|
2000
|
|
|
Edozelan ere, etakonparazio gisa, hona hemen Sofres AMk 1999rako, EAEn, kaleratutako audientzia kopuruak: TVE1 22, 5TVE2 8, 2TELE 5 23, 3ANTENA 3 20, 3CANAL+ 2, 0ETB1 5, 4ETB2 15, 6Bestelakoak 2, 8Lur Otxoantezana Petuya k euskaratua.La Semaine du Pays Basque eta Sud Ouest lehenik eta behin ezberdintzen dituena, bataren asterokoagerpena da, horrela ezin baita izan, eskualdeko egunkariarentzat benetako lehia. Batak momentuanbildutako gertaerez hitz egiten du, besteak, aldiz, ezin izaten ditu gaurkotasunaren, puntu beroak, gertatzen diren unean aipatu, baina urruntze ikuspuntua eta beharrezko denbora izaten
|
ditu
bere esanakhobeto garatu eta oinarritzeko. Hala ere, La Semaine du Pays Basqueren estiloa, bere homologoa den LaSemaine du Rousillonena bezala, Frantziako Kataluniar Herrian?
|
|
|
gai honetan duen presentzia (albisteen %13) ez da batez besteduen presentziaren oso ezberdina (%11). Horren aldean, ekonomia arloan albisteen%36 hartzen
|
ditu
beretzat. Beraz, egitate ekonomiko gisa islatzen da egunkarietan.Honek hipotesi bi planteatzera garamatza.
|
|
|
Euskal Herriak ez du muga bateraturik hedabideetan, nork bere interes politikoeta komertzialen arabera marrazten
|
ditu
bere gogokoak diren mugak; lurraldetasunpremeditatu desberdinekin egiten dugu topo, beraz.
|
|
|
Bordeleko egunkari honek zortzi mapadesberdin eskaintzen
|
ditu
bere azken orrialdean, eguraldi iragarpena egiteko.
|
|
|
El Periodico deAlava. Honen marko geografikoa probintziaren lur eremuarena besterik ez da.Egunkari honek alde batera uzten
|
ditu
bere inguru geografikoko lurraldeak oro, horiek euskal lurraldeak izan zein ez izan. Bestalde, balizko Araba oso batenkasua aurkezten du, gaur egun Burgosko administraziopean dagoen Trebiñoarabar eginez.
|
|
|
Hain zuzen,, globalizazioa? deitzendugun horren jatorri historiko eta ekonomikoak arakatu
|
ditu
bere lanean. Horrela,, laugarren globalizazioa?
|
|
|
Alemana, Teoria Kritikoaren oinordekoa, filosofo garaikiderik irakurrienetakoa, unibertsalista porrokatua, ezkertiarra... Autore honek Estatunazionalaz harago bilatzen
|
ditu
bere kezkentzako erantzunak. HABERMAS, J. (1997) Mas alla delEstado Nacional. Ed. Trotta, Madril?
|
|
|
Hizkuntzak biltzen
|
ditu
bere baitan beste gai guztien ezagupena, elektrizitate sareak bezala lotura eta egitura emanez. Euskararen originaltasuna munduan daudenhizkuntzalari guztiek aitortzen dute.
|
|
|
jainko zaharren lege eternalek halaagintzen omen dute. Baina Kreontek ere Hiriaren jainkoak bere alde dituela dio5.Antigonak, Kreontek zaurtzen dituen betiko legeak jartzen
|
ditu
bere alde. Enfrentamendu honetan burutzen da Kreonteren heriotza sinbolikoa:
|
|
|
Edozein ekonomiatan moneta merkantzien patroi numeriko hutsa da: ezein ekonomiak ezin
|
ditu
bere produktuak neurtu, monetaren bidez ez bada. Denbora luzeanuste izan da ezen balioen patroi bat bazegoela, berak beste objektuetan neurtzeaahalbidetuko lukeen balioa zeukana.
|
|
|
Korrespontsala, leku jakin batean dagoen informatzailea da, berari dagokion eskualde zein herri zein nazioan sortzen diren albisteak jasotzeaz arduratzen dena. Behin albisteak jasoz gero, irrati emandegira bidaltzen
|
ditu
bere ahots propioaz. Irrati gutxi dira atzerrian berriemale asko eduki ditzaketenak, diru asko balio izatearen aitzakia aipatzen ohi delarik.
|
|
|
Audio efektuei erreparatzen die entzuleak, eta horrela irudimena lantzen du: audio irudiak egiten
|
ditu
bere buruan, eszenak hobeto irudikatuz. Gizakiak soinuak entzuten dituenean, irudiak sortzen ditu, bere esperientzian oinarriturik.
|
|
2001
|
|
|
Izan ere, ATaren kateamendusemantikoa hitz nagusi edo giltza hitzen bitartez egiten den bitartean, elkarreragin mailari dagokionean urrats tematikoen (UT) bitartez egiten da kateamendu hori.UT bat, honenbestez, AT baten barnean eta bi mintzakide edo gehiagoren arteanelkarlanean burututako hitz nagusi baten jorratzea da. Alor tematiko batek urratstematiko bi edo gehiago biltzen
|
ditu
bere barnean. Elkartrukearen egiturari dagokionean, topikoak, ATak eta UTak duten elementu komuna hizketa segida (HS) da; organizazio tematikoari dagokionean, berriz, segida tematikoa (ST).
|
|
|
Azken urteotan, testuaren kontzeptuari diskurtsoarena gailendu zaio. Diskurtsoakhizkuntza unitate gisa hartzen du aintzat testua, baina beste parametro batzuk erejasotzen
|
ditu
bere baitan.
|
|
|
Irakasleen eskarmentua izan zen gure abiapuntua, izan ere, irakasleok daukagun ondare preziatuenetakoa baita. Baina, eskarmentu honek egiazkotzat jotzenditugun uste batzuetan
|
ditu
bere sustraiak eta horiexek azaleratu nahi genituen.
|
|
|
Ikasleek badute estrategien berri, modu esplizituan ez bada, moduinplizituan?, baina horrek ez du eraginkortasun handiagorik bermatzen3 Ikasleakhobeto ezagutu behar
|
ditu
bere beharrak, bere lan egiteko moduak, aktibitatebakoitzaren aurrean eraginkorragoa izan ahal zaion estrategia...
|
|
|
Zeren, sakontasun eta espiritualitate berbera eragin dezaketen liburuakargitaratzen jarraituta ere, egia da, Borges-ek esaten zuen moduan, ez direla obrakaldatzen, aldatzen direnak irakurleak direla. Nago, hala ere, alderantzizko bidea eregertatzen dela, hau da, idazleak berak ere irakurtzen
|
ditu
bere giroan gizartearenjoerak, eta horrek badu gehienetan ondoriorik idazten diren liburuetan.
|
|
|
Geroztik gure planetak bira batzuk eman
|
ditu
bere ardatzaren inguruan, etaeuskal literaturaren egoerak aldaketa franko ezagutu du, horien artean deitoragarriena 1989az geroztiko Bernardo Atxagaren unibertsalizazio prozesua delarik?. Honetaz, bidezkoa dirudi orain arte erabilitako interpretazioari eustea, azkenhamar urteetako bilakaeraren argitan zer eman dezakeen ikusteko.
|
|
|
Gainera, EAEko eskola publikoetan maisu maistra ugari dabil IrakaslegoarenAlfabetatze Euskalduntzea (IRALE) izeneko programan, Irakasle eskolek ereeuskalduntze klaseak ematen dizkiete bertara sartzen diren ikasle erdaldun guztiei, Nafar Gobernuak ehunka funtzionario
|
ditu
berak zuzenean ematen dituen klaseetan, Hizkuntza Eskola Ofizialak, etab. (Iñigo, 1992).
|
|
|
–Urrezko arauaren? arabera, I herrialdeak I monetan ordaintzen
|
ditu
bere erosketak, eta ez H monetan. Demagun erraztasunagatik, truke merkatuan, H diruko unitate bat I diruko unitate baten berdinkidea dela.
|
|
|
Ikusi dugun desoreka funtsik gabekoa da. Izatez, Hegoak I diruko y unitate eskuratu behar
|
ditu
bere merkataritza inportazio netoak ordaintzearren; hori benetako erosketa da, zeinaren kontrapartida halabeharrez erreala den, edozein erosketak betetzen duen baldintza baita. Baina zein da kontrapartida hori?
|
|
|
Kanpo zorraren zerbitzuaren kasuan, I herrialdeak I diruan ordaintzen
|
ditu
bere merkataritza erosketak (netoak); baina H herrialdea beharturik dago H diruko ordainketa bakoitzari uko egitera, bi arrazoirengatik: alde batetik, beraren kanpo hartzekodunek I diruko ordainketak eskatzen dituzte; eta bestetik, I herrialdeak ez du saltzen H herrialdeak (H diruan) erosi ahal izanen lukeen obligazio ez monetario berririk.
|
|
|
H herrialdearen zorrak aldatu gabe segitzen duenez bere kanpo hartzekodunei transferitzen dien etxeko aurrezkien kopurua edozein delarik ere, premiazkoa da H diruan inolako ordainketarik ez egitea; hala ere, horrela eginen balu, bere sakrifizioa alferrik izanen litzateke. Logikari dagokionez, zorpeko herrialdeak kanpo monetatan irabazi netoak eskuratzen
|
ditu
bere kanpo hartzekodunei zerbitzatzearren, irabazi horiek erabiliz eta ez bere etxeko dirua erabiliz.
|
|
|
Erantzuna dagoeneko ezaguna da: Hegoak I diruko 2 milioi unitate irabazten
|
ditu
bere merkataritza soberakinaren bidez.
|
|
|
lehen puntuaren aplikazioa egiaztatzen du, zeren herrialde bakoitzak bere inportazioak bere diruan ordaintzen baititu. Hegoak Iparrak jaulkitako bonuak (B) ordaintzen ditu (lehen zirkuitua) bere etxeko diruan; Iparrak Hegoaren merkataritza esportazio netoak ordaintzen
|
ditu
bere diru nazionalean (bigarren zirkuitua). Beraz, I diruko x unitateko zirkuituak (lerro jarraituak) ondasun errealen elkarren arteko transferra ahalbidetzen du (lerro etenak):
|
|
|
Muga dezagun geure analisia zenbait puntutara. Nazioarteko ordainketen gaurko sistema kontuan edukiz, kanpo zorraren zerbitzuak transfer baliokidea inplikatzen du beti herri hartzekodunaren onurarako; honela, p epealdian Iparrak efektiboki Hegotik bere merkataritza esportazio korrespondenteen muga barruan soilik ordaintzen
|
ditu
bere merkataritza inportazioak. Bere merkataritza inportazio netoei buruz, Iparrak ez du inongo ordainketarik zor:
|
|
|
Begira diezaiegun gertakariei. Herrialde bakoitzaren merkataritza orekaren mugaren barnean, H k H diruan ordaintzen
|
ditu
bere inportazioak, eta I k I diruan; beraz, banku gordailuen truke bat ikusten dugu alde batean 8 HM eta bestean 8 IM berdintzen dituena, truke tasa oraingoz H diruko 1 unitate I diruko 1 unitaterako izanik (zeren H herrialdearen kanpo zorraren zerbitzuaren eragina beraren diruaren kanpo balioan hartu behar baita kontuan, oraingoz). Herrialde bakoitzari bere esportazioengatik bere diruan ordaintzen zaionez, truke merkatuak 8 HM koek egindako 8 IM rako eskaria erregistratzen du eta, alderantziz, 8 IM koek egindako 8 HM rako eskaria.
|
|
|
Edozein artetan bezala, entrenamendu eta ikasketen bidez norberak landu eta trebatu behar
|
ditu
bere burua, bere usaimena eta bere ahalmena. Ikasketa batzuk oso teknikoak izan daitezke.
|
|
|
hartzaile espezifikoetan sortzen dituen estimulazio hautakorrekiko menpekotasuna dauka. Hau da, partikula usaindunak bakarrik eragingo
|
ditu
bere izaerari eta bereizkotasunari dagozkion neurona hartzaileak. Era honetan usain desberdinak bereiz daitezke.
|
|
2002
|
|
|
Nafarroako gobernuak, EAEkoak ez bezala, ez
|
ditu
bere industria politikakoekintzak plan orokorretan biltzen. Aitzitik, aipatutako ekimen bakoitzak (inbertsiorako laguntzak, ikerketa eta garapena, etab.) bere araudi berezia dauka, eta 1982tikaurrera gaurkotuz joan dira, Europako baldintzetara egokituz.
|
|
|
Finantza, Banaketaeta Industria taldeak, alegia. Finantza taldeak banka negozioak, gizarte aurreikuspena, aseguruak eta leasing delakoa
|
ditu
bere baitan. Industria taldea zazpi ataletanbanaturik dago, denak ere industria ekoizpenetara zuzenduak.
|
|
|
Hortaz, prestazio ez kontributiboak aurrerapauso bat dira gizarte prestazioen arloan unibertsaltasuna lortzeko.Dena dela, maila hau oso mugatua da espainiar estatuan, eta, gainera oso berandusortutakoa, 1990ean hain zuzen. Maila honek ezinduak eta kontribuziozko mailansartzen ez diren baliabide gabeko urtetik gorakoak baino ez
|
ditu
bere gainhartzen (azken hauek, gehienetan, prestazioetako eskubidea izateko behar direnurteak ez kotizatzeagatik).
|
|
|
Dena den, eta egia esan behar badugu, zeregin horietan ere, AEBetako unibertsitateek aurrea hartu diete mundu osoko beste unibertsitateei, ez bakarrikEuropakoei. Coloradoko Robin, s directory delakoak mundu osoan eskaintzen direnbake ikasketak azaltzen
|
ditu
bere web orrian7 Horren arabera, gaur egun munduosoan eskaintzen diren programa guztietatik (166) %70, 5 AEBetan ematen dira (117). Bigarren postuan, baina oso atzetik, Europa dago (26 programa,% 15,6), etajarraian Kanada (11 edo %6, 6).
|
|
|
Unibertsitate bakoitzari egotzitako prestigio maila, berak unibertsitate munduan duen posizioaren araberakoa eta gizartetik etagizarte botereetatik jasotzen dituen begimne eta babesaren tamainakoa izaten da.Hortaz, unibertsitate partikularrean kokaturiko kultiir sortzaileak ere, unibertsitatehorri atxikitako baldintzapen politikoak,, marka? sozialak eta kategoria akademikoak jasotzen
|
ditu
beretzat. Azkenik, Unibertsitatearen barneko botere harremanensareetan duen kokapenak baldintzaturik agertzen da akademikoa:
|
|
|
Jakina denez, kulturaren kontzeptuak dimentsio ontologikoa eta fenomenologikoabiltzen
|
ditu
bere baitan. Horrela, badago kultura generikoa, osagarria, unibertsala, gizatasunari lotua?, baita talde kultura ere, plastikoa eta adierazpen anitzekoa, nitxo etniko eta sozial ezberdinetatik azaleratzen dena, aniztasuna eta erlatibitatea baieztatzen dituena?.
|
|
|
Jakina denez, kulturaren kontzeptuak dimentsio ontologikoa eta fenomenologikoabiltzen
|
ditu
bere baitan. Horrela, badago kultura generikoa, osagarria, unibertsala, gizatasunari lotua?, baita talde kultura ere, plastikoa eta adierazpen anitzekoa, nitxo etniko eta sozial ezberdinetatik azaleratzen dena, aniztasuna eta erlatibitatea baieztatzen dituena?.
|
|
|
Esandakoagatik, beraz, irakasleak metodologia jakin eta bakar bat bainogehiago, irizpide eragingarriak finkatu eta zaindu
|
ditu
bere esku hartzedidaktikoan. Sekuentzia Didaktikoaren baldintzak, askoren artean?
|
|
|
Ikasleak estrategiak erabiltzen
|
ditu
bere portaera eta hizkuntza berria erregulatzeko eta ikasteko. Ikasleak hainbat estrategia erabil ditzake:
|
|
|
Atazaren zikloa: hiru une ezberdin hartzen
|
ditu
bere baitan atazaren zikloak.
|
|
|
9 Informazio hori irratiak berak eskaintzen
|
ditu
bere web orrian:
|
|
|
Deia egunkariak kudeatutako Editorial Iparragirre izeneko enpresak FMko 102.4 MHz-etako maiztasuna lortu zuen. Maiztasun horrek adierazle eta emanaldi desberdinak izan
|
ditu
bere historian zehar, baina Radio Miramar zelakoari lotuta hasi zen emititzen.
|
|
|
Aro elektronikoak eta zibernetikoak eremu komunikatibo berriak ireki ditu gizaterian. Komunikazioak berriro egin
|
ditu
bere sentimenak oro; informazioaren igorpenak mintzatu eta ikoniko bilakatu dira. Telegrafoak inauguratu du aro berria; gerora etorri dira zinema, irratia, telefonoa, telebista...
|
|
|
Adibide hurbilagorik eta berriagorik gura izanez gero, beste batzuen artean, aipagarria da Correo ABC enpresa taldeek 2001 urtean burutu duten elkartzea. Espainian, komunikazio enpresa berri horrek hogeiren bat egunkari biltzen
|
ditu
bere magalean, horien artean, El Correo, Diario Vasco eta ABC?, eta guztira 860.000 ale jartzen ditu salgai kioskoetan, egunero. Konpainia berria 811 milioi euroko aktiboarekin jaio zen; zazpi negozio atalekin:
|
|
|
Bestetik, guztiz bestelakoa ere pentsa dezake, alegia, bera galtzaile dela talka ideologikoan, eta honetaz eta hartaz duen iritzia garrantzia galtzen ari dela gizartean; zenbat eta galtzaileago ikusi bere burua, hainbat eta isilago egiten da gizabanakoa, beretzat gordetzen
|
ditu
bere iritziak, ez ditu modu ozenean gizartearen aurrean plazaratzen eta, agian, bere pentsamendua oker dagoela pentsatzen hasiko da.
|
|
|
Telebistak, telebista programazioak zehatzago esanda, entzutekoak eta ikustekoak diren sistema guztiak hartzen
|
ditu
bere baitan. Telebista programazioak erritmo propioz biltzen ditu bere barruan, berez desberdinak diren hainbat eta hainbat emanaldi, programa zehatz eta bakun.
|
|
|
Telebistak, telebista programazioak zehatzago esanda, entzutekoak eta ikustekoak diren sistema guztiak hartzen ditu bere baitan. Telebista programazioak erritmo propioz biltzen
|
ditu
bere barruan, berez desberdinak diren hainbat eta hainbat emanaldi, programa zehatz eta bakun. Programazioa, teknika desberdinez burutu diren emanaldien biltoki berezia da, bor borrean ari den lapiko mediatikoa.
|
|
|
Beraz, ikusten dugunez, telebista programazioa, telebista diskurtsoa, konposatua da, ez da bloke bat; telebista programazioak elementu desberdinak batzen
|
ditu
bere baitan, eta elementu horiek, ez dira programa osoak bakarrik; horiez gain, programen barruko atalak eta programen arteko loturak ere badira elementu, telebista makrodiskurtsoaren osagai. Beraz, telebista diskurtso erraldoia, fragmentatua da.
|
|
|
esan ohi da. Publizitate erreferentzialak egiazkotzat aurkezten
|
ditu
bere iragarkiak. Publizitate aipatzaileko iragarkiek egia dirudite, eta, horretarako, egileak iragarki narratibo eta deskriptiboak egiten ditu, informazio zehatzak ematen ditu (produktua erabili aurretiko egoera eta ondorengoa kontatu eta alderatuz, esate baterako).
|
|
|
Egunkarietan, ordainduak diren eremu propagandistikoak batzen dira izendapen horren azpian. Zenbait kasutan, erakunderen batek, alderdiren batek edo talderen batek bere egunkari propioa edukitzeko behar adina dirurik ez duenean, orrialdeak erosten ditu egunkari batean eta bertan argitaratzen
|
ditu
bere iritziak, egunkariarenak balira bezala; horren trukean egunkariak dirua edo beste mesederen bat jasotzen du, jakina.
|
|
|
Giza eta gizarte harremanak ahalbidetu eta garatzen dituen mekanismoa izanik, espirituaren zeinu guztiak hartzen
|
ditu
bere baitan komunikazioak, eta gauza da lekuetan eta denboran zehar noranahi igortzeko horiek guztiak. Izate eta jatorri desberdineko elementu ugarik hartzen dute parte komunikazioan:
|
|
|
Hizkuntza deitzen diegun eredu entzungarri horiek guztiak ez dira genetikoki jorratuak eta ezarriak izan; aitzitik, gizakiaren beraren produktu aldakorrak dira eta norbanakoak ikasketa prozesu luzearen ondoren egiten
|
ditu
bereak. Gizakiaz gainerako animalien kasuan, ordea, eredu entzungarriak ez dira hain desberdinak lekutik lekura eta, dirudienez, informazio genetikoari lotu zaizkio denboraren poderioz.
|
|
|
ditugu sentsazionalismoaren adibide biribila. Mundu arrosak orrialdeak, irratsaioak eta telebista emanaldiak egin
|
ditu
bere; gero eta gehiago dira horrelako produktuak, antza. Produktu arrosek jet jendearen bizimodu aparta erakusten dute.
|
|
|
Pertsona bakoitzak bere erara hautematen
|
ditu
bere inguruko egitateak. Nork bereak diren irudikapenak dauzka egitateez; egitateak irudikapenak dira gizabanakoarentzat.
|
|
|
Hedabideak baldintzatu egiten
|
ditu
bere bitartez zabaltzen diren mezuak, formaz eta edukiaz. Zabalkunde horretan, garrantzia du mundu garatuan, beste guztien gainetik, hedabide batek:
|
|
|
525 lerroko sistema amerikarrak, NTSC deituak, eta europarren 625 lerrokoak (PAL edo SECAM). Gaur egun, ostera, sistema analogiko horiek gaindituko dituen sistema digitalak zabaldu
|
ditu
bere ateak.
|
|
|
Alabaina, inozokeriarik ez: hartzaileak ez
|
ditu
bere esku ate guztietako giltzak, baten batzuk badituen arren.
|
|
|
Zeurea naiz eta egokia da zeure naizela esan dezaten; beti izango naiz «Penelope, Ulisesen emaztea». Hark ordea nire begiramenarengatik eta nire eskari garbiengatik etsi egiten du eta berak baretzen
|
ditu
bere erasoak. Nire senargai izan nahi duten dulikioarrak, samostarrak eta Zazinto gorak sortu zituenak, oldartu egiten dira neuregana, saldo lizuna, eta eurak dira zure errege etxean errege, inork eragotzi gabe.
|
|
|
horrenbesteraino du antzea bere antzeak ezkutatzen. Ederretsi egiten du eta itxuraturiko gorputz haren ilintiak erretzen
|
ditu
bere bihotzean Pigmalionek.
|
|
|
orain uste dute bizi dirala ta gero illak dirala, edo ta, dei egin arren, beren deirik ez dutela aditzen, iruditzen zaie. Enea biotz onak, batez ere, Oronte azkarrari ta Amiku, ri gertatua, Liku, ren zori gaiztoa, ta Gia ta Kloantu kementsuen adu gordiña negartzen
|
ditu
bere baitan.
|
|
|
Eta orain goi izenez Jul deitzen dioten Askani aurrak. Il zeritzan Ilion, go errialdea bere jaube zala? illabeteak itzulika, ogeitamar urte luze beteko
|
ditu
bere agintaritzan; errege aulkia aldatuko du Labini, tik, Albalonga, ri indar aundia ezarriaz. Emen, berriz, irureun urte osoz Ektor, tarren gain izango da erreiñua, Ilia erregiñ opaltzailleak, Marte, gandik izor, aur bikoitzak argitara dakarzkin arteño.
|
|
|
Hamazapi satira dira, bost liburutan. Lehenengo satiran aurkezten
|
ditu
berak hautaturiko literatura generoan erabil daitezkeen gaiak: homosexualitatea, emakume ehiztariak, aberats berriak, salatzaileak, hilburuko biltzaileak, noblezia endekatua, andere pozoitzailea, gaztetxo neskazalea, zikoizkeria, jokoa, kliente babesa, sabelkeria...
|
|
|
zorne beltza eta gatzaturiko lerdea hartzen
|
ditu
beretzat;
|
|
2003
|
|
|
Une honetan, neoliberalen globalizazioan hori ezin da izan. Herri batek ezin
|
ditu
bere elikadura, kontsumo ereduak eta abar babestu.
|
|
|
Zaila zaie mugimendu sozial guztiei epe ertainean eta epe luzean jardutekoeta mugitzeko proposatutako neurriak, jarduerak eta tresnak direla eta, koherentziari eustea. Hemen eta Munduan taldeak, globalizazioaren aurkako gainerakomugimenduek bezalaxe, osagai eta diskurtso ugari biltzen
|
ditu
bere baitan. Bainaherri ekimen horrek badu ezaugarri nagusi bat, Hemen eta Munduan erakundearenetorkizunaz hitz egiterakoan aipatu beharrekoa:
|
|
|
Garraio ekonomia estandarrak gaur egun nagusi den pentsamendu ekonomikoan
|
ditu
bere oinarriak. Bilbe kontzeptual neoklasikoarekin koherentzian, ez dituaintzat hartzen garraioaren ingurumenaren gaineko ondorioak eta ondorio sozialak (zarata, poluzioa, lurraren okupazioa, energia zarrastelkeria, istripuek eragindakohildakoak eta zaurituak, etab.) 7, unibertso ekonomikoari ez dagozkion kanpokotasuntzat hartuz.
|
|
|
Edozein kasutan, hurbilketa horren bidez azter dezakegu garraioak sortutakoingurumen eta gizarte narriadura, baita gizarte jakin bat narriadura horri zenbaterainoko mugak jartzeko prest dagoen ere. Muga horiek ezartzeko orduan, kolektibitate bakoitzak kontuan izango
|
ditu
bere erreferentzia soziokulturalak, ingurumen narriadurari dagokionez onartzeko prest dagoen maila maximoa zehaztuz eta, halaber, sor litezkeen ez betetzeak kontrolatzeko jarriko dituen mekanismoak.
|
|
|
Baina horregatik, hain zuzen ere, ulergaitzagoa egiten zaiezornotzarrei orain munstro bezala ikusten duten zentral termikoaren eraikitzeanalderdi horrek tematu izana. Eta alderdiak berak arazoak izan
|
ditu
bere agintelokalak integratzeko.
|
|
|
Horregatik, gaur egun inoiz baino arrazoi handiagoa du izateko. Baina, inoiz baino arrisku handiagoak
|
ditu
bere inguruan. Kontzientziaren bizkortzaile eta bide berrien katalizatzaile izan daiteke; izan behar du.
|
|
2004
|
|
|
Demokraziaren paradigma zabalak hainbat esparru hartzen
|
ditu
bere baitan (politikoa, soziala, ekonomikoa), eta horietako bakoitzean eredu parte hartzailerahurbiltzea du ipar. Autoeraketa ekonomikoa hortxe kokatzen da:
|
|
|
Autonomia eta erabakimenari lotutako eraketa bezala ulertuta, autoeraketakontzeptua dugu zabalena aurrizki bereko beste hainbat kontzepturen artean, etahauek hartzen
|
ditu
bere baitan: eraketa horrek autoarauketa prozesuak barnehartzen ditu, autoantolaketatik abiatzen da, autokudeaketa eskatzen du etengabe, autogobernu edo autodeterminazio pertsonal eta kolektiboa du ipar.
|
|
|
Bestalde, adimeneko mailak aurreko maila fisiko eta bitala barneratzendituenez, egite ekonomikoak alde fisikoak eta bitalak ere izango
|
ditu
bere baitan.
|
|
|
Ez dadila inor asalda, baina Athenaiko demokrazia erradikalarentzat heroi eta ideologohandia izan zen Periklesek, hildako heroien gorazarrez egindako hitzaldi ezagunean (Tuzidides, History of the Peloponnesian war, II, 37) demokraziaren definizio paradigmatikoa ematen duenak? oinarri sofistiko nabarmenak erakusten
|
ditu
bere pentsaeran.Periklesek ez du inoiz ezkutatzen Athenai hiriak gerrari, indarrari eta inperioari zor diolademokrazia (ibid. II, 39h).
|
|
|
Sistema bizi^abeekiko jarraikilasuna edo haustura: ...arabcra, bizia inatenal biz.igabetik sortu da. eta horrek bideratzendu egingo den ikcrkcta); bestc ikusmolde balzuck. aldiz, biz.iak duen bcrezitasunarenhariiik jo dute, Lehcnengocntzat bizidunak cgitura xahutzailcak eta autoantolatz.aileak dira.hau da. bcren egiturari eustcko eta bizirik jarraitzeko gaitasuna encrgia xahutuz lortz.cndutc. eta sistemak energia horren bitartez eratzen eta gidatzen
|
ditu
bere bide mctabolikoak.Ikusmolde horretakock zclula edo z.elula antzeko sistemcn sorrcran ikertuko dute biziarensorrcra. Bestc ikusmoideak, berriz. autoerreplikaziorako cta informazioa cramatcko gaitasuna dutcn molckuletan bilatuko du biziarcn sorrcra, molekula horien ezaugarriak eratzckomodua zelulena baino lehenago erabaki behar den gaia dela uste baitu.
|
|
|
Pentsamendu neoliberalak errealitatearen alde bakar bat (gizabanako berekoi kalkulatzaile hutsa) kontuan izanik egiten
|
ditu
bere teorizazioak, baina zientziakognitiboen azken aurkikuntzen arabera, pertsonengan etengabe daude presenteinteresa eta morala. Gizabanakoak badaki baliabideak erabiltzen bere helburuaklortzeko, baina bere jardueran emozioak eta balioak ere ageri dira.
|
|
|
Eta ezindaiteke beste modu batera izan, zientzia ekonomikoaren paradigma1 ofizial edoortodoxoak (hots, paradigma neoklasiko neoliberalak) bere azterketak egitekoerabiltzen dituen balio eta hipotesiak kontuan izanik, adibidez: pertsonen jardueraegoismo hutsak gidatzen du, gizartearen antolakuntza merkatuak gidatu behar du, politikak jarduera ekonomikotik at egon behar du, desberdintasunak ezinbestekoakdira, etab. Alde horietan oinarritzen den paradigma batek ezin
|
ditu
bere baitanbildu ekonomia sozialaren muina diren eta bere jarduna gidatzen duten ezaugarrifuntsezkoenak: demokrazia, partaidetza eta elkartasuna.
|
|
|
Gizarte askea lortzeko, hau da, gizartearen eraldaketa proiektua aurrera eramateko, Arizmendiarrietak enpresa kooperatiboa tresnatzat erabili eta enpresa ereduhorretan barnebilduko
|
ditu
bere pentsamenduaren euskarri nagusiak. Pentsamenduhorren laburpena egiteko, honako ideiak azpimarratuko genituzke:
|
|
2005
|
|
|
Hitz hauek eragina izango dute, eta azkenik, bilera batzuen ostean honakoakordioa adostu zen alkatearen eta Alarde munizipalaren Juntaren artean: «Alardearen gastu guztiak udalak hartuko
|
ditu
bere gain eta Bozeramaileen Juntakegingo du jeneralaren izendapena».
|
|
|
Hala ere, bi erakunde publiko hauen jarrera onartezintzat eta lotsagarritzatjotzea besterik ez dago; izan ere, botere publikoek, beste inork baino gehiago, legalitatea eta bereziki funtsezko eskubideak errespetatzeko betebeharra edoobligazioa baitute. ...eta singularra dute, eta obligazio orokorhorrek Konstituzio espainiarreko (hemendik aurrera KE) 103 artikuluan (egintzaadministratiboen legalitate printzipioa aldarrikatzen du), 9 artikuluan (berdintasuneskubidearen egikaritza efektiboa bermatzeko beharrezkoak diren bitarteko guztiakjartzera behartzen du Administrazio Publikoa) eta 53 artikuluan (askatasun eta eskubideen babesaz dihardu) zehaztuta
|
ditu
bere oinarriak; hau da, txertatze juridikopositiboa duen obligazio edo agindu batez ari gara hitz egiten. Legean espresukijasoa, idatzia, dagoen aginduaz ari gara hitz egiten eta inolaz ere inolako funtslegalik ez duten betebeharrez.
|
|
|
G. R. Owens ek (1989) bi ardatz nagusi hartzen
|
ditu
bere teorian. Liderrakerakundearen lana ongi egituratu behar du, eta langileekin harremanak sendotubehar ditu.
|
|
|
Teknikak erabiliko ditugu guk ere, kantariek erabiltzen dituzten modura. Ahoskeran, intonazioan, erritmoan eta jarreran horixe egin dugu, eta arnasketaarloan esatariak lagungarri izango
|
ditu
bere lanerako, ahotsa lantzeko, hain zuzen ere.
|
|
|
Herriko Plazan bertatik bertara Teatroa ikusten dagoenaren azalean jarriko gara. Hartzaileak zuzenean ikusten du, entzuten
|
ditu
bertatik bertara aktoreen hitzak eta zentzumen guztiak bera dagoen inguru naturalean daude.
|
|
|
Ozeanoko zabalkuntzak aurrera eginez gero, rifteko bi alpeak bero iturritik urruntzean, oreka termikoa berreskuratzeko joera izango dute; apurka apurka hoztuko dira eta litosferak bere lodiera berreskuratuko du. Litosferak gutxi gorabehera 70 Mu behar
|
ditu
bere lodiera eta baldintza termiko arruntak berreskuratzeko. Beraz, tarte horretan ertz egonkorra hoztu egiten da, dentsitatea irabazi eta riftaren ostean gertatzen den subsidentzia termikoa eragiten du.
|
|
2006
|
|
|
Prozedura horren bidez, gatazkak ekidin egin daitezkeela esan ohi da. ...nei beren liskar pertsonalak konpontzeko, eta, banandu ostean ere, guraso funtzioak betetzen jarraitu ahal izateko.Esperientziak erakusten duenaren arabera, ordea, alderdiek bitartekotzara jotzekoborondatea agertzen dutenean bakarrik izaten du konponbide horrek arrakasta; seme alabak dauzkatenei banatzeko aurrebaldintza moduan inposatzen zaienean, banaketa judizialaren ordezko modura, galdu egiten
|
ditu
bere ahalmen eta funtzioak.
|
|
|
harremanak: haurrak adinkideekin duen harremana aukeratutakoa da, berak hautatzen
|
ditu
bere lagunak; baina neba arrebekiko harremanakezarrita daude, behartutakoak dira, ezin baitira ekidin.
|
|
|
Beste guztien antzeko gauzak
|
ditu
berak. Auto berri bat erosteko modua nolaegingo duen pentsatzen ari da orain, lehengoa zaharregia du eta.
|
|
|
Marcuse-k, edozein kasutan, sistemak baztertu dituenengan jarriko
|
ditu
bere esperantzak, herria bera ez baita dagoeneko gizarte aldaketaren aldeko subjektua, gizarte kohesioaren aldekoa baizik. Baina, iruditu zaigu, Adela Cortina ren iritziarekin bat eginez, gauzak ez direla errazak bide horretatik; besteak beste, sistemak ez duelako behar baztertuen lana eta, ondorioz, baztertuek ezin dutelako beraien lankidetza kentzearekin mehatxu egin.
|
|
|
Langile tradizionalistak libreago determinatuko
|
ditu
bere beharrizanak eta berauek asetzeko esfortzu kopurua. Bere beharrizanak mugatzeko tendentzia izango du; bide horretatik, egin beharreko esfortzua txikiagoa izango baita.
|
|
|
Arrasateko kooperatibismoari buruzko eztabaida ezagun eta publikoa antzeko terminoetan uler daiteke: portaera kooperatibistak galdu edo ahuldu ote
|
ditu
bere oinarri baloratibo eta etikoak. Sikatu egin ote dira bere sustrai etikoak eta utilitarismoz jantzi ote da?
