|
2000
|
|
|
Hamargarrena bere ipuingintzaren inguruko testu bat da eta, dagoeneko aipatu dugunez, idazle apokrifo baten obra hipotetiko baten bidez hitz egiten du. Sarrionandiak liburu honetan bildu
|
dituen
ipuinek zerikusi tematikoa badute aurreko bi ipuin bildumetakoekin: iragana, mitoak, leienda eta abarrez mintzatzen jarraitzen du, baina euskal historiaren iraganaldiko une erreal batzuetara ere egiten du Matalasen garaietara, guda zibilaren garaietara, Etxepareren garaietara...
|
|
|
Ohargarria da bere lagunen hainbat aipamen jasotzen
|
dituen
ipuin horretan esaten dena nabegantea izan nahi lukeen zuhaitz horrek, nahi lukeen moduan bidazti, peregrina edo nabigatzailea izaterik ez izatearen arrazoia bere sustrai sakon ikaragarriak direla. Sarrionandiaren obrak ezin du bere sustraien gatibotzatik ihes egin inolaz, eta ezinbertzean" arteztasunarekin" besarkatzen duela eguratsa.
|
|
2001
|
|
|
Jesus Etxezarraga ez da sarritan argitaratzen duten idazle horietakoa, antza denez, baina behin animatuz gero «Sugearen tristura» bezalako ipuin bildumak eskaintzen dizkigu, protagonistatzat basamortuko urre trukatzaileak, erregina beltzak, zigor luzeko presoak, samurai zaharrak, Derio bisitatzera datorren erbesteko melkita, Etxahunen ahate migrariak, Mundu Gerraren ondoren Arratia aldera etorritako alemaniarrak, gudari hilen itzalak, erromatarren legioen entseinak edota Bilbo aldean bizitzen gelditutako gailego hori bezalakoak, «Sugearen tristura» beti gogoan dutenak. Oro har, xarma darie Jesus Etxezarragak Pamiela argitaletxearen eskutik plazaratu
|
dituen
ipuin hauei. Eta honi gehitu behar zaio «Sugearen tristura» ipuin bildumako narrazio ugarietan egileak irudikatzen jakin duen exotikotasuna.
|
|
2002
|
|
|
Helduentzako argitaratu
|
dituen
ipuin liburuen artean, Ene Isabel maiteari gutuna martxoak 10ean gaitzak jota natzan ohetik (Cuentos Incombustibles Bilbo, 1982), Dudular (Erein, 1983), Pic-nic zuen arbasoekin (Erein, 1985), Hamasei urte bete nituenean hiriko argiak iraungi ziren (Eusko Jaurlaritza, 1986) eta Nora noa? (Erein, 2001) aipa genitzake.
|
|
|
Baina benetako heldutasun narratiboa, egilearen ahots propioaren umotzea, bigarren ipuin liburuarekin erdietsi du. Bertan bildu
|
dituen
ipuinen artean sariak lortutakoak dira honako bi hauek: Ipuin postmoderno bat egin diot neure buruari, Gabriel Aresti Ipuin Saria irabazi zuena 1997an, eta Horazioren bidaiak, berriz, Julene Azpeitia Lehiaketan bigarren geratu zena 1998an.
|
|
2003
|
|
|
Ondoko kalean aparkaturik nuen autora iristean bakarrik mantsotu nuen pausoa, pausatu zitzaidan arnasa eta hartu nuen beta idaztearen miseriak, maitasunaren gazi gozoak eta gizakiaren umore handiz baina gordintasunez begiratzen
|
dituen
ipuin hori bigarren aldiz irakurtzeko:
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, “haiekin harremanetan jartzen zarenean, konturatzen zara haiek gabe adorea, pazientzia, pertseberantzia eta segurtasuna dituztela”, dio Escardók. Heroiak Belen Fundazioak argitaratu
|
dituen
ipuinetan benetako heroi bihurtzen diren haurrak aurkitzen ditugu. Horixe da Juanen kasua, 12 urterekin itzalaldi baten ondorioz geltokian harrapatuta geratu diren metroaren bidaiariak kaleraino gidatzen baititu.
|
|
|
Erreportajeak errepikatu ziren hedabideetan. Jaurlaritzatik Koldo Ordozgoitik(" Alonsok eskubide osoa du nahi
|
dituen
ipuinak idazteko eta sinatzeko", Berria,) eta Miren Azkaratek hitz egin zuten:
|
|
2008
|
|
|
Sylvet Caro idazleak eta Marko Armspach marrazkilariak BataKlon eta Karamelo sorgina (Alberdania) ipuina plazaratu dute. BataKlon ahariaren abenturak jasoko
|
dituen
ipuin bildumako lehen alea da. Sei urtetik gorako haurrei zuzendurik dago eta Kattalin Totorikak euskaratu du frantsesetik.
|
|
2009
|
|
|
Saguak, katuak eta hontzak dira protagonista Aizkorri argitaletxeak gaur aurkeztu
|
dituen
Ipuin kontalarien lapikoa eta Lepoko minez zegoen hontza liburuetan.
|
|
|
106 min. Meggie txikiaren aitak botere berezia du: irakurtzen
|
dituen
ipuinetako pertsonaiek bizia hartzen dute. Gau batean, gaizto talde bati emango dio bizitza, eta bahitu egingo dute.
|
|
2010
|
|
|
Eta hain zuzen armairu zahar hori etxetik eraman nahi dute eta asmo horren inguruan eraikita dago ametsa eta errealitatea, oroitzapenak eta oraina nahasten
|
dituen
ipuin xume eta lortu hau.
|
|
|
xehetasun bat, beste batek beste bat? eta azkenean elefantea eta itsuen gaua protagonista
|
dituen
ipuin sufian jazotakoa jazotzen baita: elefanteari belarria ukitu zionak alfonbra bat bezala gogoratzen zuen, tronpa ukitu zionak turuta bat bezala eta hanka ukitu zionak zutabe bat bezala; nik ere neure joerak eta gustuak ditut, globo urdinak azaltzen zitzaizkidan umetan, zoriontasunaren sinbolotzat nituenak?
|
|
|
Idazlanak sinatzeko orduan, gehienetan, Xubiltzizengoitia erabili du. Idazteko duen joera emankor horren fruitu dira egin
|
dituen
ipuin, saiakera, abesti eta olerki ugariak. Horietako asko Maiatz en eta Hatsaren Poesia n kaleratu ditu.
|
|
|
...maiz baina bai noiz edo noiz...?; iragana, izan ere, oraina denean, argia da; ondoren, baina, denborak aurrera egin arau, ilundu egiten da... baita, iluntasunaren ondorioz, aldatzen eta itxuraldatzen ere, batek eransten baitio ikusitakoari —bere joeren, gustuen eta fabulatzeko ahalmenaren arabera— xehetasun bat, beste batek beste bat... eta azkenean elefantea eta itsuen gaua protagonista
|
dituen
ipuin sufian jazotakoa jazotzen baita: elefanteari belarria ukitu zionak alfonbra bat bezala gogoratzen zuen, tronpa ukitu zionak turuta bat bezala eta hanka ukitu zionak zutabe bat bezala; nik ere neure joerak eta gustuak ditut —globo urdinak azaltzen zitzaizkidan umetan, zoriontasunaren sinbolotzat nituenak— eta neure irakurketak ditut —Lizardi dut nire poeta kuttunetakotzat, kuttunena ez bada—, nire oroimenean ere halako eragin bat izan zezaketenak...
|
|
2011
|
|
|
Erreginarena ez da gizakiak jende denetik erleez sortu
|
dituen
ipuin, legenda eta mito ugarietako bat baizik. Erlearen irudi harrian margotuak badira gutxienik Mesolito arotik.
|
|
|
Aurreiritzi horiek eragin handia dute gure jarreretan eta beraz, haurrengan. Horri gainera, jendarte sexistak neska eta mutilentzako prestatuak
|
dituen
ipuin, jostailu eta abarrak gehituz gero, bada bai, haurrek rol sexistak dezente eta bizkor bereganatzen dituzte eta geletan nabaritzen da.
|
|
|
CD batean aurkeztuko ditu Ganbara Abesbatzak azkeneko urteotan antzeztu
|
dituen
ipuin musikatuak. Izan ere, oñatiarrek musikal ugari antzeztu dituzte azkenaldian, euskaraz guztiak ere, eta horiek jendearen eskura ipini nahi dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Argazki proiekzio musikatu batekin hasi ostean, Patxi Zubizarretak aurkeztu zuen kontzertuaren hari bihurtuko zen «arazoa». Orain dela mendeetako bizimodua eta egungoa alderatzen
|
dituen
ipuina hartu zuen abiapuntu, «denbora gainditzen duten hamar elementuak» aurkitu nahian: kea, bospasei inurri harri baten gainean, marrazki bat egiteko gogoa...
|
|
2013
|
|
|
Angel Gallo Fernandezek irabazi du Galduta ipuinarekin. Bi ume protagonista
|
dituen
ipuin honek nagusien mundua ulertzeko ikuspegi berezia eskaintzen du eta normaltasuna zer den eta zer ez den hausnartu arazten dio irakurleari. Amaiera bitxia izatea ere baloratu dute ez baitu irakurlea berdin uzten.
|
|
|
Zer dago hor? Haurrentzako irudiak, orri bat edo aldizkari bat
|
dituen
ipuin batek balioko du haurrari hiztegia zabaltzen laguntzeko. Irudiak elkarrekin ikustea eta haietan ikusten duena adierazteko eta adierazteko eskatzea da jokoa.
|
|
2015
|
|
|
Ezer bada, humanoa. Filiaziorik suposatu behar al diogu bai Aitzol, bai bere aurka doazen langileak ere bere tamainan uzten
|
dituen
ipuinaren (Martiria) egileari. Zer pentsatu, orduan, Izagirreren liburuan pertsonaia zurrun eta kontradikziorik gabeak, planoak, determinismoak joak baizik ikusi ez dituztenei buruz?
|
|
|
Iazko ekainean Juan Luis Zabala. Pipik? egindako ipuin eske batekin hasi dut liburu hau; aste honetan, 2002ko ekainaren hondarrean, berriro hots egin dit Zabalak, Egunkariak abuztuan barrena aterako
|
dituen
ipuinetako bat eskatzeko. Une honetan ez daukat ipuinik ez karpetan gordeta, ez buruan bueltaka, esku arteko kontakizun honexek hartuak baitizkit garunak eta burmuinak.
|
|
2017
|
|
|
Mendaroko Udal Liburutegian eskainiko dute Amatxiren istorioak ipuin kontaketa musikatua, 18:00etatik aurrera. Hiru urtetik gorako umeei zuzenduta daude Amaia Elizagoien ipuin kontalariak, gitarra jole baten laguntzaz, kontatuko
|
dituen
ipuinak. Honela azaldu dute saioa:
|
|
|
—Bai, entzuleak zerura eramanen
|
dituen
ipuina zen argitu diot.
|
|
|
Neskatoa bozkariatzen da, ez baita sekula gehiago aspertuko; gakotsei esker, nahi
|
dituen
ipuin guziak irakurtzen ditu.
|
|
2018
|
|
|
Luzaide Ahuñemendi ren gainean iratzarri zen, harpe batean, non bere maitale zoratuaren besoek oraino tinkatzen baitzuten. Armidaren jauregi liluragarria eta haren amodioen istorioa oroitarazten
|
dituen
ipuina.
|
|
2019
|
|
|
Esandakoarekin, subkreatzaile edo egileorde den poesiaren hitza, zentzuaren ortzi mugak fundatzean gogoeta etamintzamenaren arteko aldearen gainetik dagiena, mythos dela ondorioztatu behar dugu. Opari aberatseta liluragarri gisa nabaritu eta mintzamenera eramandako errealitateak bere sakontasun anitzabatasunean batzen duen hitzaren beharra daukalako, eta halako hitzetatik bere potentzia semantikoakzentzu koherentzia eta egia era berezian esateko behar
|
dituen
ipuin egiturak zabaltzen dituelako.Mythosa, hortaz, munduaren opari emanaren jardule, hitz eta ipuin da.
|
|
|
Zerrendan erantsiak ditu, erantsi berriak. Drogarik gogorrenek, agian, eragingo lioketen lilura erdietsi dute, berehalakoan, bere lumaz bihurtu
|
dituen
ipuin eta poemek. Bizipozerako literatur terapia.
|
|
2020
|
|
|
Eulaliak kontatzen
|
dituen
ipuinak eta kondairak ez dira guztiak sorginen edota geure kontuak. Mendien, harrien eta ur istilen gaineko gauzak kontatzen dizkio batzuetan ahots ttikiak, eta kantak kantatzen dizkiote txoriek eta alegiak azaltzen maitagarriek5, eta neskato baten moduan segitzen diot nik, txakurtxo batek bezala, bildots sortu berriak amari segitzen dion bezala, beharrezkoa balitz zaldi baten zangoetara jaurtiko bainuen neure burua, haren ipuinen artean berriro gertatzeagatik.
|
|
|
Eta Eulalia, ipuin kontari nekaezina. Biziki maite ditinagu kontatzen
|
dituen
ipuinak, sekula ez direlako haietan ageri istorio txarrak kontatzen dituzten gizonen ahotsak eta begiak.
|
|
2021
|
|
|
Ipuin bilduma honetan hainbat eta hainbat gai jorratzen
|
dituen
ipuinak dauzkazue. Pertsonaiak ezagunak egingo zaizkizu agian, edo ez...
|
|
|
Bi koderen artean ibili da Elorriaga bere azken ipuin liburuan: Iturriaren hari nagusia errealista dela esan genezake, kontenitzen
|
dituen
ipuinak sobrenaturalismotik hurbilago egongo lirateke.
|
|
2022
|
|
|
Hodirik gabe ere erraz jipoituko luke emakume hura beharrezkoa balitz. Bestalde, gaurkoz ase dago, zentzu guztietan, eta badirudi gizonak interesa daukala andre horrek kontatzeko
|
dituen
ipuinetan. Haren estilokoa?
|
|
|
Bada, badaukazu ‘Ipuinak kontatzen R5en’ podcast a. Doako aplikazio honen menuan, irrati modura aldatzen bazara, ‘Etxeko txikientzat’ atala aurkituko duzu, eta bertan Radio 5ek, Esther de Lorenzoren eskutik, astelehenetik ostiralera 16:35ean kontatzen
|
dituen
ipuin guztiak. Klasikoak, tradizionalak, modernoak, urteko garai bakoitzera egokituak… eskaintzen dituzten narrazioak guztiontzat, txikientzat eta handientzat dira.
|
|
2023
|
|
|
Mora bere lehen film luzean oinarri zen errealismotik aldendu da Los reyes del mundo rekin. Metafora bisual eta poesiaz beteriko kontakizuna sortu du, ametsa eta errealitatea nahasten
|
dituen
ipuin onirikoa. Formari dagozkion ezaugarri horiek, ordea, ez dute istorioaren krudeltasuna ezkutatzen, eta bost gazteen bizitzaren bortizkeria eta sufrimendua eszena bakoitzean daude presente.
|