|
2001
|
|
|
Hirietan dalitentzat lana bilatzea ez da kontu erraza, ordea. Bhopal en, adibidez, Munni Bai, bederatzi haur
|
dituen
amak hilean 22$ irabazten ditu, egunero 40 komun garbituz. Kaka otarrean bildu eta buru gainean darama.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, berak mimo handiz zaintzen zituen bere lanetan pertsonaia femeninoak, baina haietan azkenean emakumearen alde mitikoa agertzen zuen: amatasunaren irudia, baina baita ere Antigona, Medea eta horiekin bere seme alabak hiltzen
|
dituen
ama ere. Eta nik antzezlan honetan agertu nahi izan dudana hau baino ez da:
|
|
2004
|
|
|
Bitamina horiek arrisku perinatala baldintzatzen dute, metatze efektua baitute. Giltzurrunetako malformazioak deskribatu dira haurdunaldian A bitaminaren gehiegizko dosia hartu duten amen haurretan eta bitaminaren dosi handiak hartzen
|
dituen
amaren kontsumoarekin lotutako bihotzeko malformazioak dituzten jaioberrietan.
|
|
2006
|
|
|
Liburu honetako atal bat ugalketarako medikuntzari eskainia dagoen arren (ikus 10 kapitulua), aurrera dezakegu dohaintzan emandako giza hazietatik (semen edo obuluetatik) jaiotzen den haurra, horiek jaso
|
dituen
amarena izangodela legez, eta ezkondutako emakumea edo bizikidea intseminatzea onartu duengizonarena.
|
|
2007
|
|
|
Hiru urte zaharragoa den arreba gogaikarriarekin, likore' medizinalak' hartzen
|
dituen
amarekin eta denek begirunea dioten aitarekin bizi da Bruno alemaniarra. 9 urte ditu eta esploratzaile izatea du amets.
|
|
2008
|
|
|
“Ez dira lesio fisikoak, baizik eta emakumeek eta haurrek jasaten duten beldurra eta deuseztapena, biktima diren aldetik. Tratu txarrak jasaten
|
dituen
ama bat ikusi eta sufritzen dute, babeslea izan beharrean. Tratu txarrak ematen dituen aita bat ikusi eta sufritzen dute, babeslea izan beharrean”, gehitu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Ez dakit nork egin duen, ez dakit nolaz izan den, gure aldian izan dela bai, egun badira beren umetokian umeak eraman baino egiten ez duten emakumeak; bitartekaritzat: bere geneak eman (saldu?)
|
dituen
amaren, kasu, eta ume hori hartu (erosi?) egingo duen guraso amaren, edo dena delakoaren artean. Aukeraz aukera...
|
|
|
dela iritzi dio, nahiz eta aitortzen duen ez dakiela zer gerta litekeen. Gurasoei ere ikasturtea lehenago hasteko erabakiaz galdetuta,. Nafarroako Gobernuak hartu duen erabakia benetan tontakeria iruditzen zait, gehiago da arreta erakartzeko, beste edozertarako baino?, esan du hiru haur
|
dituen
ama batek. Aita batek ere, gehiegizkoa?
|
|
|
Hura han egotea besterik ez zuen nahi, nonbait, ezer esan gabe, ezta azken musua ematerik ere. Ez zion begirik kentzen senarrari, ahulenaren, gaixorik edo mehatxaturik dagoenaren alde eginez beste seme alaba maiteak deskuidatzen
|
dituen
ama batek bezala. Poliki poliki, ohera gerturatu zen Daniel, baldarki eta isilik belaunikatu, eta, konturatu gabe, otoitz egiten hasi zen, ozen.
|
|
|
Ez zen mugitzen, ordea. Hantxe jarraitzen zuen, dudatan, amaren bila joateko beldurrez eta irrikan aldi berean, eta bat batean, atearen beste aldean, han non entzuten
|
dituen
amaren pauso leunak, kordokan bezala. Atea jo zuen Clarak.
|
|
|
Kasu honetan, Benito Lertxundik giza ezaugarriz hornitzen du. Herriaren antzinatasunak erroak eginak
|
dituen
ama zabala sinbolizatzen du, eta gauza guztien sorrera.
|
|
|
Orain emazte eginenak behar ditut izagutu. Eta nahi dut jakin zer gisetako pozak ematen
|
dituen
ama izaitiak. Haurrak maite ditut, ez baldinbaditut asko izagutzeko apantzirik nere inguruan ere.