|
|
|
Marcuse-ren esperantza gizaki berri baten jaiotza da, kontzientea eta solidarioa, lanaren beharrizanetik askatua, eta naturarekin harreman orekatuan biziko dena. Esperantzarik gabekoengan jartzen
|
ditu
berak bere esperantzak. Adorno k, ostera, traszendentzian bilatuko du deskantsua eta babesa.
|
|
|
balio edo zentzurik; gizakiak dira interpretazio anitz eta kontraesankorren bidez munduari/ bizitzari zentzua eman diezaioketenak. Gutako bakoitzak atera behar
|
ditu
bere izanetik bizitza gidatuko duten azken balioak, eta modu horretan, bizitza gauza baliotsu bilakatu, hau da, bizitzea merezi duen bizitza:
|
|
|
Institutuan ikerkuntza sozial enpirikoarekin egingo du topo eta gizartearen teoria kritikora bideratuko
|
ditu
bere interesak. 1961ean bere habilitazioa defendituko du, gizarte zibilaren kontzeptuari buruzkoa.
|
|
|
Nebulosa planetarioak. Erraldoi gorri motako izar batek, bizitzako garai batean, kanpora jaurtikitzen
|
ditu
bere kanpoko geruzak. Horren ondorioz sortzen dira nebulosa planetarioak (planetekin zerikusirik ez daukaten arren); adibidez, M27,. Dumbbell nebulosa?.
|
|
|
3 Informazio eskubidea, lehendabizi, 1948ko Giza Eskubideen Aitorpen Unibertsalean aipatu zen: «Pertsona guztiek iritzi eta adierazpen askatasunerako eskubidea dute; eskubide horrek ikertzeko eta informazioa jasotzeko eskubideak hartzen
|
ditu
bere baitan» (19 artikulua).
|
|
|
Bide zibilari dagokionez, eremu pribatuan, betebehar eta kontratuen instituzio propioen bitartez adierazten zaigu irtenbidea, bereziki kontratuak betetzeari dagokionez (publizitate mezuen edukia publikoaren eta eskaintzailearen artean gauzatzen den kontratuaren partetzat hartuz, 1984ko Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Babeserako Lege Orokorraren 8 artikuluan adierazten den bezala). Ikuspegi administratiboak kontsumitzailearen interesen alde estatuak eginikoak hartzen
|
ditu
bere barnean: prezioak zaintzea, eskainitako produktuan edo ondasunean akatsik eza bermatzea, produktuak izan ditzakeen efektu kaltegarri edo sekundarioei buruz informatzea, eta abar.
|
|
|
Azken jokaera horri publizitate itsaskorra (publicidad adhesiva) deitzen zaio (PLOren 6.b. eta LDLren 12 artikuluak); izan ere, horrelako publizitate jardueraren bidez, enpresaburu iragarleak lehiakide baten produktu, zerbitzu edo ondasunekin komunean dituen ezaugarriak erabilita goraipatzen
|
ditu
bere produktuak. Beraz, jokaera hori ez zilegia izango da, berari ez dagokion izen onaz baliatzen baita iragarlea (Lema, 1991:
|
|
2007
|
|
|
Komunikazio aholkulariak (garai batean prentsaburua izenaz ezaguna) lanugari hartu
|
ditu
bere gain. Horien artean, alde batetik, itzultzaile lana egiten dugu.Gehienetan, erakundeen ekintzak oso hizkuntza ezberdinetan egoten dira; batzukadministrazio mailakoak dira, beste batzuk, beste mota batzuetakoak... erakundearen arabera.
|
|
|
Joxe RamonBeloki Eusko Jaurlaritzako lehendakariaren ondoan aurkituko duzue 1980 1981.urteetan. Baina ez, egun, lehendakariaren ondoan dagoen Joseba Garcfa Bengoetxearen paperean, hau da, komunikazio idazkari gisa, beste alor batzuetan baizik.Jaurlaritzak bi komunikazio idazkari nagusi izan
|
ditu
bere historia osoan: BingenZupiria 1987tik 1998ra arte, eta Joseba Garcfa Bengoetxea, 1998tik gaur egun artedagoena.
|
|
|
Txostenhorietan, batez ere, emaitza ekonomikoak jasotzen dira. Balantze sozialak, aldiz, enpresaren gainerako datu guztiak hartzen
|
ditu
bere gain. Espainiar Estatuan ez danahitaezkoa baina bai Frantzian, 1977 urtetik aurrera, baita Portugalen ere, 1994.urteaz geroztik.
|
|
|
Atxikipen libre horren kariaz, gizabanakoak sentitzen du taldearen balioen, historiaren eta kulturaren jabe dela. Gozatu egiten
|
ditu
bere ordezkaritzat jotzendituen kirolarien garaipenak. –Beren?
|
|
|
Hautespen natural biologikoa inkonszientea da, baina bilakaera kulturalagizabanakoaren kontzientziaren mende dago, eta gizabanakoak, esana dugunez, daturik interesgarrienak hautatzen
|
ditu
bere bizitzarako. Gizabanakoak denboran etaespazioan asimilatzeko duen gaitasunak hautespen hori baldintzatzen du.
|