|
2007
|
|
|
HEA mugimenduak 1970eko hamarkadan
|
ditu
bere sustraiak. Garai hartan, Hegoaldean bezala, euskal kultura eta euskararen aldeko interes bizia zabalduz joan zen jendarte osoan.
|
|
|
hizketa ekintzak hizkuntzaren jardueretan gauzatzen dira. Hizkuntzaren erabiltzaileak, gizarte eragilea, gaitasun orokor eta komunikazio gaitasunak biltzen
|
ditu
bere baitan. Egin beharreko atazak egiteko bere hizkuntz jarduerak testuinguru batean gertatzen dira gai edo arlo batzuen inguruko testuak (ahozkoak zein idatzizkoak) ekoiztuz.
|
|
|
Urteak igaro ahala, eta nik, data mugarri legez, 1970eko urteetako hamarkada ipiniko nuke mugarri gisa ondokoa esateko: urte horietatik atzera euskal gizarteak, mundu zabaleko jazokizunarekin bat, aldatu
|
ditu
bere ezaugarri nagusiak, eta une honetan gizarte hiritar baten eitea dauka.
|
|
|
• Funtzio erreferentziala: pertsona orok
|
ditu
bere erreferentzi propioak (gurasoak, lagunartea, lankideak,...) eta horiekin batera bizi den komunitatearentzat komunak diren beste erreferente
|
|
2008
|
|
|
ZTC eraikitzeko erabilitako tresna da. Corpus orekatu bat egiteko urrats guztiak hartzen
|
ditu
bere baitan (inbentarioa, laginketa, bihurketa eta egitura etiketatzea) eta etiketatze linguistikoko tresnak ere bertan integratzen dira (nahiz eta aparteko aplikazioak izan).
|
|
|
Gizarte moderno eta aurreratuetan, gizakia eta gizartea informatzen eta formatzen laguntzeaz gain, hedabideak entretenimendu lerro erakargarriak sustatu behar
|
ditu
bere kide eta erkidegoentzat.
|
|
|
Administrazioak hautatzen dituen enpresaburu edo profesionalei bakarrik eginen zaie gonbita eskaintza aurkezteko. Prozedura negoziatua. Administrazioak kontratuaren baldintzak kontsultatzen eta negoziatzen
|
ditu
berak hautatutako enpresaburu batekin edo gehiagorekin, eta nahi duen eskaintza aukeratzen du, modu arrazoituan.
|
|
2009
|
|
|
Dekretuaren norainokoa, nahita, mugatua da; izan ere, kontsumo harreman jakin batzuk soilik hartzen
|
ditu
bere eraginpean. Honela, Dekretutik at geratu dira kontsumo arloko beste hainbat harreman, gehienbat merkataritza txikian eta mikroenpresetan biltzen direnak izanik.
|
|
|
Gizartearen itxaropenak asebetetzea eta ahal bada gainditzea, horra hor gizartearekiko erantzukizunez jokatzea. Eta hizkuntzen alorrean berdin, gizarteak modu askotan adierazten
|
ditu
bere gurariak eta horiek gauza daitezen laguntzea dagokio Kutxari, bai iristen zaizkion ekimeneni sostengu emanez eta bereziki bere zerbitzuak gurari horien arabera eskainiz.
|
|
|
Gizartearen itxaropenak asebetetzea eta ahal bada gainditzea, horra hor gizartearekiko erantzukizunez jokatzea. Eta hizkuntzen alorrean berdin, gizarteak modu askotan adierazten
|
ditu
bere gurariak eta horiek gauza daitezen laguntzea dagokio Kutxari, bai iristen zaizkion ekimeneni sostengu emanez eta bereziki bere zerbitzuak gurari horien arabera eskainiz.
|
|
|
Esku artean duzun BAT aldizkariaren ale honek, soziolinguistikan interesa duenarentzat begi bistan izan beharreko artikulu mamitsuak biltzen
|
ditu
bere baitan. Alde batetik," Zein hizkuntza hitz egiten du komunikazio gizarteak?" ikastaroan landutakoen berri ematen da.
