2001
|
|
Euskal gaztetxoentzat eredu aparta!". " Poxia behingo, aipamena betiko",
|
dio
esaera zaharrak...
|
|
Horietaz jardun dugu berarekin. Hila lurpera eta biziak asera",
|
dio
esaera zaharrak, eta duen ziniko ukitua saihestuz ere, bere arrazoi puntua baduela ukatzerik ez dago. Haatik, lurpe hotzean ehortzitakoari bakezko lotan uzteko ohitura ere badugu... non geure aburuz altxorren bat ez den, jakina.
|
|
" Zer ikusi, hura ikasi",
|
dio
esaera zaharrak. Zavalaren kasuan, ordea, ez dirudi, orain arte kontatu digunetik behintzat, txikitan etxean bizi izandako giroak kutsatuta hartu zuenik hartu zuen bidea.
|
2002
|
|
Lagun bat daukanak altxor bat dauka
|
dio
esaerak, eta hala uste izan behar zuen Julianek ere, zeren Pelloren lagunei berehala egin baitzien lekua bere bihotzean. Aurrena Xabierri, Parol bidean topo egin zutenean.
|
2003
|
|
" Gerran sartuko gara, urteetan gerratik atera ez garela uste badugu ere" esan zigun irakiar kazetari erretiratu batek. " Bustita dagoenak euriari beldurrik ez"
|
dio
esaera arabiar batek
|
2004
|
|
Misae! Hala
|
dio
esaerak: gustura jaten dugunean, isiltasuna inguruan.
|
|
Ala
|
dio
esaera zaarrak, eta ondo esana gañera. Beste arotan egin genezakena etzaigu ardura:
|
2005
|
|
“Nork bilatu, aurkitu”,
|
dio
esaerak. Baina bilatzea ez da tiraderetan eta izkinetan ausaz bueltatzea bakarrik, bere metodoa behar du.
|
2008
|
|
Slugerrek, aldiz, gazteengan du itxaropena eta gurasoei gertatu zaiena saihesteko gai izango direla uste du: " Bere akatsak ahazten dituen herrialdea, akats horiek errepikatzeko prest dagoela
|
dio
esaerak; espero dezagun ez dadila gertatu…".
|
|
Diruak dirua ekartzen omen du, hala
|
dio
esaerak, baina ez erosokerian dagoenari.
|
|
Baina herri jakintzak baieztatzen duenaren aurka?, gogoa dagoen lekuan aldaparik ez?
|
dio
esaera zaharrak?, maldan gora egin zitzaion eskolan aurrera egitea, ikastea izugarri kostatzen baitzitzaion; Beñardok bazuen, izan ere, jario handiko ur laster hura, euskararen iturritik zetorkiona eta ezin geldiarazi zuena, halako eran, non ur lasterrak aurretik baitzeramatzan arimaren lurretara beste bide batetik, gazteleraren bidetik, adibidez, iritsitako hitz eta kontzeptu ikasi berriak, baita hitzez eta kontzeptuz egituratutako irudikapenak ere:
|
|
–Arrazoiarekin
|
dio
esaera zaharrak, el hombre propone y Dios dispone. Natividadek eta biok eraman zaitugu geltokira, esan zion markesa andereak Reginari, etsipen keinua betartean.
|
|
Bistan da, hortaz, ondo merezitako omenaldiari berea eman behar zaiola. Emok emaileari, egiok egileari,
|
dio
esaera zaharrak. Halaxe egin nahi izan dugu guk ere, zure euskaltzainkideok, zurekin batera Akademiaren egitekoetan ari garenok, omenaldi akademikoa antolatu dugunean.
|
|
Lan lasterra, lan alferra. Hala
|
dio
esaera zaharrak. Hirukoak ez du itxura hori eman nahi; hala eta guztiz ere, argigarria da legealdi hasieratik «legealdiko zutabe» ziren hainbat lege egitasmo oraindik ere aurkeztu gabe, bideratu gabe edo, zenbait erakunderen desadostasunak medio, etenda egotea.
