Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 129

2001
‎Euskal gaztetxoentzat eredu aparta!". " Poxia behingo, aipamena betiko", dio esaera zaharrak...
‎Horietaz jardun dugu berarekin. Hila lurpera eta biziak asera", dio esaera zaharrak, eta duen ziniko ukitua saihestuz ere, bere arrazoi puntua baduela ukatzerik ez dago. Haatik, lurpe hotzean ehortzitakoari bakezko lotan uzteko ohitura ere badugu... non geure aburuz altxorren bat ez den, jakina.
‎" Zer ikusi, hura ikasi", dio esaera zaharrak. Zavalaren kasuan, ordea, ez dirudi, orain arte kontatu digunetik behintzat, txikitan etxean bizi izandako giroak kutsatuta hartu zuenik hartu zuen bidea.
2002
‎Lagun bat daukanak altxor bat dauka dio esaerak, eta hala uste izan behar zuen Julianek ere, zeren Pelloren lagunei berehala egin baitzien lekua bere bihotzean. Aurrena Xabierri, Parol bidean topo egin zutenean.
2003
‎" Gerran sartuko gara, urteetan gerratik atera ez garela uste badugu ere" esan zigun irakiar kazetari erretiratu batek. " Bustita dagoenak euriari beldurrik ez" dio esaera arabiar batek
2004
‎Misae! Hala dio esaerak: gustura jaten dugunean, isiltasuna inguruan.
‎Ala dio esaera zaarrak, eta ondo esana gañera. Beste arotan egin genezakena etzaigu ardura:
2005
‎“Nork bilatu, aurkitu”, dio esaerak. Baina bilatzea ez da tiraderetan eta izkinetan ausaz bueltatzea bakarrik, bere metodoa behar du.
2008
‎Slugerrek, aldiz, gazteengan du itxaropena eta gurasoei gertatu zaiena saihesteko gai izango direla uste du: " Bere akatsak ahazten dituen herrialdea, akats horiek errepikatzeko prest dagoela dio esaerak; espero dezagun ez dadila gertatu…".
‎Diruak dirua ekartzen omen du, hala dio esaerak, baina ez erosokerian dagoenari.
‎Baina herri jakintzak baieztatzen duenaren aurka?, gogoa dagoen lekuan aldaparik ez? dio esaera zaharrak?, maldan gora egin zitzaion eskolan aurrera egitea, ikastea izugarri kostatzen baitzitzaion; Beñardok bazuen, izan ere, jario handiko ur laster hura, euskararen iturritik zetorkiona eta ezin geldiarazi zuena, halako eran, non ur lasterrak aurretik baitzeramatzan arimaren lurretara beste bide batetik, gazteleraren bidetik, adibidez, iritsitako hitz eta kontzeptu ikasi berriak, baita hitzez eta kontzeptuz egituratutako irudikapenak ere:
‎–Arrazoiarekin dio esaera zaharrak, el hombre propone y Dios dispone. Natividadek eta biok eraman zaitugu geltokira, esan zion markesa andereak Reginari, etsipen keinua betartean.
‎Bistan da, hortaz, ondo merezitako omenaldiari berea eman behar zaiola. Emok emaileari, egiok egileari, dio esaera zaharrak. Halaxe egin nahi izan dugu guk ere, zure euskaltzainkideok, zurekin batera Akademiaren egitekoetan ari garenok, omenaldi akademikoa antolatu dugunean.
‎Lan lasterra, lan alferra. Hala dio esaera zaharrak. Hirukoak ez du itxura hori eman nahi; hala eta guztiz ere, argigarria da legealdi hasieratik «legealdiko zutabe» ziren hainbat lege egitasmo oraindik ere aurkeztu gabe, bideratu gabe edo, zenbait erakunderen desadostasunak medio, etenda egotea.
‎Bi ezkero, hirugarrena seguru. Horrela dio esaera zaharrak, eta Espainiako auzitegiek atzo bete zuten hori. EHAK alderdia ere legez kanpo utzi du Espainiako Auzitegi Gorenak, asteartean EAE ANVrekin egin bezala.