|
|
|
Adibide bat estatu nazioa dugu. Estatu nazioak bide ugari
|
ditu
bere mendeko jendartea talde gisa eratu eta nortasun kolektiboa eraikitzeko: legea (denei nortasun agiria ezarriz), gerra (jendartean elkartasun eta beste nazioekiko aurkakotasun sentimenduak sortuz), komunikabideen sistema, eta abar.
|
|
|
4 Gandiagak berak" bizigura"," bizi-nahi" eta batez ere" joran" hitzak erabailiko
|
ditu
bere bere bizitzako aseezinaren sentimendua eta oinazea adierazteko.
|
|
|
kalitatea, ingurumena eta lan arriskuen prebentzioa. Sistema honen irismenak Makina Erreminta Arloko Heziketa Teknikorako Fundazioak (FFTMH) Euskal Herrian garatzen dituen jarduerak hartzen
|
ditu
bere baitan, hau da, ez dira kontuan izango nazioartean garatzen dituenak.
|
|
|
• Euspen: prozesu giltzarriak behar bezala gara daitezen lagungarriak diren gainontzekoak biltzen
|
ditu
bere baitan, hala nola, administrazio orokorra, hizkuntzen kudeaketa, mantentze lanak, kalitate sistema, informazioaren teknologiak...
|
|
2010
|
|
|
Testuinguru horretan, Pompeu Fabra Unibertsitateak, 1990ean Bartzelonan gobernuaren funtsekin sortutako unibertsitateak, mantendu egin nahi
|
ditu
bere ezaugarri izan diren eta diren bikaintasuna eta zerbitzu ematea irakaskuntzaeta ikerketa jardueran. Helburu hori lortu nahi du munduarekiko eta nazioarteko komunitatearekiko irekitasunaren ikuspegitik, baina leial izan nahi du unibertsitatea bera sortu zuen eta sustatzen duen gizartearekiko.
|
|
|
" Erosi, eros daiteke ingelesez Alemanian edo Txinan; baina saltzeko oso komenigarria da Alemanian alemanera jakitea eta Txinan, txinera". Arau honen arabera, enpresa globalizatu orok langile elebidunak edo eleaniztunak
|
ditu
bere helburuak erdiesteko, eta langile horiek modu planifikatuan kokatu ditu egituraren gune estrategikoetan. Dena den, erakundeen barneko bezeroak (bertakoa) konpainiarekiko atxikimenduan —eta, beraz, motibazioan— eragin handia izango du goi zuzendaritzak bere hizkuntzarekiko duen jarrerak.
|
|
2011
|
|
|
Honek aldaketa eta gatazka bortitzak eragingo dizkio gazteari. Behar berriak eta bizipen berriak izango
|
ditu
bere inguruarekin eta horrek bere bizitzako gauza askoren birplanteamendua ekarriko du, tartean ordura arte besteekin komunikatzeko erabili duen hizkuntzarena ere bai. Gatazka horretan helduek eskaintzen dioten mundu ikuskeraren kontra arituko da bere nortasuna erakutsi nahian, baina aldi berean helduen mundutik eta gainontzeko gazteengandik hartuko ditu ereduak ere.
|
|
|
Eta horrela, aipatu helburuei fin asko erantzun dio Mikel Zalbidek. BAT aldizkariak, beste aldizkari berezitu askoren antzera, hainbat egileren ekarpenekin osatu izan
|
ditu
bere zenbaki monografikoak, euren ikerketa zientifikoan oinarritutakoak, garapen teorikoko planteamenduetan edota ekimen praktikoetatik sortutako artikuluak bilduz.
|
|
|
Teoriatik tiraka ez dago dudarik: hemendik ehun urteko euskara, bizirik ateratzen bada, oraingoaren aski diferentea izango da eta, seguruenik, euskara mota bat baino gehiago izango
|
ditu
bere baitan. euskara mota asko edo, zehazkiago, euskara euskaratik erdal euskarara doan continuum batean kokatu ahal izango diren aldaera diskontinuoak. Amaiera aldean, aipatzen den" limited extent of formal vs. informal english stylistic variation" hori ere probetxuz analiza liteke gure artean gero eta presenteago dagoen euskara motx, uniformatu, gatz piper handirik gabearekin konparatzeko. oraingoz, ordea, besterik dugu eskuartean eta continuum kontuari, horregatik, ez diogu aurrez aurreko atentziorik eskainiko gaurkoan155.
|
|
|
Ez dago dudarik: hemendik ehun urteko euskara, bizirik ateratzen bada, oraingoaren aski diferentea izango da eta, seguruenik, euskara mota bat baino gehiago izango
|
ditu
bere baitan. Euskara mota asko edo, zehazkiago, euskaraeuskaratik erdal euskarara doan continuum batean kokatu ahal izango diren aldaera diskontinuoak.
|
|
|
(a) perspektiba soziozentrikoa du nagusiki: bere ekarpen intelektuala hizkuntza soziologian sartzen da bete betean, soziolinguistika bariazionala (perspektiba linguozentrikoa) bigarren plano batera eramanez94; (b) (katalan hizkuntzako herrialde historiko gehienetako adituak
|
ditu
bere baitan: kataluniako printzipatutik ezezik Valentziatik (Aracil, Ninyoles,...), Balear uhartetik eta Ipar kataluniatik (rosello tik) ere bilduak ditu kideak; (c) soziolinguistikazko ezagutza eta zientzia maila jasoa izan du hasieratik:
|
|
|
1996; hudson: 1992, 2002). deskripzio hutsean aldiz ez da geratzen zalbide eta bereziki aberatsak dira autoreak egiten dituen balorazioak eta kritikak eredu bakoitzari buruz. diglosiaren ibilbidea XIX. mendeko greziako egoera deskribatzean hasten da, zalbidek azken informazio iturriak erabiltzen
|
ditu
bere deskribapena egiteko, Mauro Fernandez-en 2005eko artikulua adibidez (Fernandez 1995, 2005). ondoren jatorrizko iturrietara jotzen du Fergusonen, Fishmanen, hudsonen eta soziolinguistika" kritikoaren" ikuspuntua adierazteko. Baina deskribapena egin ez ezik, zalbidek teoria bakoitzaren testuinguru epistemologikoa eta historikoa aipatzen saiatzen da eta kasu
|
|
2012
|
|
|
Fishmanek eten urratzeko maila honetan zentratzen
|
ditu
bere lanak maila honetan lan egiten ez badugu alferrik ari baikara.
|
|
|
Fishmanek etenurratzeko maila honetan zentratzen
|
ditu
bere lanak maila honetan lan egiten ez badugu alferrik ari baikara.
|
|
|
Alor edo teknika horiek guztiak –salmenta, marketinga, publizitatea, komunikazio korporatiboa, komunikazio politikoa... – gizarte psikologiaren baitako pertsuasioaren teoria zientifikoak biltzen
|
ditu
bere baitan, eta eremu horretan garatu dugu ikerketa. Behar beharrezkoa izan da, baita ere, ikergaiaren zernolakotasuna kontuan izanda, soziolinguistikaren eta psikolinguistikaren eremuetako ezagutzak ere aintzat hartzea.
|
|
|
Ondorio demografiko sakonak izan ohi ditu, askotan, urbanizazioak. Ordura arte baserri giroan bizi izandako populazioa (baserritar jendea) urbanizatzen denean (bizi izatera" kalera jaisten" denean), bizilekuz aldatze horrek ondorio nabarmenak izan ohi
|
ditu
bere bizimoduan. Bera ez bezalako jendearekin bizi behar izaten du handik aurrera:
|
|
|
Eskolak egiten duenaren osagarri eta indargarri izan behar du eskaintza horrek. Hor pasatzen ditu gazteak ordu asko eta asko, eta hor eratzen
|
ditu
bere harreman sareak. Horiek euskaraz eratzeak eta euskaraz indartzeak sekulako eragin biderkatzailea du.
|
|
2013
|
|
|
Nolanahi ere, esan daiteke gertaera horren arrazoia lan asko praktikatik ez teoriatikabiatuta izatea da, hau da, helburu aplikatua baino ez dute. Gainera, mundu akademikoak sarri mespretxatu, gaitzetsi edo albo batera utzi duelako ideia ere zabaldu da, eta horrek ba
|
ditu
bere ondorioak; egokia litzateke, akaso, euskalgintza praktikoaren eta lan teorikoa egiten dutenen arteko elkarlan handiagoa egitea, helburu mota biek aurrera egingo badute.