|
|
Bi ezkero, hirugarrena seguru. Horrela
|
dio
esaera zaharrak, eta Espainiako auzitegiek atzo bete zuten hori. EHAK alderdia ere legez kanpo utzi du Espainiako Auzitegi Gorenak, asteartean EAE ANVrekin egin bezala.
|
|
Hasieran, uzkurtasunak zuhur izatera bultzatzen zuelako edo, gogoz aritu zen Beñardo eskolan, maisuaren aginduak betez eta ikaskideekin sor zitezkeèn balizko istiluak eragotziz. Baina herri jakintzak baieztatzen duenaren aurka –" gogoa dagoen lekuan aldaparik ez"
|
dio
esaera zaharrak–, maldan gora egin zitzaion eskolan aurrera egitea, ikastea izugarri kostatzen baitzitzaion; Beñardok bazuen, izan ere, jario handiko ur laster hura, euskararen iturritik zetorkiona eta ezin geldiarazi zuena, halako eran, non ur lasterrak aurretik baitzeramatzan arimaren lurretara beste bide batetik –gazteleraren bidetik, adibidez– iritsitako hitz eta kontzeptu ika... esan nahi baita euskara beti sartzen zela nola edo hala, uholde bat bezala maiz, gazteleraren mundu jaioberrian, prozesu ia automatiko batean, zeinak Beñardoren arreta desbideratzen baitzuen eta haren kontzentrazioa eragozten, mutilaren baitan halako anabasa bat sortuz –" Hitzen dantzan bizi naiz/ arin arinean;/ pentsatu baino lehen,/ hitza mingainean(...)" esan zuen bere bertsoetako batean–, harik eta, hiru aste zeramatzala, maisuak galdetu zion arte:
|
|
–Arrazoiarekin
|
dio
esaera zaharrak, el hombre propone y Dios dispone. Natividadek eta biok eraman zaitugu geltokira –esan zion markesa andereak Reginari, etsipen keinua betartean.
|
2009
|
|
Bero handia espero denean, txoriak botatzeko modukoa dela
|
dio
esaera batek. Hala, esan dezakegu, sasoi honetarako behintzat, bero sapa espero dugula ostiral eta larunbat honetan.
|
|
–Gau alaiak goiz goibelak? ederki
|
dio
esaera zaharrak, eta, irri konplize bat luzatzen ziola, jarraitu zuen?: Utziko didazu zurekin gosaltzen?
|
|
–Gogoa dagoen lekuan aldaparik ez?
|
dio
esaera zaharrak, eta halaxe da. Hemen gaztelania ikasten ez duena nahi ez duelako da.
|
|
–Eta hil badituzte, zer??, baina han, galdera hark zorabio batean jar zitzakeelako, edo une hartan alferrikakotzat jotzen zutelako, edo, besterik gabe, galdera egitearen beldur zirelako?, sugeak burua nekezago ateratzen, sugea aipatu ezean?
|
dio
esaera zaharrak?, inork ez zuen galderarik egin.
|
|
Inoiz pentsatu duzu den denok hil behar dugula? Ez dela hemen inor geldituko? Hamaika ikusteko jaioak garela
|
dio
esaera zahar batek eta arrazoia dauka. Orain dela gutxi Italiako Eluanaren kasuak eztabaida gogorrak eta luzeak ireki ditu, eta niri eutanasiaren inguruko hausnarketa egiteko aukera eman dit.Eutanasia hitzak zergatik ematen digu dardara txiki hori. Heziketa kontua dela uste dut. Hasteko, haurrak eta gazteak garenean heriotza eta hau inguratzen duen guztia ezkutatu egiten zaigu, heriotzari buruz hitz egitea tabu baita. Bestaldetik, gure heziketa erlijiosoak (eliza katolikoak irakatsi diguna, alegia) esaten digu pertsonok bizi behar dugula edo biziaraziko gaituztela (ez du axolarik nola). Baina, etikak edo moralak esaten duen horretan oinarriturik, sistemak deitu gobernua, gizartea edo dena delakoak izugarrizko muntaia egin du. Hortxe ditugu farmazeutikak beren ikertzaileekin, gure bizitza ahalik eta gehien luzatzeko, botikak harturik, noski; hortxe ditugu medikuak, erizainak eta beste zientifikoak bizitza, berriro ere, luzatzeko eta gaixotasunak sendatzeko; hortxe ditugu 3 adineko jendea zaintzeko egoitzak... Konturatu zara zer muntaia?