|
|
2011
|
|
|
Eta Andres, ama, aita, neba arrebak etxean ustekabean harrapatuko dituela pentsatzen hasi da agian. Semearen gorputz biziaren ordez lur gainean gurutze bat ikusi beldurrez, hiriko jauregi eta etxe aberatsetako ate guztiak malkoz eta erreguz jo
|
dituen
ama hunkituko dela batik bat. Eta orain presondegiko funtzionarioak Andresen askatasun papera entregatu dio ate zaindariari.
|
|
|
Iluntzeko azken tranbiaren itzalekin etxeratu da Maria Uriarte. Mundura ume bi ekarri
|
dituen
amari, ustekabean zahartu zaio eguerdian eitea. Ez bat ez bi, begiak zartatu zaizkio, malkoak agortu eta odola gatzatu.
|
|
|
Guraso bakarreko familiei laguntzeko programak. 18 urtetik beherako seme alaba adingabeak bere gain bakarrik
|
dituen
ama edo aita batek osatutako familiei zuzendutako programak dira. Guraso ardurak norberak bakarrik hartzeagatiko estresari lotutako arreta psikologikoa (banakakoa edo familiakoa) ematen zaie, eta, programa askotan, adingabeak zaintzen zaizkie eskola orduetatik kanpo.
|
|
2012
|
|
|
«Hiru ezaugarri komun dituzte denek: aro modernoan erakunde propioak eduki dituzte; lotzen
|
dituen
ama estatuko kultura nagusikoak ez dira; eta administrazio publiko propioren bat daukate, dezentralizazio prozesuren baten ondorioz». Ezin iragarri Horrek guztiak ez du, berez, herri horiek estatu bihurtuko direnik ziurtatzen.
|
|
|
INMA proiektua anbizio handikoa da; oso zabala da inplikatzen
|
dituen
ama, haur eta adituen kopuruari eta azterketen zenbatekoari erreparatzen bazaio. Ezin bestela halako ondorio garbietara iritsi.
|
|
2013
|
|
|
UNICEFek dioenez, «desnutrizioak eta gaixotasunek malaria, denguea, leishmaniosia edo beherakoa beste herrialde batzuetan baino indize altuagoak dituzte». Errealitate horri aurre egiteko, emakumeen bi elkartek 40 afiliatu
|
dituen
Amen Kluba sortu dute. UNICEFek emakume horiei eskubideak ematen dizkie, agintariekin lan egiten du, eta osasun langileak prestatzen ditu eta komunitateetako jabekuntzan laguntzen du.
|
|
|
Pelo Malo oso film ezberdina da. Arazo ekonomiko ugari
|
dituen
ama eta bere semearen arteko harremana kontatzen du. Biak oso ezberdinak dira, hala ere, batak bestearen laguntza behar izaten du.
|
|
2014
|
|
|
Oztopo bakarra Choupetteren haurren zaintzaren kontua da. Badirudi tematuta zaudela mutikoak bereizteko haiek munduratu eta hezi
|
dituen
amarengandik. Wiese argiago ari zen hitzok ahoskatzen, aho zabalago batetik baletoz bezala?, baina zerbaitek itzuri egin dizu: nik neuk.
|
|
2015
|
|
|
– Jode, Aimar, doritos guztiak blai utzi dituk! Ez zagok hauek jango
|
dituen
amaren semerik!
|
|
2016
|
|
|
–Hain dira dohakabeak gauzak ateratzen ez zaizkienean, hainbeste zigortzen dute beren burua, zauritzen dute beren egoa, non beren nortasunaren zatiak bilduko
|
dituen
ama bat behar duten ondoan, baina dozena bat lerro itxuroso, irakurtzeko modukoak, ateratzen zaizkienean, harrotu egiten dira eta ingurura begiratzen dute ea norbait gurtzeko belauniko jarri zaien. Ez dakit noiz diren jasangaitzagoak, esan du ohearen azpiak indarrean bildu eta estalkiak eskuarekin lisatzen zituen bitartean.
|
|
|
15 hilabete igaro ondoren, haurrak helduagoak izan zirenean eta bularra emateko interesa galdu zutenean, helburua zen bakoitza sehaskan geratzea. Etapa honetan, arazoak
|
dituen
ama honen arabera, arazoak «aho lehortasuna eta afonia dira», esaldi bera egunean 300 aldiz errepikatzearen emaitza: Lotara!
|
|
|
Txagorritxuko ospitalean mundura zazpikiak eman
|
dituen
ama marokoarra ageri da pozez zoratzen hiriko alkatea alboan duela.
|
|
2018
|
|
|
Britainia Handian, Australian eta Estatu Batuetan presio sozial handia dago bikote ezkonduek bakarrik izan dezaten aukera hala subrogazioa nola ugalketa teknologia berriak erabiltzeko, eta horrek lausotu egiten du galdera hau: ea zehazki nork erabiltzen
|
dituen
ama subrogatuen zerbitzuak. Egiaz, ordea, subrogazioan ez du zertan emazte batek tartean egon.
|
|
|
Eremu honetan ez dago senideren bat mendian ez duen errefuxiatu bakar bat ere, ez eta gerra honetan gutxienez bi seme alaba galdu ez
|
dituen
amarik ere. Horrela bakarrik uler daiteke zergatik Makhmurreko errefuxiatu batek esaten duen pareta hauetako argazki bakoitza bere familiarena dela.
|
|
|
Momentu batez, edo hainbat bider, ulertu izan dudalako egin duena, edo ulertzen dudala eman dudalako aditzera, edo ulertzera hel naitekeela pentsatu eta adierazi dudalako (zertarako hainbeste buelta, irteera bat topatuko nuelako ideiak gidatuta ez bazen?), eta zu ere eraman nahi izan zaitudalako lurralde lokaztu horretara. Gero itzuli egin naiz munduaren alde honetara, maitasunaren eta hitz ederren mundu garbira, hegazkin txartelak oparitzen dituzten amen mundura, umeari lokartu aurretik Zazpi antxumeen kanta hiru aldiz jarraian abesten dioten amen unibertsora, senar surflariarekin sexu saio asegarri eta erdi zikinak berreskuratu
|
dituen
amaren gauetara, kazetari beltzaran batekin mezuak gora eta behera jarraitzen duen amaren sekretu xaloetara. Horra itzuli naiz, baina dagoeneko ez nintzen berdina, eta zu ere berdina ez izatea nahi nuen, barneko txoko ikusezin horretan ni bezain lokaztuta nahi zintudan.
|
|
|
1950ean argitaratu zen Dike bat Ozeano Barearen kontra, bere hirugarren eleberria, bere obran behin eta berriro errepikatuko diren gaietako askoren sorburu izango dena eta René Clément zuzendariak zinemarako egokitu zuena. Liburu horretan kontatzen du lehendabizikoz hiru seme alaba
|
dituen
ama alargunaren historia; Indotxinako funtzionario frantsesa zen eta kolonietako administrazioak ezarritako sistemaren arabera eskuratutako lursaila ustiatuz saiatu zen dirua egiten. Bidegabekeriak kontatzen ditu, hala nola emakume arlote bati erositako neskatxarena, hil ez zedin erosi baitzuten eta oinak handi handi eginik hil baitzen.
|
|
|
–Benetan, emakumeak ulertuko
|
dituen
amaren semerik ez zegok, txo. Sorgin hutsak dituk guztiak.
|
|
|
Jainkosa kapritxosoak Sararen garrasiak entzun dituela dirudi. Handik irteteko eskariari kasu eginez, lurra bitan zatitu du, eta Sarak erorketa librean madarikatzen ditu, traizio egiteaz leporatuta, geroz eta gorago ikusten
|
dituen
ama eta aita.
|
|
2019
|
|
|
Bai, ahaztuta nengoen. Nola ez nintzen neure buruaz ahaztuko ba, azken urteetan alabak zaintzen
|
dituen
ama, gurasoak zaintzen dituen alaba, senarra zaintzen duen emaztea izan banaiz. Nire usainak urte hauetan platano eta gailetena, zapi hezeena, bizkotxoak egiten dituen amarena izan badira?
|
|
|
Nola ez nintzen neure buruaz ahaztuko ba, azken urteetan alabak zaintzen dituen ama, gurasoak zaintzen dituen alaba, senarra zaintzen duen emaztea izan banaiz? Nire usainak urte hauetan platano eta gailetena, zapi hezeena, bizkotxoak egiten
|
dituen
amarena izan badira. Etxe barruko usaina dariola ibili banaiz?
