|
2000
|
|
|
Eta, hala, nola baitira ezjakinak, atsegin den zernahirekin kontentatuko dituk eta ez haiz, ondorez, haien irrigarri izanen, zeren guztiak ere ene anaia Martinen eskolakoak baitira. Eta zer
|
dio
Martinek. Hauxe:
|
|
2006
|
|
|
Alegia, landareak ez zuen onddoaren erasoa antzematen, eta horrek frogatzen du hori dela funtsezko urratsa. «Badakigu»,
|
dio
Martin Gilbertek, «gene hori guztiz beharrezkoa dela onddoak landarean gaixotasuna eragiteko». Onddoaren erasorako gene giltzarria Espainiako ikerketa talde batek M.grisearen aurkako erresistentziak bilatzen ditu beste erakunde batzuetan, hala nola intsektuetan Onddoak nola erasotzen duen ulertuta, ikertzaileek uste dute gai izan daitezkeela fungizida eraginkorragoak formulatzeko eta patogeno horrekiko erresistentzia handiagoa duten landare hobetuak sortzeko.
|
|
2007
|
|
|
– Barkatu –esan
|
dio
Martinek.
|
|
2008
|
|
|
Les Gay kanpaldia. «Egunerokotasunean dugun kutsadura homofobikotik irten eta elkarrekin bizitzeko beste modu batzuk probatzen ditugu»,
|
dio
Martin Condek. Aurten Aritxulegiko mendatearen bidean dagoen aterpean antolatu du kanpaldia EHGAMek, Arritxulon.
|
|
|
Arraroa izanen da niretzat... Ea emaitza on bat lortzen dugun
|
dio
Martinek. Hori eta gehiago zor diote kapitainari.
|
|
2009
|
|
|
Jokin Aperribaik uste du ez dela etorkizunaz hitz egiteko une egokia, baina ez
|
dio
Martin Lasarte entrenatzailearen etorrerari atea itxi.
|
|
|
Lehenbiziko liga jardunalditik darabilen jarioari eutsi
|
dio
Martin Lasartek elastiko horia soinean eraman arren. Kontrarioarengan eragiten du batez ere lider izateak.
|
|
|
Libretatxoan idazten
|
dio
Martinek: –Kontatu gaztetako zure ipuin horietako bat?.
|
|
|
Haizetea eta Manu. Berlin ez zitzaion gustatu eta behar baino gogorrago eusten
|
dio
Martinen eskuari. Martin Martin Martin pentsatzen du.
|
|
|
Azken hitza. Horixe ari da idazten baina ez
|
dio
Martini halakorik esango. Martinek ez du entzun nahi Eliasen bihotzak ez duela erraz aurkitzen ahalegina egiteko indarrik, eta Eliasek ez du egia inuxenteekin atsekabetu nahi.
|
|
|
ilustrazioa ez da artetzat hartzen. Ilustratzaileak ez dauka artistaren etiketa soinean,
|
dio
Martinek. Ilustratzailea ilustrazioak egiten dituena da, besterik ez.
|
|
|
Gu lehenengo aldiz goaz proba egitera, eta orain arte ikusi da ondo irten dela kontua gazteontzat?. Gazteenak direla, indartsuen daudenak?, iritzi
|
dio
Martinek. –Denbora gehien daukatelako ikasten ari direlako eta ez lanean, gogo asko daukatelako, inuzente samarrak direlako eta inozentziak batzuetan abantailak ematen dituelako...?, jarri ditu zenbait arrazoi.
|
|
2010
|
|
|
Pentsa dezagun orakuluak edozein galderari erantzuna ematen diola. Baina, horrela, ihes egiten al
|
dio
Martinek zentzu komunari?
|
|
|
Xarma eta misterioa duten txokoetan barrena ibiltzeko 40 ibilbide proposatu ditu liburuan. Pentsatu nuen interesgarria izango zela leku horiek ibilaldien bidez ezagutzea, eta argibideak emanez prestatu dut liburua,
|
dio
Martinek.