‎Hasieran, uzkurtasunak zuhur izatera bultzatzen zuelako edo, gogoz aritu zen Beñardo eskolan, maisuaren aginduak betez eta ikaskideekin sor zitezkeèn balizko istiluak eragotziz. Baina herri jakintzak baieztatzen duenaren aurka –" gogoa dagoen lekuan aldaparik ez" dio esaera zaharrak–, maldan gora egin zitzaion eskolan aurrera egitea, ikastea izugarri kostatzen baitzitzaion; Beñardok bazuen, izan ere, jario handiko ur laster hura, euskararen iturritik zetorkiona eta ezin geldiarazi zuena, halako eran, non ur lasterrak aurretik baitzeramatzan arimaren lurretara beste bide batetik –gazteleraren bidetik, adibidez– iritsitako hitz eta kontzeptu ika... esan nahi baita euskara beti sartzen zela nola edo hala, uholde bat bezala maiz, gazteleraren mundu jaioberrian, prozesu ia automatiko batean, zeinak Beñardoren arreta desbideratzen baitzuen eta haren kontzentrazioa eragozten, mutilaren baitan halako anabasa bat sortuz –" Hitzen dantzan bizi naiz/ arin arinean;/ pentsatu baino lehen,/ hitza mingainean(...)" esan zuen bere bertsoetako batean–, harik eta, hiru aste zeramatzala, maisuak galdetu zion arte:
‎–Arrazoiarekin dio esaera zaharrak, el hombre propone y Dios dispone. Natividadek eta biok eraman zaitugu geltokira –esan zion markesa andereak Reginari, etsipen keinua betartean.
2009
‎Bero handia espero denean, txoriak botatzeko modukoa dela dio esaera batek. Hala, esan dezakegu, sasoi honetarako behintzat, bero sapa espero dugula ostiral eta larunbat honetan.
‎–Gau alaiak goiz goibelak? ederki dio esaera zaharrak, eta, irri konplize bat luzatzen ziola, jarraitu zuen?: Utziko didazu zurekin gosaltzen?
‎–Gogoa dagoen lekuan aldaparik ez? dio esaera zaharrak, eta halaxe da. Hemen gaztelania ikasten ez duena nahi ez duelako da.
‎–Eta hil badituzte, zer??, baina han, galdera hark zorabio batean jar zitzakeelako, edo une hartan alferrikakotzat jotzen zutelako, edo, besterik gabe, galdera egitearen beldur zirelako?, sugeak burua nekezago ateratzen, sugea aipatu ezean? dio esaera zaharrak?, inork ez zuen galderarik egin.
‎Inoiz pentsatu duzu den denok hil behar dugula? Ez dela hemen inor geldituko? Hamaika ikusteko jaioak garela dio esaera zahar batek eta arrazoia dauka. Orain dela gutxi Italiako Eluanaren kasuak eztabaida gogorrak eta luzeak ireki ditu, eta niri eutanasiaren inguruko hausnarketa egiteko aukera eman dit.Eutanasia hitzak zergatik ematen digu dardara txiki hori. Heziketa kontua dela uste dut. Hasteko, haurrak eta gazteak garenean heriotza eta hau inguratzen duen guztia ezkutatu egiten zaigu, heriotzari buruz hitz egitea tabu baita. Bestaldetik, gure heziketa erlijiosoak (eliza katolikoak irakatsi diguna, alegia) esaten digu pertsonok bizi behar dugula edo biziaraziko gaituztela (ez du axolarik nola). Baina, etikak edo moralak esaten duen horretan oinarriturik, sistemak deitu gobernua, gizartea edo dena delakoak izugarrizko muntaia egin du. Hortxe ditugu farmazeutikak beren ikertzaileekin, gure bizitza ahalik eta gehien luzatzeko, botikak harturik, noski; hortxe ditugu medikuak, erizainak eta beste zientifikoak bizitza, berriro ere, luzatzeko eta gaixotasunak sendatzeko; hortxe ditugu 3 adineko jendea zaintzeko egoitzak... Konturatu zara zer muntaia?
‎–Kalean uso etxean otso?, dio esaera zaharrak. Baionari aukeran datorkio, Lapurdiko hiriburuko taldea hala dabilelako denboraldi honetan, Frantziako Top14 ligan.
‎Ez dela gaitzik onik ez dakarrenik dio esaera zaharrak. Eta krisiak zerbait positiboa ekarri baldin badu, hori etxebizitzen prezioen jaitsiera izan da.
