|
2000
|
|
|
Berehala Esther txaloka hasi da eta epaileak (L) oroitarazi behar izan dio herri epaimahaiaren partaidea dela eta epaia eman arte ezin
|
dituela
bere iritziak kanporatu.
|
|
2001
|
|
|
Ikasia edo erdi ikasia izateak gutxienez kondizio bat eskatzen zuen, irakurtzen aski ongi jakitea. Denbora bertsuan Ziburuko Etxeberrik Manual devotionezcoa ondu zuenean dio berak bertsoz egin
|
dituela
bere gauzak marinelek eta kanta zitzaten, buruz ikasi eta gero, noski, 4 orrialdean, eta bestetan, irakur daitekeenez:
|
|
|
Lehengo eta oraingo Euskal Herrian barrena abiatzen bagara, okerrenean jarriaz beti galduan gabiltzala uste dugularik, berehala kontura  tzen gara zerbaitetaz, harriturik eta ia zoramenean: bere mehar murri  tzean ez dela guk uste genuen bezain urria, muga zabalagoak
|
dituela
bere ezerezean, eta inoiz entzun ez genituen aberastasun ezkutuak ere bai. Euskal literaturaren soroan bertan, eta horretaz ari gara hemen bestetaz baino areago, badira zenbait eliz liburu eder, prosaz nahiz hitz neurtuz, eta, tarteka eta bakanka, eliz liburuak ez diren irakurgai atseginak ere bai:
|
|
2002
|
|
|
Horiek arrazoi handiak dira euskararen alde egiteko. Zeren, jendakirik ez badu, eta horrenbeste urte baldin badarama gure artean, ez da harritzekoa pentsatzea hizkuntzak berak altxatu
|
dituela
bere barnean gure kulturaren arrastoak, gure historiaren zatiak eta aztarnak. Eta alde horretatik ni behintzat beti euskaren alde egongo naiz, kulturaren alde egoten bainaiz beti.
|
|
2003
|
|
|
Bosgarren aginduak dio ez inor hiltzeko, ez inor kaltetzeko. Ondo ezaguna da, ordea (eta nahiko adibide ikusi ditugu liburu honetan), Eliza katolikoak hamaika gerra onetsi
|
dituela
bere agintaritza edo erlijio kristaua arriskuan zegoela iritzi izan dionean. Izan ere, gerra zuzena eta heriotza zigorra beti ere justifikatuak agertu ohi dira:
|
|
2005
|
|
|
Jung ek Psicologia eta alkimia liburuan dio jendeak gauzarik absurdoenak praktikatzen
|
dituela
bere arimatik ihes egiteko: yoga ariketa hinduak egiten dituela, barauak egiten dituela, buruz ikasten duela teosofia, munduko idatzietako testu mistikoak hartzen dituela otoitz egiteko... eta hori guztia egiten du, ez omen delako gai bere buruarekin aurrez aurre jartzeko, eta ez duelako uste bere arimatik ezer baliagarririk irten dakiokeenik.
|
|
2008
|
|
|
Bada herrialde zehatz batekiko halako lotura sentimentala sentitzen duen gurasorik eta, jakina, herrialde zehatz horretara joko dute. Etiopian edota Madagaskarren adoptatu nahi duenak badaki txartel guztiak
|
dituela
bere seme alabaren azalaren kolorea ikatza bezain beltza izateko, eta era berean Erdialdeko Amerikara joko duenak badaki txartel guztiak ez baina bai txartel asko dituela haurraren kolorea gure azal zuria baino ilunagoa izateko. Nork bere hautua egiten du eta denak dira zilegiak.
|
|
2009
|
|
|
Josetxo bere gelan, leihoko kristaletik begira, zazpigarren pisuko talaiatik, nondik Bernabeu futbol zelaiaren izkina bat ageri baita. Gutun bat idatzi berri ziguk, aita amek jakin gaberik, sorterrian utzitako lagunoi; nire helbidera bidalia dik gutuna, baina koadrila guztiari zuzentzen ziok, aldi berean eskatuz, arren, ez diezaiogula erantzunik bidal, etxetik institutura eta institututik etxera dabilela eta ordu luzeak ematen
|
dituela
bere gelan bakartuta, ezertarako gogorik gabe, ezer irakurri gabe, musikarik entzuteko ere irrikarik gabe, hantxe, leihotik begira, badatozela autoak, badoazela autoak, dzu eta dzu, hantxe, Bernabeuren ertza mehatxuka, burlaizez... Inorekin harremanik ez, familiarekin hitz juxtuak; tartean tartean, guri idazteko adorea ateratzen omen zian, baina duela gutxi arte ez duk ausartu postaz bidaltzera; gure bizimodua imajinatuta, gugatik gozatzen duela, eta aldi berean negar egiten beragatik; ez erantzuteko, arren, ez erantzuteko; bestela, aitak...
