|
2001
|
|
|
EUSKO Jaurlaritzak 255 milioi pezeta (10 milioi libera inguru) emango
|
ditu
eliz parrokietako artxiboetan dauden agiriak klasifikatzeko, digitalizatzeko eta Interneten jartzeko. Kultura Sailak eta EAEko hiru elizbarrutiek sinatutako akordioaren bidez, www.irargi.org webgunean izango dira eskuragai.
|
|
2002
|
|
|
Denboraldi batez Radio Correo eta Radio Diario adierazleez tokiko programazioa emititu eta gero, COPECOPE katearekin akordio batera heldu ziren, katearen programazioa eskaintzeko. Hitzarmen hori 2002ko udan apurtu zen, eta berriz ere maiztasun berrietan kokatu behar izan
|
ditu
elizaren kateak bere bi programak: konbentzionala??
|
|
|
–Alexek oso gogoko
|
ditu
elizak.
|
|
2003
|
|
|
1839an jasoko dute karlistek beren lehenengo porrota, baina ez erabatekoa, foruak neurri handi batean artean gordetzea lortzen baita. Liberalismoaren kontrako gaitzespenik gogorrenak egingo
|
ditu
Elizak, baina liberal moderatuak iristen direnean gobernura, gauzak aldatzen hasiko dira, Elizarekiko errespetu handia erakusten baitute: Elizaren jabetzen salmenta bertan  behera utzi, eta Espainiako batasun erlijiosoa berma  tzen dute 1845eko Konstituzioan.
|
|
|
Sekulartze prozesu luze horren lehenengo aztarnak baino ez dira nabaritzen Euskal Herrian aztergai dugun garaian, baina aztarna horiek jada nahikoa eta gehiegi izango
|
ditu
Elizak gainera datorkion arrisku bortitzaz ohartarazteko. Aurre egiteko, sinestunen elizkoitasuna sakondu, eta fededunak eliz erakundearekin bat egin ditu.
|
|
2004
|
|
|
Haren katolikotasuna, unibertsal zentzuan ulertzen zuen eta Elizaren eta botere zibilaren banaketaz sinesten, ez eta Eliza nazionalez ere. Nocedal XIX. mendeko politiko integrista famatuaren aurkako zenbait iritzitan agertzen
|
ditu
Elizaren erakundetze politikoaren kontrako iritzi interesgarriak. Gaurko gaia ez da, baina bai gaurkotasuna duena, aste honetako adierazpen batekin.
|
|
2005
|
|
|
ea nolako mundua jadetsi nahi dugun, guretzat, gure ingurukoentzat eta gure ondorengoentzat. Idazlea ondo dokumentatua dago darabilen gaian; irakurri eta aztertuak
|
ditu
Elizak eta teologoek honezaz edo hartaz idatzi dituztenak. Gaien garapenean ezagun du bere eskola eta ikasbide sakona.
|
|
|
Eta nehork ez du aipatzen horien gatik demokraziara itzuli behar denik! Eta garai horiek ere gainditu
|
ditu
Elizak! Ez du leher egin!
|
|
2007
|
|
|
Gauza bera burutzera doaz urriaren 28ko ospakizun handi horrekin. Izan ere, Gerra Zibila amaitu zenetik 70 urte betetzear daudelarik, frankistek 1936ko udazkenean hil zituzten Jose Ariztimuño Aitzol, Martin Lekuona, Jose Sagarna, Gervasio Albizu, Jose Arin, Jose Markiegi… eta beste euskal apaizak, ez
|
ditu
Elizak 498 horien pare jarri. Jakina, besteak bezain biktimak edo, hizkera kristaua erabiliz, besteak bezain martiriak izan lukete.
|
|
|
Nazioarteko tratatuetan eta lege berezietan xedatutakoak arautuko
|
ditu
eliza, konfesio eta komunitate erlijiosoek erlijio xedeetarako eratutako elkarteak. Horrek ez dio kalterik egingo lege organiko honen xedapenak ordezko moduan aplikatzeari.
|
|
|
– Jadanik bi bisitaldi basati ukan
|
ditu
eliza honek goizean.
|
|
2009
|
|
|
Zango sagarrak berotzeko bidea da, baina urrats lasaian nornahik egin dezake. Sarako plazan plantatu, eta carpe diem mezuak ematen
|
ditu
eliz hormak: " Oren guziek dute gizona kolpatzen, azkenak du hobirat igortzen".
|
|
|
Modernian, Estatua eta Eliza dibortziatu eta gero, Estatuak bere burua Eliza bihurtu du, eta Elizak bere aldetik behialako aparailu inperialaren planta berberarekin jarraitu du. Gurea bezalako herri batek, halako Estatuarekin konfliktoa izaki, esperientzia mingotsak egin
|
ditu
Eliza horren ebanjelikotasunarekin, h. d., ezpolitikotasunarekin.
|
|
|
–Elizak sagar ustelak botatzen
|
ditu
Elizatik, senarrak sagar ustelak botatzen ditu lanetik, eta nik? –eta, eten puntuak betetzeko edo, burua mugitu zuen ezker eskuin, egin nahi ez zuena egin beste erremediorik ez balu bezala
|
|
|
Etxeko ardi beltzak, izan ere, bere burua hil zuen, zuhaitz batetik urkatuta, eta, bi semeei historiaren xehetasunak ematen zizkiela, amaitu zuen?: Suizidioa denik eta ekintzarik koldarrena da, horregatik kondenatzen
|
ditu
Elizak suizidak nonahi ehorztera, lur sakratutik urrun. Beñardorena, gainera, nolabaiteko mendekua izan zen, bere koldarkeriarekin orbetarron izen ona zikindu nahi zuena, eta nire proiektua hankaz gora jarri.
|
|
|
Krisialdietan kalera irten eta eraikin normal bat edo zuhaitzak dauden lekuan elizak ikusten dituela dio. Krisialdietatik kanpora dagoenean, behin baino gehiagotan egin diot galdera?, nik baino hobeto daki zenbat eliza dagoen herrian eta zein kaletan dauden, baina krisiak erasaten dionean, ez dauden lekuetan ikusten
|
ditu
elizak.
|
|
|
Bizitzaren funtsa, sexua, bekatu bihurtu eta aldi berean emakumea eta sexua berdindu ditu. Emakumea menpekotasunetik ateratzeko urrats bakoitzaren aurka egundokoak eta bi egin
|
ditu
Elizak. Jarrera horrek oinarri sendoa du Biblian, Jainkoak idatzia.
|
|
|
Orain, mundu bazter honetan ezkontza zibilen kopuruak berdindu eta gainditu egin
|
ditu
elizan lotutako ezkontzak eta sortu da errito zibilaren antzeko zerbait, poema, musika eta dantzariekin eta udal gehienek aurkitu dute horretarako leku txukun bat, zeremoniak pisu handiago izan dezan.
|
|
|
Hura ukitu nahi izateak bultzada bat baino gehiago eragin du inguruotan. Leher eginda bada ere, Gorka Ortiz de Urbinak zapaldu
|
ditu
elizako eskailerak. Zeledonek hitza hartu duen momentuan burrunba itzela entzun da.
|
|
|
Etxeko ardi beltzak, izan ere, bere burua hil zuen, zuhaitz batetik urkatuta –eta, bi semeei historiaren xehetasunak ematen zizkiela, amaitu zuen–: Suizidioa denik eta ekintzarik koldarrena da, horregatik kondenatzen
|
ditu
Elizak suizidak nonahi ehorztera, lur sakratutik urrun. Beñardorena, gainera, nolabaiteko mendekua izan zen, bere koldarkeriarekin orbetarron izen ona zikindu nahi zuena, eta nire proiektua hankaz gora jarri.
|
|
|
–Elizak sagar ustelak botatzen
|
ditu
Elizatik, senarrak sagar ustelak botatzen ditu lanetik, eta nik... –eta, eten puntuak betetzeko edo, burua mugitu zuen ezker eskuin, egin nahi ez zuena egin beste erremediorik ez balu bezala
|
|
2010
|
|
|
Jacksonen aurpegi birrindua beste argudiorik ez nuke behar, XX. mendea zonbitarra izan dela frogatzeko, baina pentsa ezazu, bestela, munstro hauek eragiten duten mutazio parazientifiko eta kutsatzearen paranoian (HIES edo A gripearekiko beldurraren paraleloa izan daitekeena). Gaur egungo debeku nagusiak ez
|
ditu
Elizak ezartzen, osasun printzipioek baizik.
|
|
|
Hark idatzitako Jesus. Hurbilketa historikoa best-sellerra liburu dendetatik desagertu da Vatikanoaren presioagatik, eta egileak berak kritika latzak jaso
|
ditu
Elizaren sektore erreakzionarioengandik; horren aurrean, joan den martxoan 250 apaiz gipuzkoarrek Pagolarekiko elkartasuna adierazi eta hark jasandako zentsura kritikatu zuten idatzi publiko batean. " Pagolaren kasuak ederto adierazten du elizako agintea noraino heltzeko prest dagoen", diosku Marije Goikoetxeak," Pagolaren liburuak jende askori erakutsi dio Nazareteko Jesusi jarraitzea Aita Santuaren aginduak betetzea baino askoz garrantzitsuagoa dela, eta hori ondoegi ulertu da".
|
|
|
Ipar Irlandako gatazkaren hamarraldiak, era berean, aurrekaririk gabeko aldaketa garaia izan dira Errepublikan. Izan ere, 1960tik aurrera, modernizazio laster batek murriztu
|
ditu
Eliza Katolikoaren botere monolitikoa nahiz agintari politiko arras kontserbadore batzuen hegemonia, Elizarenaren paraleloa. Badago zer ospatua aldaketa horren ondorioz etorritako estereotipo hertsagarrien apurketan, baina berebat geratu gara orain nor garen eta nora jo ez dakigula, ordena zaharra eraitsi denean sortu diren auzi berriek oinazeturik, baina oraindik seguru ez dakigularik zer ari den haren lekuan eratzen.
|
|
|
Gertatze>: igorleak tasun positiboz betetzen
|
ditu
Elizaren prezeptu eta sinisteak, eta alderantziz. Hartzailea konzientziara ekarri behar da, ezjakintasunetik jakintzara ekarri.
|
|
|
Larrialdi handiak jasan izan
|
ditu
Eliza katolikoak, historian zehar. Bere hasieran, Erromako Enperadore batzuk gogor baino gogorrago eraso zioten.
|
|
2012
|
|
|
–Madame, dudarik gabe, ez da hemengotarra. Madamek nahi al
|
ditu
elizako bitxitasunak ikusi?
|
|
|
Benetako anarkista langile den aldetik, Luciok ez du inoiz sinetsi sistemak ordena mantentzeko ezarri dituen hainbat erakundetan. Gorroto
|
ditu
elizak, bankuak, gobernuak, ejertzitoak... Uste du ordenak eraikitako zutabe horiei guztiei astinaldi ederrak ematea guztiz beharrezkoa dela.
|
|
|
Elurrak besagainka jan
|
ditu
elizak. Isiltasuna harlauzetan atsedendu da.
|
|
2014
|
|
|
Emazteak zapaltzen ote
|
ditu
Elizak. Dudarik batere gabe ainitzen ustez.
|
|
|
100.000 Atenasen! Mendez mende esklaboak onartuko
|
ditu
Elizak, nahiz noizean behinka norbait agertzen zen esklabotasunaren kontra mintzatzeko, hala nola Nysse ko Gregorio, gaurko Turkian, 4 mendean: " Zergatik zintezkete esklaboak baino gehiago?
|
|
2015
|
|
|
Berandu goaz eskolara! 9ak jo
|
ditu
elizako kanpaiak! Bederatzi kanpai entzun ditut, ama!
|
|
|
Zerbait egingo dute, hala ere. Adibidez, Voltaire batek egundokoak eta bi botako
|
ditu
Eliza Katolikoaren kontra, ageri agerian; aldiz, Errege Txit Kristauaren kontra nekez aterako zaio hitz lehorrik; aitzitik, nahiago du haren tratua landu eta haren bitartez bere pentsamendua gizarteari trasladatu. Baina Voltaire XVIII. mendean bizi izan zen eta ordurako gauza asko gertatuak ziren Europan tolerantziaren alde nolabait jokatzen zutenak; aldiz, XVI. mendean guztiz normaltzat hartzen zen heretiko guztiak besterik gabe plaza nagusian piztutako sute handi batean erretzea, heretiko izate hutsagatik, edota erregearen kontra hitz egitera ausartzen zena beste barik urkatzea edo heriotza askoz ere mingarriago batera kondenatzea (zinez mingarria izan zitekeen!).
|
|
|
" Ez zait iruditzen, Arturo. Katolikoa zinelakoan eta Horrelakoak irakasten al
|
ditu
elizak?" Galdera gustatu ez eta baztertu egin nuen, zentzurik gabe hitz beste egitea izan balitz bezala.
|
|
|
Zergatik? Adituen arabera Erromak artoski so egiten du dohatsutzeek edo saindutzeek ez ote duten sinesmen desberdinak dituen estatu bat gaitzituko; eta Foucaultren kasuan jakina da Tuaregen artean zelarik eraila izan zela, arrotz sinesmenak dituzten estatuak ez
|
ditu
Elizak saindutze baten gaitik kaltetu nahi. Aditu batzuek diote oraino, Izturitzeko Frantxua Dardan dohatsua saindutua izan gabe" utzia" dela, Frantzia errepublikarraren ez gaitzitzeko.
|
|
|
Eliza katolikoak du, Aita Sainduaren dekretu baten bitartez, Dohatsuen lerroan norbait ezartzen. Egintza horren bidez, giristino baten bertuteak eta haren bizimolde lekukotasungarria
|
ditu
Elizak ezagutzen, onartzen. Ondorioz, debozio publikoa sortu ditake, beila, otoitz, galde bereziak eta abar.
|
|
2016
|
|
|
Ez zait gaizki iruditzen, baina harritu egiten nau. Zenbat urte
|
ditu
Elizak. Hemezortzi?
|
|
|
Bere arrazako gizonekin alderatuz gero, kontu moralen harira, emaitza kezkagarria da oso. Emakumeak bere gain hartzen
|
ditu
elizaren eta eskolaren zamak, eta, ekonomikoki ere, dagokiona baino askoz gehiago ematen du etxean.
|
|
|
Larzabalek trapuak zuritzen
|
ditu
Elizarekin, eta bi sehien ahotan jartzen du herri xehearekiko egiten zen desberdintasuna eta txikiari onartzen ez zitzaiona dirudunari uzten zitzaiona agerian uzten. Gai hau hautatzen du; helburua da desberdintasunaren, justizia faltaren salatzea.
|
|
|
Hainbatek salatu du ondasun horiek inskribatzeko lege pribilegioak izan dituela Elizak eta, 1998ko lege aldaketa bat tarteko, immatrikulazioak areagotu egin zirela. Urte luzez, tokian tokiko herritar eta auzotarrek zaindu izan dituzte ondasun horietako asko, baina legea probestuta bere egin
|
ditu
Elizak. Zer iruditzen zaizu haren jarrera?
|
|
|
Vaticano 2 ren erabakiak hor dira. Hemen berean Peio Ospitalek sakonki landu
|
ditu
Elizak dituen eta girixtinoek ditugun eginbeharrak, Pagolaren gomendioak ere hor dira.
|
|
|
Eliza Katolikoak bere izenean ezarri
|
ditu
eliza, baseliza eta lursail franko. Inmatrikulatze horien kontra lan egiten duten elkarteen ustez, ontasun guziak jendartearenak dira.
|
|
2017
|
|
|
Gero eta gehiago joan dira hezkuntzaren kudeaketaren kargu egiten, eta gero eta gehiago jotzen dute lan horretarako elizaz kanpoko jendea kontratatzera. . Profesionalizazio horrek bigarren eta hirugarren plano batera eraman
|
ditu
elizaren ordezkariak?. Eta hor bai egon liteke aldaketa.
|
|
|
Epaitutako edo ikertutako abusu sexualen artxiboak gordetzen
|
ditu
eliza katolikoak. Zergatik ez dira ezagutzera ematen?
|
|
|
Elizaren justiziaren barruan epaitutako kasuen artxiboak gordetzen
|
ditu
elizak, noski. Kasu horien informazioa argitara ematea edo ez ematea ez dagokio elizari; salatzailearen borondatearen araberakoa baita.
|
|
|
Orain gutxi arte, pederastia kasu guztiak bide kanonikotik epaitu izan
|
ditu
elizak, esaterako, eta kasuak isilpean mantentzea ahalbidetu dio horrek. Erakundearen ohorea babestea izaten zen helburua, eta zigortu egiten zituen horregatik halako kasuak argitara ematen zituzten apaizak ere.
|
|
|
Baina aldatuz joan da hori urteekin. Gaur egun, barne araudiak behartu egiten
|
ditu
elizako ordezkariak biktimei justizia arruntera ere jotzeko gomendioa egitera. Batzuetan gerta daitekeelako justizia kanonikoak errugabe jotako apaiz bat justizia arruntak errudun jotzea, edo alderantziz.
|
|
|
Eta hori dena salbatu behar zelako elizaren ohorea. Milaka eta milaka gazteren bizitza estropeatu
|
ditu
elizak, eta bere ohorea salbatzeagatik, eta hori Jesus nazaretarraren izenean! Hori da hori lotsa?.
|
|
|
Aita Sainduaren bulegoak plazaratzen duen" Estatistika Urtekaria 2017" dokumentuak elementu guziz interesgarriak erakusten
|
ditu
Eliza Katolikoaren osasunaz mundu zabalean. Afrikako kontinentearen zifreei begiratuz ezinbestekoa da aitortzea Eliza goiti ari dela Afrikan.
|
|
2018
|
|
|
Eta lehiaketarik gabe. Zeren ardura, senarra baino gauza gehiago ezagutzen
|
ditu
Elizako urratsetan eta Izpiritual mailan.
|
|
2019
|
|
|
Pater Prudentius ek: Lur santuan lurperatzera daramagun gizon hau jentila zen eta bere bizitza osoan inoiz ez
|
ditu
eliza santuaren aginduak ontzat hartu. Eskandaluagatik ez balitz, lur santutik kanpo ehortziko nuke nik.
|
|
|
Egia da neskatilak konfesorearen ondoan eta are aldare hutsaren oinetan sentitzen duen dardarizoak antz handia duela aurrerago maitalearen besoetan sentituko duenarekin: izan ere, maitasun femeninoa da kontzientzia bat objektu bihurtzeko esperientziaren moldeetako bat, bera transzenditzen duen izaki batentzat bihurtu ere?, eta neska debotoak gozamen pasibo horiek dastatzen
|
ditu
elizako ilunpetan.
|
|
|
Hain zuzen, haien egoera eta juduena konparatu izan dira, eta biak parekatu izan dira maiz: lukurreria eta diru trafikoa debekatuak
|
ditu
Elizak, ezkontzatik kanpoko sexua bezalaxe; gizartea, ordea, ezin daiteke egon finantza espekulatzailerik eta maitasun librerik gabe, eta bi kasta madarikaturi ematen dizkie funtzio horiek: ghettoetara eta auzo berezi batzuetara baztertzen dituzte.
|
|
|
Paulo heretiko samartzat hartua ere izan baitzen sasoi batzuen menturan. Egun, kristau fedearen bi oinarriok zutabe bana bailiran har  tzen
|
ditu
Eliz Amak.
|
|
|
Zergatik ospatzen
|
ditu
Elizak garizumako edo Udaberriko koarta tenporak udaberriaren hasierako egunak baino lehen, hain goiz. Ba, arrazoi xinple batengatik:
|
|
|
Tartean gau ilun eta egun argiezak franko pasatu behar direla, eta laborariak otoitzean biltzeko beharra sentituz prantatutako egunak ziren tenpora egunok. Gaur, bestela ospatzen
|
ditu
Eliz Amak.
|
|
|
Harritu egin ninduen horrek: Sorok egundo ez
|
ditu
elizak bisitatu nahi izaten... Askotan egin ditugu bidaiak elkarrekin eta beti egiten du ahalegin berezia elizetan ez sartzeko.
|
|
2021
|
|
|
Elizak eta fedeak «babestu» eta «bermatu» behar dira; ostera, udalei exijitzen zaie «zuzeneko edo zeharkako bereizkeria edo murrizketa arbitrario bat eragin dezaketen alderdiak saihestea», aditzera emanez orain arte bereizkeria eta arbitrariotasuna erabili dutela. Jaurlaritzak zaindu egiten
|
ditu
elizak, udalak behartu: «udalek hiri antolamenduko planak eguneratu dituzte»; «erlijio erabileretarako ekipamenduetara bideratutako lurzoru erreserbak aurreikusi dituzte».
|
|
|
Jaurlaritzak udalak hertsatzen
|
ditu
elizek nahi dutena gauzatzera; baina gainera, lege proiektuaren esanetan, udala bera izango da elizen gurari horiek behar bezala betetzen direla jagon duena. Erabakia, Jaurlaritzarena; onurak, elizentzat; erantzukizuna, udalena baino ez.
|
|
2022
|
|
|
Eta galdera liteke gaurkoan zehazki: nolako kristauak behar
|
ditu
Elizak bere etorkizunerako?
|
|
|
Gurea den zerbait dela uste dugu. Gainera, ermitaz gain ondoan dagoen Seroraren etxea eta bost landa sartu
|
ditu
Elizak immatrikulazioan.
|
|
2023
|
|
|
Gorago erran dugun bezala, antzerkiak harreman zailak izan
|
ditu
Elizarekin, baina ez Elizarekin bakarrik. Erregeak ere debekua erabili zuen antzerkiak plazaratzen zituztenen kontra.
|
|
|
Atarrabik jantzi egin du itzala pozez zoratzen. Aitzinatzean, erne eta argi ibili du, eta ez
|
ditu
elizak zapaldu, sakristauek Atarrabi jasan ez, eta hil nahi izango baitute. Atarrabi jendakiari on egiteko emankorra, eskuluzea eta largoa, beti onbera; Mikelats, ordea, gizakien gaizki eginikoak zigortzeko esku latza eta gogorra, urrikal gabea; halarik ere, anaia lagundu du arotiztegia osatzera Lesakatik aitzina, beti prestu, amultsu eta gisako.
|