|
|
–Kalean uso etxean otso?,
|
dio
esaera zaharrak. Baionari aukeran datorkio, Lapurdiko hiriburuko taldea hala dabilelako denboraldi honetan, Frantziako Top14 ligan.
|
|
Ez dela gaitzik onik ez dakarrenik
|
dio
esaera zaharrak. Eta krisiak zerbait positiboa ekarri baldin badu, hori etxebizitzen prezioen jaitsiera izan da.
|
|
Hori guztia, lehen laurden kaskarra egin ondoren. Gaizki hasten dena gaizki bukatzen dela
|
dio
esaera zaharrak, baina atzokoan behintzat ez zen halakorik gertatu. Bilbo Basket pattal hasi zen, eta 28 jaso zuen lehen laurdenean.
|
|
–Gau alaiak goiz goibelak... ederki
|
dio
esaera zaharrak –eta, irri konplize bat luzatzen ziola, jarraitu zuen–: Utziko didazu zurekin gosaltzen?
|
|
guztiek izango zuten buruan galderen galdera hura, agerian nahiz ezkutuan: " Eta hil badituzte, zer?", baina han, galdera hark zorabio batean jar zitzakeelako, edo une hartan alferrikakotzat jotzen zutelako, edo, besterik gabe, galdera egitearen beldur zirelako –" sugeak burua nekezago ateratzen, sugea aipatu ezean"
|
dio
esaera zaharrak–, inork ez zuen galderarik egin.
|
|
Nik euskaraz bakarrik egiten nuen umetan, baina gero ederki ikasi nuen gaztelania, neure ahaleginaren ahaleginez. " Gogoa dagoen lekuan aldaparik ez"
|
dio
esaera zaharrak, eta halaxe da. Hemen gaztelania ikasten ez duena nahi ez duelako da.
|
|
Lastima, horrekin batera, ez handik urruti," 10 egunez inkomunikatuen" berria ezkutatzea. Pobrearen etxean, beti da bariku,
|
dio
esaerak. Hala dirudi...
|
|
" Ekaitz ostean barealdi",
|
dio
esaera zaharrak. Zientzia gizona esnatzerako ohartua zen gure asaba zaharra" Ekaitz guztiak, laburrak" zirela, eta ondoko barealdi baketsua nagitzeko lainekoa ere suertatzen zela, ekaitz erasanaren okerrak konpontzen zituen bitarte neketsu hartan.
|
2010
|
|
Lehenago edo beranduago, baina zera
|
dio
esaerak: txapelketa guztietan gertatzen direla ustekabekoak.
|
|
–Batzuek lurretik jaso dituzte arrosarioak, baina beste batzuei lepotik zintzilik agertu zaigu bat batean, eta tori?; ulertzen nuen amaren jarrera, baina, beste alde batetik, beldur nintzen eta lotsa nintzen, edozer gerta baitzitekeen bide hari ekinez gero?. Gezurrak hegoak labur?
|
dio
esaera zaharrak?; amak, baina, bide hura hartu zuen, eta bide hartatik abiatuko zen hurrengo egunetan ere; ama, ordea, gero eta goibelago zegoen, gero eta sentiberago ere bai, zernahik eragiten baitzion aldarte txarra, neskameekin eta noiznahi zitaltzen zela.
|
|
–Hamaika ikusteko jaio ginen!?
|
dio
esaera zaharrak: gurean motz gelditu ez ote zen?
|
|
Ez dizut esango egoiliarren artean onena izatea atsegin ez nuenik?. Hobe da sagu mutur izan ezen ez lehoi buztan?
|
dio
esaera zaharrak?, baina idazpuru hura ikusi nuenean pentsatu nuen, pentsatu ez ezik sentitu ere bai, ezen heldu zela neure sagutasunari uko egiteko ordua, lehoien munduan sartzeko, lehoien mundu hartan buztan izatera mugatu behar banuen ere, hasieran bederen.
|
|
Arrazoi duzu, Gabino? baina nire idazki honek, eleak alea ematea neke du,
|
dio
esaera zaharrak, askoz ere helburu apalagoa du, eta ea ez zaitudan gehiegi gogaitzen, nire bidaia hartatik Mendirekin gertatuak kontatzera mugatzen natzaizula, memento haiek bidaia osoko iraunaldia baldintzatu baitzuten, azken batean?
|
|
" Zure bizitzak entziklopedia bat idazteko adina eman lezake, bai, baina zuk idatzi eta zuk zeuk irakurri, zure bizitza aspergarria iruditzen zait-eta". Arrazoi duzu, Gabino... baina nire idazki honek —eleak alea ematea neke du,
|
dio
esaera zaharrak— askoz ere helburu apalagoa du, eta ea ez zaitudan gehiegi gogaitzen, nire bidaia hartatik Mendirekin gertatuak kontatzera mugatzen natzaizula, memento haiek bidaia osoko iraunaldia baldintzatu baitzuten, azken batean...
|
|
Izan ere, Madrilen egin nuèn ordu arteko egonaldian, nekez ase ahal izaten nuen neure zaletasuna, nire egiteko guztia, zentzu hartan, egoitzako lagun egoiliarren aurkako partida batzuetara mugatzen baitzen, eta lagunak —sei zazpi— ni baino eskasagoak baitziren, nabarmen. Ez dizut esango egoiliarren artean onena izatea atsegin ez nuenik —" Hobe da sagu mutur izan ezen ez lehoi buztan"
|
dio
esaera zaharrak—, baina idazpuru hura ikusi nuenean pentsatu nuen —pentsatu ez ezik sentitu ere bai— ezen heldu zela neure sagutasunari uko egiteko ordua, lehoien munduan sartzeko, lehoien mundu hartan buztan izatera mugatu behar banuen ere, hasieran bederen. Egoera hartan nengoen, bada, urduri, eta atezaina atea ixtera zihoan... baina orduan oin punten gainean jarri, eta ozen esan nuen, atezainaren besagainaren gainetik:
|
|
Handik aurrera ere izan baikenuen zer kontatua, Gabino! " Hamaika ikusteko jaio ginen!"
|
dio
esaera zaharrak: gurean motz gelditu ez ote zen...
|
|
Ezta, Gabino...?";" B bai" erantzun nion berriro ere, gezurrari noiz arte eutsiko genion bururatzen zitzaidan bitartean; segidan, soinekoan zuèn poltsikora eskua eraman, arrosario bat atera, eta izeba Ernestinari eman zion, esanez: " Batzuek lurretik jaso dituzte arrosarioak, baina beste batzuei lepotik zintzilik agertu zaigu bat batean, eta tori"; ulertzen nuen amaren jarrera, baina, beste alde batetik, beldur nintzen eta lotsa nintzen, edozer gerta baitzitekeen bide hari ekinez gero —" Gezurrak hegoak labur"
|
dio
esaera zaharrak—; amak, baina, bide hura hartu zuen, eta bide hartatik abiatuko zen hurrengo egunetan ere; ama, ordea, gero eta goibelago zegoen... gero eta sentiberago ere bai, zernahik eragiten baitzion aldarte txarra, neskameekin eta noiznahi zitaltzen zela.
