|
2001
|
|
|
Egunkarian leitu ahal izan dugunez(), 2002ko aurrekontuetan Bizkaiko Aldundiak %30etik gora murriztuko ei
|
ditu
euskararen diruak. Aurrekontuak gauzatu arte berriak duen behin behinekotasun guztiari erreparatuta ere, aspaldixe zebilen zurrumu rrua Bizkaiko Aldundiak aurten euskararen normalizaziorako aurreikusita zituen diruak gastatu ezinik zebilela.
|
|
|
Mikel Azurmendik, hurrengo urtean, nire El libro ne gro del euskera eta ETAren agiria lotzen ditu. Hori aparte, berak ere izendatzen
|
ditu
euskararen etsaiak.
|
|
|
Baina UPNn ere ez da amaitzen arazoa. NafarroakoAlde rdi Sozialistak, Juan Jose Lizarbe buru duenetik, eta PSNtik baino UPNtik gertuago dabilen Vctor Manuel Arbeloa eta Aurelio Arteta bezalako ustezko intelektualen eskutik, sekulako sarraskiak egin
|
ditu
euskararen kontra, eta kasu honetan ez du balio eskuindarrak direla esatea —ezkertiartzat jotzen du bere burua NASek— edota euskararen kontrako grina berezkoa dutela pentsatzea. Arazo sakona da benetan Nafarroako sozialistena, baina hizkuntzari dagokionez, alderdiko militante asko borrokatu dira —hauek ere lehen orain baino gehiago— euskararen alde, eta Jose Luis Castejon Parlamentuaren presidentea rn kasua adibide bat besterik ez da.
|
|
2002
|
|
|
• Iraultza teknologikoaren aurrean beste hizkuntza batzuek baino zailtasun gehiago
|
ditu
euskarak: baliabide eskasia, masa kritiko txikia...
|
|
|
Halaxe suertatu da: ia hogeita bost mila ikasle
|
ditu
euskarazko komunitate unibertsitarioak. Halandaze, iritsita ei gaude euskarazko unibertsitate bat sortzeko masa kritikoraino, eta horrek nola halako euforiaekarri du plazara, neuk behintzat ederretsi ezin dudana.
|
|
|
Nafarroako Foruaren Hobekuntza, jakina denez, ez zen bozkatu. Gernikako Estatutuak bere 6 artikuluan, hizkuntza koofizialak jartzen
|
ditu
euskara eta gaztelania (Espainiako Konstituzioaren 3 artikuluarekin erkaturik espainiera jakitea derrigorrezkoa bada ere, euskara erabiltzea eskubidea besterik ez da eta ezin da inor baztertu ez jakiteagatik), 10 artikuluak kulturazdiha rdu eta azkenik, 16.ak irakaskuntzaren eskumenak garatzen ditu.
|
|
|
Hau da, euskal abertzaleek euskara euren nortasun kultural eta asmo politikoaren zutabetzat jotzen duten neurrian, esparru ideologikoho rretatik at daudenak arerio politikoaren ezaugarritzathartzen duten hizkuntza horretatik urruntzen dira. Euskal iritzi publikoak ere hala ikusten
|
ditu
euskara normal tzeko ahaleginak: euskal abertzaleen auzi bezala, ez denona.
|
|
2003
|
|
|
Euskara edo beste edozein hizkuntza ikastea norbanakoaren ikuspegitik antzerako izan badaiteke ere, sozialki arras desberd inak dira. Alderdi sozial horrek bereizi behar
|
ditu
euskararen eta beste edozein hizkuntzaren ikaskuntza prozesuak. Kalitatearen garaiotan esango genuke euskararen abantaila diferentziala hori dela.
|
|
|
Hizkuntzaren Garapenerako, Ikerketarako eta Programaziorako Zerbitzuak ikerketak egingo
|
ditu
euskararen eta Europako Batasunaren hizkuntza ofizialen egoera ezagutzeko, Nafarroa testuinguru eleanitz eta unibertsalean kokatzeko.
|
|
|
16 urte hauetan Euskalgintza gauza izan da, bitarteko urriak izanik ere, herritarren sostengu zabala eskuratzeko. Legeak ezarritako mugak aise gainditu
|
ditu
euskarak eta, gaur egun, herri ekimenari esker, helduen euskalduntze alfabetatzea, ikastolak, euskara taldeak eta, oro har, euskararen aldeko dinamika errealitate pozgarriak dira Nafarroa osoan. Dereduek matrikulazio handia eskuratu dute azken urte hauetan eta milaka heldu aritu da euskaltegietan; ondorioz, belaunaldi berriak neurri handi batez euskaraz datoz eta euskaldunberrien lehen haur sortzen hasiak dira, horrek esan nahi duen guztiarekin.
|
|
2004
|
|
|
Egitura publiko hori lanean hasia da, eta hemendik laster erabaki politikoak hartuko
|
ditu
euskararen alde, nola erakaskuntzan, hala bizi sozialean, eta araberako dirutza banatuko.
|
|
|
Nire ustez Jakin ek, Berria k edota Argia-k garbi ikusi dutena da zinema euskaraz egiteko euskaraz bizi den mundu oso bat beharrezkoa dela, ez hiztun solteak bakarrik, ez publiko potentzialak eta neurgarriak, hutsik; mundu sinboliko eta erreferentziazko oso bat behar du euskarak, zinema egiteko bezala, bizirik irauteko. Aldi berean, irudiak behar
|
ditu
euskarak egungo mundua euskaraz bizi daitekeela sinesgarri egiteko. Euskararen lurraldetasuna ez da hutsik fisikoa.
|
|
2005
|
|
|
Euskal literaturara alegiak ekartzen lehena izan zen (be re lanaren ondoren alegiagile asko ageri dira: Zabala, Iturriaga, Goyetche, Archu), eta alegiak nekazal giro euskaldunera egokitzen hartu zuen lana kontuan hartuta —izenburuan dioen bezala," ematen
|
ditu
euskaraz ume eta nekazarientzat" —, haur eta gazte literaturaren aitzindaritzat har dezakegu.
|
|
2007
|
|
|
Baina bidea marraztea falta zaigulakoan nago. Borondatea, jende ona, prestutasuna, gaztetasuna, esperientzia... guztiak biltzen
|
ditu
euskarazko gure Interneteko komunitateak. Olatu handien atzetik ari gara, gure taula hauekin.
|
|
2009
|
|
|
Bi hitz. Euskara eta sarea. Bernat Etxeparek euskaraz jalgi gintuenetik, plaza, kalea, mundua egin
|
ditu
euskarak. Ez da gutxi.
|
|
|
Egitasmoak ditu Euskaltzaindiak, eta, ororen gainetik, bere lana gizarteak hartu eta bere egin dezan. Egitasmoak
|
ditu
Euskararen Akademiak lan egiteko XXI. mende hasieran, garai honek eskatzen duenaren arabera, baliabide egoki eta eguneratuak eskuan dituela.
|
|
2011
|
|
|
Patxik euskara ikasi nahi du, Idoiak aerobica euskaraz egin nahi du, Mariak haurrak euskaraz eskolatu nahi ditu, Ikerrek erosketak egin nahi
|
ditu
euskaraz, Iñakik bere etxea zaharberritzeko tramiteak euskaraz egin nahi ditu... Hizkuntza bat normalizatzeko ezinbesteko baldintza da herri gogoa, eta hori badagoela maiz aditzera eman du herri honek.
|
|
2012
|
|
|
oinordetutako euskararen bilakaera ezkorra izan da eta plangintza, aldiz, euskararen aldekoa. Askotan, bi indarrak kontra izan
|
ditu
euskarak. Bi datu horiek eta denborazko eta geografiazko aldagaiak kontuan harturik, argi dago, alde batetik, Lastur edo Ea ez direla Tutera edo Portugalete, ez orain eta ez une historiko zaharragoetan, eta, bestetik, 1940ko hizkuntza politika ez zela 1985ean zegoena.
|
|
2014
|
|
|
Espazioak irabazi behar
|
ditu
euskarak, beretzat izanen direnak, eta irabazita dituenak sendotu, egonkortu eta horiei eutsi. Arnasguneen pilaketa eta batuketa hutsak irauten lagunduko luke.
|
|
|
Harrigarri egingo zaio askori Orixeren ikuspuntua; euskararen mundua eta gainerako hizkuntzetakoa bitan bereizten ditu: lau alor gordetzen
|
ditu
euskararentzat (literatura, metafisika, estetika eta gramatika). Kimikak eta horrelakoek euskara" itsusitu" (sic) egiten dute.
|
|
2016
|
|
|
Horrelakoak dira zenbait online ikastaro edo MOOCak (Massive Open Online Course). Horrelako ikastaroetan Coursera.org da erreferentziazko guneetako bat maila globalean; eta, gurean, UEUk, adibidez, zenbait ikastaro egin izan
|
ditu
euskaraz.
|
|
2020
|
|
|
Hizkuntzen estandarizazioaz ari garela, ezagunak eta erabiliak dira gaur ere Einar Haugen soziolinguistak (1987a, 1987b) bereizi zituen lau faseak: 2 hautatzea, kodetzea, inplementazioa eta elaborazioa. Honela ekarri
|
ditu
euskarara Soziolinguistika Hiztegia k (2010) fase horien definizioak.
|
|
|
Ba dirudi lapurtera modernoak euskerari kontuan eduki beharreko posibilitateak eskeintzen dizkiola, gipuzkerarenak ukatu gabe, euskera aberasten dutenak, aditzari buruz,. Zergatik ez
|
ditu
euskera batu batek lapurteraren posibilitate horiek jaso behar, gipuzkeraren osatzaile bezala? Ñabardurak ñabardura, Villasantek ere (1988) nabarmendu zuen gipuzkeraren sendotasuna, baina lapurtera ere ezin utzizko zela euskara batua eratzean.
|
|
|
Hizkuntzen estandarizazioaz ari garela, ezagunak eta erabiliak dira gaur ere Einar Haugen soziolinguistak (1987a, 1987b) bereizi zituen lau faseak: 2 hautatzea, kodetzea, inplementazioa eta elaborazioa. Honela ekarri
|
ditu
euskarara Soziolinguistika Hiztegia k (2010) fase horien definizioak.
|
|
|
Ba dirudi lapurtera modernoak euskerari kontuan eduki beharreko posibilitateak eskeintzen dizkiola, gipuzkerarenak ukatu gabe, euskera aberasten dutenak, aditzari buruz,. Zergatik ez
|
ditu
euskera batu batek lapurteraren posibilitate horiek jaso behar, gipuzkeraren osatzaile bezala? Ñabardurak ñabardura, Villasantek ere (1988) nabarmendu zuen gipuzkeraren sendotasuna, baina lapurtera ere ezin utzizko zela euskara batua eratzean.
|
|
2022
|
|
|
Altzok, unibertsitate hizkuntzen bilakaera aztertu ostean eta Belgika, Letonia eta Poloniako kasuak landu ondoren, unibertsitatean euskarazko irakaskuntza posible zela argi zuen: " Beraz Eusko Ikastola Nagusiak ere alegiñak egin bear
|
ditu
euskeraz bere gaiak irakasten, batez gogo gaiak, irudimen gaiak, biotz gaiak". 2 Hala ere, Altzoren planteamendua salbuespena izan zen Eusko Ikaskuntzaren baitan eta haren orbitan zeuden euskaltzaleen artean.
|