‎Hori guztia, lehen laurden kaskarra egin ondoren. Gaizki hasten dena gaizki bukatzen dela dio esaera zaharrak, baina atzokoan behintzat ez zen halakorik gertatu. Bilbo Basket pattal hasi zen, eta 28 jaso zuen lehen laurdenean.
‎–Gau alaiak goiz goibelak... ederki dio esaera zaharrak –eta, irri konplize bat luzatzen ziola, jarraitu zuen–: Utziko didazu zurekin gosaltzen?
‎guztiek izango zuten buruan galderen galdera hura, agerian nahiz ezkutuan: " Eta hil badituzte, zer?", baina han, galdera hark zorabio batean jar zitzakeelako, edo une hartan alferrikakotzat jotzen zutelako, edo, besterik gabe, galdera egitearen beldur zirelako –" sugeak burua nekezago ateratzen, sugea aipatu ezean" dio esaera zaharrak–, inork ez zuen galderarik egin.
‎Nik euskaraz bakarrik egiten nuen umetan, baina gero ederki ikasi nuen gaztelania, neure ahaleginaren ahaleginez. " Gogoa dagoen lekuan aldaparik ez" dio esaera zaharrak, eta halaxe da. Hemen gaztelania ikasten ez duena nahi ez duelako da.
‎Lastima, horrekin batera, ez handik urruti," 10 egunez inkomunikatuen" berria ezkutatzea. Pobrearen etxean, beti da bariku, dio esaerak. Hala dirudi...
‎" Ekaitz ostean barealdi", dio esaera zaharrak. Zientzia gizona esnatzerako ohartua zen gure asaba zaharra" Ekaitz guztiak, laburrak" zirela, eta ondoko barealdi baketsua nagitzeko lainekoa ere suertatzen zela, ekaitz erasanaren okerrak konpontzen zituen bitarte neketsu hartan.
2010
‎Lehenago edo beranduago, baina zera dio esaerak: txapelketa guztietan gertatzen direla ustekabekoak.
‎–Batzuek lurretik jaso dituzte arrosarioak, baina beste batzuei lepotik zintzilik agertu zaigu bat batean, eta tori?; ulertzen nuen amaren jarrera, baina, beste alde batetik, beldur nintzen eta lotsa nintzen, edozer gerta baitzitekeen bide hari ekinez gero?. Gezurrak hegoak labur? dio esaera zaharrak?; amak, baina, bide hura hartu zuen, eta bide hartatik abiatuko zen hurrengo egunetan ere; ama, ordea, gero eta goibelago zegoen, gero eta sentiberago ere bai, zernahik eragiten baitzion aldarte txarra, neskameekin eta noiznahi zitaltzen zela.
‎–Hamaika ikusteko jaio ginen!? dio esaera zaharrak: gurean motz gelditu ez ote zen?
‎Ez dizut esango egoiliarren artean onena izatea atsegin ez nuenik?. Hobe da sagu mutur izan ezen ez lehoi buztan? dio esaera zaharrak?, baina idazpuru hura ikusi nuenean pentsatu nuen, pentsatu ez ezik sentitu ere bai, ezen heldu zela neure sagutasunari uko egiteko ordua, lehoien munduan sartzeko, lehoien mundu hartan buztan izatera mugatu behar banuen ere, hasieran bederen.
‎Arrazoi duzu, Gabino? baina nire idazki honek, eleak alea ematea neke du, dio esaera zaharrak, askoz ere helburu apalagoa du, eta ea ez zaitudan gehiegi gogaitzen, nire bidaia hartatik Mendirekin gertatuak kontatzera mugatzen natzaizula, memento haiek bidaia osoko iraunaldia baldintzatu baitzuten, azken batean?
‎" Zure bizitzak entziklopedia bat idazteko adina eman lezake, bai, baina zuk idatzi eta zuk zeuk irakurri, zure bizitza aspergarria iruditzen zait-eta". Arrazoi duzu, Gabino... baina nire idazki honek —eleak alea ematea neke du, dio esaera zaharrak— askoz ere helburu apalagoa du, eta ea ez zaitudan gehiegi gogaitzen, nire bidaia hartatik Mendirekin gertatuak kontatzera mugatzen natzaizula, memento haiek bidaia osoko iraunaldia baldintzatu baitzuten, azken batean...
‎Izan ere, Madrilen egin nuèn ordu arteko egonaldian, nekez ase ahal izaten nuen neure zaletasuna, nire egiteko guztia, zentzu hartan, egoitzako lagun egoiliarren aurkako partida batzuetara mugatzen baitzen, eta lagunak —sei zazpi— ni baino eskasagoak baitziren, nabarmen. Ez dizut esango egoiliarren artean onena izatea atsegin ez nuenik —" Hobe da sagu mutur izan ezen ez lehoi buztan" dio esaera zaharrak—, baina idazpuru hura ikusi nuenean pentsatu nuen —pentsatu ez ezik sentitu ere bai— ezen heldu zela neure sagutasunari uko egiteko ordua, lehoien munduan sartzeko, lehoien mundu hartan buztan izatera mugatu behar banuen ere, hasieran bederen. Egoera hartan nengoen, bada, urduri, eta atezaina atea ixtera zihoan... baina orduan oin punten gainean jarri, eta ozen esan nuen, atezainaren besagainaren gainetik:
‎Handik aurrera ere izan baikenuen zer kontatua, Gabino! " Hamaika ikusteko jaio ginen!" dio esaera zaharrak: gurean motz gelditu ez ote zen...
‎Ezta, Gabino...?";" B bai" erantzun nion berriro ere, gezurrari noiz arte eutsiko genion bururatzen zitzaidan bitartean; segidan, soinekoan zuèn poltsikora eskua eraman, arrosario bat atera, eta izeba Ernestinari eman zion, esanez: " Batzuek lurretik jaso dituzte arrosarioak, baina beste batzuei lepotik zintzilik agertu zaigu bat batean, eta tori"; ulertzen nuen amaren jarrera, baina, beste alde batetik, beldur nintzen eta lotsa nintzen, edozer gerta baitzitekeen bide hari ekinez gero —" Gezurrak hegoak labur" dio esaera zaharrak—; amak, baina, bide hura hartu zuen, eta bide hartatik abiatuko zen hurrengo egunetan ere; ama, ordea, gero eta goibelago zegoen... gero eta sentiberago ere bai, zernahik eragiten baitzion aldarte txarra, neskameekin eta noiznahi zitaltzen zela.
‎Aznar zen agintean, eta orduan Batasuneko zerrendak legez kanpo utzi zituzten, itxaropena zutelako PP PSOE fronteak boterea lortuko zuela, eta abertzaletasun demokratikoa Euskadiko udal nagusietatik eta Foru Diputazioetatik aterako zutela. Usteak erdia ustel dio esaera zaharrak, eta hala gertatu zitzaion PPren eta PSOEren itxaropenari ere. Gisa horretan ez zuten aginpidea lortu, dozena erdi udaletan eta Arabako Foru Diputazioan izan ezik.
‎Inauteri ondoan, garizuma. Hala dio esaerak. Beti halatsu.
‎Ezinezkoa da itzultzailearen subjektibotasuna, hots, bere testua ulertzeko modua, ekiditea. Traduttore traditore dio esaerak: itzulpenak jatorrizko esanahi anitzei traizioa dakar bere baitan.
‎Olatua ez dator behin ere bakarrik dio esaerak. Olatuek askotan berri txarrak ekartzen dituzte, baina oraingoan surf zaleak pozteko moduko albisteak ekarriko dituzte Donostiara.
2011
‎Itxura batera aparteko ezer erakusten ez duen datu batek, oinarri gutxikoa dirudien zurrumurru batek edo bat bateko beldurrak txinpartak sor ditzakete. Kea den lekuan sua egoten dela dio esaera zaharrak. Burtsan ez du zertan ala izan, egia edo gezur, batak zein besteak berdin berdin erre dezake.
‎–Tontorrera gazte iritsi nahi baduzu, ekiozu agureak bezala? dio esaerak, zikloturistak beti gogoan izaten duen txinatar esaera zaharrak. Aldapako bigarren kilometroan sartuak ziren, bazterrean geratu behar izan dutenean, bihotzak salto egin eta ahotik ihes egingo ez bazien.
