2017
|
|
Ukitzen eta zenbatzen dituenean (buruz daki zein ordenetan dauden) pozarren jartzen da, begiak zabalik ikusten zituenean bezainbeste. Hiri txiki honetako inori ez lioke gure aitak bere altxorrak erakutsiko, ez baiteritze aski duin ikusten horretarako... eta horren sutsuki maite
|
ditu
bere laminak ezen bihotza hautsiko litzaioke jakingo balu dagoeneko desagertuak direla bere eskuetatik. Dresdeneko grabatuen bildumako zuzendari zaharra hil zenetik, eta igaro dira urte batzuk ordudanik, zu zara bere bilduma ikusteko ohorea duen lehena...
|
|
Lehenengoan dagoen espiritua, berriz, Estatu egoskorrarena, bigarrenean. Baina ez, Hipoteka Legearen aldaketa egingo du Espainiako Gobernuak eta Elizak
|
ditu
bere izenean jarri, ez lehen bezain erraz bederen, eliza, ermita, parrokia, etxe eta lurrak... baina orain arte jarriak dituenak barkatu egingo zaizkio! Amnistia eta askatasuna.
|
|
Amak begiak altxatu
|
ditu
bere koadernotxotik eta niri begiratu dit. Bere begi berdeak nireak bezalakoak dira, baina bereak ez dute bizitzarren distirarik.
|
|
Eta desafio horri heldu nahi izan dio Juan Garziak bere itzulpenean: jatorrizkoan hitz neurtuetan dauden pasarteak hitz neurtuetan eman
|
ditu
berak, eta errima erabili du, gainera, autoreak errima erabili duen kasuetan ere. Horretarako, jakina, euskal tradizioko neurri eta moduez baliatu da, eta ingeleseko 10 silabako bertso lerroen ordez 15 silabakoak edota 18koak erabili ditu.
|
|
Baserritarrak pozik egongo dira: elurrak, urtzen denean, ortuetako izaki eta landare txarrak eramaten
|
ditu
bere bidean. Gauez bota du elurra, baina ez dit ametsik eragotzi; isilik erori da, mara mara.
|
|
Nescit homo finem suum, sed sicut pisces capiuntur hamo, et aves laqueo comprehenduntur, sic capiuntur homines tempore malo (Koh 9:12). Ez daki gizonak bere amaieraren berririk, baina nola amuak atzematen baititu arrainak, eta hegaztiak segadak, hala gizonak ere atzematen
|
ditu
bere heriotzak.
|
|
Legis difficultatibus laborantes, et peccatis saeculi oneratos ad se vocat (san Hilario Poitiers-ekoa, Commentarius in Matthaeum, 11 k., 13). Lege Zaharreko zeremoniez trabailaturik eta bekatuzko egitekoez kargaturik daudenak deitzen
|
ditu
beregana. Eta haiei esaten die, legez aldaturik, lege zahar hura utzirik eta bekatuen karga ere beregandik egotzirik, har dezatela beste karga molde bat, uztarri leunago bat, zein baita Lege Berria, Ebanjelio santua, eta, haren arauaz bizitzen direla, ikusiko dutela zein aisia handian ipiniko dituzten bere buruak, zein kontent eta bere gogara biziko diren, eta zein plazent, aisit eta erraz irudituko zaien Jainkoa zerbitzatzea eta, haren lege santuaren uztarriari errendaturik, agindu santuen bidean ibiltzea.
|
|
Zeren amorantea eginez gero, harengana egozten du bere gogoa, harekin gastatzen
|
ditu
bere ondasunak; handik aurrera, bere emazteari eta harengandik izan dituen haurrei gibela ematen die.
|
|
Halatan, Deabruak ere orduan egiten
|
ditu
bere kolpeak, orduan betetzen ditu bere zakuak. Zeren nola ohoinak desiratzen baitu gau iluna eta haizetsua ebasteko, otsoak denbora gaitza, euritsua eta ihurtzuritsua artaldeari oldartzeko, eta arrantzaleak ur uherra arraina atzemateko, hala Deabruak ere, ohoin finak, otso goseak eta arrantzale jakintsuak bezala, bilatzen ditu eta bere gaiztakeriak egiteko zelataturik edukitzen ditu koleraren, haserrearen eta diferentzien ilunpeak, tormentak, uherdurak eta okasioak.
|
|
Halatan, Deabruak ere orduan egiten ditu bere kolpeak, orduan betetzen
|
ditu
bere zakuak. Zeren nola ohoinak desiratzen baitu gau iluna eta haizetsua ebasteko, otsoak denbora gaitza, euritsua eta ihurtzuritsua artaldeari oldartzeko, eta arrantzaleak ur uherra arraina atzemateko, hala Deabruak ere, ohoin finak, otso goseak eta arrantzale jakintsuak bezala, bilatzen ditu eta bere gaiztakeriak egiteko zelataturik edukitzen ditu koleraren, haserrearen eta diferentzien ilunpeak, tormentak, uherdurak eta okasioak.
|
|
Eta hala, orain ordaintze hartaz, Jainkoaren pasio santuaz aprobetxatzen denak erremediatzen eta ordaintzen
|
ditu
bere bekatuak, zeren baldin bekatuak merezi badu gaztigu infinitua, halaber egiten duen ordainketa ere zein baita pasio santuaren meritua eta balioa infinitu baita.
|
|
Ala, besterik gabe, gauero, oheratu orduko, koloreetako koadroak margotuko
|
ditu
bere aurpegian.
|
|
Klubari bultzada emateko asmoz heldu dio arraunari berriro ere. Bateletan lehiatu da, eta dominak lortu
|
ditu
bere taldekideekin, Gipuzkoako ligan eta txapelketan.
|
2018
|
|
Zein da haren ospearen arrazoia? Idazle bikaina dela esan beharrik ez dago, eta hainbat sari ere jaso
|
ditu
bere lanagatik. Orain arte poesia eta narratiba landu ditu batik bat; hogei lanetik gora argitaratu ditu, besteak beste, The Lone Ranger and Tonto Fistfight in Heaven (1994), The Toughest Indian in the World (2000), Ten Little Indians (2003) narrazio bildumak eta Reservation Blues (1994) eta Indian Killer (1996) nobelak.
|
|
Gizatasuna murrizten duten paisaia eta sistema politiko lazgarrietan kokatzen
|
ditu
bere pertsonaiak John Maxwell Coetzeek. ' The Childhood of Jesus' nobela kaleratu du orain.
|
|
Hori da, izatez, Patxi Saez Beloki soziolinguistak eta Euskaltzaindiaren Sustapen batzordekideak proposatzen diguna, bera, zorriak barik, elefantea egoki ikusteko betaurrekoen bila baitabil, han eta hemen galdezka. Galdeketa horretan, Patxi Saez Belokik euskararen inguruko hainbat aditu, ekintzaile eta euskaltzale bildu
|
ditu
bere inguruan eta horietako bakoitzari bere iritzia eskatu, euskararen etorkizuna dela-eta.
|
|
(Kristalezko horman argia piztuko da berriro ere, Julenek bere Egunerokoa idatz dezan. Hatzei eragiten dien heinean testua pantailan agertuko da; hala ere, ozen esango
|
ditu
bere hitzok, izan ere, dena telefonozko mezuen antzera idatzita egongo da,) Martxoarn 3a, astarta.
|
|
Andereak alde ktonikoa ere baduela ezin da ukatu, bere zuloaren atetan agertzen da; baina goi mendietan dauzka zuloak, zeruari ahalik eta hurbilen eta, laminek ez bezala, airean betetzen
|
ditu
bere funtzio ospetsuenak: Eskoriatzan esaten dute zeruan (paradisuan) eta lurrean onartu ez zutelako, airean edo goi mendietako zuloetan dabilela.
|
|
Funtsean bizitza errealean ere horrela izaten da: sortu berria eta hila urez ikuzi ohi dira, eta maiz pertsona berak, emakume batek, hartzen
|
ditu
bere gain bi eginkizunak (Verdier, 1979: 140).
|
|
88 eta 59) eta oso laburtua azalduko dut. Protagonista deabruaren etxera joan da mutil, eta nagusi horren agindu gauzatu ezinak bete behar
|
ditu
bere burua salbatzeko; zorionez, deabruaren alaba maitemindu da mutilarekin, betebeharretan lagundu du eta harekin ezkondu; deabru ogroa erasoan joan zaie atzetik, biok hil nahiz, baina gazteek ihes egiten lortzen dute, anderearen magiari esker. Kondaira honetako neska izugarri ahaltsua da, aita bera baino azkarragoa, eta ezkontzea ere haren ekimena da.
