|
2001
|
|
|
Askotan, lana gutxi ezagutzen dute, egindako azterketen arabera. Etxeko lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen
|
dioten
emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio dira. Gizartean funtsezko eginkizuna duen taldea da, eta, aldiz, babesik gabe dago. izan ere, ez dira langiletzat hartzen, eta, beraz, ez dute lan eskubiderik estresak eragindako istripu edo gaixotasunen aurrean.
|
|
|
Mercé Jordi Emakumeari Laguntzeko Elkarteko lehendakariak salatu du orain arte ez dela inolako azterketarik egin etxekoandreek berezko gaixotasunik duten eta laneko gaixotasuntzat hartzen diren zehazteko. Haren arabera, medikuek berek ahazten dute etxeko lanak egiten dituzten eta familiari laguntzen
|
dioten
emakumeen arazo asko, batez ere depresioak, jasaten duten presioaren ondorio direla, eta dena botiken bidez konpontzen dutela. Proposamen bat egin da, eta bertan Estatuak ordainduko ditu bere kargura seme alabak, adineko senideak, gaixoak edo ezinduak dituzten etxekoandreen Gizarte Segurantzako kotizazioa.
|
|
2002
|
|
|
Bere amatasunaren gunerik garrantzitsuenak (haurdunaldia, erditzea, gaixoaldiak...) gertakari politikoekin daude lotuta (amnistiaren aldeko kanpainarekin, itxialdi eta manifestazioekin), pertsonaiak aukeratutako konpromisoarekin. Modu honetan, trebezia handiz, konpromiso politikoa eta amatasuna uztartzea eragotzi
|
dioten
emakume baten aitormena eskaini digu Urretabizkaiak. a.3) Ramon Saizarbitoriaren eleberrigintza 1990eko hamarkadan: oroimena ardatz duen unibertso literarioa4
|
|
2005
|
|
|
Horietatik bi heren emakumeak ziren. Muturreko amaxofobiari erreparatzen badiogu, hau da, beldur paralizatzaileari, amaxofobia duela
|
dioten
emakumeen kopurua gizonena baino bi aldiz handiagoa da, guztizkoaren %4 eta gizonen %2 Haien kausarik ohikoena gaitasunak gutxitzea da; horietan, autoestimu baxua. Gidatzea galarazten duen beldur horren aurrean irtenbide ohikoena garraio publikoa erabiltzea da.
|
|
2006
|
|
|
Kale bati izena eman
|
dioten
emakumeen artean Bilbon beti ere, zenbaitek gizon nabarmenekin ezkontzeari esker lortu zuten ospea. Casilda de Iturrizar bera da horren adibidea.
|
|
|
Badira tragikoagoak ere, esaterako tratu txarrak jasaten dituen eta sinesten ez
|
dioten
emakumearena. Bere egia ez da aski agerian gelditzen, eta orduan beste ordain bat jasotzen du, esanez, berak asmatu duela hori dena.
|
|
|
Atxikidurak eta antzutasun koadroak agertzen dituztelarik, endometriosi larria nozitzen badute ere haurdun suertatzeko aukerari eutsi nahi
|
dioten
emakumeei kirurgia leun edo arinagoa aplikatzen zaie: ehun endometriala bakarrik kenduz zaie, atxikidurak eta kisteak erauzten zaizkie eta pelbiseko anatomia ahalik eta modu egokienean berrosatzen da.
|
|
2007
|
|
|
“Indigenentzat etorkizun hobea izateko aukera lehen urteetatik mugatzen da, eta nerabezarora itzultzen da”, adierazi du Behatokiak. ODNAren ikerketaren arabera, nerabe indigenen %33k bakarrik ezagutzen du metodo antikontzeptiboren bat, eta ezjakintasun horrek “haurdunaldi nerabe bati aurre egiten
|
dioten
emakumeen ehuneko handiagoan eragiten du, eta are gehiago murrizten ditu ikasteko aukerak”. Erakundearen helburua da Estatuaren eta gizartearen helburua “herrialdeko haur eta nerabe guztiei bidezko eta berdintasunezko babesa eta arreta eskaintzea” izatea, eta deitoratzen du “haurtzaro indigenak herrialdeko probintzia guztietan aurrean duen ez betetze eta baztertze egoera”.