‎Herren onik ez dela dio esaerak, baina mostradorearen atzetik zetorren danba danbak, hanka makilaren gainean bermatzen zen funtzionarioa gabe, gizona ikusarazi zidan lehenbizikoz: hark ere, gerrako opari zurezko hanka; horretan, eta erretxinean?
‎" Jendeak naizen bezala jakingo balu, nitaz maiteminduko lirateke", ohiko esaldia da. Edertasuna ez da funtsezkoa Ligeei dagokienez," itsusia, guapa nahi du", dio esaerak. Bere fisikarekin hain gustukoak ez diren pertsonek arte gehiago izango lukete ligatzeko unean.
2012
‎«Apaizaren lapikoa, txikia baina gozoa», dio esaera zaharrak. Horixe bera dagokie gure gaurko agintariei:
‎Ekimen franko, eki eta ilargi arteko egunetan, jo eta ke lanean. «Nolako zura, halako ezpala», dio esaera zaharrak. Erdaldunak euskalduntzen aritzea alferrik beraz askotan.
‎Defentsarik onena erasoa omen. Halaxe dio esaerak, eta orain baita Pierrick Fedrigok (FDJ) ere. Zalaparta handiko etapa izan zen atzokoa, Tourreko hamabosgarrena, erasoak ugari izan baitziren, baina bete betean asmatu zuena Fedrigo izan zen.
‎Pentsatzen jarrita, etxeak bi ate balitu, edo hiru, gure sekretuak ez lirateke orain bezain seguru egongo. " Bi ateko etxea zaila da zaintzen", dio esaerak. Orain arte uste nuen esaera lapurrengatik ari zela.
2013
‎Alaba bakarra eta gaztaina bakarra, galdu egiten dira. Hala dio esaerak. Hortik ote dator ezkontza eskaerak gaztainapean egitearen ohitura?
‎Galsoroak prestatu ahala, San Martin egunaren inguruan ereiten zen garia ere gure baserrietan. Horregatik dio esaera zaharrak: " San Martin ederra, ogia bota lurrera".
‎Lurrean aurkitutakoa hartzea lapurtzea al da? Lapurrei lapurtzea ez dela lapurreta, hori dio esaerak. Norena zen dirua?
‎Aho hutsa baino, ogi hutsa hobea dio esaerak, eta ez dago gaizki esana.
‎Momenturik ilunenak egunsentiaren aurretik datozela dio esaera zahar batek. Egia izatekotan, egunsentiak berehalakoa behar zuen izan, ilun baino ilunago baitzegoen ingurua.
‎3. " Balego eta balitz, elkarren atzetik dabiltz" dio esaera zaharrak; aurreko urratsean taldean egindakoa ez da nahikoa Mireiak eskatutakoari erantzuteko. Jarrai ezazue hiruko taldeetan, eta, hautatu, honako zerrenda honetatik, zer egingo duzuen lehen identifikatu ditugun informazioak eskatzeko eta emateko.
‎Garrantzitsuena da, Mendiaren iritziz, «oso konplexua bada, utzi egingo da». 4 Kalitatezko produktuak erostea Merkea garestia da, dio esaera zaharrak, etxebizitza ekologiko adimendunetan ere aplikatzen baita. Bax ek azaldu du kalitate gutxiko produktuak saihestu behar direla eta ez dituztela betetzen merkatuko munduko estandarren baldintzak.
2014
‎Horiek balioesteko, begia hezi egin behar da, begirada berri baten alde egin, eta beste kode bat deszifratzeko eta ulertzeko aukera eman norberaren buruari. Hone a dio esaerak:
‎Urnietan ezer ez eta festa, dio esaerak. Bada, San Juan plazan edota Saroben izan zirenentzat arratsalde gogoangarria izan zen.
‎" Egia da latz eta garratz”, dio esaera zaharrak. Garratza bezain beharrezkoa da, ordea, familia bateko kideentzat, herri batentzat, herrialde batentzat.
‎Ala dio esaera zaarrak, eta ondo esana gañera. Beste arotan egin genezakena etzaigu ardura:
2015
‎sortzaileak, irakasleak, gaur egungo arduradunak… Testigantza horiek funtsezkoak izan dira. " Gogoko tokian aldaparik ez", dio esaerak. Bada, horrela ibili naiz azken hilabeteotan:
‎Damua garaiz, dio esaerak. Garaiz, damua.