|
|
Mitologia herrikoiak arimaren salbazioaren ardura eta infernuaren beldurra horrela erabili izanak kristianismoaren eta paganismoaren arteko sinkretismoari begiratzera eramaten gaitu, nola biak uztarturik ibili diren luzez eta, bereziki, nola paganismoak bere printzipioei atxikirik iraun duen: beste erligioari elementuak eta pertsonaiak mailegatzearren, haietan moldaketak egin
|
ditu
bere eskema propioetan sarrarazteko. Uraren sinbologiatik urruntzen gara, baina maileguen erabilpen antzekoa nabari dugu gorago, Ama Birgina lamina itxuran aurkitu dugunean ur bazterrean.
|
|
Harpeko Saindian egiten diren erritu eta eskaintzen antzekoak beste leku askotan ere aurkitzen dira, hasteko Euskal Herriko eta Gaskoniako iturri andana batean. Holako ohiturak biziki zaharrak dira eta ez sobera aldatuak, jadanik Tours-eko Gregorioak deskribatu
|
ditu
bere garaian (VI. mendean): aintzira bati oihalak, jantziak eta jatekoak eskaintzen zizkioten, euria eginarazteko (Eliade, 1975:
|
|
Ehun bat metrora, eskale bakarti bat dago, zubiaren azpian etxea egin duena: hortxe
|
ditu
bere fardelak, koltxoia, altzari zaharrak. Hortxe ditu arropak eskegita.
|
2019
|
|
Arnasa falta zaiola heldu da leporaino. Besoak belaunetan bermatu eta segundo batzuk behar izan
|
ditu
bere onera itzultzeko. Behera begiratu du eta hor ikusi anorak urdinekoa igotzen, amore eman gabe.
|
|
Lehenagokoa da euskara euskalduna baino. Euskarak atxikitzen
|
ditu
bere baitan euskaldunen gogoetak, nahiak, penak eta desirak. Euskarak moldatzen gaitu une oroz.
|
|
Arestian aipatutako Europako emakumezkoen mendiko bi txapelketez gain, Espainiako Mendiko txapelketa eta kopa ere irabazi ditu, emakumezkoen Espainiako Rally txapelketa eta beste asko. Garaipen eta traba ugari izan
|
ditu
bere kirol ibilbidean; larrienetarikoa, korritzeko lizentzia kendu ziotenean, lasterketa baten ondoren egindako adierazpenengatik. " Hondarribian izan zen.
|
|
Ez bizitza, izan ere, bizitza ere bada, bizitzaz honatago dagoen eta haratago ere zabaltzen den bizitza baita. Labur esanda, bizitzak dena eta ez dena hartzen
|
ditu
bere baitan.
|
|
682 Batek ideia oso argi bat daukanean ez
|
ditu
bere baieztapenak besterik ikusten nonahi, baina ideia hori bera baztertzen duenean bere ezeztapenak dira edonon ikusten dituenak.
|
|
Elkarte honek bi zutabe nagusi ditu, bata Seguran eta bestea Urruñan, baina, bi zutabe nagusi horiez gain, aspaldi onartu eta erakarri
|
ditu
bere baitara zazpi euskal herrietako senideak, baita diasporakoak ere; eta gaur, Iparra Hegoa euskal nazioaren ezinbesteko erreferentzia bilakatu zaigu. Enbor sendo ederretik ardaxka mardulak sortu dira:
|
|
Haren mihisetan kolore bizi biziak eta argi distiratsuak nahasten dira kontraste ikaragarriak sortzen eta halaber, tindurei konposizio dinamiko bat emanez. Euskal paisaia du gogoan beti, euskal paisaiak, berarengan sortzen duen zirrara; eta barne zirrara horri jarraituz burutzen
|
ditu
bere margolanak. Soubeletek maisuki idurikatzen ditu euskal paisaietako soroen berdetasuna, euskal zeruaren urdintasuna, gure lurraren gorritasuna...
|
|
Arestian azaldu dudan bezala, euskal paisaia konstante bat da Soubeleten mihisetan, Baztango belar soro zabal berde eder argitsuak, euskal etxe zuriak, teilatu gorriak, Lapurdiko kostaldeko portuak... horixe baitarama bere baitan, horixe baita bere euskal arimak beti berekin daraman ekipajea. Euskal nortasuna odolean darama, bihotzaren bazterrik sakonenetan... eta euskal paisaiaz egiten duen abstrakzioan oinarriturik burutzen
|
ditu
bere margolanak. Soubeletek errotik maite du Euskal Herria, errotik maite du euskal paisaia eta horixe da bere inspirazio iturri amaigabea.
|
|
Ura sendatzeko, ura itotzeko. Biak
|
ditu
bere baitan, mito guztiek bezala.
|
|
Zehaztasun handiz deskribatzen
|
ditu
bere bizipenak. " Niretzat, soinu orok du kolore bat, forma bat eta mugimendu bat.
|
|
Eta, hala ere, poliki poliki, argi bat aurkitzen du kartzelazain gorrotatuaren begien barren barrenean, erregua eta maitasuna islaturik irakur daitezkeen distira bat. Gutxiago sentitzen du hanka zapaltzailea, gutxiago sentitzen
|
ditu
bere kartzelako kateak... Gorrotatzeari uzten dio, haren iraunkortasunak hunkitu egiten du, eskua luzatzen dio...
|
|
Orain eskuetan itsatsirik sentitzen
|
ditu
bere ezkutuko krimenak. Gizon bihoztsu matxinatuek itsusten diote bere asmo gaiztoa.
|
2020
|
|
Askotan, aipaturiko ikuspegi historikoak ustezko belaunaldiak hartu izan
|
ditu
bere jarioaren neurritzat.
|
|
Euskal Idazleen Elkarteak ez
|
ditu
bere baitan idazle soilak biltzen, euskal idazleak baizik. Hau da, hastapenetako elkartze saiakeretatik hasita, euskaraz idazten dutenen kezkei nahiz beharrei erantzun nahi izan die EIEk.
|
|
Bertsolaria eta ilustratua dugu era bertsuan. Herentzia eta disidentzia biltzen
|
ditu
bere baitan, bere adierazpidea guztiz tradizionala bada ere. Bere hitzak lau haizetara zabalduz doaz.
|
|
Halere, orduak eta egunak igaro
|
ditu
bere ordenagailuan. Maizegi onartu ditu lan eskasak, gaizki ordaindutakoak, erretzeko modukoak asmatu ditu, behartuta betiere, baina inoiz ez dira egiten duena baino gehiago izango idazten jarraitu ahal izateko.
|
|
Dada hitza bera frantsesa dugu eta" jostailua" besterik ez du adierazi nahi. Ildo horretatik, dada arteak testuingurutik at ezartzen
|
ditu
bere ekoizpenak, kasualitatearekin jolasean betiere. Gizarte burokratikoaren eta moderniaren modaren aurrean dadaismoak objektu hutsak eskainiko ditu, bere baitan gogamenetik kanpo egon daitekeen mundu oso bati begiratu ahal izateko bidea emanez (M. Duchampen Roue de bicyclette n bezala, 1913).
|
|
Honezkero, aipatu bide ustelak ekarri
|
ditu
bere ondorioak, eta hori saihesteko, orain ohiko bihurtu da, esaterako, alderdiek beren baitan, bakoitzaren barne aginte egituretatik haratago, afiliazio osoari galdetzea hautetsiei buruz, balizko paktuez eta abar...
|
|
Inperialismoak egoera zilegitzeko balizko demokrazia erabiltzen badu ere, ezin
|
ditu
bere hutsuneak agerian utzi, ezta bere aurka agertu ohi diren salaketak zabaltzea onartu ere. Horregatik kontrolatu behar ditu kontakizuna, literatura eta historia, hedabideak eta heziketa, injustiziari aurre egitea posiblea izateaz gain, uste baino jarrera zabalagoa dela ezkutarazteko, hain zuzen.