|
|
2009
|
|
|
–Ixooo!?; urduri eta bere lekua galduta zegoen Regina, burruntzaliak bere erorikoan mahai gainean sakabanatutako zopa zipriztin bakanek modu ezin grafikoagoan salatzen zutenez; handik aurrera, bi irtenbide zituen Reginak: isilik gera zitekeen, edo, sutara gasolina jaurtiz, amatasuna ostu
|
dioten
emakume zoro eta desesperatu batek bezala jardun; bazuen, baina, beste irtenbide bat, auziak buru pixka bat ere behar baitzuen, ausaz, eta honek ez baitzion besterik esaten jada, sabela buruaren menera jarri behar zuela, buruak sabelaren alde lan egin zezan: onar zezala, hasteko, berea gehiegizko erreakzioa izan zela, baita lekua galdu zuela ere; onar zezala, bai, seme alaben aurrean ogro bat bezala portatu zela, buruak, ordainean, argudio guztiak jarriko baitzizkion, orduantxe jarriko zizkion nahi baldin bazuen?
|
|
|
Elikadura eredu horri atxikimendu handiagoa
|
dioten
emakumeek arrisku txikiagoa dute gaixotasun kardiobaskularrak eta garun hodietakoak jasateko.
|
|
|
" Ixooo!"; urduri eta bere lekua galduta zegoen Regina, burruntzaliak bere erorikoan mahai gainean sakabanatutako zopa zipriztin bakanek modu ezin grafikoagoan salatzen zutenez; handik aurrera, bi irtenbide zituen Reginak: isilik gera zitekeen, edo, sutara gasolina jaurtiz, amatasuna ostu
|
dioten
emakume zoro eta desesperatu batek bezala jardun; bazuen, baina, beste irtenbide bat, auziak buru pixka bat ere behar baitzuen, ausaz, eta honek ez baitzion besterik esaten jada, sabela buruaren menera jarri behar zuela, buruak sabelaren alde lan egin zezan: onar zezala, hasteko, berea gehiegizko erreakzioa izan zela, baita lekua galdu zuela ere; onar zezala, bai, seme alaben aurrean ogro bat bezala portatu zela, buruak, ordainean, argudio guztiak jarriko baitzizkion, orduantxe jarriko zizkion nahi baldin bazuen...
|
|
2010
|
|
|
Nafarroako Probintzia Auzitegiko Hirugarren sekzioan bi eguneko epaiketa egingo dute seme alabetako bi hiltzea eta beste bi hiltzen saiatzea leporatzen
|
dioten
emakume baten kontra. Mutiloagoitin izan zen gertakariagatik, fiskalak 62 urteko kartzela zigorra eskatuko du.
|
|
|
–Al igual que el hombre camina sobre dos pies, España caminará al ritmo marcado por la Virgen del Pilar y la Virgen de Pagoaga, que no son sino la misma Virgen de la Iglesia de Roma? , entzun nion behin batean; bere buruari bakarrik entzuten
|
dioten
emakume horietako bat zen, hitz jario handikoa eta ahots sendokoa, ozen hitz egiten zuena; bestela, errege erregina erbesteratuen aldeko jarraitzaile amorratua zen, politika aintzakotzat hartzen zuena eta Euskal Herria jaiki eta matxinatuko zela sinesten zuena, Espainia salbatzeko?
