|
2000
|
|
|
Bestalde, Sarrionandiaren ipuinen iturriak zein nabariak diren aipatzen du, eta gainera autoreak berak eransten dituen oharretan azaldu egiten
|
dituela
esaten digu, kultura handiko irakurle dela erakutsiz eta ezertan iruzur egiteko asmorik ez duela.
|
|
|
Joan San Martinen(" Joseba Sarrionandia...", Egan, 1986, 3 alea, 203 or.) iruzkinak liburuaren balorazio orokorra egitera jotzen du. Alde batetik, darabiltzan gaiak askotarikoak izanik, gure mendeko kezkak sakontzen, aztertzen eta planteatzen
|
dituela
esaten du, baina ez direla saio sakonak aurreratzen du, azaletik eginak, subjektibotasunez beteak direla dio eta hausnarketa sakonak baino gehiago, iradokizunak direla esaten du. Gaiek eta ideiek elkartasunik ez dutenez," kuriositatez beteriko liburua" dela esaten du baina zehaztasuna eta sakontasuna falta zaiola gehienetan.
|
|
|
Alde batetik, tematikak zabaltzera egin duela esaten du eta adibidetzat aipatzen du lehengo liburuan heriotzak zentzu ideologikoa bazuen edo omenaldi poesiak egiten bazituen, oraingoan zabalera jotzen duela poetak, heriotza bera, bere heriotzaz eta hil ondokoaz hausnartzen duela. Bestetik, autobiografiatik aldentzen dela aipatzen du Kortazarrek, egileak oraingoan gaiak bere osotasunean hartu eta lantzen
|
dituela
esaten du, ikuspegi zabalagoak hartuz.
|
|
|
Emakume bibotedunak hain lortuak ez zituen bi tasun
|
dituela
esatera ausartuko naiz: erregulartasuna eta batasuna, nahiz eta, agian, ipuin bakanen batean sartzen apur bat kostatzen den.
|
|
2001
|
|
|
2 Bestalde, batzuetan NP FP batek ihesleak falta zaizkion segundoak sentitzen
|
dituela
esaten digu. (43 or.)" Berrogeitahiru segundotako bizitza sentitzen duk altxatzeko ezkerreko zangoa doblatzen duanean"
|
|
|
Robbe Grillet: "(...) la función del arte no es nunca ilustrar una verdad(...), sino traer al mundo preguntas (y también quizás, en su día respuestas) que no se conocen a sí mismas.") 3 orain artean idatziriko hiru lanetan hiru esperimentazio egin
|
dituela
esan daiteke, bilakaera narratibo horretan bata bestearen ondorio zuzen bihurtzen diren hiru saio, hain zuzen. Forma narratiboarekiko ardura hau XX. mendeko nobelagintzak izan duen
|
|
2004
|
|
|
Nola ote ditu eskuak eta oinak? Izan ere, eskuak poltsikoetan eta oinak ohean garbitzen
|
dituela
esaten du astotzarrak halakoak! Gero" txerri zikinok" esango die ijitoei!
|
|
2005
|
|
|
Aipuok argibide gehiago gehitzen dute. Horrela, Estazioko begiradak ipuinaren epigrafeak" Estazio abandonatu bat, aulki bi, eta hamaika istorio asma ditzake tristurak" (Michel Saulaie) istorioak tristurak asmatu
|
dituela
diosku, eta horixe izango da ipuinaren giroa.
|
|
2008
|
|
|
Bukatzeko, hiru joera aipatu nahi nituzke. Hasteko, bazterreko literaturak bazterreko irakurle bereziak bilatzen
|
dituela
esan dutenak: " beharbada errekonozimendu pixka bat eskertuko lukete, gehixeago saltzea ere bai, baina hortik aurrera ez dut uste prest daudenik printzipio batzuk lagatzeko".
|
|
2011
|
|
|
Alde horretatik, ezer nabarmentzekotan, burutu (moldatu) eta galarazi (molestatu) aditzen esanahi ez ohiko bezain interesgarriak nabarmenduko nituzke. Eta amaitzeko, itzultzaileak ñabardurarik txipienak ere kontuan izan
|
dituela
esan. Hona nola aukeratzen digun, esate baterako, inportante adjektiboa garrantzitsuren ordez:
|
|
2017
|
|
|
Horrek berrinskribatu egiten du subjektua bestetasun hori aintzat hartuta: nia bada zantzu identitarioak biltzen dituen gunea, baina ez dago ni hori bigarren pertsonako ezein zutatik guztiz zorrotz bereizterik; nia bada ikuskera, sentiberatasun zein trebezia artistiko jakin batzuen sortzaile, baina sorkuntza horiek guztiak esentzialak beharrean dyferentzialak izanik bestetasunak ahalbidetu
|
dituela
esan daiteke, bestetasunak ere sortu dituela, alegia, halako moldez, non nia sortzaile modura ez ezik, sorkuntza modura ere ulertu beharra dagoen; nia, azkenik, bada edo izan daiteke, bederen koherentziaeta benetakotasun proiektu baten euslea, baina niak ezinbestez bere baitan hartzen duen bestetasuna dela medio, proiektu hori zuzen burutzen ari den ala ez, koherentziari eta benetakotasunari ongi... Ez dago, beraz, Lertxundik irudikatu bezalako ni poetikorik.
|
|
2019
|
|
|
Saizarbitoriaren eleberriaren irakurketari dagokionez are gehiago komeni da gatazka eta abusua bereiztea. Bikoteak gatazkak
|
dituela
esatea bat da, eta oso bestelakoa, eleberriko protagonista nagusiak bere emazteari tratu txar psikologikoak egiten dizkion hipotesiari eustea. Horretarako, beharrezkoa da fenomeno horren ezaugarri edota faktoreen identifikazioa ongi ezagutzea eta harremanaren amaiera tragikoarekin koherentea izango den eran aurkeztea.
|
|
|
Saizarbitoriaren eleberrigintzaren ardatzetako bat fikzioaren poetika postmodernistaren zantzu horixe da. Jaidura horri amore emanez, egileak behartu egiten ditu koherentzia eta egiantzekotasunaren koordenatuak eta emaitzak modu ez errealistan edo gehiegizko kasualitate proportzioz elkarrarazten
|
dituela
esango litzateke ustekabeko hariak. Hala, aztertu dugun eleberrian endredo eleberrietan bezala bihurritzen ditu Bioleta, Adolfo eta Floraren bizitzen hariak protagonistarenarekin, eta, hasieran bezala amaieran, Beltranena, protagonistaren ibilbidean haren amaiera iluna prefiguratuz.
|
|
2021
|
|
|
Ildo horretatik jotzen du NE1 ek, eta jakin min falta baino, aktibatzen eta estimulatzen duen harriduran dagoela arazoa uste du. Hau da, gaur egungo nerabeak ezer gutxik harritzen
|
dituela
dio estimulu sentsorialez eta afektiboz gainezka dagoen gizarte honetan, eta estimuluen etengabeko kateatzean saltoka bizitzea arrunta bilakatu denean, zaila dela haiengana iristea. Horrez gain, norbera harritzearen eta harridura kolektiboaren arteko tentsioan bizi dira, eta zenbaitetan, norbera harritzen eta emozionatzen duena taldean diluitzen da.
|
|
|
Horrezaz aparte, sorkuntzak espazio egokiak eskatzen
|
dituela
dio MIR1 ek, bai leku egokiak, bai denborazkoak, batez ere, azken horiek. Aurreko ataletan ikusi den moduan, hainbat izan dira ikastetxeko liburutegia aldarrikatu duten parte hartzaileak, baita sortzeak eskatzen duen patxada ere.
|
|
|
euskarazko kultur erreferenteekiko deskonexioarena, hain zuzen ere, neurri handi batean hau musikari jakin batzuetara mugatzen baita, baina horrek beste hainbat kanpoan uzten ditu, literarioak besteren artean. Era berean, erreferentzialtasun ezak nerabeak hizkuntza hautu batzuetara eramaten
|
dituela
dio parte hartzaileak, dela kultur kontsumoari dagokionez, dela sorkuntzari dagokionez, eta horiek hizkuntza gaitasuna elikatzen eta eraikitzen laguntzen duten elementuak dira.
|
|
|
" Literaturarekin duten harremana ikastolaren bitartez daukatena da,. Badira berez, irakurleak diren ikasleak, baina horretan ere erdal literaturak gehiago erakartzen
|
dituela
esango nuke. Euskara eta euskal kulturarekiko atxikimendua daukatenek, oro har, literaturarekin ere harreman gehiago daukatela esango nuke, baina ez beti".
|
|
|
batetik, euskal kulturaren transmisioa lantzea Euskal Herrian sortzen den kultur sorkuntza eta egileak nerabeei ezagutarazteko eta helarazteko; eta, bestetik, ikasle horien irudimena eta sormena piztu, sustatu eta garatzeko. Nafarroako BHko ikastetxe desberdinetan eskaintzen den ikasgai honek lau tailer handi proposatzen
|
dituela
dio IE8 k, eta horietan diziplina desberdinak lantzen dira: hala nola, dantza, musika, antzerkia,, arte plastikoak edota literatura bera.
|
|
|
Hasten bagara esaten adin horretako gazte batek ez duela irakurtzen berez edo bere gogoz, agintzen zaiona baizik eta ez nahi duen hori, seguru asko irakurtzen duela gaztelaniaz". Bestetik, nerabeek erabiltzen dituzten baliabideek, Internetekoak zein sare sozialetakoak nagusiki, gaztelaniari edo ingelesari espazio askoz handiagoa eskaintzen dietela baieztatzen du AIR1 ek, eta horrek hizkuntza hautu jakinak egitera eramaten
|
dituela
dio. Ondorioz eta arestian genioenari jarraiki, kultur hizkuntza identifikazioak eraikitzen dira, gerora erabileran ere eragina dutenak.
|
|
|
IE7 ren iritziz, pragmatismoa ez da egingarriak izango diren proposamenetara jotzea soilik, ikasleen beharrei hoberen erantzungo dieten egitasmoen alde egitea eskatzen baitu horrek, eta, dionez, ikaslea ardatz hartu nahi izaten da ondoren benetan ardatz izan gabe. Edozein kasutan, horrelako hausnarketek eztabaidarako eta elkarlanerako espazioak eskatzen
|
dituela
diote IIR1 ek eta LIR2 k, eta horien falta sentitzen du azkenak:
|
|
|
Hainbat aukera emanez gero, norberak aukera dezake zein izan daitekeen berarekiko hurbilena". Hurbiltasunak ez die, gainera, gustuei bakarrik erantzungo, ikasleek haien garapenaren araberako hautuak egin
|
dituela
dio IE7 k, irakaslearen laguntzaz. Eskaintza malgutzen duten planteamenduetara hurbiltzeak literaturaren didaktikan aurrerapauso handia lekarkeela irizten dio BE1 ek:
|
|
|
Hartara, zuzendaritzatik apustu sendoagoak egin liratekeela pentsatzen du IE3 k euskal kulturak eta euskal literaturak berak zentraltasuna lortu nahi badute. Beste alde batetik, ikasgaian diharduen irakasleak ikuspegia nahiz norabidea argi izan behar
|
dituela
esaten du EIAE3 k:
|