|
|
|
Tokian tokiko jendearen ahotik jaso ditu kondaira gehienak. Basozainek, artzainek, adinekoek... istorio asko kontatzen zituzten, eta aurrez Joxe Migel Barandiaranek egindako lana ere baliagarria izan zait,
|
dio
Martinek.
|
|
|
Laminari egunero esnea eramaten zion baserritarrari egun batean ahaztuz gero, baserri hori madarikatzen omen zuen laminak, azaldu du Martinek. Jentilak kristautasuna iritsi zenean federik ez eta modu paganoan bizi nahi zutenez mendira bizi izatera joandako gizonak zirela
|
dio
Martinek: Ibarretan gelditu zirenek mito bihurtu zituzten eta erraldoi basatitzat hartu.
|
|
|
Mito hori oso jende gutxik ezagutzen du, eta hori da, hain zuzen ere, liburuaren funtsa: ikastea gozatzen dugun bitartean,
|
dio
Martinek.
|
|
2011
|
|
|
–Neu joanen nauk?
|
dio
Martin Beaulunek.
|
|
|
–Eskerrik asko?
|
dio
Martin Beaulunek?, baina...
|
|
|
–Burdinazko atearen eta estolda zuloaren artean horma bat zagok?
|
dio
Martin Lukuk?. Hori ez duk aipatu, horma bat dagoela bidean.
|
|
|
Euskararekiko interesa ere agertzen da, euskara batua ulertzen ez duen itzultzaile euskaldun zahar ikusezin baten bidez. Horrek poliziari itzultzen
|
dio
Martinen egunerokoa eta, prostituten antzera, ez du gogoko lan hori, baina halabeharrez egiten du dirua behar duelako. Laburbilduz, kontakizunak kontakizun, beste askotan bezala, liburu honetan ere agertzen ez dena interesgarriagoa da idatzi duena baino.
|
|
2012
|
|
|
Ondo ematen du gure neurria. Familia albuma bera ere,
|
dio
Martin Parr argazkilariak, propaganda hutsa da, gezurra gezurraren ondoren baitakar: seme alabak irriz eta pozik ateratzen ditu beti jendeak, baina berez, haurrek negar sarri egiten dute.
|
|
|
Segidan eta amaitzeko Jorge Oteiza eskultorearen txanda da. Ezin bestela izan eta bere jardunean Oteizak buelta ematen
|
dio
Martin Santosek adierazitakoari. Esan baitu Pio Barojaren narratzeko estiloa Balzac eta Sthendal idazleen baino maila baxuagokoa dela.
|
|
2013
|
|
|
apala zen Juan Mari. Zorrotza, baina zuzena»,
|
dio
Martin anaiak. «Eta zorrotza zelako, guk ez genuen pentsatzen gerta zitekeela bera hiltzea».
|
|
2014
|
|
|
Proiektu altruista moduan sortu zen Naturaldia. Jardunaldi bakoitzean, hurrengo urtean zer landuko genuen pentsatzen hasten ginen, baina helburu handirik ezarri gabe, ez baikenekien proiektuak zenbat iraungo zuen»,
|
dio
Martinek. Esaterako, 90eko hamarkadaren hasiera aldean, natura kontserbatzea edo espezieak babestea ziren jardunaldien eztabaiden abiapuntua; orain, berriz, espazio naturalen eta haietako baliabideen kudeaketa, lurralde antolaketa eta herritarren bizi kalitatea dira hizpide Naturaldian.
|
|
|
Aleman bizar handi bat izan da. Ukaldi bat eman eta baioneta sabel erdian sastakatu
|
dio
Martin Etxegaraik urde horri. Rene eta Joseph Ameztoi anaiak bizkarrez bizkar borrokatu dira, zizpa kargatu eta tira batak, baioneta inarrosi bertzeak.
|
|
2015
|
|
|
Ingurumenaren defentsan aritzen da Mugerreko Cadre de Vie elkartea eta ikuspegi ekologikoa eztabaidaren erdian kokatu duen taldeetako bat izan da. " Osasun publikoaren aurkako erasoa izango da IKEAren bueltan garraioak sortuko duena",
|
dio
Martin Bouchet taldeko kideak. IKEA Ametzondo ingurune natural baten gainean eraiki izana ere salatu dute Cadre de Vieko lagunek.