|
|
Alde batetik, Valentziako Unibertsitateko adiskideak gonbidaturik, katalanerazko Premis Octubre literatur sarietako ekitaldietan parte hartzea egokitu berri zitzaidan, Turia ibai sasilehor berpiztuaren hegietan. Aipatu Octubre sariak katalan herri guztiak hartzen
|
ditu
bere baitan, ez bakarrik Catalunya izenarekin ezagutu ohi den espainiar autonomia. El Temps aldizkari valentziarrari esker katalan lurraldeen artean informazio, gogoeta eta literaturaz aparte mota guztietako loturak lantzen dira, banaketa administratibo postfrankistaren gainetik.
|
|
Berak, bitartean, atzamar puntak igurtzi ditu bata bestearekin, eta konturatu da ez duela hatz markarik, azala berdindu zaiola, lehen zituen arrasto finak ez dituela aurkitzen, bera ez dela egurraren modukoa, ez duela identitate markarik. ...ekuan, sustraiak ebaki dizkiotelako, etxetik urrutiegi dagoelako eta argi dauka bidaia luzeegiaren ondorioz gertatu zaiola, balea baten tamainako barku hartan sartu ziren guztiei berdin pasatuko zitzaiela... baina, bat batean, eztul hots ezagun bat entzun du, errepikatu da, berriz ere entzun du, belarrietara heldu zaizkio talka eta talka, itsasoa handi dagoenean olatuek egiten duten antzera, uxatu
|
ditu
bere atzamarren gaineko kezka inuzenteak eta Carmenen aurpegia topatzeko altxatu du burua. Badaki ahizparen eztula dela, ezin da beste inorena izan gau gehiegitan izan duelako lagun.
|
|
Baina nahiago izaten dugu hitz egiten ibiltzea gure misioa deitzen dugun horretaz. Erreformak hamaika kazeta
|
ditu
bere alde lanean, baina gizon bat bera ere ez. Nire lagun estimatua eta Estatuaren ordezkaria, Kontseilu Ganbaran giza eskubideen arazoa konpondu nahian jo eta su dabilena, Karolinako espetxeekin mehatxatu beharrean, Massachusettsen preso balitz, hau da, bere senideari esklabotzaren bekatua leporatzeko horren prestu dabilen Estatu honetan bertan nahiz eta egun abegikortasunaren aurkako ekintza bat baino ez duen ikusten haren kontra Legebiltzarrak ez lioke gaiari erabat muzin egingo hurrengo neguan.
|
|
" Bai, Meunier jauna. Ezkonduta dago, eta oso maite
|
ditu
bere emaztea eta semetxo bakarra"... Eta farre egiten zuen berriz Elsa' k, Pierre' ren barruan argi eta garbi dana irakurririk.
|
|
Hiru ehiztarien eskutan utzi dut nire alaba. Hiru ehiztari horiek koronelak bidali
|
ditu
bere seme alabak salbatzera. Ez daude hain urruti ere.
|
2021
|
|
Barre egin dugu. Nigan iltzatu
|
ditu
bere begi irriberak, tinko. (Husni an Najjar etorri zait gogora.) Biok, Jainkoak daki zergatik, une bera bizitzen ari gara.
|
|
nire herriak berrehun mila pauso
|
ditu
bere esperantzarik onenean
|
|
Guztiak biltzen
|
ditu
bere espirituan.
|
|
Herriak harengana itzultzen
|
ditu
bere begiak,
|
|
senitartekoak ezagutzen
|
ditu
bere senitartekoen
|
|
herriak ezagutzen
|
ditu
bere herriaren
|
|
estatuak ezagutzen
|
ditu
bere estatuaren
|
|
Eta umetan aro onagaz biotzaren erdian ipinten dan azia, erne oi da ondo, azi oi da ereti onetan, eta fruitu edo alort ugariak emon oi
|
ditu
bere garaian.
|
2022
|
|
Oraindik orain, brexitak Cameron eraman du errekara. Gaurko honek ere ekarriko
|
ditu
bere ondorioak Kolonbian, ekarriko dituenez.
|
|
Ipar haizea dantzari dabil. Azken aldiz hondartzaraino zuzendu
|
ditu
bere pausoak, Eneko azkenekoz ikusi zuen lekura. Eskuan daraman lore sorta kontu handiz utzi du hondar gainean, haizeaz babesteko egin duen harrizko zirkuluaren erdian.
|
|
Moilara iristean, ordea, aurpegi serioak ikusi
|
ditu
bere laguntzaileen artean. Manu izan da erdi lasterka berarengana iritsi dena; arazoak dituzte:
|
|
Ikusten duzunaren interpretazioa itxuraldatzen da eta, jada, ez da lehiaz koordinazioaz baizik: basoak koordinatzen
|
ditu
bere elementuak gradiente energetikoa azkar murrizteko (termodinamikaren bigarren legea betez, eta agian, laugarrena ere), koordinatzen da baliabideak efizienteki atzemateko, berziklatzeko eta Gaiaren beste kokagune batzutara bidaltzeko, lurrak, oxigenoa... osatuz. Han dauden soilgunea eta kimuak ikusiko zenituzke ekaitzak utzitako orbanaren sendagaia bezala, eta eroritako zuhaitza berziklatze prozesuan dagoen zelula hila bezala.
|
|
Haatik, erantzun posibleen artean hau da adimen gutxienekoa eta eskasenekoa, eta ez
|
ditu
bere alde ikusi ditugun termodinamikaren legeak.
|
|
Zaldunok, zuen zaldia aukeratu baino lehen kondearen administrariak, Albar Antsotezek aukeratuko
|
ditu
bere zaldiak, bostena. Gero niri tokatuko zait.
|
|
Josafatez oroitzen zen Senpelar Azken Judizioa aipatzerakoan; eta Etxahun" Ahaire deliziuz huntan" kantorean. Hil hurren denak hitz hauekin agurtu ohi
|
ditu
bere lagunak: " Adios, Josefatako zelaira arte" (Azkue 1959:
|
|
326). Melusinak bere baitan biltzen ditu hargin tikien motiboa eta emazte harri ekarlearena, ahozko tradizioan berak baititu garraioa eta hargin lana egiten; Erdi Aroko nobelan, aldiz, langile parrasta
|
ditu
bere manupean, inork ez daki nondik etorriak (Dontenville 1998: 217).
|
|
Goragoko deskripzioetan aipatzen ez den arren, Basajaunak neskak bahitzen
|
ditu
bere leizera Orozkoko jentilen antzera (ikus" Azkena"). Hortaz piriniotar tradizioko hartz bahitzailearekin nahasten da, hainbesteraino non bahituaren eta Basajaunaren haurra" Harzko" edo" Haxko" deitzen baita.
|
|
Beauvais-eko Vincent-ek 1250 inguruan argitaratu zuen kondaira berdintsua, segur aski Saintonge ekoa (Akitania). Eta Ingalaterrako gortean bizi zen Walter Map ek" Henno Hortz Handiaren emaztearen istorioa" jaso zuen De Nugis curialium liburuan(); ez
|
ditu
bere iturriak salatzen, baina ezagutzen zituen Elizako aitak, latindar klasikoak eta ahozko tradizioa.
|
|
Familiariek beren jabeak legez, Anbotoko Andereak bidai miragarrietan eramaten
|
ditu
bere lagunak edo semea:
|
|
Antza denez, trikuak gauzaleak dira, eta iluntzen duenean ateratzen omen dira janari bila. Besteak beste, honako animaliatxo hauek
|
ditu
bere menu barruan: barraskiloak, bareak, intsektuak, harrak, txoriak, sugeak eta abar.
|
2023
|
|
Hain ederra izan da eguna... Ilunabarreko zirimiriak lurreko usain guztiak berriro lotzen
|
ditu
bere bizipenez.
|
|
Haren gorpua buruz behera eta besteen gainean bota zuten. Besteak ukitzen
|
ditu
bere ile urdinduarekin. Denbora pasa ahala, ilea luzatu zaio eta jainko guztiak bildu ditu armiarma sare maitekorrean.
|
|
1968an Milanera joan zen Adelphi Edizioni argitaletxearentzat lan egitera, eta Roberto Calasso idazle eta editorearekin ezkondu zen. Argitaletxe horrek argitaratu
|
ditu
bere lan guztiak Italian.
|
|
Arrazoi. Aurreiritzi dezente
|
ditu
berari buruz, batez ere Iratiren mutil lagunaren kuadrillakoa delako eta horrek gauza asko baldintzatzen ditu pertsona bat ikustean. Horrexegatik Izarorekin ez zuen horrelako ezer sentitu berarentzat horma zuri bat baitzen.
|