|
2008
|
|
|
Aditz sintagmaren ardatz elementua aditza da eta honek hartzen
|
ditu
bere inguruan hain bat osagarri, osagarri hauek aditzarekin batera osatzen duten egituraren konplexutasuna behar bezala aztertzeke dagoela oraindik
|
|
|
Erdi Aroan bertan domna> Gutia> (1061 urtean) buztidurarik gabeko izenaren ondoan Munio> Guchi> > (1023 urtean) aurkiten dugu. Orpustan jaunak adibide gehiago batu
|
ditu
bere azken liburuan, seme ren kasua barne: cheme, > chemeto, > xeme.> (131 orr.)
|
|
|
Eliza ere langile eskasiaren gaitz beraz joa baitugu, beha nola ari dituen sustatzen harek, ez aski bainan sustatzen halere, laikoak, animatzaileak orai erraiten den bezala, eta katexiztak eta diakreak eta beste sustatzaileak. Pilotak ere, halaber,
|
ditu
bere erakasleak, jadanik kausituak dituenen gainera, eta hori ere mende berri batek ekarriko.
|
|
|
Hasteko fonetika kontu bat aipatu nahi dut, Elkanokoaren lanetan eta egungo ekialdeko hizkeretan aurkitzen dugun hitz hasierako txistukari afrika tua hain justo ere, huts egiteko beldur handirik gabe handigarritzat har dezake gun tz > soinua alegia. Elkanokoak zakur, > tzakur, > txakur> eta txakurtto> ibiltzen
|
ditu
bere idazkietan. Lehena eta hirugarrena neutroak dira berez, baina bigarre na eta laugarrena beti adierazkorrak dira; bigarrenak mespretxua adierazten du eta laugarrenak, aldiz, maitasuna, errukia, e.a.:
|
|
|
Izan ere, euskal literaturan barrena ikertzaile ibili direnentzat ezinbesteko mugarria da idazle nafarra. Pedro Agirre izenez eta Axular izenordez1, Gero> (1643) liburuaren egileak noranahi zabaldu
|
ditu
bere sona eta ospea, gaztelaniaz ere ezagutarazi zuela Aita Villasante zenak. Berrikitan argitaratu da katalanezko testua2, eta arian arian aipatua eta aztertua da lan hori, filologia nahiz literaturaren ikuspegitik.
|
|
|
Aitzitik, elizaren doktrinaren lerrorik orto doxoenean kokatuz,?. Kulpa gabe ehor ezta, haur da segur egia;/ bekhatuiaz damnatzen du Jangoikoak munduia (II, 88)? gizaki bekatari legez aurkez tuz ontzen
|
ditu
bere koplak. Ez du ukatzen haragia burmuinetan eraman izana.
|
|
|
Bera eleberrigile izanki, oso ongi badaki zein diren oztopoak arnas luze ko kondaketa irakurgarri eta erakargarri baten idazteko orduan. Horregatik, hizkuntza literarioaren malgutasun eskasa eta mail oneko irakurlegoaren falta horiek behin eta berriro aipatuko
|
ditu
bere kritika lanetan. Halarik ere, oso garbi uzten du gerorako bidea apailatzen duela Azkuek horrelako lan dorpe batzuen bitartez:
|
|
|
dituen guziak biltzen eta bateratzen
|
ditu
bere baitan.
|
|
|
Atal hau amaitzeko, irakurle bakoitzak aterako
|
ditu
bere ondorioak, baina badirudi maila teorikoan esan direnak neurri handi baten betetzen direla kode idatziari dagokion arloetan, hau da, euskararen aldaera batua edo euskalkiaren erabilera landua erabiltzen dela. Kontuak nahasiago ageri dira ahozko kodean, gehienek batua eta herriko hizkera «nolabaiteko nahastean» darabiltzate, eta beste batzuek, berriz, herriko hizkera darabilte harreman informaletan eta batua eskolako jardunean.
