|
2003
|
|
|
Argi dago euskarak mende zaharrak atzean utzi dituela, ahaztu barik euren balioa. Baina aurreari begiratu gura dio gure hizkuntzak, aurreari begiratu nahi
|
dio
hiztun komunitate modernoak.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, euskarazko berbaldiak eraikitzeko orduan sumatzen dugun ezintasunean ahozko kodearen izaera murritza nabarmentzen zaigu hitzetik hortzera: hots, kodearen murriztasunak ez
|
dio
hiztunari biderik ematen beste hizkuntza batean jadanik moldatua daukan irudi mundua eta pentsamendu eremua euskaraz ekoizteko.
|
|
2007
|
|
|
Aurreneko arazoa hizkuntz determinismoa da: hizkuntzak, berea omen den mundu ikuskera, irudi, pintura, film edo dena delako hori, «determinatu», nahi eta nahi ez gainezarri egiten al
|
dio
hiztun komunitateari eta banakoari. Eta hemen gertatzen da, polemika askotan legez, kritiko eztenkarien iritzian, mundu ikuskeraren alderdikoak ezbaibako deterministak ei direla, denak edo gehienak (Boas, Sapir, Whorf, etab., arazoa, batez ere, Ameriketan eztabaidatu da).
|
|
2011
|
|
|
Amin Maalouf idazlearen ustez gizakia eta hizkuntza lotzen dituen zilbor hestea etetea baino gauza mingarriago gutxi dago bizitzan. Lotura hori eteten baldin bada, erarik suntsigarrienean erasaten
|
dio
hiztunaren nortasun sistemari. Ondorio tamalgarri hori edukita, dio, ez dela sinestekoa munduko herrialde gehienetan gailentzen den jokamolde zitala:
|
|
2012
|
|
|
hizkuntza komunitateak hitz egitea [adibidez, ikusi Crystal (2001), Fishman (2001), Krauss (1992) eta Wurm (2001)]. Hortaz, proposatuko dugun ereduak erreparatzen
|
dio
hiztun elebidunek B hizkuntzari ematen dioten erabilera linguistikoari. Are gehiago, aztertuko dugu zer nolako interakzioak sortzen diren B hizkuntzaren gotorleku historiko izan diren komunitateetatik kanpo.
|
|
2013
|
|
|
" Ikasten ari denak ematen
|
dio
hiztun zaharrari norabide berri bat" esan zuen Amets Arzalluzek Korrikako lekukoak barruan zeraman mezuan.
|
|
2014
|
|
|
" Lehenengo hitza euskaraz" adibidez, oso eraginkorra da. Euskadunari begi kolpez adierazten diozu euskaraz zuzendu daitekeela langilearengana, zerbitzua euskaraz jaso dezakeela etab. Horrek nekea kentzen
|
dio
hiztunari, ez du estres linguistikorik pairatzen.
|
|
2016
|
|
|
Gune soziolinguistiko erdaldunenetan erdaraz egitea denez normala," normala" ez dena egin dezakeela jakin behar du euskaldunak: zenbait komertziotan" hemen ere euskaraz"," bankuan ere euskaraz"" nirekin euskaraz" bezalako kartelak jartzeak segurtasuna ematen
|
dio
hiztunari, eta normaltasuna euskararen erabilerari. Maila pribatuan txantxangorriaren pina erabiltzea ere pista bat izan daiteke, erabilera normaltzeko bidean.
|
|
|
nahasmen kontzeptual horregatik, inkestatuak galdekizunari emandako erantzuna bere jarreren eta uste/ aurreiritzien menpeago geldituko da. Bere erabileraz daturik eman baino lehen, galdera bati baino gehiagori erantzun behar
|
dio
hiztunak, kontzienteki edo inkontzienteki: 1) nahasmintzoaz ari denean kontziente al da hiztuna, nahasian ari dela?
|
|
2017
|
|
|
Funtzio estandar nazionala gorpuzten duen hizkuntzak erreferentzia sozial eta kultural hegemonikoak eskaintzen dizkio hiztunari. Hizkuntza nazionalaren funtzio hegemoniko horren azpian dauden funtzio lokaletan erabilitako mintzairak, aldiz, zer eskaintzen
|
dio
hiztunari. Jausororen aburuz,, komunitatea/ gizartea ekuazioaren baitan gaztelaniak funtzio guztiak betetzen ditu.
|
|
|
Pentsamenduaren hizkuntzak identitate kulturala ematen
|
dio
hiztunari; pentsamenduaren sormenean esku hartzen ez duen mintzairak, berriz, komunikazioaren dimentsio mekaniko instrumental soilduan dihardu. Pentsamenduaren hizkuntzak hiztunaren eduki kognitibo, emozional eta identitate mekanismoak metabolizatzen ditu; bigarren hizkuntza instrumentalak, aldiz, hizkuntza hegemonikoaren iturritik xurgatzen du adierazi nahi duena, eta jadanik beste hizkuntza batean sortu den kulturaren mirabe da.
|
|
|
Hain zuzen ere, Larrunaldeko Herriko Etxeak euskaraz bizitzeko aukera es kaintzen
|
dio
hiztun orori. Herriko Etxeak, hizkuntz eskubideak bermatzeko neu rriak hartu ditu.
|
|
2019
|
|
|
Funtsezko puntua da hori ere. Bere funtzionamenduari buruzko ohartxo batzuk egingo ditugu hemen, artikulua ahalik eta praktikoena izateko. arnasgune beteetan euskaraz egiten da, eta kitto. hori eskatzen du gizarte arauak. horrek segurtasuna ematen
|
dio
hiztunari: bizitzaren edozein kasutan, gizarte arauak aurreneko hitza euskaraz egitea eskatzen dio, inori buruko minik eman gabe. erasana dagoen arnasguneetan, aldiz, gizartearauak euskaraz egitea eskatzen du nagusiki, baina erdara sartu da. modu horretan, hiztunak badaki zenbait kasutan edo zenbait pertsonarekin erdaraz egin duela, arnasgunean bertan. arnasgune betean zegoen segurtasun handiak segurtasun ezari utzi dio lekua hainbat
|
|
|
Ikasten ari denak ematen dio irakasten ari denari zentzua. Irakasten ari denak ematen
|
dio
hiztun zaharrari norabide berri bat. Hiztun zaharrak eman behar dio ikasten ari denari eskua.
|
|
|
Feedback negatiboak sorrarazten duen kezka hau Prompt Hyphotesiskontzeptuarekin azaldu ohi da: hipotesi honek dioenez, feedback negatiboak ekoizpenean akatsa egondelako alarma helarazten
|
dio
hiztunari eta batzuetan akats horretaz jabetzera ere lagundu dezakehiztuna, baina kasu gehienetan, ez hori baino gehiago.
|
|
|
Lourdes Oñederra: " Ahoskera egokia izateak ziurtasuna ematen
|
dio
hiztunari"
|
|
2020
|
|
|
Ziur aski, azken hilabeteetan gurean berpiztu diren hainbat eztabaidak lotura zuzena dute hiztun berri horri ematen zaion autoritate edo legitimitatearekin. Fernando Ramallo soziolinguista galiziarrak
|
dio
hiztun berria ez dela erabat onartua" subjektu problematizatzailea izateaz gain, subjektu problematikoa ere badelako, espazio soziolinguistikoan bere tokia bilatzen jarraitzen duena". Euskal Herrian bezala, antzeko egoera duten tokietan errepikatzen den kontua da:
|
|
|
Hortaz, zer eskaintzen du ahoskera zuzenak? Zer ematen
|
dio
hiztunari?
|
|
|
Sentipen horren adierazle da, esaterako, zenbait hiztunek galdetegian esan izana ahoskera batzuk (sabaikari ahoskatzea, besteak beste) arrotz edo" ez natural" iruditzen zaizkiela. Artifizialtasun sentipenak maiz lotsa ere ekarri ohi
|
dio
hiztunari ohituta ez dagoen ahoskeraren bat erabiltzerakoan; honela, ahoskera hori erabiltzeko ezina nagusitu ohi da.
|
|
2021
|
|
|
10.3.2.4a Harridura perpausetan, zerbait gehiago eransten
|
dio
hiztunak adierazpen bati, adierazten duenak sortzen dion emozioa markatzen baitu. Ez da beti erraza bereizten perpaus bat harridurazko denetz, esateko moduak erakusten baitigu (prosodiak/ puntuazioak) hala dela.
|
|
2023
|
|
|
Batzuek ez dakite zelan izendatu, baina adinekoek esan dute, behinola, arrakaldo berba ohikoa izaten zela neguetan. Hitz bera erabiltzen omen dute intxaurraren oskolari irizteko; halandaze, antza denez, horrexek balio
|
dio
hiztunari, gogortasunak, beharbada?, metafora eratzeko. Antzeko terminoaz baliatzen dira lurrean neguan sortu ohi den izotz geruza izendatzeko:
|