|
|
Aznar zen agintean, eta orduan Batasuneko zerrendak legez kanpo utzi zituzten, itxaropena zutelako PP PSOE fronteak boterea lortuko zuela, eta abertzaletasun demokratikoa Euskadiko udal nagusietatik eta Foru Diputazioetatik aterako zutela. Usteak erdia ustel
|
dio
esaera zaharrak, eta hala gertatu zitzaion PPren eta PSOEren itxaropenari ere. Gisa horretan ez zuten aginpidea lortu, dozena erdi udaletan eta Arabako Foru Diputazioan izan ezik.
|
|
Inauteri ondoan, garizuma. Hala
|
dio
esaerak. Beti halatsu.
|
|
Ezinezkoa da itzultzailearen subjektibotasuna, hots, bere testua ulertzeko modua, ekiditea. Traduttore traditore
|
dio
esaerak: itzulpenak jatorrizko esanahi anitzei traizioa dakar bere baitan.
|
|
Olatua ez dator behin ere bakarrik
|
dio
esaerak. Olatuek askotan berri txarrak ekartzen dituzte, baina oraingoan surf zaleak pozteko moduko albisteak ekarriko dituzte Donostiara.
|
2011
|
|
Itxura batera aparteko ezer erakusten ez duen datu batek, oinarri gutxikoa dirudien zurrumurru batek edo bat bateko beldurrak txinpartak sor ditzakete. Kea den lekuan sua egoten dela
|
dio
esaera zaharrak. Burtsan ez du zertan ala izan, egia edo gezur, batak zein besteak berdin berdin erre dezake.
|
|
–Tontorrera gazte iritsi nahi baduzu, ekiozu agureak bezala?
|
dio
esaerak, zikloturistak beti gogoan izaten duen txinatar esaera zaharrak. Aldapako bigarren kilometroan sartuak ziren, bazterrean geratu behar izan dutenean, bihotzak salto egin eta ahotik ihes egingo ez bazien.
|
|
Herren onik ez dela
|
dio
esaerak, baina mostradorearen atzetik zetorren danba danbak, hanka makilaren gainean bermatzen zen funtzionarioa gabe, gizona ikusarazi zidan lehenbizikoz: hark ere, gerrako opari zurezko hanka; horretan, eta erretxinean?
|
|
" Jendeak naizen bezala jakingo balu, nitaz maiteminduko lirateke", ohiko esaldia da. Edertasuna ez da funtsezkoa Ligeei dagokienez," itsusia, guapa nahi du",
|
dio
esaerak. Bere fisikarekin hain gustukoak ez diren pertsonek arte gehiago izango lukete ligatzeko unean.
|
2012
|
|
«Apaizaren lapikoa, txikia baina gozoa»,
|
dio
esaera zaharrak. Horixe bera dagokie gure gaurko agintariei:
|
|
Ekimen franko, eki eta ilargi arteko egunetan, jo eta ke lanean. «Nolako zura, halako ezpala»,
|
dio
esaera zaharrak. Erdaldunak euskalduntzen aritzea alferrik beraz askotan.
|
|
Defentsarik onena erasoa omen. Halaxe
|
dio
esaerak, eta orain baita Pierrick Fedrigok (FDJ) ere. Zalaparta handiko etapa izan zen atzokoa, Tourreko hamabosgarrena, erasoak ugari izan baitziren, baina bete betean asmatu zuena Fedrigo izan zen.
|
|
Pentsatzen jarrita, etxeak bi ate balitu, edo hiru, gure sekretuak ez lirateke orain bezain seguru egongo. " Bi ateko etxea zaila da zaintzen",
|
dio
esaerak. Orain arte uste nuen esaera lapurrengatik ari zela.
|
2013
|
|
Alaba bakarra eta gaztaina bakarra, galdu egiten dira. Hala
|
dio
esaerak. Hortik ote dator ezkontza eskaerak gaztainapean egitearen ohitura?
|
|
Galsoroak prestatu ahala, San Martin egunaren inguruan ereiten zen garia ere gure baserrietan. Horregatik
|
dio
esaera zaharrak: " San Martin ederra, ogia bota lurrera".
|
|
Lurrean aurkitutakoa hartzea lapurtzea al da? Lapurrei lapurtzea ez dela lapurreta, hori
|
dio
esaerak. Norena zen dirua?
|
|
Aho hutsa baino, ogi hutsa hobea
|
dio
esaerak, eta ez dago gaizki esana.
|
|
Momenturik ilunenak egunsentiaren aurretik datozela
|
dio
esaera zahar batek. Egia izatekotan, egunsentiak berehalakoa behar zuen izan, ilun baino ilunago baitzegoen ingurua.
|
|
3. " Balego eta balitz, elkarren atzetik dabiltz"
|
dio
esaera zaharrak; aurreko urratsean taldean egindakoa ez da nahikoa Mireiak eskatutakoari erantzuteko. Jarrai ezazue hiruko taldeetan, eta, hautatu, honako zerrenda honetatik, zer egingo duzuen lehen identifikatu ditugun informazioak eskatzeko eta emateko.
|
|
Garrantzitsuena da, Mendiaren iritziz, «oso konplexua bada, utzi egingo da». 4 Kalitatezko produktuak erostea Merkea garestia da,
|
dio
esaera zaharrak, etxebizitza ekologiko adimendunetan ere aplikatzen baita. Bax ek azaldu du kalitate gutxiko produktuak saihestu behar direla eta ez dituztela betetzen merkatuko munduko estandarren baldintzak.
|
2014
|
|
Horiek balioesteko, begia hezi egin behar da, begirada berri baten alde egin, eta beste kode bat deszifratzeko eta ulertzeko aukera eman norberaren buruari. Hone a
|
dio
esaerak:
|
|
Urnietan ezer ez eta festa,
|
dio
esaerak. Bada, San Juan plazan edota Saroben izan zirenentzat arratsalde gogoangarria izan zen.
|
|
" Egia da latz eta garratz”,
|
dio
esaera zaharrak. Garratza bezain beharrezkoa da, ordea, familia bateko kideentzat, herri batentzat, herrialde batentzat.
|
|
Ala
|
dio
esaera zaarrak, eta ondo esana gañera. Beste arotan egin genezakena etzaigu ardura:
|
2015
|
|
sortzaileak, irakasleak, gaur egungo arduradunak… Testigantza horiek funtsezkoak izan dira. " Gogoko tokian aldaparik ez",
|
dio
esaerak. Bada, horrela ibili naiz azken hilabeteotan:
|
|
Damua garaiz,
|
dio
esaerak. Garaiz, damua.
|
|
Gezur batek korri lezake mundu erdia, egia oinetakoak lotzen ari den bitartean. Hala
|
dio
esaerak, eta hala gertatu zen Joserekin. Jakobek semea basapiztiek hil zutela sinetsi zuen bezala, denek sinetsi zuten gezurra:
|
|
–Idiak min eta gurdiak negar?
|
dio
esaera zaharrak, baina han ez zen hala: bertan denak min eta denak negar ari ziren.
|
|
–San Juan, nekez etorri eta arin juan?
|
dio
esaera zaharrak. Gaztelugatxeko San Juanera joaten denak txalupa txikiak ikusiko ditu zintzilik.
|
|
Nori berea, zuzenbidea
|
dio
esaera zaharrak, eta niri ere, beraz, neure zorrak kitatzea edo, behintzat, aitortzea dagokit. Nire pentsaeran eta ibilbidean esangura berezia dauka Karlos Santamaria zenaren artikulu batek.
|
|
Hamaika ikusteko jaioak omen garela
|
dio
esaera zahar batek.
|
2016
|
|
Argazki bakoitzaren atzean istorio bat izaten dela
|
dio
esaerak, eta egia izango da. Izan ere, Aitor Rodriguez (Azpeitia, 1976) argazkilaria urteetan atera dituen irudien atzeko kontakizunek harrapatu dute.