|
|
|
Zergatik? Batez ere, erabiltzen duen aldaera ez delako euskara batua; berak mendebaleko hizkeraren ezaugarriak eta lagun arteko hizkera integratu
|
ditu
bere hizkeran.
|
|
|
Adierazle horietako batzuk ez dira berriak, bai Soziolinguistika Klusterrak, bai Txillardegik eta beste hainbat adituk garatu eta erabilitakoak baitira. Beste adierazle batzuk, aldiz, EMUNek garatu
|
ditu
bere ardurapean dauden euskara planen beharrei erantzun ahal izateko.
|
|
2014
|
|
|
Ikerketa horrek pentsamendu sistemikoa oinarri hartu da eta ikergunea Zaldibarko herria izan da, sistema ireki ertain modura ulertuta. Sistema horrek, jakina, azpisistema anitz biltzen
|
ditu
bere barnean eta, aldi berean, bera ere sistema handiago anitzen parte da.
|
|
|
Atxutxiamaika aisialdi taldeak haur, guraso eta hezitzaileen euskararen erabileran duen eragina aztertuz – Maialen Arnedo burutzen
|
ditu
bere ekintza guztiak. Eskolak euskaraz ematen dira eta bertara joaten diren haur, nerabe eta gaztetxoek, oro har, euskaraz mintzo direla saioetan.
|
|
|
ipuinak, bertsoak, olerkiak eta mintzamen saioa. Egitasmo orokor horiez gain, ikastetxe bakoitzak ere antolatzen
|
ditu
bere aldetik hainbat gauza.
|
|
2015
|
|
|
Gorka Salcesek komunikabideak eta hedabideen kontsumoa hartu ditu hizpide; Naiara Berasategik eskolan jarri du begia eta egun dagoen aniztasun linguistiko kulturala kontuan izanik egin
|
ditu
bere ekarpenak motibazioa eta transmisio ereduak oinarri harturik; Jone Goirigolzarrik hiztun berrien bizipenak hartu ditu hizkuntza politikan eta soziolinguistikan oinarritutako begirada proposatzeko eta amaitzeko Ibon Manterolak hizkuntzen didaktikatik egin ditu proposamenak.
|
|
2016
|
|
|
" Hizkuntzen ahozko erabilera Aiako kalean eta leku publikoetan" izenburupean Jose Anjel Aldaik udalerri horretan egindako ikerketaren berri eman du. Ikerketaren biHitzaurre gisa – Belen Uranga tartez, egileak hizkuntzen ahozko erabilera zein den neurtu du, azaltzeko, zenbat egiten den euskaraz, gaztelaniaz, edota kode alternantzia zenbaterainoko indarra duen; aiarren harreman sareak, immigrazioak, aisialdiak, etxeko erabilerak eta transmisioaren azken neurketako datuak erkatu
|
ditu
bere irakurketa propioa egiteko.
|
|
|
Terminologia hori Lafont okzitaniarrari mailegatua dugu: okzitanoaren kasuan occitan hérité eta occitan reconstitué aipatzen
|
ditu
berak (Lafont, 1997: 97).
|
|
|
Lan hori egiteaz gain, nazioarteko bibliografia soziolinguistikoari buruz duen ezagutza erabiliz, arnasguneen garrantzia azpimarratzen du. Gune horiek bereziki lantzen
|
ditu
bere txostenean, egoera soziolinguistiko orokorraren adierazle kualitatiboa direlako. Labur bilduz, egoeraren deskribapen orokorra egin ondoren, teoria soziolinguistikoaren parametroen arabera osatu duen iritzia ematen du M. Zalbidek.
|
|
|
Habitusak disposizio iraunkor horien sistemakdira: subjektuak gizarte ingurua zertzen duten egiturak bere egiten
|
ditu
bere burua sortu ahala; bere gustu, ibilera, praktikak, gorpuzkerak, balioak... izango dira. Hitz batean:
|
|
2017
|
|
|
Gaur egun ituna indarrean duten estatuak kontuan hartuta, Gutunak Europako 79 eremu urriko hizkuntza hartzen
|
ditu
bere gain. Hala ere, errealitatean 203 hizkuntza talde babesten ditu, 79 hizkuntza horietako asko hainbat lurraldeetan hitz egiten direlako.
|
|
|
9 1980tik indarrean dagoen Tratatuen Zuzenbideari buruzko Vienako Konbentzioaren 27 artikuluari jarraiki: " Alde batek
|
ditu
bere barne zuzenbideko xedapenak arrazoitzat aipatu akordio bat ez betetzea justifikatzeko"
|
|
|
1 SARRERA azkenaldian asko hitz egiten da euskararen erabileraz, zenbait datu ere ematen dira horren inguruan, eta, are gehiago, jendeak ere izaten
|
ditu
bere inpresioak eta egiten ditu auto diagnostikoak: " ni euskaraz bizi naiz"," nik euskara gutxitan erabiltzen dut"... baina beti izaten dira intuizioz eginak, ez dakigu zehatz mehatz gure erabilera zenbatekoa den eta, horregatik, ikerketa honen abiapuntua oinarrizko galdera horri erantzuna emateko saiakera bat da:
|
|
2018
|
|
|
Indar deman ebatziko da orduan jokaera urratzaileak dirauen edo etsi behar duen. Aldiz, jokaera urratzaileak taldekideen oniritzia eta zilegitasuna eskuratzen dituenean, elkarlanak eman egiten
|
ditu
bere fruituak. Orduan, taldearen indar guztiak hizkuntza arau berria eraikitzera bideratzen dira, eta jokaera urratzaileak gidatu egiten du egoera berrirako ibilbidea.
|
|
2019
|
|
|
alde batetik oinordetutako euskararen indarra, neurri handi batez orain ere arnasguneetan bizirik dagoena; bestetik berreskuratutako (berriz aurkitutako) euskararen indarra. terminologia hori Lafont okzitaniarrari mailegatuta dago: occitan hérité eta occitan retrouvé aipatzen
|
ditu
berak, okzitaniako hizkuntzaren bilakaeraz ari delarik (Lafont 1997). historiaren (historia soziolinguistikoaren) inertzia dugu bataren oinarri; hizkuntza plangintzaren ondorioz lortuz doazen emaitza baikorrak ditugu bestearen oihartzun. historiaren inertzia hori, jakina, aldez aurreko glotopolitika baten (lehendikako plangintza saio soziolinguistiko jakinen) ondorio ere izan ohi da sarri. oso in... Berriz aurkitutako hizkuntza, aldiz, besterik da erabat:
|
|
|
Bourhis eta d.m. taylor ek Bizindar etnolinguistikoaren inguruan euren artikulu ospetsua argitaratu zutenetik(" towards a theory of Language in ethnic group relations", Language, Ethnicity and Intergroup Relations, 1977) munduko hizkuntzen egoera soziala aztertzeko bizindar etnolinguistikoarena erabiltzen den kontzeptu ohikoena da. Ibilbide luze eta egokitzapen asko dituen adiera horretan oinarritu
|
ditu
bere iragarpenak, esate baterako, uNeSCok, arriskupeko hizkuntzak identifikatzeko eta" galtzeko arriskuaren" araberako sailkapena egiteko. horren arabera, eta egileen artean iritziek ñabardurak izan ohi dituzten arren, munduko hizkuntzen erdia inguru galtzeko arriskuan dagoela onartu ohi da, nahiz eta, arrisku hori ez den kasu guztietan maila berekoa. aktibitate digitala aztertzen dute... euren azterketen arabera, esparru digitalean bizitzarik ez duten hizkuntzek diote aurre egin etorkizun hurbileko hizkuntzen arteko lehiari. eta, horrela, komunitateen bizindar linguistikoaren kontzeptutik hizkuntzen bizindar digitalera jauzi egin dute, etorkizunaren iragarle zorrotzagoa delakoan. esate baterako, andras kornairen ustetan, hizkuntza aniztasunaren etorkizuna oso kolokan dago kontuan izanda %5ak soilik egin duela jauzi mundu digitalera. hungariako ikertzaile horrek munduko hizkuntzen heriotza masiboaren aurrean gaudela baieztatzen du, bizindar linguistikoaren inguruko neurketarako ohiko metodoa eremu honetara egokituz.
|
|
|
Laburpena. euskararen aholku batzordeko ingurune digitalaren batzorde atalak hainbat zeregin hartu
|
ditu
bere gain azken urteetan, besteak beste, ingurune digitalean euskara sustatzeko egon litezkeen aukera eta arriskuei adi egotearena. Testuinguru honetan kokatu behar da 2016an argitaratutako" Euskarazko IKTak:
|
|
|
Euskararen Aholku Batzordeko Ingurune digitalaren Batzorde atalak hainbat zeregin hartu
|
ditu
bere gain azken urteetan, besteak beste, ingurune digitalean euskara sustatzeko egon litezkeen aukera eta arriskuei adi egotearena.
|
|
|
Zenbat espazio daude aisialdi espazioetan kultur aniztasuna praktikan jartzen dutenak modu sano batean? ezinbesteko eraginak
|
ditu
bere inguruan. Jendarte honetan beste bat izateko aukera da (Ozaita, 2012:
|
|
2020
|
|
|
Euskalgintza kontu sozialez arduratzen da besteak beste, eta horretarako giza taldeak baliatzen ditu, eta hiztunak
|
ditu
bere produktuen erosle potentzialak.
|
|
2021
|
|
|
Zer atzemanen du beraz 2021eko BAT aldizkariaren irakurleak? Hasteko, Battitu Coyosek eguneratu du duela 15 urte egindako argazkia; ahulezia eta indargune batzuk zerrendatzen
|
ditu
bere idazkian. Eguzki Urteaga, bere aldetik, goi mailako ikasketei interesatu zaie, euskarazko sailen eskaintzak dituen garapen bideak agerian emanez, besteak beste.
|
|
|
Pulunparen programazioak ikasturte hasieran
|
ditu
bere lehen bost saio nagusiak. Ondoren, ikasturte osoan zehar banaturik beste hiru saio burutzen ditu, zehazki, abenduan, martxoan eta ekainean.
|
|
|
Irakasle bakoitzak material ezberdinak erabili
|
ditu
bere saioa kudeatzeko, baina ez da sumatu aldaketarik aurreko grabazioarekiko, nahiz eta irakasle batzuek liburuaren ordez norberak prestatutako eskemak eta fitxak erabiltzen dituzten.
|
|
2022
|
|
|
Ildo horretan, EEL Ereduaren bitartez pausoak eman daitezke euskarazko ezagutza erabili eta garatuko duten pertsonen kudeaketan. Etorkizunean, euskal enpresetan barneratuta egongo den talentuak aukerak izango
|
ditu
bere gaitasun profesional zein sozialak biderkatzeko, bere ibilbide profesionalean euskaraz jarduteko; horrez gain, euskara lan munduan normalizatzeko egin dezakeen ekarpena ere biderkatuko du. Beraz, gaur egun, euskarazko gaitasunak barne biltzen dituen talentuaren definizioa behar dugu herri eta ekonomia modura, erakunde eta enpresetan barneratuta garatu dituzten gaitasun eta trebeziak erabat aplika ditzaten, baita euskararen ezagutzari eta erabilerari dagozkienak ere.
|
|
|
Autoktonoen kultur ekoizpena Lehen Nazioetako kulturen balorizazio ekonomikoan oinarritzen da, Quebeceko frantses kulturaren ereduaren antzekoa, non hizkuntzaren erabilerak funtsezko garrantzia hartzen baitu. Anishinabeg herriko Samian rap kantariak frantsesa eta anishinabemowin a erabiltzen
|
ditu
bere letretan, eta Quebeceko musika jaialdi batera gonbidatua izan ondoren, ahoz aho ibili zen bere izena. Parte ez hartzea erabaki zuen, bere emanaldian derrigorrezko frantsesezko kuota bat behar zuela jakin ondoren; bere errepertorio ezagunean jatorrizko hizkuntzak duen garrantzia berretsi zuen horrela (Cantin 2022).
|
|
2023
|
|
|
• Aurreko azterketako ezaugarri guztiak landu
|
ditu
bere araudian
|
|
|
Badago batzuetan gauza gehiegi lortu nahi izateko joera, eta horrek frustrazio eta ezin iritsiak ekartzen ditu. Ekimen bakoitzak izan behar
|
ditu
bere mugak eta" joko arau" horien barnean aritu. Euskaraldiari ere askotan eskatu zaio zituen helburu eta mugetatik haratago joatea, ariketak ezartzen dituen egitekoak baino gehiago lortzea.
|