|
|
|
K. Mansfieldek deskribatzen du nolako dudak dituen senarra maite bai baina haren laztanak gorrotatzen
|
dituen
ama gazte batek. Samurtasuna sentitzen du seme alabenganako, eta, aldi berean, hustasun irudipen bat du, erabateko ezaxolatzat jotzen duena, tristeziaz.
|
|
|
pobrezia, etxebizitzaren krisia, emakumeak etxetik kanpo lan egiteko premia dira abortua ekartzen duten kausa nagusietako batzuk. Gehienetan, bikoteek bi haur izan eta gero erabakitzen bide dute jaiotzak mugatzea; beraz, besoetan bi aingerutxo ilehori kulunkatzen
|
dituen
ama zoragarri hori bera da abortatzen duen emakume gorrotagarria: emakume berbera da.
|
|
|
Ikaragarri trebea da ez dagoena edo egon ez lukeena nabarmentzen: izan liteke botoiren bat jakan, zuloren bat galtzetan edo mukizapia poltsikoan; beraz auskalo zenbat bider aipatu ote
|
dituen
ama eta arrebak orain arte. Zuri ere antzeko zerbait gertatzen zaizu egunotan:
|
|
2021
|
|
|
Espainiako Familia Ugarien Federazioko bozeramaileek diotenez, sistema horrek ez die etekinik ateratzen errenta txikiei, honelako egoerak gertatzen direnean: “Seme alaba bakarra eta 2.400 euroko gehienezko pentsioa
|
dituen
ama langile batek 27 euro gehiago jasoko ditu hilean; 800 euroko pentsioa eta bost seme alaba dituen ama batek, berriz, 27 euro jasoko ditu lehenengo lau seme alabetako bakoitzeko, eta zero euro bosgarrenagatik”. Aurreko osagarria —kolektibo batzuentzat, gaur egungoa baino onuragarriagoa amentzat eta jaiotza tasaren sustapenarentzat— ekarpen demografikoan oinarritzen zen, eta pentsioaren oinarri arautzaileari ehuneko bat ematean zetzan:
|
|
|
Espainiako Familia Ugarien Federazioko bozeramaileek diotenez, sistema horrek ez die etekinik ateratzen errenta txikiei, honelako egoerak gertatzen direnean: “Seme alaba bakarra eta 2.400 euroko gehienezko pentsioa dituen ama langile batek 27 euro gehiago jasoko ditu hilean; 800 euroko pentsioa eta bost seme alaba
|
dituen
ama batek, berriz, 27 euro jasoko ditu lehenengo lau seme alabetako bakoitzeko, eta zero euro bosgarrenagatik”. Aurreko osagarria —kolektibo batzuentzat, gaur egungoa baino onuragarriagoa amentzat eta jaiotza tasaren sustapenarentzat— ekarpen demografikoan oinarritzen zen, eta pentsioaren oinarri arautzaileari ehuneko bat ematean zetzan:
|
|
|
Baita eguzki marratxo batzuk ere, adarren artean kulunkatuz belarretan lurreratzen direnak edo ihintz tantetan hosto berdeen gainean errebotatzen dutenak, haien gainean izar ñimiño distiratsu bihurtuz. Harrigarria egiten zait ikustea nola eguzki esfera, segundo batzuetan, hostoen gainean pausatzen den, eta esku txikiak bailiran jasotzen
|
dituen
ama laztan batean, berehala askatzeko, zeruko espazio laranjan.
|
|
|
Hirian sartu orduko handik irteteko arazoak izango dituela iruditzen zaio. Jaso behar
|
dituen
Ama Nagusiaren zapatilak gogoratu ditu. Korrika egitekoak omen dira, baina hark eroso ibiltzeko nahi ditu.
|
|
2022
|
|
|
Kontua da ez dakidala zein zuen handiagoa amak, poza edo zaputza. Kontua da beren alabengandik klase eta politizazio arrakala sakon batek bereizten
|
dituen
ama maketoek ere kudeatu behar dituztela barrenean sortzen zaizkien eta haietarako inork prestatu ez zituen sentimendu kontraesankorrak. Kontua da:
|
|
|
202, 281). Haren iritziz, edipo adinean amaz desilusiturik diren haurrek pentsatzen dute umeak etxetik bidali
|
dituen
ama eta basoko sorgin haur jalea bat bera direla. Emazte sorginen gaiztakeria amatasunean finkatzen den ber, ulertzen da ama haurren aurkakoa izan dadin, eta hala ulertu zukeen Lancre k, sinetsi zuenean akelarretik landa sehaskako haur bati sorginek lepoa bihurtu ziotela eta gero gurasoen erdian etzanda ezarri zutela, amak ito zuela pentsa zezaten denek (Caro 1975:
|
|
|
Eskola Aktiboak
|
dituen
ama eskola eta lehen mailako 23 haurrendako egoitza berria bilatu behar izan dute aurten gastuak apaltzeko, eta frantses estatuak kontratu lagunduak murriztearekin batera, haien beharrak emendatu dira. Erlaitza Eskola Aktiboak ikasturtea egoitza berrian abiatu du aurten. Azken bi urteotako egoitzaren alokairuaren kariotzeari aurre egin ezinik, aldiz, Urruñako Beltzenian (L' Eclerc gibelean) topatu dute 23 haurrentzako" leku polita eta proiektua garatzeko egokia".
|
|
|
Ez dut ulertzen nola feminismoak oraindik ukatzen
|
dituen
amak, nola ez dituen kontuan hartzen. Erakundeetan, batzarretan dauden feminista gehienak ez dira amak.
|
|
2023
|
|
|
Paola Roig, haurdunaldian emakumeei laguntzen dien psikologo perinatal eta psikoterapeutaz gain, puerperioa eta hazia da, eta sare sozialetan zabaltzen da. Horregatik, azken liburuan, ‘La crianza inperfecto’, bizi etapa horretaz ez ezik, norberaren bizipenetatik eta egunero erabiltzen
|
dituen
ametatik ere hitz egiten du. Amarekin hitz egiten dugu amari buruz, amen osasun mentalari buruz eta gure seme alabentzat ezin hobeak diren hazkuntza akats horiei buruz.
|
|
|
Urte berria opatzeko amari noiz deitu ez dakien alabak. Amonari lana kentzeko kroketak egin
|
dituen
amak. Alabari kroketa txarrak egin dituela esango ez dion amak.
|
|
|
|
dituen
ama, gurasoak zaintzen dituen alaba, senarra
|
|
|
egiten
|
dituen
amarena izan badira. Etxe barruko
|
|
|
...usiko nituzke igualdadearen eta conciliaçãoaren moñoña azalzuri horiek neure larru beltzean, Atlantikoko putzuaz bestaldeko txaboletan, egunez ama eta gauez puta, horra benetako kontziliazioaren erronka, zeren niri kalean eskatzen baitzidaten puta izateko ama izango ez banintz bezala, eta etxean, berriz, ama izateko puta izango ez banintz bezala, baina, azkenean, ze erremedio, haurrak zaintzen
|
dituen
ama zintzo eta gozoarena ez ezik bezeroak bero bero jartzen dituen puta likitsarena ere egin behar izaten nuen aldi berean ezkutuan, eta azkenerako hainbeste bizitza eta mozorro nituen, meu amor, non jada ez bainekien kanpoan puta eta etxean ama nintzen, edo kanpoan ama eta etxean puta, eta kontu haiei buruan jira eta buelta brageta eginda bukatzen nuen eguna, eta halako ziztuan pasatzen zen denb... A coisa é que barrutik sutan kiskaltzen jartzen naiz ikatz bihurtu arte, zeren Bidaso bazter honetan bizitzen eman ditudan urteotan ohartu bainaiz zernahi eginda ere beste dimentsio batean bizi den estralurtar ikusezina naizela emakume zuri eredugarri horien begi errimeldunentzat.
|
|
|
Neuk ezgaituko nion geolokalizazioa, nahi gabe. Besaulki berriak eskuratzeko zer egin behar den jakiteko mugikorra eskatu diot ilobari eta iPhone 57 horiek ulertuko
|
dituen
amaren alabarik ez dagoenez, nahi gabe ezgaituko nuen.
|
|
|
Hondamendirik handiena gertatuta ere, hor dago itsasoa, zabal, betiereko, eternalki egonkor eta mugiezin, aldakor eta nahasi bezainbeste, gogorarazteko humanoen kezka minenen ezdeusa. Itsasoa, nonahiko eta ezinbesteko, beti berdin eta beti diferente, segurtasuna eta epela ematen
|
dituen
ama bat bezala. Penak erlatibizatzen irakasten duen maisu bat bezala.
|