|
|
Halaxe
|
dio
esaera zaharrak, txokolatea bero zerbitzatzekoa dela alegia.
|
|
hobe horrela bukatu bada. «Emaztea eta idia, zeure herriko»
|
dio
esaera zaharrak. Eta bera, itxurak itxura, ez zen inola ere zure herrikoa.
|
|
Biek nahi ezean, batek ezin eztabaidatu. Halaxe
|
dio
esaera batek, baina ez gara beti ados egoten;
|
|
dagoela isilik?
|
dio
esaerak, baina, halere, presan
|
|
Zer iruditzen zaizue egoera? " Bakean bizi nahi duena dagoela isilik"
|
dio
esaerak, baina, halere, presan igeri egin ezin duten neskak bazinate, isilik geldituko al zinatekete. Bikotekide bat presan igeri egin nahi duen neska izango da, eta bestea, neskak presan lekua kentzerik nahi ez duen mutila.
|
|
Bik nahi ezean, batek ezin eztabaidatu. Halaxe
|
dio
esaera batek, baina ez gara beti ados egoten; ikuspuntu eta iritzi desberdinak izan ohi ditugu& Eta gara beti isilik geratu, bada!
|
|
< < Informazioa boterea da> >
|
dio
esaera ezagun batek eta halaxe ikusten dugu Zaramaga auzoan. Ikusi bezala, zahartzaro aktibo baterako oztopoak fisikoak nahiz psikologikoak (edota beharbada ideologikoak) izan daitezke.
|
|
“Txakurrak hanka hutsik han ere”
|
dio
esaera zaharrak gauza txarrak edo okerrak leku guztietan gertatzen direla adierazteko. Oraingoan, baina, Elgoibarko txakurrek ez dute beste inongoen antzik izan, ez behintzat joan den zapatuan animalien eta pertsonen mozorro lehiaketan parte hartu zuten txakurrek.
|
|
" Ezari emana ezak eraman",
|
dio
esaerak, eta badirudi horren arabera, norbaitek ondasunaren bat ukatu ezkero, Marik kentzen diola gero ukatutakoa. Ekaitzak eta kazkabarrak Mariren haserreak bidalitakoak direla dioenik bada, bai eta Mari laminen edo sorginen erregina dela dioenik ere.
|
2017
|
|
Dena dela, aurreko eta ondorengo haserrealdi guztietan bezala, otordu on batek giroa baretu egin zuen. A ze parea, karakola eta barea
|
dio
esaera zaharrak...
|
|
Bereziki adierazgarria iruditzen zaigu sorgin ehizak prostitutaren eta sorginaren artean ezarri zuen harremana, sexuaren araberako lanaren berregituratze kapitalistan prostituzioak jasan zuen debaluazio prozesuaren isla baita. Hala
|
dio
esaera batek: –prostituta gaztetan, sorgin zahartzaroan?, biek sexua gizona engainatzeko eta galbideratzeko erabiltzen zutelako, maitasuna itxuratuz, diru truke soilik erabili ere (Stiefelmeir 1977:
|
|
Ikusi nahi ez duena baino itsu handiagorik ez dagoela
|
dio
esaerak. Hartzekodunen konkurtsoekin ere halako zerbait gertatzen dela ondoriozta daiteke Zarauzko Laguntza kabineteko Mikel Ezeizaren hitzetatik.
|
2018
|
|
Kultura herrikoiak ederki daki hori: " diruak dirua irabazten du"
|
dio
esaera zaharrak. Edo" zakurrak dirua balu, On zakur".
|
|
Gustuko lekuan aldaparik ez,
|
dio
esaerak. Ez, horixe, batere ez!
|
|
Garrantzitsua izan ohi zen San Martin eguna: «Ezkondutako urtea eta txerria hildako astea, onenak»,
|
dio
esaera zaharrak. Txarriboda edo txerri hiltze askorik ez da ikusiko gaur egun, baina herri askok eusten diote eguna ospatzeko ohiturari, eta sasoiko produktuak eskuratzeko aukera egongo da hainbat tokitan.San Martin feriak badu bere garrantzia Zegaman (Gipuzkoa).
|
|
Datuak ematen jarrai genezake, baino egun inork gutxik uka dezake apustuen merkatuak izandako gorakada eta hauen atzean dauden enpresa handiak lortzen ari diren irabazien tamaina. Apustua ez dela errenta
|
dio
esaerak, baina gutxi batzuk errenta handiak pilatzen ari dira azkenaldian.\
|
|
Gizonak asma, Jainkoak xeda,
|
dio
esaera zahar batek. Pareko burubidea dugu hemen:
|
|
" Jokoa ez da errenta"
|
dio
esaera zahar euskalafrikar batek.
|
2019
|
|
Enbarazua dira zaharrak, destorbua. " Zaharra da eta hil bedi, ez ditu balio lau zuri",
|
dio
esaera zaharrak. Baina zer zahar eta zer zahar ondo, gaur egun zahar hitza bera tabu bilakatzeraino zabartu gara eta!:
|
|
–Gizakiak pentsatu egiten du; Jainkoak, barre?
|
dio
esaera judu batek. Leo Perutz poetaren nobeletan ezin zaio ez entzun egin barre horren oihartzunari.
|
|
–Hobe lagun on batekin bakarrik baino. Edo hori
|
dio
esaerak, ez? –esan zuen Iñakik txantxetan, besoa luzatuz eta Leireri ontziratzen lagunduz.
|
|
–Batean kale eta bestean bale, horrela
|
dio
esaera zaharrak. Hala ere, munduko epaiketa guztiek ezin zapuztuko didate poztasun une hau.
|
|
Ze, badakizue iparrari margo asko erantsi izan zaizkiola, ezta? Hala
|
dio
esaera koloreanitz batek, egoki asko: Iparra, baltza danean baltz, gorri danean gorri; fina izan da be, zakarra.
|
|
Azaroa ari zaigu bereak ematen. Hazilla hotz, negua motz; hazilla bero, negua gero,
|
dio
esaera aspaldiko batek. Badirudi, gero Otsailean Kandelario egunarekin egiten dena dagoela hemen, beste mugarri edo ataka batena:
|
|
Urre urtea, elur urtea
|
dio
esaera batek, hurritzak bere gehienak, garai honetarako, emanak dituela kontuan hartuta. Urre asko batu al duzue?
|
|
Kandelarioz elurra dario, San Blasek lagunduko
|
dio
esaera zahar batean edo bestean ageri denak arrazoi izan ohi zuen, normalean egun batetik bestera nekez mudatzen baita seko eguraldia.
|
|
Eguzkia atera bai, baina zenbat fida leike otsaileko eguzkiarekin? Otsaileko eguzkia, txoroa
|
dio
esaera zaharrak. Eta beste harentzako, konparaziotarako balio ere bai:
|
|
Martxoaren erdirako, kukuari bidea eginez edo, enara, ainara, elaia edo eliztxoria, hemen ohi da, banaka batzuk aurrena, bikotetxo bat edo bi, eta geroxeago, habia joan den urteko tokian dagoela ikusitakoan, laster jotzen dute beste lagunen bila. Hala
|
dio
esaerak: Martxo erdirako, enara etorri eta zozoa akabo.
|
|
" Hola nik ere asmatuko nikek!", halako erasia botatzen zaigu guri hitzetik hortzera sarri asko. Honela
|
dio
esaera dontsu horrek: San Isidro labrador, quita el agua y saca el sol, batean.
|
|
Hori, auskalo! Batean goibelaldia, bestean txurialdia; ilargia bezala bizi da gure Maria
|
dio
esaera zaharrak. Eta halaxe da:
|