|
|
|
Nik, baina, emakume hura atsegin nuen arren, ez nuen, aldi berean, atsegin; indar handia zuen, baina emakume apetatsua zen, gaizki esaka ibiltzen zena nornahiz —ostatuko zerbitzariez, sukaldariez... eta zer esanik ez berak bezala pentsatzen ez zuèn jendeaz—, pobreekin eta eskuzabala ere bazen arren; Espainia eta Espainiaren handitasuna noiznahi zituen mihian: " Al igual que el hombre camina sobre dos pies, España caminará al ritmo marcado por la Virgen del Pilar y la Virgen de Pagoaga, que no son sino la misma Virgen de la Iglesia de Roma", entzun nion behin batean; bere buruari bakarrik entzuten
|
dioten
emakume horietako bat zen, hitz jario handikoa eta ahots sendokoa, ozen hitz egiten zuena; bestela, errege erregina erbesteratuen aldeko jarraitzaile amorratua zen, politika aintzakotzat hartzen zuena eta Euskal Herria jaiki eta matxinatuko zela sinesten zuena, Espainia salbatzeko...
|
|
2011
|
|
|
Seme alabak zaintzeko denborari dagokionez, arau berriarekin ez da “galdutako denbora” izango lan egindako denbora kalkulatzeko. Seme alabak zaintzeko lan egiteari utzi
|
dioten
emakumeek gehienez ere bi urte gehitzen dituzte kotizatutako urteen baturan. Seme alaba bakoitza zaintzeko emandako denbora bederatzi hilabete kotizaturen parekoa izango da.
|
|
2012
|
|
|
emakumeak behar duena da jabetzea, erabakitzea zer den egin behar duena. Erasotako emakumeei arreta emateko profesional oso prestatuak behar dira, psikologia puntu bat dutenak, legea eta gainerako neurriak ezagutzen dituztenak... oso egokia litzateke lehenago indarkeria jasan eta buelta eman
|
dioten
emakumeek formakuntza jaso eta berauek izatea beste emakumeei lagunduko diotenak, badakitelako zein den prozesua. Emakume baten esaldia iltzatuta daukat:
|
|
|
Towle Neu Beroaren arriskuak Haurdunaldia eta uda. Bi termino horien konbinazioa borroka gogorra da udako hilabeteetan haurdunaldiaren azken zatiari aurre egin behar
|
dioten
emakumeentzat; izan ere, urte sasoi horretako beroaren berezko efektuak (izerdia, nekea edo nekea) gainditu behar dituzte, eta are gehiago handitzen dira haurdun daudenean. Baina ez hori bakarrik.
|
|
|
Haurdun geratzeko pilula hartzeari uzten
|
dioten
emakumeek ugalkortasuna berreskuratzen dute denbora gutxian, eta ez dute zainketa berezirik behar.
|
|
|
Egun batez, Alzheimerraren lehen sintomak diagnostikatu
|
dioten
emakume bat sartzen da neurologoaren kontsultan. Hasieran, medikuak ez du emakumea ezagutzen.
|
|
2013
|
|
|
Bere amatasunaren gunerik garrantzitsuenak (haurdunaldia, erditzea, gaixoaldiak...) gertakari politikoekin daude lotuta (amnistiaren aldeko kanpainarekin, itxialdi eta manifestazioekin), pertsonaiak aukeratutako konpromisoarekin. Modu horretan, trebezia handiz, konpromiso politikoa eta amatasuna uztartzea eragotzi
|
dioten
emakume baten aitorpena eskaini digu Urretabizkaiak (Olaziregi, www.basqueliterature.com).
|
|
|
Hori horrela, KG ko ama naziogintzan subjektu gisa agertzen zaigu, baina eleberriko korapiloa aktibismoak eta amatasunak sortzen dituen zailtasunetatik bideratzen da. Horren harira, Olaziregik dio (1999) konpromiso politikoa eta amatasuna uztartzea eragotzi
|
dioten
emakume baten aitorpena eskaini digula Urretabizkaiak.