|
|
|
Urte hauetako esperientzia kontuan hartzen badugu, hortaz, badira arrazoiak baikor agertzeko gertatutakoaz, denok ikus ditzakegun alderdi ilunak goiti beheiti. Egia baita oraindik ere euskaraz bizi nahi duenak zailtasunak
|
dituela
bere hizkera hautua trabarik gabe baliatzeko.
|
|
|
Testak ez du, seguru asko, kalitatezko ez saririk ez bermerik irabaziko, baina nago zer pentsatu interesgarri askoak eskaintzen
|
dituela
bere xumean.
|
|
|
Alfer samar ibili da, baina, berandu batean birigarro bakan bat ere, bakarlari bokazioa nola duen, denen gainetik destakatzen saiatu da. Beranduen, halere, besteak isildu ahala, garaztarroak ekin dio bere fagot soinu monotonoari (ez tonubakar delako, lau tonutxo baititu, kukua bikoizteraino) eta monotematikoari... lau notadun doinu herrena beti berdina besterik ez baitaki... uste dut beste guztiak aspertzen eta nazkatzen
|
dituela
bere" monotema nekagarriaz". Bera da, nekaezin bakarra:
|
|
2010
|
|
|
Ez dago esan beharrik, Vaticano Irratiko kazetari batek, kontuan hartu behar
|
dituela
bere lana egiterakoan, nuntzioak alde batetik eta Erroman bizi diren enbaxadoreak bestetik. Bestalde, egia da baita ere, Nuntzioa eta enbaxadoreak albiste iturri onak izan daitezkeela kazetarientzat, Elizaren eta Estatuen arteko harremanak nolakoak diren jakiteko.
|
|
|
" Badirudi, Elizak errazago aurkitzen duela bere eginbidea, zeregina, eguneroko bizimoduan, asko sufritzen duten nazioetan, herri atzeratuenetan, diktadurapean bizi diren lekuetan batez ere, hemen Europan baino. Egia ote da, beraz, Elizak errazago betetzen
|
dituela
bere helburuak naziorik pobreenetan edo atzeratuenetan. Eta berak erantzun:
|
|
|
Azken batean, gaur zer den onartuz eta errespetatuz, Euskal Herriak etorkizuna nolakoa nahi duen erabakitzeko eskubidea duela aitortzea. Guztiok onartu genuke erabaki hori, kontuan izanik nola dagoen antolatua Euskal Herria, hau da, eremu instituzional eta politiko desberdinak
|
dituela
bere baitan.
|
|
|
Extraterrestrerik ez dakit baden, edo badagoen, edo izan daitekeen, edo izango ote litzatekeen, edo inon badabilen... extraterrestreen kontura dirua franko Eusko Jaurlaritzatik atera dutenen berri badudan arren; hori bai, eskarmentu baserrikotik apurtxo bat soilik duenak badaki, zientzia naturalean ikasirik jakin ere, jakintza dela beraz, edo jakitate, gutxienez... jakin badaki, nioen? Santio ilargi koskerdi egokituz gero, abuztu udakoak bi ilargitxo zeinu
|
dituela
berarekin. Malo!
|
|
2011
|
|
|
Beti ere off the reccord, konfidentzialtasuna gordez. Ez ninduela konprometitu nahi, kazetari batek ezin
|
dituela
bere informazio iturriak arriskuan jarri, are gutxiago adiskideak baldin badira. Nik banekiela zer komeni zitzaion gehien, berak adina edo gehiago nekiela jokoaren arauez.
|
|
|
–Jauna: Jabe gara egiteko handiagoak
|
dituela
bere gorentasunak orain, baina begira beza nola ari diren odolez bustitzen Bizkaia aldeko zelaiak. Premiazko dute hango semeek erregeren eskuaren indarra sentitzea.
|
|
2012
|
|
|
Bada, idazleak erabakitzen du medikuak zalantzak izango
|
dituela
bera ote den egokiena emakumea tratatzeko. Hobe emakumea beste aditu baten esku uztea.
|
|
2018
|
|
|
Katrinen mezua da. Maider eta bera gonbidatu nahi
|
dituela
bere bulegoak ezagutzera. Harroa da Katrin, eta horrek galtzen du.
|
|
2019
|
|
|
Loreei begiratzen die, haien kolore biziak ñirñirka ditu begien aurrean, soro bete mitxoleta, haize gozoaren konpasean dantzan, masa gorrimina. Bere buruari agindu dio hurrena inori loreak ematen dizkionean, berak hartuko
|
dituela
bere eskuez. Inoiz ez zuen pentsatu basoko loreak hain ugari hazten direla.
|
|
|
Agudo ahazten gara honelako gertakizunekin. Ez dator gaizki, ez, honelakoak noizbehinka gogora ekartzea, eguraldiak betiko lepotik
|
dituela
bere baldintza eta proportzioak akorduan izan dezagun. Jakiteak asko laguntzen baitu, txorakeria merkeak ez esateko, batik bat.
|
|
2020
|
|
|
Arestian beren adiskidetasunari buruz jardunez trukatu duten email sorta batean, Mariannek zioen Connellen iritzi eta sinesteetan interes jarraitua izatearekin lotzen
|
dituela
berak harekiko sentimenduak, Connellen bizitzari buruz sentitzen duen jakin minarekin, eta zerbaitek gatazka sortzen dion guztietan haren ikuspuntua zundatzeko senarekin. Connellentzat, berriz, gehiago zen identifikazio kontu bat, Marianneri adore emateko ahalmena eta hark sufritzen duenean harekin batera sufritzekoa, haren motibazioak hautemateko eta haiekin enpatizatzeko gaitasuna.
|
|
|
Hor sartzen da plagioa, eta hori onartezina irudi  tzen zait. Beste ildo batetik, iruditzen zait norberak jarri behar
|
dituela
bere balantza pertsonalean Leteren figuraren pisua eta plagio horiena. Gauza bategatik edo bestegatik Leteren figurari mira handirik ez dionak arrazoi paregabea aurkituko du hemen.
|
|
|
Irakurketa paraleloaren bidetik, Florentzia zitalaren aipa  menak Euskal Herria gertutik jotzen duen bezala, bekaiz  keria makurrek eta gerla aberkoiek ere halaxe jotzen dute Letek samin handiz begiratzen duen euskal aberria, gertutik baino gehiago, bete betean. Ezin dugu ahaztu, gainera, poetaren posizio hartzea argia dela garai horretan, eta zuzenean seinalatzen
|
dituela
bere ustez salagarriak diren jokabideak. Halaxe Dantek ere, poemak dioen bezala:
|
|
2021
|
|
|
Zagajewski k Filipowicz ez dio hark ez
|
dituela
bere ideiak lau haizetara aldarrikatzen, udazkeneko egun lanbrotsu batean eguzkia ageri den moduan erakusten dituela. Imajinatu, orduan, ni, ilobatxo, ez idazle horren azpitik, baizik eta idazle horren pertsonaiaren azpitik, herrestan.
|
|
|
Uste dut hiltzailea Tiburtziok zaharberritze lanetan ibili zuen ikastuna izan daitekeela. Uste dut Tiburtziok kaskoan sartu zizkion ideiek eragin handia izan zutela gazte harengan, eta hark irudikatu egin
|
dituela
bere eszenatoki historikoetan; beharbada, Tasio inplikatzeko asmoz, arkeologo gisa egindako lanagatik. Baina hilketen gertalekuetan behin eta berriz topatzen dugun eszena ikastunaren berrinterpretazioa da.
|
|
|
Haiek erabakitzen dute zer den garaikidea eta zer ez; nor den garaikidea eta nor ez. Nik diodana da denok bizi garela garai hontan, eta norberak aukeratzen
|
dituela
bere garaikideak. â Ondo.
|
|
2022
|
|
|
Amets gaixotzen denetan, Zilarren aldameneko atean bizi den Rosak zaintzen du. Eta tarteka, gaixo ez badago ere, Amets bazkaltzera gonbidatzen du Rosak, badakielako izugarri gustuko
|
dituela
berak prestatzen dituen kroketak eta patata tortilla. Amets Rosaren etxera etortzen denean, Zilar ere gonbidatzen du, bi umeek elkarri konpainia egin diezaioten.
|
|
2023
|
|
|
Baina nirea al da ba horren errua? Ez al dute jende ikasiek esaten gizakiak buru adinbat aburu
|
dituela
bere barrenean. Akaso ez al dituzu noizean behin ahotsak aditzen zeure baitan?
|