|
2007
|
|
|
Horregatik, erabilerak atzera egin izan duen ala ez ongi konprobatzea da beharrezkoa. Hizkuntza politikak zonalde erdaldun edo ertainentzat onurak ekarri baditu, desegokia ote da gune euskaldunenetarako ala ahaztuta utzi ote
|
ditu
euskararentzako behar beharrezkoak diren arnasgune horiek. Hezkuntza sisteman edota herri administrazioan ezarri diren hainbat neurrik eragina izango dute gune horietan ere, baina, antza, ez neurri horiek ez dira nahikoak.
|
|
2008
|
|
|
Egun 700.000 hiztun
|
ditu
euskarak, biztanleagoaren %25 gutxi gora behera, baina ahalegin guzti horiek eginda ere euskararen etorkizuna oraindik ez dago ziurtatuta. Aipatu urrats horiek guztiz orokorrak ez izateaz gain, euskara industri guneetatik kanpo jarraitzen du, Informazioa eta Komunikazioaren Teknologia (IKT) berriarekin lotuta dauden industri guneetatik ere bai.
|
|
|
Gauza baliagarri berri batzuk egituratu
|
ditu
Euskararen Erakunde Publikoak. Euskararen teknikari sare bat garatu du sei lanposturekin herri elkargo edo hiritan, soldaten erdia beregain hartuz27 EPPko talde profesionala bera ere azkartu da zazpi langilekin orain.
|
|
|
Eta, euskarazko hedabideen kontsumoa krisi betean dago, haize ahul batek gobernatzen
|
ditu
euskararen bela oihalak.
|
|
|
Cenozek berak eginiko sarrerarekin batera, zazpi artikulu biltzen
|
ditu
euskarazko irakaskuntza sistemari eta bere emaitzei eskainitako zenbaki monografiko honek, arreta berezia jarriz irakaskuntza sistema horrek eman dituen eta ematen dituen emaitzei, hala nola horien gainean egin diren ikerketei.
|
|
2009
|
|
|
Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko Iñaki Lasak maitasun eta esker onezko hitzak zuzentzen dizkio euskal soziolinguistikaren bidegile donostiarrari. Aldizkariaren aurreko aleko lanak borobiltzeko, Txillardegiren soziolinguistika matematikoaren garrantzia azpimarratu eta teoria honen arabera aztertzen
|
ditu
euskararen gaurko egoera eta erronkak.
|
|
2010
|
|
|
hazkundea behar du euskarak, masa kritikoa handitu beharrean da, baina hazkunde sozial orok saihetsezina du hazkunde krisia. euskararik gabe bizitzea nagusiki euskaraz bizitzea baino askoz errazagoa den gizarte batean, ezinezkoa da elebidun guztiak —euskaldun zaharrak bezala euskaldun berriak— neurri berean izatea elebidun eta denek euskara gaztelania bezainbeste edo gehiago menderatzea eta, gainera, naturaltasunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera, primeran eta inolako urradurarik eta ahuleziarik gabe haztea, aukera irreala da, ezinezkoa erabat. aurrerago jorratuko dugun euskararen erabileraren gakoetariko bat da hau, ez txikiena. bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz ezin dela hizkuntza baten bizi indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza galbidean jarritako hizkuntza dela. Munduan barrena, ordea, prestigio sozialik ez duen hizkuntzari gibela eman ohi zaio familian, belaunez belaun gertatu beharreko transmisioa hautsiz. hori ere gertatu izan da euskararen historian. galerak izan
|
ditu
euskarak familian, etengabe gainera, hiru lurraldeetan. euskal autonomia erkidegoan bertan ere halaxe gertatu da duela hamar urte arte. alabaina, gaur egun, bi gurasoak elebidun direnean, erabat bermatua dago euskararen oinarrizko transmisioa eaen, baita nafarroan ere, baina oraindik galerek diraute iparraldean. euskaraz bikotekideetako batek baino ez dakienean, ordea, ez da gauza bera gertatzen:... euskal autonomia erkidegoan seme alaben %86k euskara jasotzen dute etxean; baina %71k besterik ez nafarroan; eta %45era ez dira iristen iparraldean. erratzeko beldurrik gabe esan dezakegu euskararen hiru lurraldeen arteko alde hauek lurralde bakoitzeko herritarren atxikimendu maila ezberdinen adierazle direla. hezkuntza sistema da hiztunen gehikuntza gehien ahalbidetu duena.
|
|
|
Franco hil zenetik, hogeita hamar urte igarota, eta hogei urteko hizkuntz politikaren bueltan, eaen, hau da, nafarroarekin eta iparraldearekin erkatuz euskararen aldeko politikarik onena burutu den eremuan, ibarretxe Jaurlaritzak argitaratutako liburuxkan" hizkuntza politika aurrera begira" hizkuntza politikarako Sailburuordetzaren egitasmoan, honako hauek irakur daitezke: ...reparazio historikoa baztertuz eta europako estatu hizkuntzen berdintasunezko ofizialtasuna ukatuz, euskal herri euskalduna berregitea eragozten dute. kasurik onenean ere, egungo euskararen hizkuntz politiken adostasuna ez da normalizatzailea, asimilatzailea baizik; eta euskarazko hizkuntz komunitatea berrosatzeko eta bere garapen iraunkorra bermatzeko betoa ezkutatzen du. horrek arriskuan jartzen
|
ditu
euskararen osasun betea bere lurralde historikoan eta hizkuntz aniztasunaren osotasuna munduan.
|
|
2011
|
|
|
Badakigu jakin, egoera zertan den, agian, baina ez gatoz bat berau izendatzerakoan eta deskribatzerakoan. estandarra izatea eta onartua izatea, alegia. euskara biziago dago orain euskara Batuarekin, lehen hizkuntza estandarrik gabe zegoena baino. zientziak, hizkuntzalaritzak eta soziolinguistikak kasu honetan, ekarpen erabakigarriak egin
|
ditu
euskararen biziraupenean. euskararen eredu estandarrik izan barik, adibidez, nekez izan genitzake dauzkagun euskarazko hedabideak, nekez idatz genitzakeen wikipediako euskarazko 100.000 artikulu eta nekez lor genezake euskarak duen presentzia hezkuntza sisteman. esan moduan, egia da, gizarte zientzietako lanabesek, gaur gaurkoz, ez digutela ahalbidetzen geroa igartzea baina oso erabilgarriak dira...
|
|
|
1) ez
|
ditu
euskarak beste lehentasun batzuk. Baiezkotan nago; gure hizkuntzaren egungo egoera hobetu eta etorkizun oparoa bermatzeko badaudela premia handiagoko zereginak. ez litzateke emankorragoa izango euskararen premia larriei erantzuten saiatzea, eztabaida bizantinoen labirintoan galtzea baino?
|
|
2012
|
|
|
5 EAEn pertsuasio iturri bat nabarmen eraginkorragoa suertatzen da bezero edo bezerogai euskaldunekin euskara erabiltzen duenean. Mota honetako pertsuasio abantailak lortzen
|
ditu
euskaraz eginda: gertutasuna, konplizitatea, enpatia, hurbilketa afektiboa, identifikazioa, bertakoago edo talde bereko pertzibitua izatea, balio antzekotasuna...
|
|
2013
|
|
|
Euskararen mundua ez da kolore bakarrekoa; mundua bainoago munduak
|
ditu
euskarak.
|
|
|
Abertzaletasuna bera ere askotarikoa da euskararen diskurtsoari dagokionez. aurre egin, norabidea aldatu eta euskara itxaropen bideetan barrena abiarazteko. Aurrera begira jarrita, ordea, framing aldarrikatzaileak, gizartearen parte batentzat baliagarri izaten jarraitzen badu ere –ez dezagun hori gutxietsi, muga nabarmenak
|
ditu
euskara indarberritzearen aldeko jarrera eta jokabidea gizarte osora zabaltzeko eta gero eta herritar gehiagorena izaten laguntzeko. Izan ere, ez du eragiten erakarmenefekturik abertzale ez diren eta euskaratik urrun daudenentzat –kasu askotan alderantzikoa, baizik, ez eta abertzale askorentzat ere.
|
|
|
Esaterako, euskararen aldeko eta kontrako jarrera suhar eta tinkoen ondoan, jarrera kritikoak, epelak, kontraesankorrak," euskararen alde bai, baina segun eta nola"... askotariko jarrera, irudi eta sentipenak daude gure gizartean, agerian eta ezkutuan, ñabardurak lagun. Euskararen mundua ez da kolore bakarrekoa; mundua bainoago munduak
|
ditu
euskarak. Abertzaletasuna bera ere askotarikoa da euskararen diskurtsoari dagokionez.
|
|
|
Bi aukera
|
ditu
euskararen munduak: merkatu osorako estrategia, merkatu osoan aritzeko gai diren balioekin, ala segmentu batean fokalizatutako estrategia, bakarrik segmentu horretarako balio duten balioekin. pikoa, adibidez); eta, era berean, ezagutzan erosi duten beste askok ez dute nahikoa arrazoirik ikusten erabileran ere erosteko, eskolatik kanpo" liberatuta sentitzen direnean" erdararen" hautua" egiten duten hainbat neska mutilek, adibidez, Karlos Gorrindok (2012) Bermeoko kasutik abiatuta nabarmendu duenez.
|
|
|
Beraz, bi aukera
|
ditu
euskararen munduak: merkatu osorako estrategia, merkatu osoan aritzeko gai diren balioekin, ala segmentu batean fokalizatutako estrategia, bakarrik segmentu horretarako balio duten balioekin.
|
|
|
Itxaro Artola – Euskararen ainguralekuak Arrasateko gazteen hizkuntza portaeran. Zergatik eta non hitz egiten duten euskaraz mota aipatzen
|
ditu
euskararen inguruan: Baieztapen diskurtsoa, Axolagabekeriaren diskurtsoa eta Ukapenaren diskurtsoa.
|
|
2014
|
|
|
Lan produktiboaren inguruko euskararen erabilera planek, kontsumora edo hezkuntzara bideratutako enpresen kasuan izan ezik, barne harremanei eta barneko lan erremintei erreparatu diete batez ere. Horrek nolabaiteko barnerako begirada ia esklusibo batera mugatu
|
ditu
euskara plan hauek, eta ondorioz, ez da eragin kutsatzailerik lortu. Ez da gizarte ikuspegi estrategikorik gauzatu.
|
|
|
Nolabaiteko barnerako begirada ia esklusibo batera mugatu
|
ditu
euskara plan hauek, eta ondorioz, ez da eragin kutsatzailerik lortu. Ez da gizarte ikuspegi estrategikorik gauzatu.
|
|
|
Nesken artean zabaltzen ari den hitano praktika honek aztoratuko
|
ditu
euskararen inguruko bazterrak.
|
|
2015
|
|
|
Kepa izeneko lagun bizkaitar bati" ez datorkio ondo" euskaraz egitea eta erdaraz egiten diote. Berak ere zailtasunak
|
ditu
euskaraz egiteko gazteekin, haiekin batua egin behar duelako eta nahiago duelako erdarara jo.
|
|
|
Haatik, erreferentzia gutxi agertzen dira aztertutako egunkarietan. HHn irakasle batek bereizten
|
ditu
euskara H1 eta H2 moduan duten haurrak. Horrela dio:
|
|
2016
|
|
|
Aian bertan ez dago euskaltegirik, baina eskaerarik bada Urola Kostako AEK k antolatzen
|
ditu
euskara ikasteko eskolak helduentzat. 2014 ikasturtean 11 lagun ari ziren euskara ikasten, gehienak herritik kanpoko euskaltegietan.
|
|
|
II. Egiturak, hiztunak, errelatoak eta babesa behar
|
ditu
euskarak.
|
|
|
oinordetutako euskararen bilakaera ezkorra izan da eta plangintza, aldiz, euskararen aldekoa. Indar biak kontra izan
|
ditu
euskarak, askotan. Bi fenomemo horiek kontuan hartuz, eta denborazko zein geografiazko aldagaiak gogoan izanik, argi dago alde batetik Lastur edo Ea ez direla Tutera edo Portugalete, ez orain eta ez une historiko zaharragoetan, eta bestetik 1940ko hizkuntza politika ez zela 1985ean zegoena edota gaur egun dagoena.
|
|
2017
|
|
|
Bide luzea. Baina aurrera egiteko baldintza hobeak
|
ditu
euskarak. Baita euskalgintzak ere.
|
|
2018
|
|
|
— Hamar biztanletik zortzi edo gehiago euskaldunak diren herrietan –laugarren gunean–, euskararen erabilera altua eta orokortua da. Erabilia izateko baldintza egokienak topatzen
|
ditu
euskarak gune honetan. Hori dela eta, euskararen arnasgunetzat hartzen da, eta hala deitu ohi zaio.
|
|
|
Egiturak, errelatoak eta babesa behar
|
ditu
euskarak hirian. (Aierdi, 2014:
|
|
|
Behingoz lurralde guztietan
|
ditu
euskarak aldeko sustapen politika publikoak. Estreinakoz, euskararen hiru eremuetako administrazioak norabide berean lerrokaturik daude; denak aurrera egiteko prest, nor bere erritmoan.
|
|
|
Sistema horrek, afixu neoklasikoen baliokidetzak eta transliterazio erregelak erabiltzen ditu osasun termino baliokideak lortzeko. Hirugarrenean, ingelesezko termino konplexuak euskaratzen dituen KabiTerm sistema garatu dugu zeinak termino konplexuetan agertzen diren habiaratutako terminoen egiturak erabiltzen
|
ditu
euskarazko egiturak sortzeko. Azken urratsean, erregeletan oinarritzen den Matxin itzultzaile automatikoa osasun zientzien domeinura egokitu dugu, MatxinMed sortuz.
|
|
|
Europar Batasunak bultzatuta 2010 urtean unibertsitateak ikasketa eta kudeaketatan hainbat aldaketa ezarri zituen, hala nola, Lizentziaturak gradu eta graduondoko ikasketak bihurtzea, ikasgaien kredituak ECTSetan neurtzea eta karrera akademikoan ebaluazio sistemak jartzea. Arau berriak Espainiako estatuak erabakitzen ditu, eta, zeharka bada ere, ondorioak izan
|
ditu
euskarazko irakaskuntzan. Adibidez, ikasketaplan berriek unibertsitatean izan diren 2 euskara planetan aldaketak eragin dituzte.
|
|
|
Azkenik, etengabe bilatu eta sortu dituzte zumaiarrek dentsitateguneak, euskara nagusitzeko espazioak, eta lortu dute horietan euskaraz bizitzea, batzuetan lehendik zeudenak aldatuta, beste batzuetan propio sortuta. Sarritan, dentsitateguneetatik abiatuta irabazi
|
ditu
euskarak espazio berriak.
|
|
|
• Ez da izan atzerakadarik, eta etengabe irabazi
|
ditu
euskarak lekuak, batzuetan urte luzez gaztelaniaren gotorleku izandakoak: Arrangoleta, Foronda...
|
|
|
Bertso munduak berak sortzen eta birsortzen
|
ditu
euskararen erabileraren aldeko diskurtsoak, bertsolaritzaren sozializazio esparruetan. Kanpora begira, beraz, neurri batean behintzat, bertsolariak euskararen erabileraren aldeko diskurtsoa bera gorpuzten du.
|
|
2019
|
|
|
Beste une historiko batzuetan alderantziz gertatu izan da: oinordetutako euskararen bilakaera ezkorra izan da eta plangintza, aldiz, euskararen aldekoa. askotan, indar biak kontra izan
|
ditu
euskarak. datu horiek kontuan
|
|
|
Beste kasu batzuetan aldiz, datu demografikoak aztertzerakoan indar batek ezkutatu egiten du bestea; horrek dakar, hain zuzen, ondorio okerrak ateratzeko arriskua. demagun, batetik, azken hamar urtean Barakaldon, portugaleten eta Sestaon 30.000 gaztek euskara ikasi duela hein batez, ikasgelatik kanpora osooso bakan erabiliz halere. demagun, bestetik, orain puntura arte arnasgune izandako, edota orain bertan arnasgune den, zenbait ingurumenetan (Bermeon, ean, Lekeition, ondarroan eta markinan adibidez) 1.000 gaztek euskaraz egiteari uzten diola, eguneroko mintzajardun arruntean (etxean eta auzoan, kalean eta herri giro zabalean ez zaielako transmititzen ari edo ez dutelako erabiltzen), aldi berean. kuantitatiboki, aski egoera baikorra izango genuke begien aurrean: 29.000 pertsona" irabazi"
|
ditu
euskarak. egoera soziolinguistikoaren azterketa objektiboagoa eginez, halere, laster konturatuko gara eremurik euskaldunenetan, are arnasguneetan, euskararen erabilerak hainbateko gainbehera izatea oso gauza larria dela. euskarak arnasguneetan, bere eremu geografiko eta soziofuntzional trinkoenetan, atzera egitea gauza larria da, nahiz eta (aspaldidanik edo azken mende erditik hona) bere bereak e... Bistan da zergatik:
|
|
|
bi ikasleak mutilak dira, eta bi biak elebidunak dira jaiotzez: hau da, euren lehen hizkuntzak euskara eta gaztelania dira; batek biak erabiltzen ditu etxean, eta besteak gaztelania; biek euskara darabilte eskolan ikaskideekin, eta batek kaleko lagunekin euskara badarabil ere, besteak berdintsu erabiltzen
|
ditu
euskara eta gaztelania. hamahiru ikaslek izan dituzte gaztelera hutsezko elkarrizketak (29 elkarrizketa). Zer soslai soziolinguistiko daukate gaztelaniarako joera duten ikasle horiek?
|
|
|
euskarak, oro har, baliabide egoera oso ona du, eta aipatutako eragile garrantzitsuenak ere bere alde ditu. hortaz, euskara baliabide langaren gainetik jarriko nuke, eta, beraz, badu Iktetara iristeko nahiz haien onurak jasotzeko ahalmena. Onura horiek jaso al
|
ditu
euskarak. Agidanez, bai.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, euskarazko komunikazioari ere badagokio erabiltzaileen behar eta nahi horiei begira jartzea, interesgarri eta gozagarri izango diren edukien kontsumoa erraztuz: hala itzulpena nola sormena behar
|
ditu
euskarazko komunikazio digitalak. Eduki asko eta onak behar ditugu sortu eta zerbitzatu.
|
|
|
"... egia da ez dagokiola plenoari plan bat onartzea, ez barnekoa ez kanpokoa, baina alderdiek parte hartuta, plenoan onestea suposatuko luke plan hori zeuAlder_ 3 ko informatzaileak laudatu
|
ditu
Euskara Zerbitzuak gainontzeko sail eta atalekin eta zuzendaritza taldearekin izandako orain arteko harremanak eta lankidetza esparruak eta gaineratu du hainbat esparrutan bidea egin beharra dagoela oraindik ere. rea egiten duzula, are gehiago kontuan izanda planek batzuetan agintaldi ezberdinak hartzen dituztela..."
|
|
|
Alder_ 3 ko informatzaileak laudatu
|
ditu
Euskara Zerbitzuak gainerako sail eta atalekin eta zuzendaritza taldearekin izandako orain arteko harremanak eta lankidetza esparruak. Halaber, gaineratu du hainbat esparrutan bidea egin beharra dagoela oraindik ere, bai erakundeaz kanpoko eragileekin, bai udal barruko eragileekin.
|
|
2021
|
|
|
" Euskarak ere hizkuntza ofizialaren maila izango du Nafarroako eskualde euskaldunetan" (BOE, 1982). Horrek, euskarari aitortza ofizial bat emateaz gain, berme juridiko bat eskaintzen dio eta erakunde publikoak derrigortzen
|
ditu
euskararen ezagutza eta erabilera bermatzeko politika publikoak osatzera eta gauzatzera.
|
|
|
Euskarari aitortza ofizial bat emateaz gain, berme juridiko bat eskaintzen dio eta erakunde publikoak derrigortzen
|
ditu
euskararen ezagutza eta erabilera bermatzeko politika publikoak osatzera eta gauzatzera.
|
|
|
Hizkuntza politika publiko bat eramateko estatuak, departamenduak eta eskualdeak Euskararen erakunde publikoa (EEP) sortu zuten 2004an (2017an Euskal Hirigune Elkargoa lotu zaio). Egitura publiko horrek urrats garrantzitsuak egin
|
ditu
euskararen egoera hobetzeko, euskal elkarteekin hizkuntza politika partekatu bat eramanez. Alor batzuen garapenean parte hartu du:
|
|
2022
|
|
|
ELE metodologiak ate garrantzitsuak zabaltzen
|
ditu
euskara zeharkako elementu gisa kokatzen duelako udalen kudeaketan. [...] Herriaren ezaugarriak aintzat hartuta (biztanleak, ezagutza..), hizkuntza inpaktu esanguratsua den ala ez ondorioztatuko du aplikazioak.
|
|
2023
|
|
|
Horregatik behar
|
ditu
euskara elkarteen mugimenduak" zertarako euskara elkartea gaur?" eta" zertarako parte hartu euskara elkartean?" galderentzako erantzunak. Erantzun zaharrak (klasikoak, nahi bada) eta berriak behar dira.
|
|
|
Gerora" egin eta eragin" modura ere laburtu
|
ditu
euskara elkarteen mugimenduak funtzio hauek. Funtsean bi ekiteko modu horiek ditu euskalgintzak aurrerantzean ere.
|
|
|
Bestalde, euskararen erabilera sustatzeko filosofia eta estilo propioa ere izan
|
ditu
euskara elkarteen mugimenduak. Topagunearen lehen Kongresuan onartutako" oinarriparretan" eta baita AEDren sorrerako gogoetetan" baikortasun kritikoa" moduko esamoldeak erabili izan ziren mugimenduaren ekiteko modua definitzeko.
|
|
|
Aurten bete dira, baita ere, euskara elkarteen elkargunea sortzeko beharra plazaratu zenetik hogeita hamar urte. Hiru urtetako aurrelanen ondoren, 1996aren hondarretan gorpuztu eta hurrengo urtearen hasieran legez eratutako federazioak, Euskaltzaleen Topaguneak, bere ibilbidean funtzio ezberdinak bete izan
|
ditu
euskara elkarteen mugimenduan. Bilgune honek eragin nabarmena izan du, era berean, euskara elkarteen bilakaeran.
|