|
|
2009
|
|
|
Jose Paulo Ulibarri Galindezek() Gutunliburua n behin eta berriz agertzen
|
ditu
bere nahiak eta kezkak euskararen egoera eta etorkizunari buruz. Pedro Novia de Salcedori 1832ko ekainaren 29an eskaintzen dizkion bertso hauetan bere betiko kezkak azaltzen ditu, euskara behar dela salbatu, gorde, zaindu, piztu, eskolan sartu.
|
|
|
Euskaltzaindiak izan
|
ditu
bere ajeak puntu honetan. Orain dela bi urte Etxalarren Informazio Teknologiaren Batzordea sortu zen.
|
|
|
Euskaltzaindiak bereizkeriarik gabe hartzen
|
ditu
bere lankideak. Euskara maite duena, lantzen edo aztertzen duena, eta alor honetan merezimenduak dituena, beste gabe, gai da Euskaltzaindiko izateko, gainerakoan, politika arazoetan joera batekoa edo bestekoa bada ere.
|
|
2010
|
|
|
unibertsitate aurreko mailetarako euskarazko ikasmaterialak sortu, argitara eman eta zabalkundea izateko sustatze lana egitea. Diru-laguntzak ematen
|
ditu
beraz Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak, euskarazko ikasmaterialgintza bultzatu eta zabaltzeko. Lau deialdi egiten ditu HUISek, urtero:
|
|
2012
|
|
|
Episteme modernoak XVIII. mendeko Argien garaiko arrazionalismoan
|
ditu
bere erroak. Garai hartako zenbait pentsalarik, gizakiak ordura arte pentsamolde erlijioso irrazional batean murgilduta egon zirela ikusita, obskurantismo zientifiko hartatik askatu nahi izan zuen gizateria.
|
|
|
10 Chomskyren gramatika generatiboaren eta sintaxiaren teoria ez zen, funtsean, itzulpen teoria bat, baina itzulpengintzako aditu bat baino gehiago oinarritu da teoria horretan itzulpengintzari buruzko bere ideiak justifikatzeko; besteak beste, Eugene Nida eta Frederic Will. Chomskyk hiru egitura maila bereizten
|
ditu
bere teorian: oinarrizko egitura (giza gogoaren funtzionamendu inkontzientea), sakoneko egitura (esaldien esanahia zehazten duena) eta azaleko egitura (ahoskatzen den soinua edo hotsa).
|
|
|
delakoaren bitartez. Arte modernoaren xede nagusi ziren purutasunaren eta autonomia estetikoaren aurrean, arte postmodernoa praktika sozial gisa ulertzen da, eta eguneroko bizitzako elementu eta gertaeretatik hartzen
|
ditu
bere gaiak. Ondorioz, modernismoan aldarrikatzen zen artearen estatus berezi, elitista, unibertsal eta intenporala hankaz gora jartzen du jarrera antimoderno honek, eta edonoren esku jartzen du ordura arte elite mugatu baten esku egon den artea (Boulanger 2002:
|
|
|
delakoa ahalegin horien emaitza genuke. Andy Warhol artista amerikarrak, adibidez, kontsumo kulturako objektuak eta publizitatearen baliabideak txertatzen
|
ditu
bere artelanetan, arte, serioko, eta eguneroko bizimodu komertzialeko elementuak lan berean elkartu nahian.
|
|
|
–Trace? edo arrasto horrek ausente dauden beste elementu batzuen markak gordetzen
|
ditu
bere baitan.
|
|
|
Harold Bloom kritikoak proposatu duen teorizazioaren arauera, edozein poema lehenago irakurritako beste poema bati dagokio, eta edozein poetak aurreko beste poeta bati erantzunez idazten du. Poetak, irakurriak dituen poemak tratatzen
|
ditu
bere poemetan. Bere irakurketa interesatua eta apropos okerra da eta, tradizioaren ber elaborazio zein ukazio gisa, bere kreazioa ezin da errebisio besterik izan, errebisio hitza bertsio edo, zentzu zabal batean, translazio gisa konpreniturik (Sarrionandia 1995a:
|
|
|
Itzulpena XVI. mendekoa izanik, eta kontuan harturik, gainera, euskal literaturak inolako tradiziorik ez zuen giro batean eginikoa dela, normala da itzulpengintzaren inguruko diskurtso egituraturik ez aurkitzea. Garai hartako Europako itzultzaileek bezala, Leizarragak ere ikuspegi enpiriko batetik azaltzen
|
ditu
bere itzulpen irizpideak, bere esperientzia hutsean oinarrituz, eta, ondorioz, antzinate klasikotik datorren pentsamendu aurremodernoaren oinordekotza hartu behar dugu apaiz lapurtarra. Erdi Aroko itzulpen tradizio europarrari begiratzen badiogu, bi kultura aski desberdin bereizten direla ikusiko dugu:
|
|
|
Zorionez baña, euskal idazle guztiak eztatoz bat alako iritxi extremistekin, eta oraindik badira klasikoen denduna ta zentzuna aintzat ditutenak. [...] Gure izkuntzak, beste izkuntzak bezela, bear bezelako evoluzioa egingo baldin badu, klasikuen idazlan aundietan sendotu bear
|
ditu
bere oinarriak. Eztala latin jatorrikoa esango du norbaitek, gure euskera.
|
|
|
Asmo moralizatzaile horrekin justifikatzen du, gainera, alegia ezegokiak ez itzuli izana: . Lafontene gaiçoac nahastatu
|
ditu
bere fabletan asco arinscoac, legarxuac eta izpirituen harrotcera eta bihotcen asaldatcera daronxaketenac: hec utci ditut bazterrera?
|
|
|
Arestik XVI. eta XVIII. mendeak aipatzen
|
ditu
bere hitzaurrean, hain zuzen Jacques eta Jean Philippe bizi izandako mendeak, hurrenez hurren, eta. Bela Penitentialeac, sarrera gisa idatzitako poeman berak idatzitako. Grammatica Cantabres Heuskaldun?
|
|
|
Harold Bloom kritikoak proposatu duen teorizazioaren arauera, edozein poema lehenago irakurritako beste poema bati dagokio, eta edozein poetak aurreko beste poeta bati erantzunez idazten du. Poetak, irakurriak dituen poemak tratatzen
|
ditu
bere poemetan. Bere irakurketa interesatua eta apropos okerra da eta, tradizioaren ber elaborazio zein ukazio gisa, bere kreazioa ezin da errebisio besterik izan, errebisio hitza bertsio edo, zentzu zabal batean, translazio gisa konpreniturik (Sarrionandia 1995a:
|
|
|
Itzultzea berriro idaztea da, eta normala da autoreak egitea beste hizkuntza menderatzen duenean eta astia duenean. Bernardo Atxagak oso ondo itzuli
|
ditu
bere gauzak espainierara. Horretan, erreferentzia diren idazle asko dago munduan, Vladimir Nabokov, Samuel Beckett, Álvaro Cunqueiro eta halakoak, Gabriel Arestik ere oso ondo idatzi zuen bere poesiaren espainierazko bertsioa.
|
|
|
Munduko literaturetako poema ezagun eta ez hain ezagunen artean, Sarrionandiak inoiz argitaratu ez diren poemak ere ematen
|
ditu
bere itzulpen antologietan. Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemakIzkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburuan, esate baterako, Christine Billard (1959) poeta frantsesaren bi poema argitaragaberen itzulpena eskaintzen du.
|
|
|
ideologia desberdin asko onartzeko prest egon du, testuen atzean gordetzen den pentsamendu edo estetika literarioa gozatzera heldu nahi badu. Sarrionandia ez dator bat berak itzuli dituen hainbat autoreren ideologiarekin. Ezra Pound, T. S. Eliot eta Fernando Pessoa aipatzen
|
ditu
berak, besteak beste, ideologia arbuiagarriko idazleen artean?, baina haien pentsamendua, heldua, sakona eta interesgarria, iruditzen zaio, eta haien, esperientzi intelektual eta humanoa?, berriz,, baliotsua?
|
|
|
Ikusi dugunez, Sarrionandiak ere xehetasun historiko eta bibliografiko ugari eskaintzen
|
ditu
bere sasi itzulpenen hasieran, horietako batzuk, gainera, egiatik ere asko dutenak, bere ikerketari zehaztasun eta sinesgarritasun handiagoa emateko.
|
|
|
Sarrionandiak ere adierazpen forma ludikoagoak bilatzen
|
ditu
bere itzulpenen artean sasi itzulpenak eta ustezko autore eta itzultzaileak tartekatzen dituenean. Autoretzaren erantzukizuna saihestuz eta hainbat autoreren hitzak bereganatuz, moldatuz eta nahastuz, jarraipena ematen dio literatura den jolas interaktibo eta biziari, eta autore bakar bati egotz ezin zaizkion testuak sortzen ditu, inorenak ez direnak, edo, beste modu batera esanda, denenak direnak.
|
|
|
2 Enuntziatu parentetikoak esatariak bere intentzio asmoak erdiesteko norentzakoari egiten dizkion keinu edo arrastoak dira, testutik bertatik mezuaren interpretazioa (nora) bideratu eta gidatzeko erabiltzen dituenak. Esatariaren helburua bere intentzio xedea norentzakoak atzematea da eta horretarako ahalegin guztiak egingo
|
ditu
bere enuntziatua modalizatu, birformulatu eta testuinguratzen harik eta esan duenaren eta esan nahiko zukeenaren artean zirrikiturik txikiena ere egon ez dadin eta diskurtsoaren interpretazioak esatariak nahiko zukeen bidetik jarrai dezan. Oinarri oinarrian, norentzakoa ondorio jakin batzuetara bideratu eta honen iritzi usteetan eragiteko intentzio edo xedearen zerbitzura daude.
|
|
|
kalitatearen arauak, kantitatearen arauak, esanguratsua izatearen arauak (relevancia), eta nolakotasunarenak. Horietako bakoitzak, aldi berean, beste zenbait hartzen
|
ditu
bere barnean. Hona laburtuta:
|
|
|
`Ingurune sozial? adigaiak solaskideen harremanak, komunikazioa garatzen den espazioa eta denbora eta hizketa gaia hartzen
|
ditu
bere barnean.
|
|
|
Hasieratik bertatik esan dezagun enuntziatu parentetikoen egitekoa komunikazio eginkizun orokorraren zerbitzura dagoela. Izan ere, zeinahi komunikazio ekintzatan, esatariak norentzakoari zerbait komunikatzeko helburu edo xedea izan ohi du eta ahalegin guztiak egingo
|
ditu
bere hasierako intentzioaren eta norentzakoaren interpretazioaren artean ahalik eta alderik edo zirrikiturik txikiena egon dadin.
|
|
|
Ahozko literatur tradizioa ez ezik, ahozko bat bateko hizkeran hitzetik hortzera erabili ohi diren esaera, atsotitz nahiz esamolde egin ugari tartekatzen
|
ditu
bere testuetan, gure arbasoen izaera, bizimodua eta grinak islatuko dituztenak. Maiz agertzen da, bada,, gure euskara zaharraren aurpegi zimurtua?
|
|
|
Horregatik guztiagatik, badirudi esan daitekeela gizabanakoak hizkuntza, berariaz edo jakinaren gainean darabilenean, eta enuntziatu parentetikoak ere jakinaren gainean tartekatzen
|
ditu
bere diskurtsoan?, testuinguruaren aurrean duen jarreraren isla dela, eta asmo jakin baten erantzuntzat har daitekeela. Horregatik da zilegi ez ezik are ezinbestekoa ere, enuntziatuak ekoitzi zituenaren asmoa gogoan hartuta aztertzea.
|
|
2014
|
|
|
salbatzen duen bakarra Lizardi da, belaunaldi hartatik Arestiri zerbait esaten zion ahotsa. Baina Lizardiren bideak ere ez du Aresti asetzen, bide hark eginak
|
ditu
bereak, agortuta dago itu rria. Arestik hautsi beharra dauka Lizardirekin bere bidea egingo badu, bere kabutan darabilen proiektua gauzatuko bada.
|
|
|
Klase oso baten alde ari da, halaber, itoginaren azpian harri iraun duena luzaroan, baina orain desegiteko, harea bihurtzeko zorian ikusten duen euskal herritar xumeen klasea, eta asmo horri ja rraituz ekartzen
|
ditu
bere lanetara: Eibarko forjariak, Bilboko ma txinatuak, portuko langileak, derioko marmolariak, Cortes kaleko prostitutak, otxarkoagako eta ollarganeko herritar pobretuak.
|
|
2016
|
|
|
Andrék, nagusiaren semeak, erretorearekin mintzatu ondotik, aitarekin partekatzen
|
ditu
bere gain hartuko dituen lantegiko ikuspuntuak. Aitari azaltzen dio zer nolako antolaketa berri ikusiko lituzkeen enpresan, eta, bereziki, langileekin zer nolako harremanak nahi lituzkeen.
|
|
|
Esperientzia testetikaren aldetik, irudi eta eragin askoren artean mugitzen da. Ikusleak eragin asko jasaten ditu, ez da denbora guzian adi egoten, ikusgarriaren denboran gogoa beste norabait joaten zaio, kanpotik ekarritako gertakariak ekarri
|
ditu
berarekin, beste esperientzia estetikoak, gelan gertatutakoak eragina izanen du bere baitan, entzuten duenak, ikusten duenak ondorioa izanen du bere baitan eta elementu komunak agertuko dira askorentzat ikusgarriaren hartzeko momentuan. Baina harrera horren mugak daude pertsona bakoitzaren baitan, egoeren ulertzeko gaitasunaren araberan ere.
|
|
|
Ingles ginelarik. Durfort gobernadoreak arazoak
|
ditu
bere familiarekin eta lapurtarrekin. Bere alaba Amayurrek agintari nafarra maite du.
|
|
|
Gerla garaia da, Erramun Erresistentzian sartu da eta Mayi maite du. Erramunen aitak ez
|
ditu
bere semearen ideiak. Alemanek Erramun bilatzen dute, haiekin salatari bat.
|
|
2019
|
|
|
Lehenengo lanildoari dagokionez, segituan pentsatu genuen Luzerna futbol taldearekin lan egitea hainbat arrazoirengatik: eskualde osoko umeak, gazteak eta entrenatzaileak daude bertan; estruktura sendoa dauka; pertsona asko hartzen
|
ditu
bere baitan, 300 inguru; eta esparru honetan lan egiteko prest daude. Hori izan zen, hain zuzen ere, hasieran lehenetsi genuen taldea eta horri ekin genion.
|
|
|
1 Euskaltzaindiak berresten
|
ditu
bere sorrera bultzatu zuten printzipioak eta, aldi berean, euskara batuaren jatorrian daudenak. Euskaltzaindi sortu berri hura lehen ordutik hasi zen batasunaz arduratzen.
|
|
2020
|
|
|
Ikuspegi traiektiboak ingurumenaren izate oro –izan jende, mendi, animalia edo beste edozein izate– intimoki elkar loturik daudela jotzen du. Etxamendiren narratiban Basa Sagarreko ingurumenak sortzetik hiltzeraino batzen
|
ditu
bere baitako izateak oro. Basa Sagarre, alabaina, bere baitan bizi den beste ingurumen oro bezala," umetokiaren parekoa" 183 baita.
|
|
|
Helburu terapeutikoan, hauskortasunetik atera eta bere buruaren jabe izateko ibilbide katartikoan doa.156 Bestalde, Etxamendiren kronotopiak erakutsi bezala, norbanakoari jazotzen zaiona komunitateari gertatzen zaionarekin hertsiki loturik bizi du. Horrela, kultura zapalduaren memoriaren aldarrikatzeak ondorioak
|
ditu
bere burua menperatutzat duenaren" oreka psikoafektiboan". 157 1973tik aurrera, Etxamendiren narratibak jabaltze aroa abiatzen du. Oroimenaren pisuak malenkonia dorpean sarrarazten badu ere askotan, doinu literarioa ez da bortizkerian bermatzen.
|
|
2021
|
|
|
Taine, Darwin-en garaikidea zen. Haren ustez, gizon batek bera baino lehen izan diren guziak biltzen eta bateratzen
|
ditu
bere baitan.
|
|
|
Alde hortatik," hegoalde/ iparralde" kriterioez gain, euskalki literarioen arabera banatzen ditu idazleak, lau euskalki literario bereizten dituelarik, erran nahi baita lapurtera, xuberera, bizkaiera, eta gipuzkera. Beraz, ageri den bezala, komuzki erabiltzen diren ezaugarriak nahasten
|
ditu
bere ikuspegi orokorraren osatzeko.
|
|
|
Laburbilduz, Moduluka Egindako Automobila planteamenduak fabrikatzailearen eta hornitzailearen arteko harreman esparru berri bat definitzen du. [Harremanesparru berri honek, aldi berean kontenplatu behar diren aparteko lau arlo biltzen
|
ditu
bere baitan; ondokoak dira: [...] (ZTC, I. Aranburu).
|
|
|
Bere merkantzien prezio merkea da Txinako harresi guztiak eraisteko, tribu barbaroen atzerritarrarenganako gorroto setatiena errendiarazteko erabiltzen duen artilleria astuna. Behartu egiten ditu nazio guztiak burgesiaren produkzio modua berenganatzera, hondoa jo nahi ez badute; behartu egiten
|
ditu
beren baitan zibilizazioa onartzera, hau da, burges izatera. Hitz batean, mundu bat sortzen du bere irudi propiora (X. Mendiguren Bereziartu).
|
|
|
Baina beste hiztun batzuen artean urrunago eraman da kontua, eta ez dira falta, Hegoaldean batez ere, elkarrizketa politikoaren baitan; hitzarmen bereziaren baitan; RPS Federazioak... biltzen
|
ditu
bere baitan; egituren baitan; hiriarteko egitura bakoitzaren baitan; UMP taldearen baitan; jardunaldiaren baitan; anorexiaren baitan; ondarearen baitan; Europaren baitan; autonomia parlamentarioaren baitan... bezalakoak. Sukaldaritza irakastaldi magistrala Gizataldeen Gauaren baitan ere irakurri ahal izan dugu.
|
|
|
Erabilera berria da hori, eta ez du tradiziorik: apaingarri hutsa da batzuetan (hiriarteko egitura bakoitzaren baitan/ hiriarteko egitura bakoitzean; jardunaldiaren baitan/ jardunaldian...); beste batzuetan egokiagoa da barruan edo antzeko zerbait esatea (RPS Federazioak... biltzen
|
ditu
bere baitan/ RPS Federazioak... biltzen ditu bere barnean), edo kontu hitzaren pareko bat erabiltzea (anorexiaren baitan/ anorexian/ anorexia kontuetan...). Ekialdean askoz ere zorrotzagoa da erabilera, eta holakoak aise bakanagoak dira, prentsa idatzian ere.
|
|
|
Erabilera berria da hori, eta ez du tradiziorik: apaingarri hutsa da batzuetan (hiriarteko egitura bakoitzaren baitan/ hiriarteko egitura bakoitzean; jardunaldiaren baitan/ jardunaldian...); beste batzuetan egokiagoa da barruan edo antzeko zerbait esatea (RPS Federazioak... biltzen ditu bere baitan/ RPS Federazioak... biltzen
|
ditu
bere barnean), edo kontu hitzaren pareko bat erabiltzea (anorexiaren baitan/ anorexian/ anorexia kontuetan...). Ekialdean askoz ere zorrotzagoa da erabilera, eta holakoak aise bakanagoak dira, prentsa idatzian ere.
|
|
|
Bestelako jokabidea dute, ordea, keriadun izenek: Zenbat gaiztakeria dagoen mundu honetan; Astakeria handiak egin
|
ditu
bere bizitzan. Azken adibide honetan ikusten dugunez, gainera, keria atzizkia erantsiz sortu diren izen asko egin aditzaren objektu izan daitezke:
|
|
|
Eman ditzagun adibide batzuk: Berak bakarrik dakien moduan egin zuen patata tortilla; Ahal genuen eran atera ginen egoera zail hartatik; Bibliak esaten duen arabera jokatzen du egunerokoan; Inor ohartzen ez den gisan egiten
|
ditu
bere egitekoak; Goizean esan dugun moldean antolatuko dugu eguna.
|
|
|
Izan ere, perpausaren barnean kokatzen du, aurrean puntu eta koma duela, eta kausa balioarekin erabiltzen du beti, ez aurkaritzakoarekin: Hau egiten duena ongi aterako da beste munduko tribunalean; ez du alabaina hara eramanen beldurrik[...] (Mendiburu);[...] hemengo artzainak bere onagatik egiten
|
ditu
bere artzainzako gauzak; egiten ditu alabaina ardiaren esneagatik[...] (Mendiburu);[...] ikusi zuena zen bere etxea alde batetik eta bestetik su egina ta laster hauts eginik gelditzeko bidetan sartua; zen alabaina areaz, karez ta harriz ez, baizik oholez ta zurez egina (Mendiburu).
|
|
|
Ergatiboak ere berdin uzten
|
ditu
bere markak aditzean: Nik egin dut perpausean T izango litzateke ergatibo horren marka, lehen pertsona singularrari dagokiona.
|
|
|
(e) la/ tzea+ erabaki (trenez joango dela/ trenez joatea erabaki du); (e) la/ subjuntiboa/ tzeko+ esan (postrea nik eramango dudala/ postrea eraman dezala/ eramateko esan diot); (e) la/ tzen/ partizipio burutua+ jakin (badaki ez dela garaiz iritsiko/ garaiz iristen/ nola iritsi). Jakina, ‘osagarri gobernatzaile’ egitura bakoitzak izango
|
ditu
bere adiera eta ñabardura semantikoak.
|
|
|
Italiakoa ez ezik, Ipar Amerikako zinema behin bederen ispilu bihurtu zaigu (Mitxelena). Eta hau egiten badu, ongi ez ezik, atsegin handirekin eginen
|
ditu
bere gauzak (Mendiburu).
|
|
|
7 Hizkuntza bakoitzak izaten
|
ditu
bere baliabideak egitura markatuak adierazteko. Ikus, esaterako, Vallduví (2008) katalanerako, Zubizarreta (1999) eta RAE (2009) gaztelaniarako edo Ward, Birner & Huddleston (2002) ingeleserako.
|
|
|
Zu nigan ikusi, ta damuz, ta pozez nere bihotz hau urtu bedi: damuz, zure Ontasuna ofendituagatik; eta pozez, gaur niri zuk egin didazun mesede honegatik (Kardaberaz); Gazteak, ez handitzen denean, ta ez zahartuagatik, utziko
|
ditu
bere gazte ohitura gaiztoak (Mendiburu); Eta nola zahartuagatik, hezurrak gelditu baitzaizkitzu, hala gelditu zaizkitzu usantza, aztura, eta handik sortzen diren mugidak, abiadurak, eta inklinazino gaixto guztiak ere (Axular).
|
|
|
Lafitterenean, adibidez, hala gertatzen da elarik en kasuan. Adibide hauek ematen
|
ditu
bere gramatikan: Deus ere ez dakielarik, jakintsunaren fama bildu harek (Lafitte 1944:
|