|
2001
|
|
|
Birraitonak aita, ama eta zazpi anaia arreba  txiki utzi ditu etxean. Zapi gorria lotu
|
dio
amak lepoan eta hango portura iritsi arte ez kentzeko agindu dio, zapi gorri horixe baita hango senideek mutil gaztea ezagutzeko izango duten kontrazeinua.
|
|
|
Pitxi laukiduna eta beroki zuria, amak. Zetaz  ko zapia oparitu
|
dio
ama besoetakoak. Hostia hagine  kin ez apurtzeko esan dio ahiz  pak:
|
|
2002
|
|
|
Ilea igurzteari uzten
|
dio
amak.
|
|
|
Bi hitz entzun orduko, badakit aita dela. Abokatuarekin hitz egin al duen, galdetzen
|
dio
amak. Ez dakit zer erantzun dion aitak.
|
|
|
Jendeak beti jakiten du mozten
|
dio
amak.
|
|
2003
|
|
|
" Osabaren etxean, berriz, ama beti Maritxu zen", pentsatu du umeak. Aitak ere batzuetan Maritxu deitzen
|
dio
amari, haren lagunekin egoten direnetan eta, baina etxean Maria izaten da beti. Gogora etorri zaizkio amaren lagun kalakari horiek, aitak esaten dien bezala.
|
|
|
Izan ere, oraintsu arte behintzat emakumea edo, zehatzago, etxekoandrea, jo izan da familiako ordezkari moraltasunari eta jaierari dagokionez. Argigarria dela uste dut, eta horregatik dakart hona, nire gurasoen kasua, biak ere baserrian eta oso giro katolikoan haziak; gure aita zenari buruz hitz egitean, honela
|
dio
amak: " Aita oso eliz  koia zen, oso elizkoia.
|
|
2006
|
|
|
Ez ukitzeko hilekoarekin egonez gero. Esan behar
|
dio
amari. Algara ederra egingo du entzuten duenean zer komeriak izaten zituen señora gajoak loreak zaindu ezinean.
|
|
2008
|
|
|
–Nor zara zu? , aurre egin
|
dio
amak, niri azalpenak eskatuz.
|
|
|
Barrutiak odolez zikinduriko eskua luzatu
|
dio
amari. Amak niri so egin dit lehendabizi, gero Barrutiari, azkenik medikuari, guztiaren gakoa hark balu bezala.
|
|
|
–Ze herri eta herri ondo, erantzun
|
dio
amak zakar?, senarra hilzorian eta gure herriaz hitz egin beharra.
|
|
|
Eszena irreala iruditu zait, argi itzalengatik, beharbada. Eskuraino makurtu eta musu eman
|
dio
amak. Gero, niregana itzuli eta hurbiltzeko agindu dit keinu batez.
|
|
|
–Ez hitz egin, xuxurlatu
|
dio
amak.
|
|
|
–Zer esan duk, putakume horrek? , zizakatu
|
dio
amak, begiak sutan.
|
|
|
–Kontuz, Andres, kontuz esaten duanarekin, bota
|
dio
amak hira ahotsean. Goazen, Teresa.
|
|
|
–Hago isilik, hago isilik, esan
|
dio
amak negarrez.
|
|
|
Eskutik heldu
|
dio
amak aitari. Urdinagoak iruditu zaizkit oraingoan aitaren zainak, ubelak ia.
|
|
|
–Lasai hartu behar duzu, Ramon. Lasai, sorbalda laztandu
|
dio
amak.
|
|
|
–Barrutia, zer egiten duzu zuk hemen! , aurpegiratu
|
dio
amak, hira ahotsean.
|
|
|
–Isil zaitez, garrasi egin
|
dio
amak.
|
|
|
Tomas, ez, Tomas ez da sekula joaten: bihotza urratzen omen
|
dio
ama hain atarramentu errukarrian ikusteak, eta botiken usainak mareatu egiten omen du. Edo Rosak behin entzun ziona bezero bati esaten:
|
|
2009
|
|
|
Hondartzatik hurbil dagoen argazki estudio batera eramaten naute amak eta Mariak. Mora jaunak, hala deitu
|
dio
amak, burko baten gainean eserarazten nau.
|
|
2018
|
|
|
Aspaldiko partez, poztu egin du Ganixen deia jasotzeak, une ezin aproposagoan etorri delako. Ondoko gelan Ganixekin hizketan ari den bitartean, aitak bere kezka azaltzen
|
dio
amari," Azken aldian arraro samar dago neska hau, ez duzu uste?". Amak erantzuteko beta izan baino lehen Lorea bueltan da," Bueltatxo bat ematera aterako gara, ez naiz berandu itzuliko".
|
|
|
–Printze galai urrutitik etorria!: zoritxarra dakusat zure begietan, esaten
|
dio
ama ostalariaren seme neska jantziak?. Zer duzu?
|
|
2019
|
|
|
Arnasa eman zizun pertsona da, nola bizi erakutsi zizuna. Ezin
|
dio
amari agur esan. Hatsankatu da aitaren irudia etorri zaionean, eta horrek ofizialetako batek pistola saihetsean are eta gogorrago sakatzea eragin du.
|
|
|
–Neu arduratuko naiz?
|
dio
amak?. Afalondoan zigortuko dut.
|
|
|
Geroago, gauean, Lalek promes egin
|
dio
amari saiatuko dela aitari gehiago laguntzen. Baina neketsua da aitari laguntzea.
|
|
|
Isak tea eskaini
|
dio
amari, eta gure fedearen gainean hitz egiteko eskatu dio. Ni deseroso sentitu naiz, baina ama pozak txoratzen dago; berehala ekin dio predikatzeari eta ordubetez baino gehiagoz luzatu da.
|
|
|
Udan sala handian egoten gara, eta neguan txikian. Jainkoak gure planetarako dituen proiektuez hitz egiten
|
dio
amak, eta Madeleine D.ek hamabost minutuz aguantatzen du hari entzunez; gero, Afrikako bere istorioak kontatzen dizkigu. Senarra epailea zuen, eta hogeita hamar urtez bizi izan omen ziren Afrikan, erretiroa hartu eta atzera hona bizitzera etorri ziren arte.
|
|
2020
|
|
|
Hortaz, zure ama maitea ikustera etortzen zara asteburuero, ezta?, esaten
|
dio
amak.
|
|
|
Ura berotzeko ontzia betetzera altxatzen da Lorraine. Connellek arreta gabe begiratzen
|
dio
amari hark te zorroa bere kikara kuttunean ipintzen duen bitartean, eta berriz ere begiak igurzten ditu. Iruditzen zaio bizitza izorratu diola bera pixka bat bederen maite izan duen orori.
|
|
|
Eta ez naiz damutzen, portzierto, esaten
|
dio
amak. Haur bat izana.
|
|
|
Antza denez, ni jaio nintzen urtean, duela hogei, Pearl Jamek Anoetako Belodromoan jo zuenean ere, furgoneta han kanpoan zen. Halaxe
|
dio
amak. Eta ez didanez inoiz argitu nire aita nor den...
|
|
2022
|
|
|
Ametsen urtebetetze festatik bueltatu berri da etxera Zilar. " Ongi pasatu al duzu?", galdetu
|
dio
amak etxeratutakoan. Baietz esan dio.
|
|
|
Muxu eman
|
dio
amak, eta goxo tapatu, logelako argia itzali aurretik. Gero, sofan eseri da.
|
|
|
Eta hona hemen Ada, denda itxi, autoko irratian musika ozen jarri eta, eskualdeko bideetako hauts guztiak harrotuz, etxera itzultzen, gogoan harturik, eguzkia zeharka jausten eta artoa arnasten ari diren bitartean, Lurreko txoko politenean bizi dela. Eta ez du ulertzen zer dela-eta dagoen horren pozik, eserlekuaren gainean dantzan, eta etxera iritsi eta Victòria besarkatu du eta esan
|
dio
ama zeinen guapa zauden eta zer moduz joan zaizu eguna, niri ongi, ongi, ohi bezala, lasai, eta barrendik pentsatzen ari da kaka mokordo handia da hori guztia, ama, itsasoa adinako kaka mokordoa, baina axola dio, bihar ez delako lanera joango eta, gainera, esertzeko eta idazteko eta ipuinak asmatzeko eta oharrak garbira pasatzeko gogoa bazik ez duelako. Eta zeinen iluntze atsegina.
|
|
|
Amona etxetik irteten da. Esaten
|
dio
Amari:
|
|
|
Kanoien eta metraileten tiroak entzuten ditugu. Ofizialak bizkarretik heltzen
|
dio
Amari eta autorantz eramaten du. Ama, ordea, askatu egiten da:
|