|
2004
|
|
|
Izan ere, euskararen egoera dela-eta oraindik orain eginak dituen adierazpenak hartuko ditugu gai honetan murgiltzeko aitzakia eta bide. Euskal irakurleak agian oraindik ere gogoan izango
|
ditu
euskararen eta euskal kulturaren harian isuri zituen ustekizun eztabaidagarriak. Eta gogoan ez baditu, berriz, oraintxe ekarriko dizkiogu burura hitzez hitz:
|
|
|
Jarrera partidistak hartzeko tentalditik errotik ihes egin behar du, nahiz eta jarrera horiek itxuraz aldekoak izan. Ahaleginak egin behar
|
ditu
euskararen auzia joko politikotik ateratzen, batetik, eta, bestetik, hizkuntzaren auzian euskal gizartean egon daitezkeen errealitate eta sentikortasun desberdinen artean zubiak eta adostasunak eraiki behar ditu?. 190
|
|
|
Euskararen munduak, inoiz baino gehiago, abegi onekoa behar luke, kontu handia egin behar lioke erosoa izateari; eztabaidarako erosoa, adibidez. Ateak eta leihoak zabalik behar
|
ditu
euskararen etxeak, edonork erabili ahal izan dezan. Espainolek, adibidez.
|
|
|
Euskaldun berriak euskara erabiliko du honetarako edo hartarako mamua agertzen zaionean. Baina elebitasun horren pareko kultura bitasunik gabe dagoenez, hizkuntza horren gizarte munduaren erreferentzialtasunik ez duenez, onenean, laino artetik ateratzen zaizkion lagun eta leku batzuk lotuko
|
ditu
euskararekin. Elebitasuna, egoera diglosikoaren egituran bizi duenak, isil gordean ezkutuka dabilen mamuaren gisa bizi du.
|
|
|
Euskarari eutsi gabe ez dugu independentzia lortuko eta independentziarik gabe euskara suntsitu egingo da. (...) Independentzia geureganatuta ere, lanak izango
|
ditu
euskara iraunarazten. Gabe seguru baino seguruago galduko da?. 309
|
|
|
–euskaraz ez dakiena oso urrun bizi da euskal kulturatik?. Barren barrenetik lotutako lokarri batek lotzen
|
ditu
euskara eta euskal kultura. Euskaraz hitz egite hutsak sortzen duen kultura horixe bera da, hain zuzen, diogunaren agerbiderik behinena.
|
|
|
Euskaldun berriaren estereotipoak gogaiturik dauka hainbat eta hainbat. Erresuminduta dagoen horietako bat Roberto Gonzalez de Viñaspre dugu, euskaldun berria, baina zahar gutxik bezala isurtzen
|
ditu
euskaraz gogo sentimenduei darizkien ideiak. Kontua zera da:
|
|
|
Martinet’ek esaten duenez (ikus Éléments, 15) frantsesek ez bestek berezten dituzte" rivière" (beste ibai batera ixuritzen den ibaia), eta" fleuve" (itsasora ixuritzen dana). Puntu hortan, beraz, frantseserak berezten dituenak, ez
|
ditu
euskerak berezten. Euskerak, aldiz," hortarako" eta" horrengatik" berezten ditu; baiña frantseserak ez (eta" pour cela" dio bietan).
|
|
|
Au ondo dago, dudarik gabe. Bañan onela sentitzen dutenak, ez oi dira egite gizonak; eta egite gizonak bear
|
ditu
euskerak bere orretan.
|
|
2008
|
|
|
Zertan ote da nazio hizkuntza bihurtzeko ezinbestez gainditu behar den langa hori euskararen kasuan? Zenbat hiztun ote
|
ditu
euskarak langa hori gainditzen dutenak. Berria ren irakurleak gogoan hartuta, hutsaren hurrengoa, nahiz eta Berria ren meritua izugarria izan.
|
|
2009
|
|
|
Jainkoak Arantzazun ipini duena ez da erregina zerutar distiratsu bat; Arantzazun hautatu duena ez da herri handios bat, inoiz ez garaitua, etab. (Luzuriaga), ez Ama Birjinaren eskutik historian handitasun handietara igoaraziko duena (Salbatore), baina gupida hutsez hautatu izan duen elorri lehor bihurria. Gandiagak berak errukiz maite
|
ditu
euskara, Euskal Herria, euskal jendea: –Arkaitz gaiñeko elorri/ bustigei barik urte bi?
|
|
2011
|
|
|
Eta sekula gelditu gabe. Denbora eta espazioa, biak lortzen
|
ditu
euskararentzat Korrikak. Sinbolikoki, bonba hutsa.
|
|
2012
|
|
|
Kilkerrak, esaterako, hainbat izen
|
ditu
euskaraz, oraindik ez baikara ados jarri kir kir ala txirri txirri egiten duen zomorrotxo horrek. Bi eratako izenak ohikoak dira, beraz:
|
|
2015
|
|
|
gutxiago
|
ditu
euskarak, baina ezusteko bizitza
|
|
|
Horrela, aspaldiko mailegu eta kalko ugari
|
ditu
euskarak, zeltek, mairuek eta jakina, gaztelarrek
|
|
|
nola moldatzen zaren! Hasteko, nork bere proposamenak idatziko
|
ditu
euskararako:
|
|
|
baina ez da hori esan nahi hor. Oraintsu arte, bestelako moduak erabili
|
ditu
euskarak:
|
|
2016
|
|
|
Bide luzea. Baina aurrera egiteko baldintza hobeak
|
ditu
euskarak. Baita euskalgintzak ere.
|
|
|
Administrazio Zuzenbideko katedraduna da EHUn. Hainbat artikulu eta liburu egin
|
ditu
euskarari eta haren lege egoerari buruz.
|
|
|
Odriozola, Joxe Manuel. Euskaltegiko irakasle izana da, eta hainbat saiakera lan idatzi
|
ditu
euskararen egoerari buruz: Abertzaleak eta euskara; Euskalgintzaren lekukoak; Estatu etnozidaren kontra; Bortxaren kontakizunetik, kontakizunaren bortxara...
|
|
2017
|
|
|
–Hizkuntzaren ahozko eta idatzizko formen hizkera estiloak landuz ontzen da corpusaren joritasuna?, dio Zimmermann ek211 Corpusaren garapena, uste izatekoa den bezala, errotik lotua dago hizkuntzaren estatusari. Izan ere,, corpusaren aldeko ekinbideek maizenik hizkuntzaren estatus jakin bat dute eskakizun eta ordain? 212 Horrela, euskara batuaren gizarteratze orokorrik gabe, hots, ekonomiaren eta bizitza soziokulturalaren arlo esanguratsuetan txertatu gabe, nekez zorroztuko
|
ditu
euskarak behar dituen baliabide komunikatiboak. Estatusaren eta corpusaren arteko dialektika sozial osagarriak, hots,, corpus plangintzaren eta estatus plangintzaren arteko elkarrekintzak?
|
|
2019
|
|
|
Edozein talderen autopertzepzioek eragin handia izan ohi dute, bai autoestimuan, bai helburuak lortzeko behar duten energian, hala nola, besteen aurrean proiektatzen duten irudian eta jarreretan ere. Eta gure kokapena, eskalaren behealdean imajinatu beharrean, goialdean ikusteak ondorio baikorrak
|
ditu
euskararen biziberritze prozesuari begira.
|
|
2020
|
|
|
Nolanahi ere, euskara ez dela hizkuntza literario, zientifiko edo filosofikoa eta bizitza modernorako ez duela balio esan izana leporatuko zion Barojari Aitzolek. Eta, nork jakin, Barojak ia hogei urte geroago, Egan aldizkarirako elkarrizketa batean, Koldo Mitxelenari esango zizkion hitz berberak ahoskatuko zituen beharbada, alegia," Iskillu eskasak
|
ditu
euskerak borrokarako", eta gero Aitzoli erantzungo zion filologoz mozorrotutako euskaro karlista bat besterik ez zela," euskalduna den bezala ikusi nahi ez eta ameskerietan eta gezurretan dabiltzan horietakoa".
|
|
2023
|
|
|
" Maiatzean hotzak hil eta beroak erre". Halakoak bakarrik esaten
|
ditu
euskaraz. Bero errea dute San Nikolaseko ezkontzarako, eta airea astuna zaie arnasa hartzeko, takoien gainean, galtzetinen barruan.
|