|
|
|
–Zernahi gisaz, ez legoke gaizki lehenbailehen Ari magistratuari bisita azkar bat egitea, giroa nola dagoen antzemateko baliagarria izango baita, ohartarazi
|
dio
Martini.
|
|
|
–Egunak ditugu hau dena behar bezala uzteko, esan
|
dio
Martinek Pedrori, etxoletako baten teilatuari begira?. Ez dugu denborarik galtzeko.
|
|
|
–Zer ju presenta for mi? , galdetu
|
dio
Martinek agureari, gosea dutela eta gaua bertan pasatu nahi dutela gaineratuta.
|
|
|
–Ez, erantzun
|
dio
Martinek?, egun osoa dugu horretarako. Skarfatangira joan behar dugu, adiskideek gure laguntzaren beharra izan dezakete eta.
|
|
|
Pedro hurbildu zaio, Martin gurinez estalitako ogi gogortua esne berotan bustitzen ari den unean eta iragarri dio, bezperan, arrantzan ibili ziren bitartean, Trekyllisviken izan zela bisitan. Arretaz begiratu
|
dio
Martinek, beretzat mezuren bat ekarriko duelakoan. Hiztegiaren kontuarekin jardun zirela azaldu dio, etxeen eraikuntzako hitzen inguruan bereziki.
|
|
|
Burua berriro atera du uretatik, eta bigarren ziztada eman
|
dio
Martinek, are eta bortitzago. Atzetik gerturatu zaio Domingo Iturberen txalupa, eta hark beste arpoi kolpe bat eman dio, bihotzaren kontrako aldean.
|
|
|
Gero eta makalago mugitzen da, ordea, eta gutxi du azken hatsa emateko. Sufrimendua gutxitzeko asmoz, kolpe zitala eman
|
dio
Martinek bihotzaren inguruan. Eta heriotzaren zama nabaritu du arrain erraldoiak erraietan.
|
|
|
–Hori oso zaila da, erantzun
|
dio
Martinek?. Ontzietako biltegietako upel hutsak kontatzea nahikoa da akats bat izan den edo ez ikusteko eta, haiek ere bi aldiz zenbatu ditugu.
|
|
|
Hura ez, baina Rakel ari da afaria prestatzen. Itxaroteko eskatu
|
dio
Martini eta eskaileretan gora joan da lagunaren bila. Berehala jaitsi da Hura mutila itxaroten geratu den korridorera, eta gela huts batera sartu dira.
|
|
|
Atzetik jarraitu
|
dio
Martinek, eta kezka batek hartu dio sabelaldea. Gaueko mugimenduez ohartuko zen, akaso?
|
|
|
Goitik behera erreparatu
|
dio
Martinek gizonari. Berrogei bat urteko gizon argala da, gaixo itxurakoa.
|
|
|
Begietara so egin
|
dio
Martinek eta, hitzok esan dituelarik, tentsioa gora etorri da gela barruan. Sua ere harrotu da aldi berean, eta ke apur bat tximiniatik kanpora irten da, giroa zapuztuz.
|
|
|
Azken begiratua bota
|
dio
Martinek Trinitatea ri. Bikain ageri da, izotzak eta urak bakarrik oztopatzen duten zerumugaren erdian.
|
|
|
Ondoren, batzuek siestan eta beste batzuek ur beroetan jaitsi dituzte gehiegizko ardo eta pattar tragoak. Une horretan azaldu
|
dio
Martinek Pedrori buruan darabilkion asmoa eta, saihesten saiatu bada ere, Martinek Jon Grimsoni bisita bat egiteko hautua hartu du, horretarako Stadurreraino joan behar badu ere.
|
|
|
Ezetz erantzun
|
dio
Martinek, eskerrak emanez, eta berehala abiatu dira Grimssonen bila. Stadurreko azken bisitan bezala, elizako teilatuan konponketak egiten ari dira artzain protestantea eta beste hainbat gizon.
|
|
|
–Zerk ekarri zaitu hona? , galdetu
|
dio
Martini, diosalik egin gabe.
|
|
|
Bidean doazela kargu hartu
|
dio
Martinek Blas gazteari:
|
|
|
–Lasai, eta hartu atseden orain, bizirik eta salbu zaude, erantzun
|
dio
Martinek, burua eta ilea ferekatuz.
|
|
|
–Zuek zaindu, eta lasai egon guregatik, dena ondo joango da, ziurtatu
|
dio
Martinek, emakumearen masailetan behera doazen malkoak eskuekin lehortuz.
|
|
|
Ikarak hartu ditu airean, ordea. Heriotzaren usainak botagura eman
|
dio
Martini, eta behazunaren txistu mikatza etorri zaio gibeletik gora, zintzurreraino. Ezin izan dio eutsi, eta bota ere egin du likido berdexka apur bat ahotik goraka.
|
|
|
nondik, nola, alde egin heriotzari? Badia zabalari begiratu
|
dio
Martinek. Goiko kaskoei lainoa darie, laino itxi grisaxka.
|
|
|
Martin, Blas eta Domingo arpoilaria daude bakarrik txabolan. Gainerakoak ondoko etxalde batean gorde direla adierazi
|
dio
Martinek, artzainak horretarako baimena ukatu badie ere.
|
|
|
–Ez genuen beste aukerarik, etxeko zutabe bati lotuta utzi dugu gizona, aitortu
|
dio
Martinek lagunari.
|
|
|
Zer gehiago egin genezake? , erantzun
|
dio
Martinek, itxurazko patxada harrigarriz.
|
|
|
Latinez erantzun
|
dio
Martinek, isilune luze eta sakon baten ondoren.
|
|
|
–Estimatuta dago, erantzun
|
dio
Martinek, baina,, harrapatuko haugu, gezurti alaena!?, pentsatu du bere artean, eskua eman eta etxetik urrutiratu direnean.
|
|
|
Goiko errekatik ur negartxoa dakarren lezkaz betetako erreten hondatua erakutsi
|
dio
Martinen beso iharrak Iñaxiori. Honek orritxo bat atera du karteratik eta beretzat ezezagunak diren hitzak idazten ditu:
|
|
|
Begiradari eutsi
|
dio
Martinek, eta Martak berehala jaitsi du berea, lotsatuta.
|
|
|
Uste nuen etzela posible hainbeste maitatzea? (Eskutik heltzen
|
dio
MARTINi eta negarrez hasten da) Hobe orain despeditzen bagara, Martin. Ez dezagun esan betirako damutu araziko gaituen ezer.
|
|
|
IRENEk guantea botatzen
|
dio
MARTINi. Badaki lortu duela MARTIN animatzea.
|
|
|
Badaki lortu duela MARTIN animatzea. Bere ondoan esertzen da berriz ere, eta eskutik heltzen
|
dio
MARTINi.
|
|
|
JAVIERrek zerbait esaten
|
dio
MARTINi. Keinuengatik zerbait lasaigarria dela dirudi, baina ez dirudi MARTIN lasaitzea lortu duenik, negarrez hasten baita.
|
|
2016
|
|
|
Asteen joanean, gauzak okerretik okerrera joan dira, eta egoerak eztanda egin du azkenean: Nafarroako taldeak amaiera eman
|
dio
Martinen aroari. Lurrikara bat balitz bezala, teknikariaren kargugabetzeak, ziurgabetasun egoera areagotu, eta klubaren zimenduak jo ditu.
|
|
|
–Nor zen morroi erraldoi hori? , galdetzen
|
dio
Martinek Joanesi portuan zehar oinez doazela.
|
|
|
–Deitu egin duzu planak aldatzeko, erantzuten
|
dio
Martinek aurrera begira jarriz.
|
|
2018
|
|
|
Tabernako beroaldien lekuko izango gara, ezagutuko ditugu gerrako trantze gordinak eta bideetan barrena topatutako adiskidantza zintzoak zein aliantza interesatuak. " Bizirik nago, baina barruan dudan bizitza erabili ezean, usteldu egiten zait",
|
dio
Martinek, arriskuen ezaxola, sasiaren lagun. Gozotik eta tragikotik, bietarik du asko Zalakainen bizitzak.
|
|
|
Loramendi elkartearen bueltan sortutako bertso eskolak hamar urte bete zituen iaz: " Lekaixoka izenarekin urte gutxiago dara matzagu; lauzpabost, esango nuke",
|
dio
Martin Berrizbeitiak, Lekaixokan sorreratik dagoen kideak. " Joan etorri handia izan da taldean, eta kideok izan dugu eboluzio bat.
|
|
|
Euskarri digitalean egingo dute eta museo bat ere prestatuko dute. " genuke gazte talde bat sortzea ondarean, historian, interesa duena",
|
dio
Martin Jauregialtzok hiru ikastetxeen izenean.
|
|
|
—Zertan ari zara? —galdetu
|
dio
Martinek dutxatik bueltan.
|
|
|
Aliciak Martini ez badio ekografiarena esan, nola azaldu dio goizez dendan ez egotea? Sinistuko al
|
dio
Martinek egia esaten dionean. Froga dauka poltsan gordeta, jaiotzera doan umearen argazkia.
|
|
|
Begiradari eutsi
|
dio
Martinek, eta Martak berehala jaitsi du berea, lotsatuta.
|
|
2020
|
|
|
Horietako batzuk kanta bihurtzea da proiektuaren helburua. Konspiranoiak, berri faltsuak, tratu txarrak, harreman berriak, balkoietako poliziak.... hurrengo kantetarako gaiak izango dira",
|
dio
Martinek. Musika estiloak ere denetarikoak izango dira:
|
|
|
Hilobira hurbildu eta lore sorta utzi du Virginiak. Eliasi Christianerekin hitzordua duela gogorarazi
|
dio
Martinen deiturak, oroitarrian irakurri duenean: Martin Vilagude Echaluce.
|
|
|
" Uste dut ez zirela ondo konpontzen", erantsi du. Gainerakoan, antzeman
|
dio
Martin nebari dion maitasun amatiarra; bere burua ikusi du Amaiaren ispiluan. Eta jarraian ekarri ditu hizpidera ama eta aita.
|
|
2021
|
|
|
Orioko Udalak omenaldia egin
|
dio
Martin Iriondori Espainiako txapelketa irabazi izanagatik
|
|
|
Edonola ere, eleberrian sarri gogorarazten da" infidelitate" hura. Maitaleak Juliari bidalitako poemaren harira(" oi zu, leial beste inor bezain leial", 308 or.)," Zergatik dio idiota horrek" Zu, fidela inor baino fidelago" adarrak jartzen bazenizkidan?" (660 or.) galdetzen
|
dio
Martinek Juliari, edo barre egiten dio, nola engainatu ote zuen gazte poeta kurtsi harekin... Infideltasunaren harira, desleialtasuna gizonarengandik edo emakumearengandik datorren, harrera ezberdina izaten duela gogoetagai da eleberrian:
|
|
|
Beharrezkoa genuen euskotarrok ere gudu literatura gartsu bat, eta literatura horri hasiera ezin hobeagoa ematen
|
dio
Martin Ugaldek ipuin hauekin». Andima Ibinagabeitia itzultzaile eta ekintzailearen hitzak dira, Ugalderen Hiltzaileak (1961) liburuko aitzin solasean.
|
|
|
Hori dute beti bilatzen artistek, biztanleekin trukatzea. Abstraktua egin dute, nehor ez zedin traba erranez,' ez dakit marrazten'»,
|
dio
Martinek.
|
|
|
Hainbeste hilketekin, ikerketekin, tentsiorekin eta abarrekin zerbait errazagoa behar dut". Haurrendako literatura egitea ez da erraza, baina beste modu batera idazteko aukera ematen
|
dio
Martini: " Beraien buruan sartzen naiz eta bertan hilabete luze batez ibiltzen naiz Oninen eta bere lagunen abenturak sortzen".
|
|
|
Oihana ez da konturatu noiz iritsi diren. Bizkarretik heldu
|
dio
Martinek eta irribarre etsi bat itzuli dio bueltan berak. Azken hilabetean ez dute elkarren berri izan.
|
|
|
–Miguel, atera ezak beste garagardo bat –Oihanak harrituta, kezkatuta, haserre begiratu
|
dio
Martini, baina Martin ez da konturatu ere egin; Miguelen eskuetatik garagardo botila hartu eta trago luze bat eman dio.
|
|
2022
|
|
|
Tamaina: Kanarietako bananak ez dira bananak bezain luzeak, pisutsuak eta diametro txikikoak izaten, forma kurbatu batez gainera,
|
dio
Martinek. Zaporea:
|
|
|
, eta abar, salaketa bat aurkeztuko da epaitegietan. Jarri erantzukizun zibileko aseguruaren aurkako ekintza zibila autonomia erkidego bakoitzeko Osasun Zerbitzuarena, «edo medikuarengana zoazen osasun pribatuko erakundearena»,
|
dio
Martinek. Autonomia erkidegoak aseguru hori ez badu, ondare erreklamazioa eta, ondoren, administrazioarekiko auzien prozesua.
|
|
|
Liburuan apailatutakoen artetik, Jon Barberena Ibarrari Izpegin (Nafarroa Beherea) lur eman ziotenean irakurritakoa du kuttun. Azpimarra jarri
|
dio
Martin Ugalderen omenez idatzitakoari ere. «Andoaingo ordezkari politikoek ez zuten testua banatu nahi izan, politikoegia zelako.
|
|
2023
|
|
|
Emakumeen selekzioan ere aritu zen aurrerago, eta Venezuelan, Portugalen eta Burundin lan egin du. «Espainian baino aukera gehiago eman dizkidate atzerrian»,
|
dio
Martinek.
|
|
|
«Sozialki garrantzi handia dauka kirolak Afrikan; batez ere, Mozambiken bezala emaitza historiko bat lortuz gero». Pabiloian zale asko elkartzen dira Afrikan, eta entrenamenduetan ere hainbat zale biltzen zirela
|
dio
Martinek. Egon den herrialdeetan ezaguna da Martin zaleentzat, eta Afrikako saskibaloian ere ezaguna da.
|
|
|
Beldurrik gabe joan zen, baina inoiz baino gehiago sentitu zuen bakardadea. Hala ere, «soldatarekin batera» doan zerbait dela
|
dio
Martinek: «Atzerrian entrenatzea ederra da, baina une txar asko ere izaten dira».
|
|
|
«Paziente bakoitzean desberdin agertzen da [migraina]. Baina, orokorrean, lau fase bereizi ohi dira»,
|
dio
Martinek. Prodromoa, aura, zefalea eta postdromoa.
|
|
|
Kolorearen erabilerari garrantzi berezia eman
|
dio
Martinek, eta ez soilik oraina eta iragana bereizteko, pertsonaia nagusiaren aldartearen arabera jo baitu kolore paleta batera edo bestera. Martin:
|
|
|
Izena eman ostean, 09:30ean sartuko dituzte ibilgailuak Arruena parkera eta bi orduz ikusgai egon ostean, 11:30ean, irteera bat egingo dute inguruko errepideetatik. " Asmoa da jendeak autoak martxan ikustea eta ez egotea goiz osoan geldi, aparkatuta",
|
dio
Martinek.
|
|
|
–Ez. Hirugarren gutun batean, Etxebarriak oso modu laburrean erantzuten
|
dio
Martinen aitari.
|
|
|
" Eta?", galdetu dio Inaxiok. Eta hala ere, batzarrak egin dituztela azaldu
|
dio
Martinek, eta tailerreko langile guztiek bozkatu dutela, eta baietz, grebaren alde agertu direla. Osotara 145 alde, 81 kontra, 24 abstentzio.
|
|
|
Eta zer demontre egiten da baratza batean eta ordu horietan abenduaren bukaerako egun batean? Burua astindu du," eman bost minutu eta deitu berriro, mesedez", esan
|
dio
Martini.
|
|
|
Akusazio larria dela esan
|
dio
Martinek.
|