migratzaileak berak finantzatzen du. Zifra horiek bertakoen oso antzekoak dira; izan ere, 2021ean, Nafarroako biztanleriaren %80k ordaintzen
|
dituen
zergak baino gizarte zerbitzu gehiago jasotzen ditu, eta hori birbanaketaren funtsezko elementua da”, Martinek azaldu zuenez.
|
|
|
...tartez, besteak beste, honako eskumen hauek mantendu ziren probintziaren eskuetan: Probintziaeta udal izaerako zergak ezartzea eta baimentzea, bidezkotzat jotzen baditu. Diru bilketako, errenten ikuskaritzako eta ordainarazpeneko zerbitzuak, kudeaketa ekonomikoan esku hartzeko zerbitzuak eta arlo horrekin zerikusia duten beste zerbitzu guztiak antolatzea. Arabako toki erakundeei bidezkotzat jotzen
|
dituen
zerga onurak, salbuespenak eta partaidetzak ematea, itundutako tributuei dagokienez. Udalei eta auzo batzarrei baimena ematea Toki Ogasunen Erregelamenduak adierazten zituen baliabideak erabiltzeko. Aurrerantzean Estatuak araubide erkideko udalei ematen zizkien udalordainarazpenak ezarri eta gauzatzeko baimena ematea udalei. Udalei eta auzo batzarrei laguntzak ematea obrak egin zitzaten eta udal ...
|