|
|
|
Hala ere, arazo hori iraganeko gauza izan liteke naltrexonari esker, mendekotasuna gainditzeko terapia batzuetan erabiltzen den naltrexonari esker. Orain arte, naltrexona da erretzeari utzi gabe erretzeari utzi nahi
|
dioten
emakumeentzat botikarik onena Sendagai horrekin egindako azterketa berri batek erakutsi du erretzaile askok pisu gehiago izan ez dezaten ere baliagarria izan daitekeela. Emaitzek erakusten dutenez, nahiz eta farmakoak ez zien lagundu emakumeei erretzeari uzten, zigarroei uko egin zietenek gizendu egin zuten prozesuan espero zenaren erdia.
|
|
|
Baina kasu honetan ez zen pisu gehikuntzarik nabaritu. Egileek azaldu dute orain arte sendagairik onena dela erretzeari utzi gabe erretzeari utzi nahi
|
dioten
emakumeentzat. Era berean, esan dute litekeena dela botikak koipe eta azukreak jan nahi izatea, tabakoa erretzeari utzi nahi zaionean.
|
|
|
‘Zer espero daiteke zain dagoenean? ’ (Medici, 2009). Urte gutxiren buruan, liburu hau benetako erreferente bihurtu da «haurdunaren biblia» deitzen
|
dioten
emakume askorentzat. Ameriketako Estatu Batuetan, haurdunaldiari buruzko liburu bat irakurtzen duten emakumeen% 93k nahiago du lan hori.
|
|
|
Amatasunari bakarka aurre egiten
|
dioten
emakumeek beren kargura seme alabak dituzten familientzako kenkari edo prestazio orokor batzuk jaso ditzakete
|
|
|
5 Emakume gazteen aurkako indarkeria matxistari aurrea hartzeko erakunde arteko lan prozesuak baliabide tekniko eta ekonomikoen sendotzea. 6 Lan kolektiboa abian jartzea edo/ eta indartzen jarraitzea, indarkeria matxistari aurre egiten
|
dioten
emakumeentzako arreta hobetzeko koordinazio protokolo lokalarekin.
|
|
|
Martxoaren 8aren bueltan, zapatuan egingo dugun autoformakuntza feminista saioan ere landuko dugu indarkeriaren gaia. Bestetik, Udalak iaz jarri zuen martxan indarkeria matxistari aurre egin behar
|
dioten
emakumeak artatzeko protokoloa, arreta zerbitzuen arteko koordinazioa hobetzeko; eta protokolo hori gauzatzeko proposamena ere mugimendu feministatik irten zen.
|
|
2014
|
|
|
Aldundiko diru laguntzak hainbat ekintzak finantzatzeko dira: " Indarkeria matxistari aurre egiten
|
dioten
emakumeen arretarako proiektuak garatzeko, emakumeen parte hartzea eta jabetzea sustatzeko, pertsonen bizimodua zaintzeaz arduratuko den antolaketa sozioekonomikoa bultzatzeko, eta udal politiketan generoaren ikuspuntua sartzeko".
|
|
|
3 Nire bigarren haurduntza gogaikarriena izango da? Lehen lau lautik hiruk adierazten dute oso ondo sentitzen direla haurdunaldian; multipparen %40k baino ez du iritzi bera «Bigarren haurdunaldi bati aurre egin behar
|
dioten
emakumeak nekatuago eta nekatuago egoten dira haurdunaldian», argitaratu du Journal of Obstetric, Gynecologic and Jaioberrien Nursing aldizkari zientifikoan argitaratutako ikerketa batek. Zehazki, lautik hiruk adierazten dute oso ondo daudela haurdunaldian, eta multipparen %40k baino ez dute iritzi bera.
|
|
|
Beroa jasanezina da orain alkandora laburra duen arren. Ez du ulertzen nola eusten
|
dioten
emakumeak eta gizonak jakekin. Aurpegia gorritzen ari zaiola sentitu du, belarrietan igartzen du batez ere, sukarraren sentsazio bera da.
|
|
2015
|
|
|
Indarkeriak ondorioak izan behar ditu. Indarkeriari aurre egiten
|
dioten
emakume batzuek esaten dute beraiek egin dutela alde auzotik edo kuadrillatik, beraiek direla lagunik gabe geratu direnak, haiek zokoratu dituzte, ez erasotzaileak. Ez da nahikoa barkamena eskatzea, prestigio soziala galdu behar du.
|
|
2016
|
|
|
Kontua, ordea, ez da atzo goizekoa. Erdialdeko Amerikatik AEBetara joateko migrazio prozesuari ekiten
|
dioten
emakumeen %70 bortxatu egiten dituzte bidean. Hain da agerikoa kontua, ibilbideari ekin aurretik iraupen luzeko antisorgailua jarri ohi dutela emakumeek:
|
|
|
dohainik egin daitezke, eta emakume pobreek, gero eta sarriago, behin betiko antzutzea aukeratu behar izaten dute. Lehenbailehen behar dugu emakume ororen ugaltze eskubideak defendatuko dituen kanpaina bat eta, bereziki, beren egoera ekonomiko eskasa dela-eta sarritan beren ugaltze eskubideari berari uko egin behar izaten
|
dioten
emakumeak defendatuko dituena.
|
|
|
Indarkeriari aurre egiten
|
dioten
emakumeei rol nagusia esleitzea programen ebaluazioan eta jarraipenean, eskubideen titular gisa.
|
|
2017
|
|
|
–1560tik 1640ra[...] emakumeen inguruko kezka handia izan zela erakusten dute dokumentu horiek, mehatxu nabarmenak baitira sistema patriarkalerako. Auzoekin errietan eta istilutan dabiltzan emakumeak, etxe zerbitzuetan lanean hasteari uko egiten
|
dioten
emakume ezkongabeak, senarrak mendean hartuta dituzten edo jotzen dituzten emazteak: horrelako guztiak maizago ageri dira justu aurreko edo ondoko garaietan baino.
|
|
|
Beraz, Caliban eta sorgina lehenaldiaz bezainbeste ari da orainaldiaz, oinarri historiko eta teorikoa eskainiz gaur egun mundu osoko manifestazioetan, erre ahal izan ez zenituzten sorginen bilobak gara? harro
|
dioten
emakume gazte askok aldarrikatutako senari. Hala, oihartzuna ematen ari dira 1970eko urteetako feministek 1974an Erromako manifestazioetan oihukatu zuten goiburuari,. Tremate, tremate, le streghe son tornate?:
|
|
|
Beraiekin oheratzeko ordaintzeko prest dauden gizonen zain daudenak. Horixe iruditzen zait miserableena bai haientzat, independentzia orori muzin egiten
|
dioten
emakume horientzat, putak, bederen, behin bezeroa asebeterik, lasai ederrean joan daitezke?, bai sexualitateaz gozatzearren pagatu beharra duten gizonentzat. Nire erdi mailako larruazala da:
|
|
|
Bere liburuan, Phetersonek Freud aipatzen du: ...i batzuengan baizik ez dute behar bezala bat egiten; emakumearenganako begirunearen ondorioz, gizonak ia beti mugatuak sentitzen dira beren sexu jardunean eta gutxietsitako sexu objektu baten aurrean baino ezin dute garatu beren sexu indar osoa; horren oinarrian gizonen sexu irriketako osagai gaiztoak ere badaude, gizonek beren buruari jarritako arauak dioelako ezin dituztela asebete begirunea zor
|
dioten
emakume batekin».
|
|
|
Ikerketaren helburu nagusia hau da: lanbide maskulinizatuetan jardutean, lan segregazioari aurre egiten
|
dioten
emakumeek bizi ditzaketen oztopoak eta diskriminazio egoerak aztertzea. Bus gidaritza lanbidearen barruan landuko da aipatutako helburua.
|
|
2018
|
|
|
Behin auzibidean aurrera eginda, deklaratzeari uko egin diezaiokete emakumeek. Igo egin da eskubide horri heldu
|
dioten
emakumeek kopurua: 859 andrazkok ez zuten iaz epaiketan deklaraziorik eman nahi izan; 2016an baino %23 handiagoa da kopuru hori.
|
|
2019
|
|
|
gizonen artean jar zezaten nahi zuen; pribilegio hori lortzeko, ordea, senarraren eraginaz baliatu zen. Gizon direla
|
dioten
emakumeek ez dute gutxiago eskatzen gizonen begiramena eta errespetua. Gogoan dut emakume gazte troskista bat ere, zutik oholtza batean mitin istilutsu baten erdian, ukabilkada bat jotzeko prest, bere ageriko hauskortasuna gorabehera; bere ahulezia femeninoa ukatzen zuen, baina militante batenganako amodioagatik egiten zuen, haren berdina izan nahian.
|
|
|
Baina badira haurrari bularra ezin eman
|
dioten
emakumeak, eta lehenbiziko orduetako ezaxola harritu hori luzatu egiten da haurrarekiko lotura konkreturik berreskuratzen ez duten bitartean. Halaxe gertatu zitzaion, esaterako, Coletteri:
|
|
|
Kristautasunak guztiz irauli zituen horren inguruko ideia moralak, arima eman baitzion enbrioiari; handik aurrera, fetuaren beraren kontrako krimena bihurtu zen abortua. . Ahal bezainbeste haur izateari uko egiten
|
dioten
emakumeak oro hobendun dira beste hainbeste hilketaren, eta hobendun da, orobat, izorra gelditu ondotik bere burua zaurtzera entseatzen den emakumea?, dio San Agustinek. Bizantzion, abortuak ez zekarren aldi baterako zokoratze bat baino; infantizidioa egiten zuten barbaroen artean, amaren gogoaren kontra bortizkeriaz egitea baino ez zen gaitzesten:
|
|
|
Jaietan Berdintasunari ekarpena egin
|
dioten
emakumeak aitortzen ditu Bronce Peñako Festa izeneko sariarekin. Aurten, dantzariak omenduko ditu.
|
|
|
Euskal gizartean izan dira eta badira ezkontzari (edo bikoteari) uko egin
|
dioten
emakumeak, bizitza osoan edo tarte batean, edozein dela arrazoia.19 Euskarak baditu ere berariazko hitzak emakume horiek izendatzeko: ‘neskazahar’ edo ‘birrotxa’ Gaur egun gutxi erabiliak izan arren, badakigu zer esan nahi duten.
|
|
2020
|
|
|
Umeen zaintzari denbora eskaintzen zioten gizonak 1993an %9, 3 ziren eta 2013an %12, 5 Hortaz, emakumeek eta gizonek handitu dute zaintzari eskainitako denbora. Baina 2013an zaintzari denbora eskaintzen
|
dioten
emakumeak gutxiago dira, nahiz eta denbora gehiago eskaini, eta gizonen kasuan, gizon gehiagok eskaintzen diote eta denbora gehiagoz. Nola interpretatu datuok?
|
|
|
Feminismoa? noski, baina 80ko feministek utzi
|
dioten
emakume ereduak ez du konbentzitzen: lan merkatuan berdintasuna lortzeko haurrak jaio orduko eskolara kondenatu zituzten.
|
|
2021
|
|
|
Sugarretan kiskalitako gizona, haurrak izatea ukatu
|
dioten
emakumea eta helduen esanetara zokoratu duten haurra dira kontakizun horretako pertsonaietako batzuk. Hamar atal tematikotan, AEBen genesira jo du Jenkinsek, eta arrazismoaren askotariko aurpegiei erreparatu die.
|
|
|
Hala egiten dute gehienekin. Lantegiko batzordea deitzen
|
dioten
emakume taldea joan zen espetxeetako arduradunekin hitz egitera, Genevieve Etchegoienek greba egunean alaba galdu zuela jakinaraztera, baina umezurtzen harrera lekuren batean edukiko zutela erantzun zieten. Gertatuaren erru guztia emakume horiena da, langile batzordearena alegia.
|
|
|
Zergatik ez? Fridak ez zirudien besteek esandakoek edo pentsatutakoek gehiegi eragiten
|
dioten
emakume horietakoa. Baina ez.
|
|
2022
|
|
|
Manipulazio horien aurrean bereziki sentikorrak izan dira emakumezko pertsonaiak, eta horietako asko geroko egileek senarrari itxaroten
|
dioten
emakume ezkonduak pazientzia, pasiboa, fidela izan luketenaren estereotipo bihurtu dira; borondatez emakume bakarti eta autosufizienteak gaiztoak, arriskutsuak; erreginak erregeen bigarrenak; printzesak gerlariaren saria, edo esklaboak desjabetuak eta otzanak. Baina zer esaten digu haiei buruz Odiseako testuak?
|
|
|
emakumezko migranteen behar espezifikoei errepara diezaietela, eta genero ikuspegia kontuan har dezatela migrazio politikak egiterakoan. Ez baitira gutxi migrazio prozesu bati ekiten
|
dioten
emakumeak. Kaltzadak azaldu zuenez, 280 milioi lagun dira migratzaileak gaur egun munduan, eta horietatik ia erdia dira emakumezkoak:
|
|
|
" Ezin da ahaztu protagonismoa eta azken hitza emakumeek dutela. Indarkeria matxistari aurre egin behar
|
dioten
emakumeen erabakiak une oro errespetatu behar dira, haiekin enpatizatu, babesa eskaini, ez epaitu, ez zabaldu zurrumurruak... Berriro biktimizatzea saihestu behar dugu".
|
|
|
Maskulinitate eredu hegemonikoa krisian sartzen den une horiek harrapatu eta ikertu nahi ditu, hain zuzen. Esate batera, gazte prekarizatuei maskulinitate hegemonikoaren onura ekonomikoak iristen ez zaizkienean, ea uzten
|
dioten
emakumeen lanaz eta emakumeen ‘giza balioaz’ jabetzeari edo indar gehiagoz eusten ote dioten maskulinitateari; edota emakume feministekin militatzen duten gizonek maskulinitate egiturak zenbateraino deseraikitzen dituzten edo emozio ukatuak lantzeko terapiekin euren buruak as katzeaz konformatzen ote diren; edo gizon gayak bestelako maskulinitate batzuk edo genero disidentzia errotikoak... Bada eraldaketarik?
|
|
|
Latinoak dira sarreran traba egiten duen mutil taldeko kideak. Afrikarrak, atezain automatikoa zanpatzera doalarik atea ireki
|
dioten
emakumeak.
|
|
|
–Aita, hona hemen nire babesekoak. Sorgina esaten
|
dioten
emakume zaharraren bilobak.
|
|
|
Horra zergatik ekiten
|
dioten
emakumeek garrasika film pornoetan, horra zergatik eskatzen didaten bezeroek neuk ere garrasi egiteko, hasperen egiteko mingaina nire zirrikituan barna darabiltenean, eta ez dute eskatu beharrik ere, zeren berez dator hasperena, garrasi egin behar da, bestela ez dago jolasik, sartu ateratzea geratu egiten da ez zarelako korritzen, baina zer duzu, zertan ez duzu garrasi egiten, zertan ez zara korr...
|
|
|
Amatutakoan bere irudia zaintzeari uzten dionak gizartearentzat itzal izatea onartzen du, kasik ohartu ere egin gabe. Zergatik tematzen dira, bestela, umeaz erditu bezain pronto kirola egiteari ekiten
|
dioten
emakumeak. Zergatik, bada, lanera ahalik eta lasterren bueltatu, arropa berriak erosteko dirua lortu nahi ez badu?
|
|
|
Lehendik zuten bizitza sozialari uko egin nahi ez
|
dioten
emakumeek ere oso garbi ikusten dute, lagunekin geratu nahi badute, eta umea norbaitekin uztean gosetzen bada, ez direla korrika umearengana joango titia ematera; une horretan umea kulunkatzen duten besoek emango diote erositako esnea.
|
|
|
Azkenik, esku artean dugun lanak funtsezko beste puntu baten alde ere egin nahi du: indarkeria gizonezkoen boterearen erabilerari aurre egiten
|
dioten
emakumeen erresistentziaren testuinguruan kokatu behar da (Hester, Kelly eta Radford, 1996), eta emakumeak ez dira" erraz biktimizatzen diren objektu" gisa hartu behar (Molina Petit, 2015). Ikuspegi hori oinarri hartuz gero, jaramon egin zaie emakumeen bizi testuinguruari, haien ekintzei eta ulertzeko moduei; abusu gertakari jakinekin borrokatu aurretik, bitartean eta ondoren.
|
|
2023
|
|
|
Estatu espainiarrean, urtero 16.000 mastektomia egiten dira, eta horietatik 4.800 kasutan ebakuntza egiten da bularra berregiteko. Nolanahi ere, badaude berreraiki ezin diren bularrak, bai eta aukera horri uko egiten
|
dioten
emakumeak ere. Beraz, urtean 11.200 bat titibakar gehiago dira, baina hala ere," gorputz horiek biluzik erakustea iraultza egitea dela uste da oraindik eta batzuetan nahi ez lituzketen esaldiei erantzun behar izaten diete gure lagunek, ‘egin ezazu senarragatik’ eta halakoei".
|
|
|
Espetxera bidali dute bere haurrak pozoitzea leporatu
|
dioten
emakumea
|
|
|
Ospitaletik atera da Barakaldoko (Bizkaia) Urteberriko gertakari beltzean bere bi umeak hiltzen saiatzea leporatu
|
dioten
emakumea, haren osasuna egonkortu ondoren. Dagoeneko epailearen aurrean deklaratu du, eta hark espetxe agindua eman du andrearentzat.
|
|
|
«Feminismo zuria aipatzean, ez dio erreferentzia egiten arraza identitate horri, ez da ari ezaugarri biologiko batez, baizik eta zuritasunak ematen dituen botere eta pribilegio batzuez. Azken batean, zuritasuna ardatz duen feminismoa izango litzateke feminismo zuria, eta, jakina, horrek dakar zuriak ez direnak edo feminismo zuri horri heltzen ez
|
dioten
emakumeak baztertzea, ez aintzat hartzea edo ez ahotsik ematea».
|
|
|
guztiz ezinezkoa zen ebazpen bidezko bat lortzea. Eta egoera horretan daude, orokorrean, arraza eta genero diskriminazioari aurre egin behar
|
dioten
emakume beltz, indigena eta koloreko gehienak: ez daukate inongo baliabiderik.
|
|
|
Genero justizia lortzeko, beharrezkoak dira biak, bai aitortza, bai birbanaketa.221 Aitortzan eta birbanaketan oinarrituriko ikuspegi batek eskatuko luke, esate baterako, koloreko emakumeentzako espazio bereziak sortzea lantokietan eta hezkuntza erakundeetan, emakumeok kolektibo gisa hartuta, eta, gero, ziurtatzea eskubide gehigarriak ematen zaizkiela genero berdintasuna lortzeko laguntza ekonomikoa jaso dezaten. Horren iterazio literal bat izan liteke legearen arloko laguntzaren bat ematea, doan, lantokian jazarpena edo diskriminazioa jasaten duten koloreko emakumeei, nagusien aurka salaketak jartzeko ahalmena izan dezaten; edo, besteren bat aipatzearren, arraza eta genero diskriminazioari aurre egin behar
|
dioten
emakumeek lehentasuna izatea zenbait erakunde federaletan, hala nola Enplegu Aukeren Berdintasunerako Batzordean.
|
|
|
Estralurtarrek abduzitu dituztela
|
dioten
emakumeak.
|