‎Gezur batek korri lezake mundu erdia, egia oinetakoak lotzen ari den bitartean. Hala dio esaerak, eta hala gertatu zen Joserekin. Jakobek semea basapiztiek hil zutela sinetsi zuen bezala, denek sinetsi zuten gezurra:
‎–Idiak min eta gurdiak negar? dio esaera zaharrak, baina han ez zen hala: bertan denak min eta denak negar ari ziren.
‎–San Juan, nekez etorri eta arin juan? dio esaera zaharrak. Gaztelugatxeko San Juanera joaten denak txalupa txikiak ikusiko ditu zintzilik.
‎Nori berea, zuzenbidea dio esaera zaharrak, eta niri ere, beraz, neure zorrak kitatzea edo, behintzat, aitortzea dagokit. Nire pentsaeran eta ibilbidean esangura berezia dauka Karlos Santamaria zenaren artikulu batek.
‎Hamaika ikusteko jaioak omen garela dio esaera zahar batek.
2016
‎Argazki bakoitzaren atzean istorio bat izaten dela dio esaerak, eta egia izango da. Izan ere, Aitor Rodriguez (Azpeitia, 1976) argazkilaria urteetan atera dituen irudien atzeko kontakizunek harrapatu dute.
‎Halaxe dio esaera zaharrak, txokolatea bero zerbitzatzekoa dela alegia.
‎hobe horrela bukatu bada. «Emaztea eta idia, zeure herriko» dio esaera zaharrak. Eta bera, itxurak itxura, ez zen inola ere zure herrikoa.
‎Biek nahi ezean, batek ezin eztabaidatu. Halaxe dio esaera batek, baina ez gara beti ados egoten;
‎dagoela isilik? dio esaerak, baina, halere, presan
‎Zer iruditzen zaizue egoera? " Bakean bizi nahi duena dagoela isilik" dio esaerak, baina, halere, presan igeri egin ezin duten neskak bazinate, isilik geldituko al zinatekete. Bikotekide bat presan igeri egin nahi duen neska izango da, eta bestea, neskak presan lekua kentzerik nahi ez duen mutila.
‎Bik nahi ezean, batek ezin eztabaidatu. Halaxe dio esaera batek, baina ez gara beti ados egoten; ikuspuntu eta iritzi desberdinak izan ohi ditugu& Eta gara beti isilik geratu, bada!
‎< < Informazioa boterea da> > dio esaera ezagun batek eta halaxe ikusten dugu Zaramaga auzoan. Ikusi bezala, zahartzaro aktibo baterako oztopoak fisikoak nahiz psikologikoak (edota beharbada ideologikoak) izan daitezke.
‎“Txakurrak hanka hutsik han ere” dio esaera zaharrak gauza txarrak edo okerrak leku guztietan gertatzen direla adierazteko. Oraingoan, baina, Elgoibarko txakurrek ez dute beste inongoen antzik izan, ez behintzat joan den zapatuan animalien eta pertsonen mozorro lehiaketan parte hartu zuten txakurrek.
‎" Ezari emana ezak eraman", dio esaerak, eta badirudi horren arabera, norbaitek ondasunaren bat ukatu ezkero, Marik kentzen diola gero ukatutakoa. Ekaitzak eta kazkabarrak Mariren haserreak bidalitakoak direla dioenik bada, bai eta Mari laminen edo sorginen erregina dela dioenik ere.
2017
‎Dena dela, aurreko eta ondorengo haserrealdi guztietan bezala, otordu on batek giroa baretu egin zuen. A ze parea, karakola eta barea dio esaera zaharrak...
‎Bereziki adierazgarria iruditzen zaigu sorgin ehizak prostitutaren eta sorginaren artean ezarri zuen harremana, sexuaren araberako lanaren berregituratze kapitalistan prostituzioak jasan zuen debaluazio prozesuaren isla baita. Hala dio esaera batek: –prostituta gaztetan, sorgin zahartzaroan?, biek sexua gizona engainatzeko eta galbideratzeko erabiltzen zutelako, maitasuna itxuratuz, diru truke soilik erabili ere (Stiefelmeir 1977:
‎Ikusi nahi ez duena baino itsu handiagorik ez dagoela dio esaerak. Hartzekodunen konkurtsoekin ere halako zerbait gertatzen dela ondoriozta daiteke Zarauzko Laguntza kabineteko Mikel Ezeizaren hitzetatik.
