Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 12

2023
‎Lege horien izaera juridikoari dagokionez, ituna zein hitzarmena lege arruntak ez ezik, itundutako legeak ere badira, hots, lege horiek aldatzeko, prozedura berezia behar da. Ildo bertsutik, alderdi guztien adostasuna behar beharrezkoa da Ituna edo Hitzarmena eraldatzeko, hau da, alderdietarik batek ezin ditu bere kabuz legeok aldarazi.
‎Tributu berean ere horrelakoak gerta daitezke. Zerga bakarra badirudi ere, Ondare Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergak hiru figura biltzen ditu bere barne, hiru zerga egitate ezberdinak ukitzen baititu: kostu bidezko ondare eskualdaketak, sozietate eragiketak eta egintza juridiko dokumentatuak.
‎Kontu hartzailetzaren adostasuna egintzaren baliozkotasunaren betekizuna da. Aitzitik, kontu hartzaileak aztertutako egintzen kontrako iritzia duenean, idatziz jarri behar ditu beraren eragozpenak, baldin eta, azterketa egin ostean, aztertutako egintza, agiri edo espedienteen edukiarekin edo formarekin ados ez badago. Horren inguruko azken erabakia Kontu hartzailetza Nagusiari dagokio, eragozpena kontu hartzaile eskuordeak egin duenean, edota Ministroen Kontseiluari, Kontu hartzailetza Nagusiak egin duenean.
‎Beste alde batetik, azken aldian figura horren legegilearen erabilera lausotu ditu bere ezaugarriak, eta zergen esparrura hurbildu ditu ezinbestean. Kasu honetan, alabaina, ez du tributu izaerarik, eta ondorioz, tributuei ezarri zaizkien Konstituzioaren printzipioak ez dira aplikatuko, ekonomia ahalbidearena alegia.
‎(e) Salbuespenez, enpresak ez du betebeharrik izango, industria, finantzaedo merkataritza sekretuekin zerikusia duten informazio zehatzak komunikatzeko, informazio horiek zabaltzeak, irizpide objektiboen arabera, enpresaren edo lantokiaren jardunbidea oztopa dezakeenean edo horren ekonomia egonkortasunean kalte larriak eragin ditzakeenean. Alabaina, salbuespen horrek ez ditu bere baitara biltzen enpleguak enpresan duen egoerari buruzko datuak.
‎Prebentzio ekintzaren printzipioen hurrenkera errespetatuta, enpresaburuak hurrengo betebeharrak ditu bere langileei begira prebentzio arloan, betiere, kronologikoki antolatutako prebentzio fase hauei jarraituz (ikusi LAPLren III, IV eta V. kapituluak eta urtarrilaren 17ko 39/ 1997 Errege Dekretua, Prebentzio Zerbitzuen Erregelamendua onestekoa):
‎langileak lehenengo obeditu behar du eta gero erreklamatu ez zilegitzat jotzen duen agindua. Egin eginean ere, langileak ezin ditu bere eginbeharrak zehaztu. Aginduak bete ezean, halaber, langilea zehatu edo kaleratu daiteke.
‎GARBIK enpresa talde bereko enpresen kontrata gisa dihardu beti. Horrenbestez, kasuan kasuko lantokietara bidaltzen ditu bere langileak. Hala ere, GARBIk ez du lokal batik, eta ez die bere langileei garbitasun produktuak ematen, ezta lanerako arropak ere.
‎Era berean, mandatuak gaitz du bere baitara biltzea mendekotasunean egindako lan prestazio guztiak (horien artean, kopuruarengatik, nagusi izanik eskuz egin beharreko lanak). Bada, mandatua" negozioak" (KZren 1712 artikulua)," administratze egintzak" edo" jabari hertsiko egintzak" (KZren 1713 artikulua) gauzatzeko pentsatutako kontratua da, hots, hirugarren baten ordez edo" enkarguz" gauzatutako egintza juridikoak hartzen ditu bere baitan. Zinez, lan harremanetan ez dago ordezpenik edo enkargurik:
‎Teoria horietarik lehenengoaren arabera, langileak ekoiztutako ondasun eta zerbitzuek langileari ez diote zuzeneko onura ekonomikorik ematen; izan ere, onura hori enpresaburuari dagokio, eta enpresaburu horrek langilea konpentsatu behar du onura horretatik kenduko duen zenbateko batekin, hots, alokairuarekin [ikusi 2010eko urriaren 6ko (2010/ 2009 errek. zk.) AGE, 4 Salakoa eta 2011ko ekainaren 21eko (2355/ 2010 errek. zk.), AGE, 4 Salakoa]. Bestalde, bigarren teoriaren arabera, langileak lan zerbitzuak ematen ditu bere jabetzapekoak ez diren materialak edo gauzak nahiz lanabesak erabiliz [2010eko urriaren 6ko (2010/ 2009 errek. zk.) AGE, 4 Salakoa]. Aitzitik, bigarren teoria hori ere malgutu da, zenbait kasutan (adib. laguntzaile edo erreportari grafikoen kasuan), langileek euren lana egiteko ekarritako materialen balio ekonomiko txikiak ez baitu eragotzi harremanen lan izaerarik [1997ko martxoaren 31ko (3555/ 1996 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
‎Haatik, baliteke enpresa nagusiak enpresa kontratariaren esku ordenagailuak eta informatika ekipamenduak jarri eta horri intraneten sartzeko gakoa eman arren, enpresa kontratari hori benetako enpresa izatea, antolaketa propioa izateagatik, enpresa nagusian zerbitzuak ematen dituzten langileak prestatzeagatik eta horien lana antolatzeagatik [2017ko urtarrilaren 10eko (1670/ 2014 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa]. Halaber, kontratariak bere langileak ordaindu behar ditu, langile horiek enpresa nagusian egiten duten lanarengatik, eta kontratari horrek zuzenean hartu behar ditu bere gain arriskuak [2002ko maiatzaren 30eko (1945/ 2001 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa; 1991ko urtarrilaren 17ko (2858/ 1989 errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
‎Beraz, KAren 4/ 1981 Epaiaren bitartez eta horrekin lotuta dauden bestelako KAren epaiekin (KAren 17/ 1981, 25/ 1981, 32/ 1981, 76/ 1983, 117/ 1984, 27/ 1987 Epaiekin esate baterako), toki autonomia zehaztu gabeko kontzeptu juridikoa den aldetik, interpretatzeko modukoa da, eta horrela egiten dute, autonomia horri toki administrazioaren esparruan izaera administratibo hutsa emanik. Konstituzio Auzitegiak autonomiaren printzipioaren lehenengo mugak ezartzen ditu bere izaera subiranotasunaren kontzeptuaren mendean jarriz, eta horren egikaritzan barneratuz. Muga horiek geroago zehaztuko diren arren, batasunaren printzipioa eta legezkotasunaren printzipioa direla aurreratu daiteke.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia