|
2003
|
|
|
Norbaitek aurreko paragrafoan aipatutako egitate baten berri badu, eta egitate hori, ustez behintzat, hemezortzi urtekoa baino gazteagoa den adingabe batek burutu badu, hori Fiskaltzari adierazi behar dio, eta Fiskaltzak salaketaren izapidetza onartu edo ezetsiko du, egitateak, zantzuen arabera bederen, delitu diren ala ez kontuan hartuta; Fiskaltzak zainduko
|
ditu
berari bidali zaizkion piezak, agiriak eta efektuak, eta, hala denean, bere ustez egoki diren eginbideak burutuko ditu, egitatea bera eta adingabeak hori burutzean izan duen erantzukizuna egiaztatzeko. Fiskaltzak jarduna artxibatzeko erabakia har dezake, egitateak ez badira delitu edo euren egilea ezezaguna bada.
|
|
|
Epaileak, epaia idaztean, ahaleginak egingo
|
ditu
bere arrazoiak adingabearen adinari egokitutako hizkera argi eta ulergarrian azaltzeko.
|
|
2004
|
|
|
Parte hartzea onartu bada ere, jardunak ez du atzera egingo; baina parte hartzailea prozesuan alderdi izango da ondore guztietarako. Parte hartzaileak defendatu ahal izango
|
ditu
berak edo beraren auzikideak aurkeztutako uziak, horretarako prozesuan aukera badu, nahiz eta haren auzikideak uko egin, amore eman, atzera egin, edo, beste edozein arrazoi dela medio, prozesutik baztertu.
|
|
|
Era berean, parte hartzaileak errekurtsoak jarri ahal izango
|
ditu
bere interesen kalterako ebazpenen aurka, auzikideak ebazpenak onartu arren.
|
|
|
Epaiketan bertaratu alderdiekin komunikazioa egingo da prokuradorearen bidez, horrek alderdiok ordezkatzen dituenean. Prokuradoreak sinatuko
|
ditu
bere ahalorde emaileari epaiketan zehar egin beharreko jakinarazpen, epatze, zitazio eta agindeiak, horiek edozein motatakoak izanik, barne dela epaiak eta ahalorde emaileak bere kabuz gauzatu beharreko jarduna.
|
|
|
Uzien zati batzuei oniritzia edo eman bazaie, alderdi bakoitzak ordainduko
|
ditu
berak sortutako kostuak, eta kostu erkideak, erdi bana. Horrek ez dio kalterik egingo, alderdietatik batek ausarkeriaz auzitan jardun badu, berorri kostuak ezartzeari, horretarako arrazoiak badaude.
|
|
|
Alderdien uziak ondorioztatuko dira, idazki, agiri eta auzitegiko ebazpenen kopiak kontuan hartuz; horiek guztiak auzilari bakoitzak gorde behar
|
ditu
bere esku.
|
|
|
Administratzaileak jarauntsiko ondasunak artatu behar
|
ditu
bere erantzukizunpean, ondasunoi kalterik egin gabe. Halaber, ahaleginak egingo ditu, jarauntsiko ondasunek errenta, ekoizkin eta onura egokiak eman ditzaten.
|
|
|
1 Administratzaileak, luzapenik gabe, epaitegiaren esanetara gordailututako
|
ditu
bere karguan jardutean bildutako kopuruak, eta atxikiko ditu, soilik soilik, auzien gastuei, kontribuzioei eta gainerako arreta arruntei aurre egiteko beharrezkoak direnak.
|
|
|
3 Iraungitze adierazpenak ez du kosturik ezarriko; alderdi bakoitzak ordaindu
|
ditu
berak sortutako kostuak, eta kostu erkideak erdi bana izango dira.
|
|
|
1 Kautela neurriak demanda baino lehenago eskatzen badira, ez da onartuko lurralde eskumenik eza oinarritzat duen deklinatoriarik; dena dela, auzitegiak ofizioz aztertuko
|
ditu
bere jurisdikzioa, eskumen objektiboa eta lurralde eskumena. Fiskaltza eta kautela neurriak eskatu dituena entzun ondoren, auzitegiak uste badu jurisdikziorik edo eskumen objektiborik ez duela, autoa emango du, auziaren gaineko ardurarik ez duela adieraziz.
|
|
|
Lege honek arautuko
|
ditu
bera indarrean jarri ondoren gertatutako egitateak, eta aurretiazko egitateak ere, horiek inskribatu beharrekoak izanik, eta oraindik inskribatu ez badira.
|
|
|
Hala ere, laurogei urte baino gehiago igaro ondoren, behar besteko merituak ditu lege modernoenen artean duintasunez agertzeko. Beharbada, horiek goititzen
|
ditu
bere legegintza teknika onarengatik, bai eta funtsezko printzipioen irmotasun eta orekarengatik ere; printzipio horiek oinarri aldaezinak dira pertsonen egoerari buruzko erregistro sistema orotan. Hala eta guztiz ere, legean badira bizitza praktikoarekin bateraezinak diren manu zorrotzak.
|
|
2005
|
|
|
Beste batzuetan, irudi erakargarriak (Danone gorputzak, biluzik dauden pertsonen irudiak, paisaia zoragarriak...) eta imajina bereziak sortzen dituzte produktua kontsumitzailearengana heldu arazteko (Benettonek ihesaz hiltzen ari zen pertsonaren argazkia edo gizaki baten femurra eskuetan duen Mozambikeko gudariaren irudiak erabili izan
|
ditu
bere marka eta produktuak iragartzeko).
|
|
|
Gorago aipatu pertsona horiek ondasun jakinak zehaztu dituztenean seniparteak ordaintzeko, edota horien bermea ondasun zehatzen gain finkatu dutenean, senipartedunak ondasun horien gain bakarrik gauzatu ahal izango
|
ditu
bere eskubideak, oinordetza tituluak edo banaketa egintzak xedaturikoaren arabera.
|
|
|
Zuzendaritzan sartzen den notario edo erregistratzaileak bere jatorrizko lerrundegian zituen eskubideei eutsiko die; hala ere, da lerrundegi horretara itzuli, harik eta Zuzendaritzan bost urte eman arte eta
|
ditu
bere eskubideak sendotu Zuzendaritzako lerrundegian.
|
|
|
Jakinarazpenaren datatik hogeita hamar egun igaro badira legatu hartzaileek idatzoharra epaiketa bidez eskatu dutela egiaztatu gabe, jaraunsleak eska dezake jarauntsi ondasun guztiak inskriba daitezen; horretarako, Erregistroan aurkeztuko
|
ditu
bere titulua eta gauzatutako eginbideen lekukotza askietsia. Legatu hartzaileek idatzoharra eskatu arren, idatzoharra egin ostean ledasunak inskriba ditzake jaraunsleak.gatu berezien bidez eman ez diren on
|
|
|
...onario izatea, edota kargu publikoak badira, izendapenerako hautespena beharrezkoa denean, edota Estatuko Administrazioaren funtzionario badira, izendapena estatuburuaren zein gobernuburuaren esku dagoenean, eginkizuna berezia izateagatik, horiek guztiek euren erregistroetako titular izaten iraungo dute; erregistro horietan, ordezpen zerrendaren araberako erregistratzaileak bitarteko moduan emango
|
ditu
bere zerbitzuak, eta titular interesdunak gainerako kasuetan Jabetza Erregistratzaileen eta Laguntzaileen Ongintza Mutualitateak jasoko lituzkeen zerbitzu sariak jasoko ditu.
|
|
|
Erregistratzaileak behar dituen enplegatuak izango
|
ditu
bere bulegoan; enplegatuok hark jarritako zereginak beteko dituzte, berorren erantzukizun hutsaren menpe, betiere, lan harremanen araubide juridikoa aplikatuz.
|
|
2006
|
|
|
Nahitaezko konkurtsoa eskatzen duenak frogatu behar
|
ditu
bere eskariaren oinarri diren egitateak. Adierazpena, betiere, zordunaren prozesu bermeak errespetatuz egin behar da, eta horrek, epatzea jasotzean, eskariaren aurka egin ahal izango du, hurrengoa adieraziz:
|
|
|
Lekukoak lehenengo adieraziko
|
ditu
bere izena, aitaren eta amaren abizenak, adina, egoera eta lanbidea; auzipetua eta gainerako alderdiak ezagutzen dituen; horiekin ahaidetasunik, laguntasunik edo beste edozein motatako harremanik duen; auzipetuta egon den, eta, hori gertatuz gero, zein zigor ezarri zaion. Lekukoa Segurtasun Indar eta Kidegoetako kide bada, eginkizunetan diharduena, hura identifikatzeko nahikoa izango da haren erregistro pertsonalaren zenbakia eta zein administrazio unitatetan atxikita dagoen jakitea.
|
|
|
Ezinezkoa bada eragiketak errepikatzea edo beste batzuk egitea, orduan azken tokian izendatutako adituak besteekin batera eztabaidan esku hartuko du, eta horixe bakarrik, betiere egindako azterketa eginbideak ikusita; ondoren, bere ondorio arrazoituak egingo
|
ditu
berarekin ados dagoenarekin batera, edo, inorekin ados ez badago, bananduta.
|
|
|
Aurreko artikuluan ezarritako betebeharrak ez
|
ditu
bere barruan hartzen nerabe ez direnak, ezta zentzutasun osoa ez dutenak ere.
|
|
2007
|
|
|
Fiskaltzak berezko organoen bidez betetzen
|
ditu
bere eginkizunak, ekintza batasunaren eta hierarkia mendekotasunaren printzipioekin bat etorriz, eta, edozein kasutan, legezkotasun eta inpartzialtasun printzipioen mende.
|
|
|
2 Erabateko independentziaz eta objektibotasunez gauzatuko
|
ditu
bere eginkizunak, eta ez da egongo inolako jarraibideren mende. Edozein kasutan ere, zuzendariak kontseilu aholkularia entzun du, kontseilu horrek bere eginkizunak gauzatzean egiten dizkion proposamenei dagokienez.
|
|
|
Erregeak askatasunez izendatu eta kentzen
|
ditu
bere etxeko kide zibil eta militarrak.
|
|
|
Ukituak aurkaratu ahal izango
|
ditu
bere jokabidearen gaineko balorazioa jasotzen duten administrazio egintzak edo erabaki pribatuak, baldin eta horien oinarri bakarra bada izaera pertsonaleko datuen tratamendua, ukituaren ezaugarriak edo nortasuna definitzen dituena.
|
|
|
4 Prebentzio zerbitzuak diziplina arteko izaera izango du, eta tresna egokiak izan
|
ditu
bere eginkizunak betetzeko. Horretarako, zerbitzu horien prestakuntza, espezialitatea, ahalmena, arduraldia eta horiek osatzen dituzten pertsonen kopurua zein baliabide teknikoak izan dira behar bestekoak eta gauzatu beharrekoguruabar hauek kontuan hartuta:
|
|
|
3 Segurtasun eta osasuneko batzordea batzartuko da hiru hilabetero eta batzorde horren ordezkaritzetako batek eskatzen duenean beti. Batzordeak onetsiko
|
ditu
bere jardunbiderako arauak.
|
|
|
3 Konkurtso prozeduretan, lan kredituak badirela jakiten den unetik edo horiek izan daitezkeela uste denetik, epaileak, ofizioz edo alderdiren batek hala eskatuta, zitazioa egingo dio Alokairuak Bermatzeko Funtsari; betekizun hori bete gabe, Funtsak ez
|
ditu
bere gain hartuko aurreko idatz zatietan aipatutako betebeharrak. Funtsa espedientean aipatu kredituak ordaintzeko legezko erantzule subsidiario izango da, eta bere eskubideari dagokiona eskatu ahal izango du, nahiz eta, espediente hori gauzatu ondoren, hartzekodun moduan jarraitu espedientean.
|
|
|
Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiak ahalmenak
|
ditu
bere egintzak berrikusteko, ofizioz edo alderdiek hala eskatuta, inskripzioaren, lanbide arriskuen babesa gauzatzearen, aldi baterakotaltzearen, tarifazioaren, afiliazioaren, al ezgaitasunaren ondoriozko prestazioa esten, bajen eta datu aldaketen ingururan. Edozelan ere, ahalmen horiek ezin izango dituzte ukitu eskubideak adierazteko egintzak, eskubide horien onuradunen aurka, salbu eta berrikuspenaren arrazoi direnean onuradunaren eskabide eta gainerako adierazpenetan egiaztatutako hutsuneak edo zehaztasun gabeziak.
|
|
|
Batzordeak gehiengoz hartuko
|
ditu
bere erabakiak. Horretarako, administrazio publikoetako ordezkari bakoitzak boto bat izango du, eta bina boto enpresaburuen erakundeetako eta sindikatu erakundeetako ordezkariek.
|
|
|
Errentariak, errentatzaileari aurretiaz idatzizko jakinarazpena egin ondoren, etxebizitza egokitzeko beharrezko diren obrak egin ahal izango
|
ditu
berak, bere ezkontideak, errentariarekin maitasun harremanetan era iraunkorrean bizi den pertsonak, horren sexu joera gorabehera, edo errentariarekin bizi diren familiakoek minusbaliatutasunen bat badute.
|
|
|
Programa informatiko bateko datuen erabilera kontrolatzeko eskubidea da, eta horretara DBLOk esanbidez jaso dituen eskubideak biltzen dira: ukituak aurkaratu ahal izango
|
ditu
bere jokabidearen gaineko balorazioa jasotzen duten administrazio egintzak edo erabaki pribatuak, baldin eta horien oinarri bakarra bada izaera pertsonaleko datuen tratamendua, ukituaren ezaugarriak eta nortasuna definitzen dituena (13.2 art.); edozein pertsonak jakin ahal izango du, horretarako Datuak Babesteko Erregistro Nagusitik kasuan kasuko informazioa jasota, izaera pertsonaleko datuen ing...
|
|
2008
|
|
|
2 Hala eta guztiz ere, bazkideen batza edo biltzarraren akta egiteko notario baten esku sartzea eskatu denean, beste notario batek ezin
|
ditu
bere zerbitzuak eskaini aurreko paragrafoak aipatu egitateak agerrarazteko.
|
|
|
3 Sozietatea inskribatu eta gero, merkataritzako erregistratzaileak Merkataritzako Erregistro Nagusira bidaliko ditu sozietatearen egintzei buruzko datuak, erregelamendu bidez ezarritako moduan eta epeen barruan. Bazkide eratzaileek edo horien ordezkariek hala eskatuz gero, halaber, erregistratzaileak egingo
|
ditu
berari eskatzen zaizkion bestelako berriemateak ere.
|
|
|
Merkataritzako konpainiak, eragiketei hasiera eman baino lehen, eskritura publikoan agerrarazi behar
|
ditu
bere eraketa, itun eta baldintzak; eskritura hori Merkataritzako Erregistroan aurkeztuko da inskripziorako, 17 artikuluak xedatu bezala.
|
|
|
Ekarpena egin duen sozietateak zer nolako tributu eskubide, betebehar edo erantzukizuna izan eskualdatutako ondasun eta eskubideen ondorioz, eta ekonomia intereseko elkartzea eskubide, betebehar eta erantzukizun horietan subrogatuko da; horrez gain, sozietate ekarpen egileak bereganatuko
|
ditu
berak zituen onura fiskalei ekiteko edo onura horiek sendotzeko bete behar diren zama nahiz betekizunak.
|
|
|
adostasuna egintzaren baliozkotasunaren betekizuna da. Aitzitik, kontu hartzaileak aztertutako egintzen kontrako iritzia duenean, idatziz jarri behar
|
ditu
beraren eragozpenak, baldin eta, azterketa egin ostean, aztertutako egintza, agiri edo espedienteen edukiarekin edo formarekin ados ez badago. Horren inguruko azken erabakia Kontu hartzailetza Nagusiari dagokio, eragozpena kontu hartzaile eskuordeak egin duenean, edota Ministroen Kontseiluari, Kontu hartzailetza Nagusiak egin duenean.
|
|
|
Lege horien izaera juridikoari dagokionez, ituna zein hitzarmena lege arruntak ez ezik, itundutako legeak ere badira, hots, lege horiek aldatzeko, prozedura berezia behar da. Ildo bertsutik, alderdi guztien adostasuna behar beharrezkoa da ituna edo hitzarmena eraldatzeko, hau da, alderdietarik batek ezin
|
ditu
bere kabuz legeok aldarazi.
|
|
|
Tributu berean ere horrelakoak gerta daitezke. Zerga bakarra badirudi ere, Ondare Eskualdaketa eta Egintza Juridiko Dokumentatuen gaineko Zergak hiru figura biltzen
|
ditu
bere barne, hiru zerga egitate ezberdinak ukitzen baititu: Kostu bidezko Eskualdaketak, Sozietate Eragiketak eta Egintza Juridiko Dokumentatuak.
|
|
|
d) Alde objektiboari helduta, zerga bilketak tributuak hartzen
|
ditu
bere barruan, bai eta Zuzenbide publikoko gainerako sarrerak ere.
|
|
2009
|
|
|
Kontratuak inoren agindura egin daitezke, eta kasu horretan, endosu bidez eskualda daitezke; lagapen hartzaileak, eskubide guztiak eskuratzeaz gain, endosatzaileari dagozkion arrisku guztiak hartzen
|
ditu
bere gain.
|
|
|
Gordailuzainak gordailuaren arriskuak hartuko
|
ditu
bere gain, eta gordailuzainaren kontura geratuko dira gauzaren kalteak, beroriek ezinbestearen edo ezuste gaindiezinaren ondorioz gertatu direla frogatu ezean.
|
|
|
Kanbio letra ordaindu duen endosatzaileak zirriborratu ahal
|
ditu
bere endosua eta osteko endosatzaileenak.
|
|
|
Merkataritzako konpainiak, eragiketei hasiera eman baino lehen, eskritura publikoan agerrarazi behar
|
ditu
bere eraketa, itun eta baldintzak; eskritura hori Merkataritzako Erregistroan aurkeztuko da inskripziorako, 17 artikuluak xedatu bezala.
|
|
|
Abordatzea bi ontziei egotzi ahal zaienean, ontzi bakoitzak bere gain hartzen
|
ditu
berak izandako kalteak, eta biek erantzukizun solidarioa dute euren karguei eragindako kalte galeren gain.
|
|
2011
|
|
|
Mandatariak korrituak zor
|
ditu
bere erabileretara aplikatu izan dituen kopuruengatik, hori egin duen egunetik; eta mandatua amaitu eta gero zor dituen kopuruengatik ere bai, berandutza egoeran jarri den unetik.
|
|
|
Hori gorabehera, betebeharrak elkarrekiko prestazioak ezartzen dizkienean interesdunei, ulertuko da elkarren artean konpentsatzen direla baldintza betetzeke egon den bitartean sorturiko fruitu eta korrituak. Baldintza alde bakarrekoa bada, zordunak bereganatuko
|
ditu
berak jasotako fruitu eta korrituak, salbu eta baldintzaren izaeratik eta inguruabarretatik atera daitekeenean bestelakoa izan zela baldintza eratu zuenaren borondatea.
|
|
|
Aurreko bi artikuluetan jasotako egintzetatik edozein baimendu edo onetsi baino lehen, epaileak entzungo die Fiskaltzari eta tutoretzapekoari ere, hori hamabi urtekoa baino nagusiagoa bada edo epailearentzat horri entzutea egoki gertatzen bada; berebat, epaileak bilduko
|
ditu
berari eskatu zaizkion txostenak eta bere ustez komenigarri direnak.
|
|
|
Zuhaitz batzuen adarrak alboko landa, lorategi edo patioetara hedatzen badira, horien jabeak eskubidea du adarrok moztu daitezen erreklamatzeko, halakoak beraren lurrean zabaltzen diren neurrian. Alboko zuhaitzen sustraiak badira inoren lurrean zabaltzen direnak, lurraren jabeak bere kabuz moztu ahal
|
ditu
bere landaren barruan sartutako sustraiak.
|
|
|
Testamentuan hitzak zirriborratuta, zuzenduta edo lerro artean idatzita agertzen badira, testamentugileak hitzok salbatuko
|
ditu
bere sinadura jarriz.
|
|
|
Idazkun, erregistro eta paper pribatuek froga egiten dute horiek idatzi dituen pertsonaren aurka, haietan argi eta garbi agerrarazten diren gai guztietan; baina horietatik probetxua atera nahi duenak onartu behar
|
ditu
berarentzat kaltegarri diren zatietan ere bai.
|
|
|
Edukitzaile gaitzustedunak ordaindu behar
|
ditu
berak jasotako fruituak eta edukitzaile legitimoak jaso ahal izango zituzkeenak; eta beraren eskubidea izango da, bakar bakarrik, gauza artatzeko nahitaez egin behar izan dituen gastuak berreskuratzea. Edukitzaile gaitzustedunari ez zaizkio ordainduko luxuzko eta atsegin hutsezko hobekuntzetan egindako gastuak; baina edukitzaile horrek berarekin eraman ahal izango ditu gastuak zein objektutan inbertitu eta objektu horiek, baldin eta gauzari ez bazaio narraidurarik egiten, eta edukitzaile legitimoak hobesten ez badu objektu horiekin geratzea, edukitza eskuratzeko unean objektuok zuten balioa ordainduz.
|
|
|
Transakzioak ez
|
ditu
bere barruan hartzen kontratuan bertan zehatz adierazitako objektuak, eta, kontratuaren hitzek nahitaez erakartzen dutenaren arabera, horretan sartuta daudela ulertu behar direnak baino.
|
|
|
Bahiak korrituak sortzen baditu, hartzekodunak konpentsatuko
|
ditu
berak jasotzen dituenak berari zor zaizkionekin; eta hartzekodunari korriturik zor ez bazaio, edo zuzenbidearen arabera zor direnak gainditzen diren neurrian, hartzekodunak kapitalari egotziko dizkio halakoak.
|
|
2012
|
|
|
3) Manu penal zabalenak edo konplexuenak baitaratuko
|
ditu
bere baitan irentsitako arau hausteak zigortzen dituzten manuak.
|