2018
‎Kultura herrikoiak ederki daki hori: " diruak dirua irabazten du" dio esaera zaharrak. Edo" zakurrak dirua balu, On zakur".
‎Gustuko lekuan aldaparik ez, dio esaerak. Ez, horixe, batere ez!
‎Garrantzitsua izan ohi zen San Martin eguna: «Ezkondutako urtea eta txerria hildako astea, onenak», dio esaera zaharrak. Txarriboda edo txerri hiltze askorik ez da ikusiko gaur egun, baina herri askok eusten diote eguna ospatzeko ohiturari, eta sasoiko produktuak eskuratzeko aukera egongo da hainbat tokitan.San Martin feriak badu bere garrantzia Zegaman (Gipuzkoa).
‎Datuak ematen jarrai genezake, baino egun inork gutxik uka dezake apustuen merkatuak izandako gorakada eta hauen atzean dauden enpresa handiak lortzen ari diren irabazien tamaina. Apustua ez dela errenta dio esaerak, baina gutxi batzuk errenta handiak pilatzen ari dira azkenaldian.\
‎Gizonak asma, Jainkoak xeda, dio esaera zahar batek. Pareko burubidea dugu hemen:
‎" Jokoa ez da errenta" dio esaera zahar euskalafrikar batek.
2019
‎Enbarazua dira zaharrak, destorbua. " Zaharra da eta hil bedi, ez ditu balio lau zuri", dio esaera zaharrak. Baina zer zahar eta zer zahar ondo, gaur egun zahar hitza bera tabu bilakatzeraino zabartu gara eta!:
‎–Gizakiak pentsatu egiten du; Jainkoak, barre? dio esaera judu batek. Leo Perutz poetaren nobeletan ezin zaio ez entzun egin barre horren oihartzunari.
‎–Hobe lagun on batekin bakarrik baino. Edo hori dio esaerak, ez? –esan zuen Iñakik txantxetan, besoa luzatuz eta Leireri ontziratzen lagunduz.
‎–Batean kale eta bestean bale, horrela dio esaera zaharrak. Hala ere, munduko epaiketa guztiek ezin zapuztuko didate poztasun une hau.
‎Ze, badakizue iparrari margo asko erantsi izan zaizkiola, ezta? Hala dio esaera koloreanitz batek, egoki asko: Iparra, baltza danean baltz, gorri danean gorri; fina izan da be, zakarra.
‎Azaroa ari zaigu bereak ematen. Hazilla hotz, negua motz; hazilla bero, negua gero, dio esaera aspaldiko batek. Badirudi, gero Otsailean Kandelario egunarekin egiten dena dagoela hemen, beste mugarri edo ataka batena:
‎Urre urtea, elur urtea dio esaera batek, hurritzak bere gehienak, garai honetarako, emanak dituela kontuan hartuta. Urre asko batu al duzue?
‎Kandelarioz elurra dario, San Blasek lagunduko dio esaera zahar batean edo bestean ageri denak arrazoi izan ohi zuen, normalean egun batetik bestera nekez mudatzen baita seko eguraldia.
‎Eguzkia atera bai, baina zenbat fida leike otsaileko eguzkiarekin? Otsaileko eguzkia, txoroa dio esaera zaharrak. Eta beste harentzako, konparaziotarako balio ere bai:
‎Martxoaren erdirako, kukuari bidea eginez edo, enara, ainara, elaia edo eliztxoria, hemen ohi da, banaka batzuk aurrena, bikotetxo bat edo bi, eta geroxeago, habia joan den urteko tokian dagoela ikusitakoan, laster jotzen dute beste lagunen bila. Hala dio esaerak: Martxo erdirako, enara etorri eta zozoa akabo.
‎" Hola nik ere asmatuko nikek!", halako erasia botatzen zaigu guri hitzetik hortzera sarri asko. Honela dio esaera dontsu horrek: San Isidro labrador, quita el agua y saca el sol, batean.
‎Hori, auskalo! Batean goibelaldia, bestean txurialdia; ilargia bezala bizi da gure Maria dio esaera zaharrak. Eta halaxe da:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia