|
2010
|
|
|
Nic esan dezaquedana da, Escritura Santan Jaunac esaten diguna. Ez
|
dezazula
, dio, egunetic egunera luzatu Jaunagana biurtzea... (A 186)
|
|
2012
|
|
|
– Eta ez
|
dezazula
Jainkoagatik gutxietsi, garbizale horrekin ari naiz, nahi bezain garbia ez deritzozulako. (LIB II:
|
|
|
– Eta ez
|
dezazula
Jainkoagatik gutxietsi, garbizale horrekin ari naiz, nahi bezain garbi ez deritzazulako. (LIB I:
|
|
|
– Eta ez
|
dezazula
Jainkoagatik gutxietsi, garbizale horrekin ari naiz, nahi bezain garbi ez deritzazulako. (LIB II:
|
|
|
– Eta ez
|
dezazula
Jainkoagatik gutxietsi, garbizale horrekin ari naiz, nahi bezain garbi ez deritzazulako. (LIB II:
|
|
|
– Eta ez
|
dezazula
Jainkoagatik gutxietsi, garbizale horrekin ari naiz, nahi bezain garbi ez deritzozulako. (LIB I:
|
|
|
– Eta ez
|
dezazula
Jainkoagatik gutxietsi, garbizale horrekin ari naiz, nahi bezain garbi ez deritzozulako. (LIB I:
|
|
|
– Eta ez
|
dezazula
Jainkoagatik gutxietsi, garbizale horrekin ari naiz, nahi bezain garbi ez deritzozulako. (LIB I:
|
|
2021
|
|
|
(Desirazkoak irakur
|
dezazula
dena/ irakurriko ahal duzu dena)
|
|
|
(Desirazkoak ez
|
dezazula
irakur dena/ ez ahal duzu irakurriko dena)
|
|
|
Baina gainera eta ere gainera ere aurkitzen ahal dira: Esan dut isilik galde
|
dezazula
; baina orain diot gainera, urliaren kontrako gauzaren bat jakiten baduzu, isilik gorde behar duzu zeregan (Agirre Asteasukoa); Haurrak hola mendian ikaratzea, ez da gauza zaila, baina ezta egokia ere. Gosaria ere jan digu gainera (M. Lekuona).
|
|
|
– beste zenbaitetan, gobernatzailea isilpean geratzen da edo bestelako aditz baten mendean dagoelarik (Mikelek deitu zigun, lehenbailehen joan gintezela) edo perpausari lokabe itxura ematen diolarik (egun ona izan
|
dezazula
!).
|
|
|
Perpaus nagusian aurrekari bat izan dezakete: Hauxe eskatzen dizut gauzak ondo egin ditzazula; Hau da nahi duguna, zuk irabaz
|
dezazula
.
|
|
|
Subjuntibo perpausen pareko dira hemen aztertuko ditugun osagarri jokatugabeak: Sartzeko agindu ziguten= Sar gintezen agindu ziguten; Komeni da irudioi ihes egitea= Komeni da irudioi ihes egin diezaiegun; On da denok zerbait egitea= egin dezagun; Lan gehiago egitea nahi dute gure ugazabek= egin dezagun/ dezagula; Erreguka ari zitzaizkion bazkaltzen geratzeko= gera zedila; Ahal duzun guztia egiteko eskatzen dizugu= egin
|
dezazula
; Liburu hori itzultzeko esan dit Josebak= itzul dezadala. Perpaus jokatugabeak hartzen duen atzizkiaren arabera, tzeko perpaus osagarriak eta tzea perpaus osagarriak bereiziko ditugu.
|
|
|
Urriago, berriz, adizki jokatuarekin: Ez
|
dezazula
bihia erein, gisua mariatu den aitzinean (Duvoisin). Inesiboko atzizkia gabe ere erabiltzen da maiz postposizio hau:
|
|
|
Aldiz, jagoitik ezezkako esaldietan erabiltzen da, ‘hemendik aurrera inoiz ez’ adierazteko: Ez
|
dezazula
permeti zuregandik jagoitik separa nadin (Uscara libria). Egundainotik formak ‘betidanik’ adierazten du:
|
|
|
egizu/ egin ezazu! vs ez
|
dezazula
egin!; hator! vs ez hadila etor!; zaude!
|
|
|
Horretarako, adizki analitikora jo behar da: ez ezak egin/ ez dezaala egin; ez ezazu eman/ ez
|
dezazula
eman.
|