|
2006
|
|
|
Arropa lisatuaren menditxo epela beheko aldetik hartzen ikusi
|
ditu
amaren eskuak eta eraman hauek zure gelara esan dio pilaren gainetik. Eta korridore hotzetik barrena neskatila gaztetxo bat ikusi du, kokotsa arropa epel haietan sartua, arropa garbi usaina barneratuz, familia usaina.
|
|
|
Nerea komunean sartzean sustoa hartu du izekok, erizaina izan zitekeela pentsatuta. Begiak zabal zabalik
|
ditu
amak. Bustia du ilea.
|
|
|
Barruan zuen aire guztia bota du Nereak. Ez
|
ditu
amaren hitzak ulertu, baina poztu egin da hitz egin diolako. Amaren eta munduaren artean eraikitako harrizko horman arrakala bat zabaldu da eta ziur da izeko Doloresen begien distirari esker izan dela.
|
|
|
Izara gainean
|
ditu
amak eskuak. Geldi.
|
|
|
Han daude. Han aurkitu
|
ditu
amaren eskuak. Zuri beltzezko eskuak dira eta neskato baten kokotsari heltzen diote.
|
|
2010
|
|
|
Nahas mahas batean oroitzen
|
ditu
amaren garrasiak, aitaren erotu beharra, eta gero anbulantzia, eta udaltzainak, eta ertzainak, eta parkinetik irten ezinda zeuden gidariak, eta bertako langileak, eta ikusmiran etorritakoak, eta denen artean eratutako zalaparta.
|
|
2012
|
|
|
Barrura sartu eta leun itxi du atea, Milagros, onenean, lo dagoela pentsatuz. Salara aurreratu da, betiko bideari jarraiki, eta, aurreikusi bezala, hantxe aurkitu
|
ditu
ama alabak.
|
|
2013
|
|
|
Honezkero hasia izango ahal da gauzak bere lekuan jartzen etxe horretan. Bestela, gorriak ikusi
|
ditu
ama sorgin horrekin.
|
|
2015
|
|
|
–Poto hauek ez
|
ditu
amak bete, erositakoak dira. Erosi eta etiketak kendu, ez du besterik egin, une batez Pedro ikaratuta bezala gelditu zela ikusi zuen Nagorek.
|
|
|
Zuri alfonbraz estalitako pasilloa gustatzen zaizu, ezta? Ba, zergatik kendu behar
|
ditu
amak. Zuri paella azafraiarekin gustatzen zaizu, ezta?
|
|
|
Joxe Elizegi, aitonaren anaia eta hura bezala Francoren tropan zebilena, hil egin zen gerran, 1937ko ekainaren 7an; handik astebetera ezkondu ziren Maria eta Patxi, hilaren 14an, eta uztailaren 2an jaio zen mundura nire ama, bizitza latza iragartzen zion giro aski triste eta samin baten erdian. Uztailaren 2a da lerro hauek idazten ari naizen eguna ere, kasualitatea, eta egun honetantxe betetzen
|
ditu
amak 65 urte; egin ditzala oraindik beste horrenbeste!
|
|
|
Nikaraguarrak, honduratarrak, salvadortarrak heldu berrienak dira, denborak ez du oraindik euren alde egin eta, bere gizarte egiturari eutsi ahal izateko, Euskal Herriak emakume latinoamerikarrak behar ditu. Bertako adinekoak zaintzen betetzen dituen zuloak sorterrian hutsik ixten
|
ditu
ama absente honek. Aitak egin zuena, Estatu Batuetan beste emakume batekin ezkondu, errepikatuko duen galdetu zion semeak etorri aurretik, baina horren aurrean harro sentitzen da, paperen txanda heltzear duelako, semeen etorkizuna bermatzen ari delako eta bere barruan independente izatearen sentimendua errotzen ari delako:
|
|
2016
|
|
|
Baina Alsina ere ez dabil berrikerien atzetik. Gogoan
|
ditu
amarekin izandako solasaldiak jateko ohiturak zirela eta: nola esaten zion beti amak, amerikarrek ez zekitela jaten eta are gutxiago janaria prestatzen, edozer txerrikeria egin eta horrekin moldatzen zirela; Euskal Herrian, aldiz, indabak eta buzkantza, bakailaoa piper eta tomatearekin, arroza txirlekin, konejua saltsan eta patatekin...
|
|
2017
|
|
|
Oheak koltxoipean gordeak
|
ditu
amaren sekretuak...
|
|
|
Aita joan zenetik, beherapenak iritsi dira etxera. Principe gailetak, esaterako, oso tarteka erosten
|
ditu
amak, txokolatea ia inoiz ez, baina tira, aitarenean tokatzen zaionean jaten du nahi duen txokolate guztia, eta ikusten nahi adina telebista. Hori bai, lanak izaten dituzte planen bat egiteko?
|
|
2018
|
|
|
Oso oso zoriontsu izatera iristen da batzuetan ama, mesedegarri zaiola dirudi amaren zorionari ahanztura garai hori, etxea garbitzeko garaia. Salara joan, piano aurrean eseri eta buruz dakizkien aireak jotzen
|
ditu
amak, eskolan ikasitakoak. Kantari hasten da.
|
|
2019
|
|
|
Baina zergatik izango ditu beste emakume horrek berari ukatzen zaizkion abantailak? Seriotasunaren sarean harrapaturik, inbidia ematen diote neskatoa etxeko asperduratik ateratzen duten zeregin eta dibertsio guztiek; neskatoaren ihes egite horrek gezurtatu egiten
|
ditu
amaren sakrifizioaren oinarrian dauden balio guztiak. Neskatoa hazi ahala, erresuminak gero eta gehiago erasaten dio amaren bihotzari; urte bakoitzak beheraldia hurbilagotzen dio amari; gaztearen gorputza moldatuz eta garatuz doa urtetik urtera; amari iruditzen zaio berari lapurtua dela alabak aurrean duen etorkizun hori; horregatik amorratzen dira emakume batzuk alabek lehenbiziko hilekoak dituztenean:
|
|
|
Montherlantentzat, lehenik eta behin, ama da etsairik handiena; gaztetako lan batean, L. Exilen [Erbestea], ama batek eragotzi egiten dio semeari engaiatzea; Les Olympiquesen [Olinpikoak], amaren berekoikeria beldurtiak, geldiarazi? egiten du kirolari lotu nahi zaion nerabea; Les Célibatairesen [Ezkongabeak], Les Jeunes Fillesen [Neska gazteak], ezaugarri gorrotagarriak marrazten
|
ditu
ama deskribatzean. Ama horren krimena da bere sabelaren ilunpetan giltzapeturik eduki nahi izatea semea, betiko; mutilatu egiten du semea, hartaz jabeturik bere izatearen hustasun antzua bete ahal izateko; hezitzaile negargarrienetan negargarriena da; hegoak mozten dizkio haurrari, haren ametsezko goi asmoetatik urrun atxikitzen, ergeldu egiten du eta doilortu.
|
|
|
gobada, joste lanak eta abar. Beretzat hartzen
|
ditu
ama izan eta seme alabak zaintzeko zama astunak. Goizaldean jaiki, oiloei eta azienda xeheari jaten eman, gizonen lehen otordua zerbitzatu, haurrez arduratu, eta soroetara joaten da, edo basora, edo baratzera; ur bila joan iturrira, bigarren otordua zerbitzatu, harrikoa egin, eta soroetara berriz afalordura arte; azken otordua egin eta gero, pasaratzen, garbitzen, arto aletzen eta abarretan igarotzen du afalondoa.
|
|
2020
|
|
|
Lehortu eta arbendol olioz igurtzi du leun eta gozo. Haurrak atsegin
|
ditu
amaren laztanak eta barre egiten dio. Matilde belarrira abesten ari zaio, gorputz osoa musukatuz:
|
|
|
Uxue Laskorainek adeitsu hartu
|
ditu
ama alabak kontsultan. Eserarazi eta Amaiaren historial klinikoa hartu du eskuetan.
|
|
2021
|
|
|
Lukasek badaki bere lagunek horrela ikusiko balute barre egingo lioketela. Hamalau urte
|
ditu
amari pega pega eginda egoteko. Baina inor ez dago begira.
|
|
|
Josebarengana gerturatzeko egin ditudan saiakerak zapuztu
|
ditu
amak, nire besoari tinko heldu dio berriz, eta ni ez noa inora. Londresera joateko aukera izan nuenean ere, ez nintzen inora joan.
|
|
|
Barre egin dugu Nagorek eta biok. Besoak zabaldu
|
ditu
amak:
|
|
|
Oso zorrotzak dira funtzionarioak. Ana nirekin bizi den paperak egin
|
ditu
amak. Biak erroldatu gara amaren etxean.
|
|
|
Atera aurretik hortzordeak kendu eta garbitu
|
ditu
amak. 70 urte gehiago ditu istant batez.
|
|
2022
|
|
|
Lasterka sartu da erizaina gelan gaixoaren agonia korrokak sumatzean, larrialdi protokolo bati jarraikiz bezala. Agondu du zaharra ohean, ipini dio zalapartaka arnasgailua, eta aterarazi
|
ditu
ama eta semea gelatik bultza eta imintzioka –erratz batekin labezomorro multzo bat uxatzen bailebilen– Molde zakarregian eta gehiegizko presarekin, nerabearen idurikoz, oheko hezur zaku horren mundu honetako aldia amaitzear baita dagoeneko. Gazteak ez du eginahal melodramatiko guzti hori ulertzen.
|
|
|
Bagina bera da prozesuaren erdigune sinbolikoa. Mutilen desegokitasun sentipenak bultzatzen
|
ditu
amarengandik energia emozionala erretiratu eta hura beren baitara eta beren genitaletara eramatera; horrela, kastrazio antsietateari bidea prestatzen zaio. Emozio horiexek elikatzen dituzte gizonen artean gerora azaltzen diren erreakzioak.
|
|
|
Horren ordez, Stollerrek pentsatu zuen" genero identitatearen muin" banaezina aurkitu zuela, bizitzaren lehenengo urteetan ezartzen zena. Genero identitatea guraso eta haurren arteko elkarrekintza emozionalean ezartzen da (Stollerrek gauza oso gogorrak esaten
|
ditu
amen inguruan), eta nahikoa boteretsua da gorputzaren egitate fisikoak gainditzeko. Gizonen kasuan, beraz, transexualitatea ez da emakume izateko desira gisa definitzen, baizik eta norbera jada emakume delako uste gisa.
|
|
|
Feminismoak behar
|
ditu
amak; amatasunak behar du feminismoa
|
|
2023
|
|
|
VANESSA etxean sartu da, eguna ongi ilundua denean, egunero bezala. Giltzak utzi
|
ditu
ama, amatxi eta hirurak ageri diren koadroaren ondoan. Behereko dendan erosi duen janari txinatarrari lotu zaio, bere lan mahaian jarri orduko.
|